Pjesë të shtresës së akullit dhe akullnajave të Groenlandës që u shkrinë gjatë tre dekadave të fundit janë zëvendësuar nga ligatinat, bimësia me shkurre dhe zonat e shkëmbinjve djerrë, sipas një studimi të ri që përdori imazhe satelitore për të gjurmuar ndryshimet që nga vitet 1980.
Gjetjet, të publikuara të martën në revistën ”Scientific Reports”, ngrenë shqetësime se si akulli i Groenlandës në tërheqje mund të kërcënojë stabilitetin e peizazhit, të përkeqësojë rritjen e nivelit të detit dhe të kontribuojë në emetimet e mëtejshme të gazrave serrë në zonat që janë kthyer në ligatinat që prodhojnë metan.
Groenlanda shpesh konsiderohet “tokë zero” për krizën klimatike, sepse edhe ndryshimet e vogla të temperaturës mund të kenë ndikime të mëdha në të gjithë rajonin e Arktikut – dhe në mbarë botën.
Shkencëtarët kanë vlerësuar se nëse shtresa e akullit të Groenlandës do të shkrihej plotësisht, ajo mund të rriste nivelet globale të detit me më shumë se 23 metra.
Studimi zbuloi se rreth 11 000 milje katrorë të shtresës së akullit dhe akullnajave të Groenlandës janë shkrirë gjatë 30 viteve të fundit – një zonë afërsisht nëntë herë më e madhe se Rhode Island dhe e barabartë me rreth 1,6% të mbulesës totale të akullit të Groenlandës.
Ligatinat, në veçanti, pothuajse u katërfishuan në të gjithë Groenlandën gjatë periudhës së studimit, veçanërisht rreth qytetit të Kangerlussuaq në bregun perëndimor.
”Ndryshimet e vëzhguara nuk janë vetëm një lajm i keq për shtresat e akullit dhe akullnajat e Groenlandës”, tha Jonathan Carrivick, një nga autorët e studimit.
“Ne kemi parë shenja se humbja e akullit po shkakton reagime të tjera që do të rezultojnë në humbje të mëtejshme të akullit dhe gjelbërim të mëtejshëm të Groenlandës, ku tkurrja e akullit ekspozon shkëmbin e zhveshur që më pas kolonizohet nga tundra dhe përfundimisht shkurret”, shtoi ai.
Ligatinat janë gjithashtu ”shtëpia” e mikrobeve të vogla që ushqehen me materiale organike dhe lëshojnë metan, një lloj gazi i fuqishëm serrë.
Si të tilla, këto habitate ujore mund të bëhen vetë burime të rëndësishme të emetimeve.
