34.5 C
Tirana
E hënë, 9 Qershor, 2025

“Ata kane 40 vjet qe kane vdek…. Çna duhen ne!”

Nga Enriketa Papa

Dje ishte 40 vjetori i Revoltes se Qafë Barit, një “repart edukimi per te dënuar me heqje lirie”, ku me 1984, disa te denuar aty, refuzuan t’u bindeshin urdherit te gardianeve te burgut, per te plotesuar normen e punes ditore ne miniere. Si rrjedhoje e nje perleshje dhe agresiviteti te gardianeve, per te futur ne “birruce” refuzuesit, shpertheu revolta, dhe shuarja e saj me dy te pushkatuar, ridenime te renda per pjesemarresit nga ushtaret dhe forcat e Ministrise se Brendshme.

Reparti burg i riedukimit me nr 311 Qafë Bari ishte hapur ne vitin 1982 ne nje zone shume te thelle ne zonen e Pukes, mbi Fushë Arrëz, prane nje miniere bakri, ne te cilen punonin punetoret.
Udhetimi studimor deri ne Qafe Bar, zgjati 4 ore me makine prej Tiranes. Qellimi im ishte qe studentet te njihnin qellim kete vend kujtese ku ne te do mblidheshin ish te burgosur, disa politikane te djathte, gazetare te ftuar dhe dy profesore historie me studentet dhe studiues, nje rast per ta per t’u njohur me cka ndodhur, te flisnin me te burgosur dhe per te vizituar burgun.
Megjithate, pritshmerite jo perhere perkojne me realitetin.
Teksa dolem nga makina fuoristrade, disi te lodhur nga udhetimi i gjate, u befasova me nje vend kujtese te abandonuar dhe te shkretuar (ruined). Nje godine kryesore, 4 kateshe, pa dyer, pa dritare, me mure disi te mbajtura ende me bojatisjen e dikurshme, por qe me dha pershtypjen e nje “ghosts’ house”.
Gjithcka perreth dukej e rrenuar, nje vend i vogel, nje qiell blu te mahnitshem, dhe ajer te paster twe me mbushui mushkerite, aq sa do mbartha dhe ca per ne Tiranen e ndotur.
Hidhja syte perreth per te pare ndertesa te tjera te burgut, ku me mendjen time fusja 500 te burgosur qe kisha lexuar neper dokumenta arkivore mbi Qafe Barin. Apo 1000 qe me thane ne bisede e siper nja dy ish te burgosur aty.
“S’pashe gje”, brofa me habi
– I kane prishur m’u pergjigj, Xhevdet Pashai nga Vlora, ish i burgosur me 1988-1990.
– Nuk kane dashur te linin gje, cdo gje e shkaterruan. 34 vjet ne jemi ende te persekutuar, sna lane te benim parti… ne jemi opozita e vertete e ketij vendi, shtoi teksa mbarte emocione dhe mllef ndaj politikes ne keto vite post komunizem ne Shqiperi. Je lab tipik, qe s’pertonte te bzate mllefin e akumuluar ne keto 34 vjet kaosi politik.
– Meqe qenke pedagoge, me tha nje tjeter i burgosur 3,5 vjet ne Qafe Bari, Beqir Çaushi nga Tepelena, na angazho, te vi t’u flas studenteve per kete vend. Te dine cka ndodhur! Une jam arratisur prej ketej e me kapen….

I mora nr e telefoninit me deshiren per t’u ritakuar dhe shkembyer bashkepunim me te dhe aktivitetet e departamentit te historise.

Teksa bisedoja, ngjisja shkallet e se vetmes godine me kate, ku mund te hipje, fotografoja dhe filmoja me telefon ambjentet e çjerra prej se shkuares, te abandonuara, ne rrenim e siper, lexoja mureve emrat e kurajozeve, te pushkatuareve, te revoltuareve, pashe dhomat e “fjetores”. Dhoma te vogla ku imagjinata ime nuk perceptonte dot numrin e te burgosurve ne to, 20, 30, 50…?
Ne nje tjeter dhome, ishte nje oxhak, dy shtreter nje derrase dhe nje si me suste, as dyer as dritare, vetem te shkruara ne mur:
“Agim Karaj perjete kujtimi i tij, djali nga Labëria”!
“Greva e urise Qafe Bari – Dush-Huanito Martini,
Kostandin Gjordeni, Xhevdet Pashai, Ilir Çullhaj”

Xhevdeti qe me tregoi disi me tonin tipik te hakerruar e inatosur prej labi ndaj mosperfilljes se vuajtjeve te te burgosurve nga politika ne Shqiperine post-komuniste, paska qene nje nder pjesemarresit e greves se urise, kuptova.
Kudo pashe dhimbje tek syte e bashkevuajtesve ne kete vend kaq te larget, te mbyllur, te izoluar, te mbingarkuar me normen ne miniere, dhe ajrit te paster, qiellit blu te mrekullueshem, qe dukej se ishte kontrasti me i madh “mes burgimit dhe lirise”.
Ne rruge e siper kthimit, pyeta studentet qe nuk e fshihnin llodhjen e merzitjen e nje udhetimi kaq te madh, – si ju duk udhetimi? Mos harroni nuk do ju bej provim, por do beni ese, prezantim ne power point apo filmim, pershtypjet tuaja nga ky udhetim….

