Nga Veriu në Jug, herë pas here me hope, nga Vlora në një rrip toke që shkon përgjatë lumit Vjosa, në pjesën jugore të “vendit të shqiponjave”. Zonat malore që nga një këndshtrimi klimaterik, ofrojnë më të mirën për mbjelljen dhe rritjen e mijëra plantacione të marijuanës. Një biznes që prodhon në Shqipëri një biznes me shifra të habitshme dhe voluminoze. 100 kilogramë në treg, kanë një vlerë 1 milion euro. Vlera vazhdon të rritet dhe brigjet e Barit dhe të Pulias, mirëpresin motoskafe që vijnë nga ana tjetër e Adriatikut. Si në ditët e kontrabandës “bjondeve”.
Pas Lazaratit
Rrugët e drogës mes Tiranës, Durrësit, Vlorës dhe rrethinave shqiptare po rriten çdo ditë. Trafiku i preferuar nga organizatat kriminale lokale, nga viti 2011 e në vijim nuk njohin kufij. Me përjashtim të një ndërprerjeje të shkurtër në vitin 2015, pas shkatërrimit të fshatit të njohur Lazarat (mbjellë tërësisht me kanabis), me operacionin e madh të bërë nga Forcat Speciale Shqiptare. Vetëm një vit pati rënie të prodhimit, për shkak të kohës së nevojshme që iu duhej trafikantëve për t’u kthyer në treg madje edhe më të fuqishëm. Dhe sot jemi në këtë pikë. Që nga janari i këtij viti, “malli” po kalon nga njëra anë në tjetrën me një ritëm të pamëshirshëm, mbresëlënës. Skafistët nisen në të gjitha orët e ditës për të arritur brigjet e Barit, Brindisit dhe Leçes. Një aktivitet më shumë se fitimprurës. Të vetëdijshëm për këtë janë efektivët e Repartit Aeronaval të Departamentit të Pulias. Helikopterë, gomone, skafe, anije patrullimi të pajisura me sensorë super të sofistikuar: pajisje të vëna në terren nga agimi deri në muzg, duke u përpjekur për të luftuar këtë fenomen. Dhe rezultatet janë duke folur: nga fillimi i vitit janë konfiskuar nga grupi Roan i GDF mbi 7 ton narkotikë; 21 kontrabandistëve të arrestuar dhe 16 mjete të konfiskuara.
Futja në lojë e ministrisë
Kontrasti fillon në Shqipëri, në sajë të monitorimit nga ajri të Guardia di Fiannza në mbështetje të forcave policore lokale në tokë dhe në det në një bërthamë të kësaj lufte, fillimisht në Durrës që nis në vitin 1997 dhe tani edhe në Vlorë. Verifikimet janë drejtuar nën kujdesin e Ministrisë italiane të Punëve të Brendshme. Një partneritet i vlefshëm se sot, më shumë se kurrë, qeveria shqiptare njeh. Një vetëdije e ndryshme nga e kaluara, që nxiti udhëheqësit e qeverisë për të kuptuar, natyrisht, ashpërsinë e fenomenit. Për këtë, disa muaj më parë, policia shqiptare vendosi bashkëpunim të ngushtë me bërthamën e GDF në Durrës dhe të gjitha forcat e tjera policore të huaja në gjithë territorin. Shkëmbimi i informacionit është i vazhdueshëm dhe shënon një hap vendimtar në luftën kundër trafikantëve të marijuanës. Edhe pse, në mjediset hetimore shqiptare, ka një besim të fortë se, infiltrimi i mafias në polici është rezistent dhe nuk është aspak e lehtë për ta çrrënjosur.
