Nga Bujar LESKAJ
44 vjet nga vrasja e martirëve të demokracisë, poetëve Vilson Blloshmi dhe Genc Leka.
Nëse nuk munda brengës t’i bëj ballë,
Zjarr përsëri unë kam në shpirt të djegur;
Nëse m’i vdekur jam se çdo i gjallë,
Mirë pra, m’i gjallë jam se çdo i vdekur.
Vilson Bloshmi
17 Korriku është një ditë përkujtimore, një ditë sa tragjike aq edhe heroike. Një ditë që meriton të kujtohet nga të gjithë. Një demokraci pa kujtesë e sheh veten në vuajtje. Nuk duhet të harrojmë, me qëllimin fisnik të mos përsëritjes të së shkuarës. Kujtesa nuk është gjithnjë marrëdhënie vetëm me të kaluarën, për të balancuar ekuilibrat socialë, politikë dhe kulturorë.
17 Korrik 2021 jemi plot 44 vjet më vonë nga pushkatimi terrorist i shtetit të diktaturës i poetëve të Librazhdit, Vilson Blloshmi dhe Genc Leka. Ne jemi në përvjetorin e 44 të dy poetëve që jetuan dhe i vranë bashkë, dy shpirtra binjakë në poezinë shqipe që emrin e tyre e lanë të shkruar jo vetëm në antologjinë shqipe, por edhe në mendjet dhe zemrat e një kombi të tërë në këtë rilindje post-diktature. Shteti totalitar i trembej fjalës së lirë dhe poseduesve të saj. Ne sot, të vetëdijshëm për atë guxim të munguat dje, më së pari duhet të nderojmë ata që i shkaktuan frikë diktaturës me punën, jetën dhe veprën e tyre.
Poetët kanë dy jetë: një fizike dhe një të përjetshme. Është kjo e dyta që sfidon vdekjen dhe pastron atdheun nga skoriet. Këta dëshmorë poetë ishin disidentë në një kohë frike dhe terrori dhe treguan krenari e dinjtet duke e paguar dinjitetin dhe antikomunizmin me çmimin e jetës së tyre, kur ne të tjerët, më e pakta, ishim kokëulur e indifferent ndaj saj.
Studiuesi Prof. Sadik Bajko vlerëson: Në historinë e letërsisë shqipe Vilson Blloshmi është një rast unikal edhe për atë se gjithë sa u botua pas vdekjes së tij u nxorr nga arkivat e policisë dhe Sigurimit të Shtetit. Kjo mund të jetë e pashoqe edhe në historinë e gjithë Lindjes komuniste. Katër muaj para se poeti të arrestohej, poezia dhe përkthimet u sekuestruan nga sëndukët e shtëpisë së tij në fshatin Bërzeshtë, u përpunuan në zyrat e Sigurimit, u përdorën si mbështetje për akuzën e sabotimit në gjyqin kundër tij, dhe pas pushkatimit të autorit e deri në vitin 2000 u kyçën të varrosura në arkiva.
E njëjta veçanti është edhe për poetin Genc Leka.
Në këtë 44 vjetor të vrasjes së poetit Nderi i Kombit Vilson Blloshmi, vëllai tij antikomunisti dhe demokrati i palodhur Bedri Blloshmi krahas veprave të tjera si: ” Saga e Blloshmëve”, “Poetët martirë Vilson Blloshmi dhe Genc Leka në shtypin shqiptar” “Rrëfim nga ferri komunist”, “Revolta e Qafë Barit”, “Revolta e Spaçit”, etj, ka hedhur në botim edhe librin e fundit “Dosja formulare kategoria 2A nr 840 për Vilson Blloshmin”.