– Nuk kisha degjuar asnjehere per te zysh, me tha Indriti, vetem per Spaçin!
– Zysh, shtoi Livia, skisha qene ndonjehere ne te, kishte dy krevate te abandonuara ne katin e dyte, dhe rroba….
– Nuk ma merrte mendja zysh, me tha Danjeli qe nje nga ata zoterinjte pleq, njihte gjyshin tim…

Tek restoranti ne kthim e siper per te ngrene dreken ne oren 6pm, Klajdi dhe Klejdi nuk ma fshehen merzitjen e nje udhetimi kaq te gjate, kur iu “hakerreva” se pse kishin bere numra ne furgon, kishin vonuar grupin tjeter te studenteve te na bashkoje ne te furgonit te pare, se ishin ulur te hanin, sic me thane “full meal me pule e pilaf”.
– Po jo o zysh, 20 minuta i vonuam….
– Ore çuna ju thashe, po imagjinoni ata njerez qe jane sjelle ketu me kamiona si te burgosur, 19-20 vjecare? Atehere ska pasur rruge si tani, me autostrade, por udhetonin me ore te tera per te atdhur ketu, ne kete burg….
– Ouuu me tha Klajdi, ata kane 40 vjet qe kane vdekur…. Çna duhen ne!

Ngela! Asnje fjale! Pas 2 minutash gjeta nje argument, por qe ato fjale te tij, “… kane 40 vjet qe kane vdek! … çna duhet ne!” Me rrine si çekan mbi koke dhe tani tek hedh keto rrjeshta kujtesenne ditarin pas udhetimit.
Çfare dine ata mbi te kaluaren komuniste?
Ç’dine te rinjte mbi dhunen?
Ç’kane lexuar mbi diktaturen ne librat e shkolles?
Ç’kane vizituar me projektet ne shkollen e mesme?
M’ kujtua nje bisede me Danjelin ne Qafe Bar, gjate shkolles se mesme nuk benin te tilla projekte o eskursione. Sa mire qe na solle. Ne shkolle te mesme, na conin eskursion te Teg ose kinema…
Nuk morra me pjese ne to. Pse keq per te shkuar ne kinema me shkollen isha une?

Pas ketij udhetimi aq strapacues per te gjithe ne, them se ia vkejti per te kuptuar urgjencen e ruajtjes we Qafe Barit nga rrenimi total. Na duhet per te mos harruar sakrificat dhe vuajtjet e viktimave.

Bie interesimi për shkollim në Kosovë, më pak nxënës dhe studentë

Agjencia e Statistikave të Kosovës në bashkëpunim me Ministrinë e Arsimit, Shkencës, Teknologjisë dhe Inovacionit ka publikuar të dhënat zyrtare për arsimin në Kosovë për vitin shkollor 2024/2025. Të dhënat për vitin shkollor 2024/2025 tregojnë një rënie të lehtë të numrit të përgjithshëm të nxënësve dhe studentëve në sektorin publik dhe privat, krahasuar me vitin paraprak.

Në arsimin fillor dhe të mesëm të ulët u regjistruan gjithsej 208.515 nxënës:

Krahasuar me vitin 2023/2024 (215.431 nxënës gjithsej), ka një rënie të përgjithshme, por një rritje të lehtë të numrit të nxënësve në sektorin privat.

Në arsimin e mesëm të lartë për vitin 2024/2025 janë regjistruar 63.551 nxënës, nga të cilët:

Këto të dhëna përfaqësojnë një rënie krahasuar me vitin 2023/2024, kur kishte 65.757 nxënës në total. Rënia është më e theksuar në institucionet private.

Numri i përgjithshëm i studentëve për vitin akademik 2024/2025 ishte 64.817:

Në vitin paraprak 2023/2024 ishin 70.357 studentë, nga të cilët 39.033 ishin në sektorin publik dhe 31.324 në sektorin privat, që do të thotë se numri i studentëve ka rënë në të dy sektorët.

Megjithatë, arsimi parashkollor shënon rritje të numrit të fëmijëve të regjistruar, veçanërisht në institucionet private.

Gjatë vitit 2024/2025, numri i fëmijëve të përfshirë në çerdhe dhe institucione parashkollore ishte 34.038, që përfaqëson një rritje prej 1.220 fëmijësh krahasuar me vitin e kaluar (32.818).