Profesioni: Kultivues droge
Për të kuptuar mënyrën se si kultivimi i marijuanës gjeneron të ardhura, është e nevojshme të kthehesh pak prapa në kohë. Në vitin 2011, kur shqiptarët zbuluan se kanabisi mund të bëhet një “minierë ari”, filluan ta kultivojnë në disa dhjetëra hektarë. Mjaftonin pak fara, një sistem i vogël dhe rudimentare i ujitjes, një grup të vogël njerëzish (edhe me pak përvojë në bujqësi) për të menaxhuar rritjen e bimës. Janë kushtet klimatike dhe cilësia e tokës për ta bërë këtë farë të mahnitshme të cilësisë së mirë. Me kalimin e kohës, prodhimet u rritën. Një situatë që GDF filloi menjëherë ta kontrollojë me avionë Piaggio P166/DP1. Sensorë të veçantë u vendosën në bordin e tyre (shumë më të sofistikuara se ato të helikopterëve) dhe filluan për të zbuluar zonat më të kultivuara. Të dhënat që mblidheshin në tokë analizoheshin porsa i përket ngjyrës së plantacioneve dhe kushteve termike të territorit. Konfirmimi vjen menjëherë: “Në Shqipëri marijuana është e kultivuar dhe duket me sy. Forcat e policisë shqiptare të fillojnë të bëhen të vetëdijshme për fenomenin. Në vitin 2014, u zbulua fshati Lazarat. Qeveria shqiptare, këtë herë, vendos të ndërhyjë masivisht për të rimarrë një fshat, i cili për muaj kishte nxitur tregtinë e paligjshme, duke shtuar të ardhurat e dhjetëra familjeve lokale, duke përfshirë edhe udhëheqësit e një klani të caktuar. Pas Lazaratit, në vitin 2015 ka pasur një rënie dramatike të prodhimit të marijuanës. Ky ishte një vit tranzicioni që ka lejuar prodhuesit të rigrupohen, për t’u kthyer në tregun më të fuqishëm të specializuar në llojin e farës të përdorur.
Vjen vjetnamezja
Këtë vit, për herë të parë, rritja e plantacioneve në natyrë është për shkak të përhapjes së farërave të shkurtër të ciklit, i njohur si “vjetnamezja”. Kjo të lejon për të nisur të korrat në 45 ditë, në krahasim me bimën tradicionale që merr rreth 120-150 ditë. Futja e farës së re, sipas autoriteteve u gjet në rreth 70% të plantacioneve. Ajo lejon prodhuesit për të nisur korrjet më shpejt, duke reduktuar rrezikun e humbjes në rast të ndërhyrjes së policisë.
“Kontrasti në trafikimin marijuanës nga Shqipëria në Pulia është një nga prioritetet tona, së bashku me atë të emigracionit të paligjshëm”, tha komandanti i Departamentit Operacional Aeronaval të GDF të Barit, Kolonel Antonello Maggiore.
“Ka rëndësi bashkëpunimin i të gjitha departamenteve, në veçanti ai i grupit detaro-ajror të Tarantos, i specializuar në operacionet në det të hapur si dhe qendra lokale koordinuese të misionit “Triton” Frontex. Për të transportuar lëndën narkotike, organizatat përdornin anije të shpejta, të ndihmuara nga distanca e shkurtër mes shqiptarëve dhe bregdetit puliez. Ne flasim për rrugë nga 80 në 100 milje apo dhe në 200 milje vajtje-ardhje. Ata përdorin anijeve me madhësi të ndryshme dhe me motorë të ndryshëm, që janë më të aftë se një motoskaf normal, duke qenë të aftë të lundrojnë edhe në një det të trazuar”.
Gomone më të vogla
“Deri disa vite më parë – shpjegon koloneli Maggiore, mjetet e përdorura ishin më së shumti kryesisht gomone të mëdha me 2 ose 3 motorë nga 250 kuaj fuqi secili. Tani ne shohim përdorimin e skafeve të vegjël, më pak të shtrenjtë, për të shmangur investimet e mëdha në të holla. Sepse trafikantët kanë marrë parasysh se mund ta humbin drogën dhe motoskafin. Sigurisht, ato janë më të shumta se motoskafet e mëdha. Në kohët e fundit-përsërit koloneli, në Shqipëri kanë intensifikuar kontrollin dhe monitorimin e këtyre gomoneve të fuqishme (shumë të përdorura për trafiqe të paligjshme) nga ana e policisë lokale. Sot, është e detyrueshme t’u komunikosh autoriteteve detare shqiptare sa herë duhet të lëvizësh nga njëri port në tjetrin. E gjithë kjo, sigurisht ka lehtësuar punën tonë në një klimë të bashkëpunimit të frytshëm dhe sinergjik. Ky shkëmbim informacioni, shton kolonel Major, për ne është shumë i dobishëm, sepse ajo deri tani ka lejuar për të prodhuar rezultate të mira në drejtim të kundërt. Të dhënat që policia lokale siguron të na lejojnë që të punojmë më mirë në fushën operacionale, para dhe sidomos pasi kanë përfunduar hapat për zhvillime të mëtejshme hetimore”.
