Nga Namir Lapardhaja
Viti 2024 shënoi një moment historik për drejtësinë në Shqipëri, duke sjellë një kthesë rrënjësore në perceptimin publik për pandëshkueshmërinë e politikanëve të niveleve më të larta. Prokuroria e Posaçme Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (SPAK) tregoi me vendosmëri se askush nuk është mbi ligjin, duke sfiduar idenë e rrënjosur prej dekadash se politikanët e “kateve të larta” ishin të paprekshëm.
Emra të njohur të politikës shqiptare, si Saimir Tahiri, Ilir Meta, Sali Berisha, Arben Ahmetaj, Ilir Beqaj dhe Erion Veliaj, u ballafaquan me drejtësinë si qytetarë të zakonshëm. Ky proces i jashtëzakonshëm ngriti pikëpyetje të rëndësishme për të ardhmen: a do të vazhdojë kjo frymë reformuese, dhe më e rëndësishmja, a do të arrijë SPAK të trokasë edhe në derën e kryeministrit aktual, Edi Rama, apo të familjarëve të tij të ngushtë?
Sistemi i korruptuar dhe sfidat e SPAK-ut
Puna e SPAK-ut nuk ka qenë e lehtë. Përballë një sistemi korruptiv 34-vjeçar, ku rrjetet e interesave të ngushta përfshijnë institucione, media dhe struktura ekonomike, rezistenca ka qenë e ashpër. Sulmet ndaj drejtuesve të Prokurorisë së Posaçme dhe përpjekjet për diskreditimin e tyre kanë qenë të pandalshme, një shenjë e qartë e interesave të rrezikuara.
Megjithatë, sondazhet tregojnë një mbështetje të fortë publike për SPAK-un. Mbi 70% e qytetarëve e shohin këtë institucion si shpresën e vetme për t’i dhënë fund pandëshkueshmërisë. Kjo përbën një mbështetje të vyer dhe një mesazh të qartë për lidershipin e SPAK-ut: qytetarët janë krah tij, pavarësisht presioneve politike dhe mediatike.
Altin Dumani dhe basti i fituar
Në vitin 2024, Altin Dumani, drejtuesi i SPAK-ut, tregoi një vizion të qartë dhe një vendosmëri që mungonte prej kohësh në drejtësinë shqiptare. Vendimet e guximshme dhe ndjekjet penale ndaj figurave të fuqishme treguan se drejtësia nuk bën përjashtime. Dumani fitoi “bastin” me publikun, duke dëshmuar se SPAK është një institucion që funksionon dhe ka potencialin për të ndryshuar rrënjësisht sistemin e kalbur.
Por sfidat nuk mbarojnë këtu. Nëse SPAK dëshiron të ruajë kredibilitetin dhe të thellojë suksesin e vitit 2024, do të duhet të zgjerojë hetimet dhe të përfshijë edhe emra të tjerë të mëdhenj, përfshirë kryeministrin aktual dhe rrethin e tij të ngushtë. Pa këtë hap, çdo përpjekje mund të paragjykohet si e njëanshme apo e paplotë.
Çfarë pritet në 2025?
Viti 2025 do të jetë një provë e madhe për SPAK-un. Nëse ky institucion arrin të ruajë integritetin dhe të thellojë hetimet ndaj korrupsionit në të gjitha nivelet, atëherë do të konfirmohet si mekanizmi më i mirë për të luftuar pandëshkueshmërinë në Shqipëri. Në të kundërt, çdo ngadalësim apo lëshim do të minonte arritjet e deritanishme dhe do të rrezikonte humbjen e besimit publik.
Një gjë është e sigurt: 2024 ishte viti që i dha Shqipërisë një shpresë reale për drejtësi. Tani, ngelet për t’u parë nëse kjo shpresë do të shndërrohet në një realitet të qëndrueshëm apo do të mbetet vetëm një moment historik i izoluar. Për SPAK-un, sfida sapo ka filluar.