Për krahasim, në vitin 2023/2024 këto shifra ishin:

Kjo rritje e pjesëmarrjes në arsimin parashkollor privat tregon një interesim në rritje për këtë sektor./ Monitor

Apeli i GJKKO rrëzon Veliajn, kryebashkiaku i Tiranës do të qëndrojë në burg

Apeli i GJKKO ka lënë në fuqi masën “arrest me burg” për kryebashkiakun e Tiranës, Erion Veliaj.

I arrestuar prej 10 shkurtit, Veliaj kërkoi zëvendësimin me një masë më të lehtë sigurie.

Sipas vendimit të marrë nga Apeli i Posaçëm, Veliaj duhet të qëndrojë në qeli.

Kryebashkiaku i Tiranës Erion Veliaj po mbahet në ambientet e paraburgimit të Durrësit.

Veliaj dhe bashkëshortja e tij, Ajola Xoxa akuzohen nga SPAK për korrupsion, shpërdorim detyre, pastrim parash dhe fshehje pasurie.

Shkoza dy javë pa ujë të pijshëm, banorët: Ujësjellësi nuk zgjidh problemin, na thonë “lutuni Zotit se do u vijë uji”

Prej më shumë se dy javësh, banorët e lagjes “Idriz Seferi” dhe zonës së Uzinës së Autotraktorëve në Shkozë, Tiranë, po përballen me mungesë totale të ujit të pijshëm. Sipas denoncimeve të qytetarëve, furnizimi me ujë është ndërprerë pa asnjë paralajmërim apo shpjegim zyrtar nga institucionet përkatëse. Përpjekjet për të kontaktuar Ujësjellësin e Tiranës kanë qenë të kota, pasi nuk kanë marrë zigjdhje. Kjo situatë po prek drejtpërdrejt qindra familje, të cilat jetojnë në kushte të papërshtatshme për higjienën dhe shëndetin, sidomos në një periudhë ku temperaturat kalojnë 40 gradë. Banorët shprehen se janë detyruar të mbushin ujë me kova nga ndonjë pompë që funksionon në zona të tjera, duke qëndruar me orë në radhë, ndërsa familjet me fëmijë të vegjël, të moshuar apo persona të sëmurë po vuajnë më së shumti pasojat.

Denoncimi 1:

Pershendetje! Jam banor i lagjes Idris Seferi në Shkoze Tiran! Dua t’ju bëj me dije shqetësimin tim të lidhur me mungesën e furnizimit me ujë të pijshëm në zonën tonë prej 2 javësh, pa asnjë njoftim zyrtar apo sqarim nga ana e institucionit. Jane marr çdo dite ne telefon dhe shprehja e tyre eshte, lutjuni zotit se do te vije uji. Kjo situatë po shkakton vështirësi serioze në jetesën tonë të përditshme, duke ndikuar në higjienën, shëndetin dhe mirëqenien e familjeve të tëra. Për më tepër, në këtë periudhë të verës, mungesa e ujit është edhe më problematike për shkak të temperaturave të larta. Është e papranueshme që në vitin 2025, banorët të detyrohen të jetojnë pa një shërbim bazë jetik siç është uji. Jo vetëm që nuk kemi asnjë lajmërim zyrtar apo komunikim por edhe kontaktet me institucionin. Janë bërë të pamundura – thirrje pa përgjigje dhe asnjë informacion zyrtar. Po jetojmë në kushte të papërshtatshme për higjienë, familjet kanë fëmijë të vegjël, të moshuar, të sëmurë – dhe askush nuk mban përgjegjësi. Ju lutem bëjeni publike qe të merret parasysh me urgjencë dhe të ndërmerren masa për rikthimin sa më të shpejtë të furnizimit me ujë, si dhe të jepet një sqarim zyrtar për shkaqet e kësaj ndërprerjeje të gjatë. Faleminderit! 450 familje asnje pik uje dhe pompa ndezur Me kova kemi qendruar duke mbushur here tek njeri here tek tjetri

Denoncimi 2:

Pershendetje Joq . Ju shkruaj per nje shqetesim ne Tirane ne lagjen shkoze uzina autotraktori . Kemi me shume se 10 dite pa uje ne shtepi . Eshte 40 grad dhe ne kemi 10 dite pa u lare dhe pa kryer nevojat tona normalisht . I marrim vazhdimisht ujesjellsit ne Tirane dhe vetem thone do rregullohet por ne nuk shofim askend duke u marr me ujin. Ju lutem postojeni sepse nuk eshte normale ne 40 grad te mos kemi uje ne lagjet e Tiranes. Faleminderit!

