Nga Redin HAFIZI
Shpresoj qe pas erresires se Edi Rames te nise drita e edukates dhe kultures, drita e arsimit jo per nje vend pune, por thjesht per kulture dhe edukate ne vendin e punes. Sa mire do te ishte qe cdo punetor i thjeshte ne Shqiperi te studionte, qofte edhe ne kurse falas nga shteti, marredheniet e punes dhe etiken ne pune. Kjo do te ndihmonte ne ngritjen e vetedijes se punetoreve ne nje sistem ku biznesi drejton te ardhurat e gjithe popullsise. Gjithashtu kjo do e nxirrte shtetin si nje menaxher i drejte mes punetorit dhe biznesit. Ne kete marredhenie shpesh shteti ka falimentuar ne Shqiperi dhe per hir te se vertetes sepse vete shteti ka dashur punetore te paformuar per te mbajtur krahun e biznesit ne kurriz te punetoreve. Nje punonjes i kualifikuar sjell me shume fitime per biznesin, por gjithashtu kerkon me te drejte nje page me te pershtatshme me kualifikimin e saj/tij.
Nje punonjes i kualifikuar ngre gjithnje konkurrencen dhe ne kapitalizem konkurrenca eshte forca e vetme levizese. Eshte kjo force qe e ngre nje vend ne nivelin e elites se vendeve demokratike. Ish komunistet ne Shqiperi kerkojne qe te mbahen ende me teorine se sistemi i bazuar ne pronen private varferon qytetaret. Kjo nuk eshte e vertete. Ata vete e shkaterruan qe ne fillim sistemin e prones me qellim qe te hapnin propaganden.
Per hir te se vertetes Shqiperia eshte konsideruar si nje vend pa specialiste dhe punetore te kualifikuar per pune specifike, jo per diploma universiteti. Shpesh nje gje e tille ka qene shume abuzive pasi kompani nenkontraktore e shfrytezonin nje gje te tille qe te frynin shpenzimet, dhe parate qe merrnin, shpesh i paguanin per rryshfete per zyrtaret qe ndihmonin keto kompani, ne vend qe te shkonin tek punetoret. Parate justifikoheshin me emra fiktive specialistesh te huaj, nderkohe qe ne projektet e rrugeve, edhe pse pak, apo projektet e ndertimit, pak me shume, punojne specialiste Shqiptare te pa licencuar, por qe kane vetem eksperience. Ne kete rast askush nuk mban pergjegjesi per aksidente, pasi nuk ekziston nje kulture e tille pergjegjesie ligjore qe perkthehet ne rroga.
Pervec edukimit dhe kultures se punes duhet te nise licencimi i profesionisteve si ne fusha qe kane te bejne me projekte ndertimi. Ne kete proces licencimi patjeter qe duhet te behen pjese kompanite e sigurimeve, te cilat ne kete rast duhet te kryejne ndermjetesin mes ndertuesit dhe bleresit. Mos harroni se kapitalizmi eshte nje sistem ku shitesi dhe bleresi fitojne. Te dyja palet paguajne dhe ne rast demtimi ka demshperblim ne nje sistem ku drejtesia funksionon. Edhe ketu kemi te bejme me kulturen dhe edukaten e profesionit. Juristet vete duhet te marrin leksione per etiken e punes dhe marredheniet e punes. Edhe per ata eshte e domosdoshme, pasi tek e fundit jane punetore te ligjit dhe qytetaret i besojne vetem si te tille.
Cfare solli “Rilindja” ishte vec shkaterrim. Shkaterrim te ekonomise ne favor te pese individeve. Shkaterrim te edukimit serish ne favor te ketyre individeve. Shkaterrim te artit dhe kultures ne favor te po ketyre pese individeve, qe vetem qerasin direkt apo indirekt vetem 26 mije Shqiptare dhe te tjeret jetojne ne varferi.
Te djelen kjo duhet te ndryshoje dhe ndryshimi vjen duke i vene perballe korrupsionit, krimit dhe tarafllekur, edukimin dhe kulturen, profesionalizmin e vertete dhe te licencuar te punetoreve tane. Nje qytetar i forte mbeshtet nje shtet te forte.