Qytetarët kërkojnë ndërhyrje të menjëhershme nga autoritetet për të rikthyer furnizimin me ujë, si dhe një deklaratë zyrtare për shkaqet e kësaj ndërprerjeje të pazakontë. “Nuk është normale që në vitin 2025, në kryeqytet, të jetojmë pa një shërbim bazë jetik si uji i pijshëm,” thonë ata, duke e cilësuar këtë neglizhencë institucionale si të pafalshme./joq-albania.com

Shtetësi me 5 vite qëndrim në Itali? Vendet Europiane që japin më shumë shtetësi

Qytetarët italianë kanë votuar gjatë ditëve të fundit për të vendosur nëse duhet të ulet nga 10 në 5 vite kërkesa për qëndrimin e detyrueshëm për shtetësi për emigrantët jashtë BE-së, por rreth këtij votimi janë përhapur keqinformime.

Ministri i Infrastrukturës dhe Transportit, Matteo Salvini, dhe të tjerë kanë pretenduar se Italia është vendi evropian që jep më shumë shtetësi çdo vit.

“Referendumi më i rrezikshëm është ai që do të shtrinte shtetësinë për qindra mijëra njerëz pa kriter, me Italinë si vendin numër një në Evropë për dhënien e shtetësisë çdo vit,” tha ai në maj.

Megjithatë, nuk është e vërtetë që Italia miraton më shumë kërkesa për shtetësi çdo vit, dhe këtë mund ta verifikojmë duke parë të dhënat më të fundit nga Eurostat.

Sipas Eurostat, në vitin 2023, Spanja ka dhënë më shumë shtetësi – mbi 240,000 – që përfaqëson 22.9% të totalit të shtetësive të dhëna në BE.

Italia ishte në vendin e dytë me 214,000, më pas Gjermania me 200,000, Franca me 97,000 dhe Suedia me 68,000.

Mbretëria e Bashkuar dha 202,000 shtetësi në vitin 2023, sipas të dhënave të qeverisë britanike.

Renditja ndryshon kur numri i shtetësive të dhëna analizohet në lidhje me popullsinë e një vendi.

Në këtë rast, Luksemburgu renditet i pari në BE në vitin 2023, me 8.8 shtetësi për çdo një mijë banorë, ndjekur nga Suedia (6.4), Spanja (5), Belgjika (4.7) dhe Italia (3.6), e cila sapo hyn në pesëshen e parë.

Sllovakia, Bullgaria dhe Lituania japin më pak shtetësi për 1,000 banorë – të gjitha nën 0.5, sipas Eurostat.

Eurostat llogarit gjithashtu normën e natyralizimit për çdo vend, duke krahasuar numrin e shtetësive të dhëna me popullsinë jorezidente që nuk është shtetase.

Sipas këtij treguesi, norma më e lartë e natyralizimit është në Suedi (7.9), më pas në Rumani (5.9) dhe Itali (4.1).

“Në vitin 2023, në të gjithë BE-në, 2.6 banorë të zakonshëm për çdo 100 banorë joshqiptarë u natyralizuan,” tha Eurostat.

Prandaj, është e vërtetë që Italia vazhdimisht renditet ndër vendet me numrin më të lartë të shtetësive të dhëna, dhe ka qenë në krye në disa vite, si në 2022 dhe 2020.

Në vitin 2022, Italia sërish natyralizoi rreth 214,000 persona, dhe në vitin 2020 dha shtetësi për rreth 132,000 persona.

Megjithatë, për momentin dhe ndërsa priten rezultatet e referendumit, Italia ka disa nga kërkesat më të rrepta për shtetësi në Evropë, me emigrantët që duhet të jetojnë atje për 10 vjet përpara se të bëhen zyrtarisht shtetas italianë.

Vende të tjera, si Zvicra, Lituania dhe Sllovenia, kanë kërkesa të ngjashme, ndërsa një numër i konsiderueshëm vendesh evropiane kërkojnë vetëm 5 vjet qëndrim. Për shembull, Finlanda, Franca, Irlanda dhe Portugalia.

Ndërkohë që Italia po shqyrton uljen e kërkesave për natyralizim, disa vende të tjera po mendojnë të bëjnë të kundërtën ose tashmë e kanë bërë.

Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar ka njoftuar se synon të vendosë rregulla të reja që rrisin kohën e qëndrimit të nevojshme për të kërkuar shtetësi nga 5 në 10 vjet, përveç nëse aplikanti mund të dëshmojë një “kontribut të vërtetë dhe të qëndrueshëm për ekonominë dhe shoqërinë”.

Ndërkohë, Belgjika së fundmi e ka rritur koston e aplikimit për shtetësi nga 150 € në 1,000 €.

Vjosa Osmani cakton datën e zgjedhjeve lokale, kur do të zhvillohen votimet në Kosovë

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka caktuar 12 tetorin si datë për mbajtjen e zgjedhjeve të rregullta lokale.

“Ky vendim është marrë pas shqyrtimit të kujdesshëm të propozimeve të subjekteve politike, si dhe pas një analize të plotë, në përputhje me afatet kushtetuese dhe ligjore”, u tha në njoftimin e Presidencës së Kosovës.

Caktimi i kësaj date, sipas Presidencës, synon që të mundësojë përgatitje të plotë të procesit zgjedhor nga institucionet përgjegjëse, përfshirë Komisionin Qendror të Zgjedhjeve (KQZ) dhe institucionet e tjera relevante, “me qëllim të respektimit të standardeve më të larta të administrimit zgjedhor”.

Osmani u ka bërë thirrje subjekteve politike, organizatave dhe shoqërisë civile që t’i qasen “me përgjegjësi të plotë në funksion të garantimit të një procesi gjithëpërfshirës, të rregullt dhe të drejtë”.

Më 4 qershor, Osmani ishte takuar me përfaqësuesit e partive politike për t’u konsultuar rreth datës për mbajtjen e zgjedhjeve të rregullta lokale. Në takim nuk kishin marrë pjesë përfaqësuesit e Listës Serbe – partisë më të madhe të serbëve në Kosovë, që gëzon mbështetjen e Beogradit.

Gjatë këtij takimi ishin përmendur datat 5, 12 dhe 19 tetor për mbajtjen e zgjedhjeve.

Zgjedhjet e fundit lokale, Kosova i ka mbajtur në tetor të vitit 2021.

Lidhja Demokratike e Kosovës kishte fituar në më së shumti komuna, pasur nga Lëvizja Vetëvendosje dhe Partia Demokratike e Kosovës./REL

Krizë për mësues në shkollat e fshatrave të Kukësit, arsimtarët: Kërkojmë zgjidhje për transportin!

Dhjetëra mësues dhe nxënës, kanë mbetur pa transport për të shkuar në shkollat e fshatrave. Shërbimi i transportit është pezulluar për shkak të përfundimit të kontratës mes një kompanie private dhe drejtorisë rajonale të arsimit në Kukës. Kompania nuk është rifutur në garë për tenderin e ri, për shkak se drejtoria e arsimit ka ndryshuar tipologjinë e rrugëve në zonat e thella malore.

Duke nisur nga kjo e hënë, nxënësit dhe mësuesit e shkollave në fshatrat e Bashkisë Kukës kanë mbetur pa mjetet e nevojshme të transportit.

Shërbimi i transportit është pezulluar, pasi kontrata e firmës që e ofronte këtë shërbim ka përfunduar. Sipas përfaqësuesit të kompanisë, Fatmir Halilaj, shërbimi nuk është përfshirë në tenderin e ri për shkak të mënyrës së gabuar të kategorizimit të rrugëve nga Drejtoria Rajonale e Arsimit Parauniversitar Lezhë (DRAP Lezhë).

Përballë kësaj situate, mësuesit kërkojnë zgjidhje të menjëhershme dhe rivendosjen e transportit të organizuar, pasi udhëtimi me automjete private është ekonomikisht i papërballueshëm dhe i rrezikshëm për shkak të infrastrukturës së keqe.

Drejtoria Rajonale e Arsimit, i ka konsideruar rrugët e zonave të thella si rrugë të kategorisë së parë me asfalt, ndonëse në realitet ato janë në gjendje të rëndë, të paasfaltuara dhe me terren të vështirë.

Rama hap 450 vende pune për patronazhistët: Administrata kthehet në bunker elektoral!

Edi Rama, vetëm dy javë pas zgjedhjeve të 11 majit, nisi skemën e shpërblimit të patronazhistëve përmes vendeve të reja pune në administratën shtetërore. Me një vendim të qeverisë të datës 4 qershor 2025, ai miratoi një projekt të paraqitur si “Program Kombëtar i Praktikave të Punës në Administratën Shtetërore”, i cili, në realitet, është një mekanizëm klientelist për të futur njerëzit e partisë në shtet. Duke filluar nga 1 korriku, mbi 600 të rinj të moshave 21-29 vjeç do të nisin një praktikë tre-mujore në institucionet qendrore dhe lokale të qeverisë. Nga këta, 450 do të përzgjidhen për t’u punësuar me kontrata njëvjeçare, por që, sipas praktikës së ndjekur më parë nga Rama, do të shndërrohen në kontrata të përhershme.

Vendimi parashikon 250 punësime në administratën qendrore dhe 200 në institucione të tjera shtetërore, ndërsa përzgjedhja e tyre do të bëhet nga komisione të brendshme të drejtuara nga titullarët e institucioneve. Megjithatë, gjithçka do të kalojë nga filtri i Ramës, i cili ka urdhëruar që listat përfundimtare të përfituesve të vijnë nga patronazhistët që kanë kontribuar në zgjedhje, drejtpërdrejt ose përmes familjarëve të tyre. Ministrja për Rininë dhe Fëmijët, Bora Muzhaqi, do të jetë figura formale drejtuese e këtij programi, por drejtimi real është në duart e kryeministrit dhe stafit të tij të ngushtë.

Burime nga Ministria e Financave konfirmojnë se urdhri që ka mbërritur në këtë dikaster nuk është për 250 vende, siç thuhet zyrtarisht, por për 450 punësime të reja, të financuara nga buxheti i shtetit për periudha afatgjata, duke rritur më tej fryrjen e administratës publike. Përveç kësaj, do të paguhen dhe 60 persona të tjerë si mbikëqyrës të praktikantëve, të cilët do të marrin bonuse shtesë nëse janë zyrtarë aktualë apo të emëruar me vendim politik.

Ky veprim bie ndesh me një nga kushtet thelbësore të kapitullit të negociatave me Bashkimin Europian, që ka të bëjë me racionalizimin dhe zvogëlimin e administratës shtetërore. Që nga viti 2016, numri i punonjësve në administratë është rritur me mbi 60%, ndërkohë që BE ka kërkuar uljen e saj dhe rritjen e efiçencës. Megjithatë, Rama vazhdon të përdorë administratën si bankë votash dhe sistem shpërblimesh, duke krijuar një strukturë të fryrë, klienteliste dhe politikisht të kontrolluar. Patronazhistët e PS-së rekrutohen, sistemohen dhe shpërblehen, gjithmonë me para publike.

“Pa rregulla, pa kufij”, një dokumentar për gjurmët shqiptare në zinxhirin global të kokainës

Dokumentari “Pa rregulla, pa kufij” trajton mënyrën sesi grupet shqiptare janë bërë lojtarë kyç në tregtinë globale të kokainës, veçanërisht në Ekuador dhe Kolumbi, përmes një rrjeti emisarësh dhe bashkëpunëtorësh lokalë.

Në dokumentar flasin gazetarët kolumbianë Diana Durán dhe Felipe Morales Sierra, të cilët japin një panoramë të evolucionit të krimit të organizuar në Kolumbi, nga koha e karteleve të njohura të Medellín dhe Cali, deri tek grupet e reja të lidhura me struktura paramilitare.

Durán dhe Morales theksojnë se lidhjet me krimin shqiptar filluan pas viteve 2000, kur emisarë shqiptarë nisën të shfaqen në Amerikën Latine për të porositur drejtpërdrejt dërgesat e kokainës.

Prokurori i Strukturës së Posaçme Anti-Korrupsion (SPAK), Alfred Shehu, tregon për punën që është bërë së fundmi për të luftuar këtë prirje të grupeve kriminale.

Gazetarët shqiptarë Fatjona Mejdini nga Global Initiative against Transnational Organized Crime (GI-TOC) dhe Xhevahir Zhabina analizojnë me detaje përfshirjen në rritje të grupeve shqiptare në trafikun ndërkombëtar, veçanërisht në Ekuador, ku operojnë gjithnjë e më shpesh me bashkëpunëtorë lokalë dhe rrugë të sigurta drejt Evropës.

Ndërsa eksperti i ekonomisë Vehap Kola flet për sfidat e sistemit shqiptar në përballjen me pastrimin e parave që vijnë nga ky trafik. Ai paralajmëron për rreziqet e mëdha që ky aktivitet paraqet për ekonominë dhe sigurinë publike në vend.

Dokumentari përbën një thirrje për reflektim mbi mungesën e kontrollit institucional dhe mungesën e bashkëpunimit ndërkombëtar për të goditur këto rrjete kriminale që veprojnë “pa rregulla, pa kufij”.

Kliko këtu për të lexuar versionin e transkriptuar të dokumentarit./citizens.al

NRG e ‘mushkonjave’ nën hetim për kontrabandë, fiton tendera me “ndihmë” nga Jonaid Myzyri i KPP

Tenderët e spërkatjes kundër mushkonjave të zonave bregdetare dhe urbane janë nën hetim nga Prokuroria e Posaçme dhe Prokuroria e Tiranës, ku janë regjistruar procedime penale. Para pak kohësh, kreu i Komisionit të Prokurimit Publik, Jonaid Myzyri, u paraqit disa herë para hetuesve dhe prokurorëve të SPAK-ut, teksa atë e “pickuan” insektet e vogla. Ai dyshohet për shpërdorim detyre dhe favorizim te kompanive pjesëmarrëse në tendera, teksa shpalli fitues ato që ofruan më shumë. Madje, Myzyri guxonte dhe nuk zbatonte as vendimet e Gjykatës Administrative të Apelit, pavarësisht se ishte një vendim i formës së prerë.

Një arrogancë e frikshme e Myzyrit, teksa ndaj tij dhe kompanisë që ai favorizon gjithmonë, NRG, janë regjistruar procedime penale. VoxNews ka ndjekur në vijimësi këto procedura dhe hetime, teksa në këto radhë do të ndalemi te një tjetër aferë e Myzyrit dhe NRG-së, ku ai me vendime të befta, ka arritur të favorizojë dukshëm persona nën hetim për kontrabandë.

VoxNews ka mësuar se pronarët e kompanisë NRG, italiani Marco Genicco dhe bashkëshortja e tij shqiptare, Flutura Nuredini, janë nën hetim të thelluar nga Prokuroria e Tiranës për kontrabandë medikamentesh, me të cilat realizojnë spërkatjen kundër mushkonjave. Pra, nga njëra anë firma fiton me influencat e Myzyrit tendera me shumë zero dhe nga ana tjetër, medikamentet me të cilat duhet të spërkasë zonat, futen në mënyrë të paligjshme.

Një skemë sa kriminale aq edhe në dëm të shtetit, i cili humb dy herë. Myzyri e shpall fitues NRG-në me oferta më të larta dhe firma fituese as nuk paguan doganë!

Faksimile: Dy nenet e Kodit Penal që është nën akuzë NRG, rrezikon 10 vite burg

Dosja 3443\25 kundër NRG-së

Në vitin 2011, italiani Marco Genicco dhe bashkëshortja e tij shqiptare, Flutura Nuredini, themeluan kompaninë NRG, fillimisht me një emër tjetër. Kjo shoqëri operon në fushën e dezisektimeve dhe dezinfektimeve, madje importon edhe produkte që përdor.

Shpesh herë, firma është lakuar se favorizohet dukshëm në procedura tenderuese që zhvillonte fillimisht Instituti i Shëndetit Publik, Ministria e Shëndetësisë dhe tashmë Operatori i Blerjeve të Përqendruara. Një nga rastet më flagrante ka qenë tenderi i spërkatjes së zonave bregdetare, i ndarë në disa lote në vitin 2023, teksa ka pasur një “luftë” të ashpër mes firmave. Procedurat e zhvilluara patën të tjerë fitues në Agjencinë e Prokurimit Publik dhe të tjerë (NRG-ja) në Komisionin e Prokurimit Publik. Pra, në shkallë të parë APP fitonte gjithmonë oferta më e ulët, ndërkohë në KPP fitonte oferta që kishte ofruar më shumë, firma NRG, me një “ndihmë” të madhe nga Jonaid Myzyri, kreu i Komisionit. Firmat që ofronin më pak skualifikoheshin!

Jonaid Myzyri

Pikërisht këto procedura kanë dërguar disa herë në SPAK Myzyrin dhe anëtarët e tjerë, teksa përveç dëmit financiar dëm të madh kanë edhe pushuesit apo strukturat akomoduese në bregdet, të cilat “luftojnë” çdo verë me insektet bezdisëse, të cilat shumohen me shpejtësi. Sipas të dhënave nga ISHP-ja, në 12 vitet e fundit, bregdeti është dezinfektuar 4 herë dhe në këto 3 herë, tenderët janë fituar nga kompania NRG shpk, me ofertën më të lartë.

Ndërkohë, çuditërisht me zhvillimin e tenderëve, ka pasur edhe një “luftë” të fortë në organet ligjzbatuese apo edhe në gjykata. Policia dhe Prokuroria kanë vepruar disa herë, madje ka pasur edhe kallëzime ndaj firmës NRG për kontrabandë.

Në Prokurorinë e Tiranës firma NRG Shpk, dhe pronarët e saj, janë nën hetim. Ata kanë dosje për kontrabandë produktesh, ndërsa po hetohen me nenet 171 dhe 173 të Kodit Penal, të cilat parashikojnë deri në 10 vite burg. Mësohet se dosja mban numrin 3443/25 dhe është në fazën e hetimit paraprak. Sipas të njëjtave burime, kontrabanda e produkteve është faktuar edhe nga hetimi doganor dhe antikontrabanda e Drejtorisë së Doganës së Tiranës. Mësohet se firmës NRG i janë sekuestruar në flagrancë 93 litra produkt kontrabande. Ky produkt, pa leje importi dhe përdorimi në Republikën e Shqipërisë (pasi ka hyrë në mënyrë të paligjshme dhe kriminale), po të shkrihet në ujë përkthehet në tonelata insekticid, i cili do të përdorej në mjedise të ndryshme.

Faksimile: Kallëzimi i NRG-së për firmat konkurrente, pavarësisht se është vetë nën hetim për kontrabandë

NRG ka luftë me drejtësinë, por fiton miliona nga Myzyri!

Më sipër faktuam se firma NRG, që ka fituar në vitet e fundit tenderët e spërkatjes kundër mushkonjave, është nën hetim të thelluar për kontrabandë. Ndërkohë, çuditërisht e njëjta firmë ka bërë kallëzim për firma të tjera se kanë shkelur ligjin. Një “luftë” absurde, e cila bëhet për të humbur gjurmët.

Por nëse bën vetë kontrabandë, kapesh me “presh në duar”, hetohesh, për çfarë mund të favorizosh? Skema është e qartë, e “mjeshtrave” italianë që, pasi vijnë në Shqipëri, krijojnë një rrjet dhe arrijnë të depërtojnë deri në institucione të rëndësishme. Marco, italiani i NRG, ka depërtuar deri te KPP-ja, duke kapur Jonaid Myzyrin, i cili e ka qejf t’a kapësh, pasi ka krijuar edhe ai një rrjet firmash që i favorizon gjithmonë, edhe këto të denoncuara nga VoxNews.

Në një rast, Komisioni i Prokurimit Publik skualifikoi një firmë nga gara e tenderit, pasi kishte “falsifikuar” dokumentet. Por, s’kishte asnjë vendim prokurorie, gjykate, policia apo edhe të ministrive të ndryshme që faktonin falsifikimin. Myzyri në mënyrë tepër të dyshimtë mori rolin e prokurorit, gjyqtarit, policit apo edhe të ministrit.

Faksimile: Vendimi i KPP që i dha fitoren në tavolinë firmën NRG për tenderin e lotit 4 në Durrës

VoxNews hulumtoi një tjetër vendim tepër të dyshimtë dhe me të njëjtën skemë të Komisionit të Prokurimit Publik. Bëhet fjalë për lotin numër 4, të spërkatjes së zonave bregdetare në qarkun Durrës. Agjencia e Blerjeve të Përqendruara ka renditur sipas ofertave kompanitë, ku shpalli normalisht dhe në mënyrë ligjore firmën që ofroi më pak. Në dokumente përcaktohet se fitues u shpall firma “Flofarma” me ofertë 100 mijë euro. Ndërkohë, oferta e NRG-së ishte më e larta, me plot 140 mijë euro. KPP-ja, me në krye, shtatshkurtrin Jonaid Myzyri, skualifikoi ofertat më të ulta dhe shpalli fitues firmën e tij të “preferuar”, NRG, e cila kishte ofertë shumë më të lartë ekonomike.

 
Ndërkohë, e njëjta skemë edhe në lotin numër 5, të Qarkut Fier. Agjencia e Blerjeve të Përqendruara shpall fitues kompaninë “Egian”, e cila kishte si ofertë 170 mijë euro. KPP e skualifikoi “Egian” dhe shpalli fitues NRG me ofertë 200 mijë euro. Vendime kurajoze të Myzyrit, i cili shpërfill këdo dhe i jep aforfe paratë kësaj kompanie. Madje, ai arrin që të vendosë se kujt do t’ia shpërndajë paratë, sikur të ishte një bankë dhe jo një institucion shtetëror, i cili vepron me ligje dhe rregullore. Por, Myzyri duket se s’ka frikë as Prokurorinë e Posaçme dhe tashmë Prokurorinë e Tiranës, të cilat i kanë hapur hetime dhe ai as do t’ia dijë!

Faksimile: Bilanci i kompanisë NRG në vitin 2023, ku deklaroi një fitim prej 19 mijë eurosh

NRG, fiton miliona por me fitime minimale

Paradoksi i firmës NRG, e cila në 12 vitet e fundit ka fituar shumicën e tenderëve të spërkatjes së bregdetit, qëndron se nga njëra anë marr miliona euro nga shteti dhe vetë shtetit i deklaron të ardhura minimale. Të ardhura që nuk i kanë as kafenetë e vogla të lagjeve në një vit kalendarik.

VoxNews ka shfletuar bilancet e kompanie NRG, të vitit 2023, vit në të cilën ka fituar shumicën e tenderëve të hapur nga Agjencia e Blerjeve të Përqendruara. Megjithëse arkëtoi miliona, firma ka deklaruar një fitim prej 19 mijë eurosh. Nëse do ta pjesëtosh në dy, pronarët kanë fituar në atë vit as 10 mijë euro secili. Bilancet tregojnë shumëçka, pasi lënë vend për abuzim dhe fryrje të kostove të tjera. Por nëse një firmë ka futur mallra kontrabandë, s’ka paguar doganë, fiton miliona euro tendera, a mund të ketë një bilanc të tillë?!

Natyrisht, këtu lindin shumë dyshime se gjithçka ka qenë formale për të mos paguar divident apo edhe doganë dhe tatime. Skema e ndërtuar duket se funksionon me influenca dhe fitime procedurash, ku vetëm punë në terren nuk mund të bëjnë. Dhe, e gjitha kjo ka sjellë që në këtë Shqipërinë tonë turistike, kryesisht në zonat bregdetare, të ketë prani shumë të shtuar të mushkonjave, pavarësisht se shteti vetë hedh miliona euro./ Vox News