I vetmi produkt i qëndrueshëm i politikave qeverisëse në vite është emigrimi i lartë i shqiptarëve, i krahasueshëm me vende që janë prej të paktën një dekade në konflikt të dhunshëm, duke ia rrënuar vendit edhe pasurinë njerëzore.
EDITORIAL MONITOR / “Nëse do të bëhej një tabelë ku të renditen vendet në raport me burimet natyrore që ato kanë, në krye të saj me siguri do të ishte Rusia.
Ajo ka gjithçka: naftë, gaz, diamant, platin, ar, argjend, të gjitha metalet që përdoren në industri, dru të fortë dhe një tokë jashtëzakonisht të pasur.
Por vendet nuk konsiderohen të pasura, në raport me burimet e tyre natyrore. Të pasura janë ato vende, qeveritë e të cilave kanë politika që nxisin krijueshmërinë, iniciativën, shpirtin e sipërmarrjes te njerëzit dhe vlerësojnë dëshirën për të arritur më shumë për familjet e tyre”.
Kjo është një pjesë e fjalës së ish-kryeministres britanike, Margaret Thatcher, e mbajtur në vitin 1975. Ndonëse kanë kaluar dekada që atëherë, thëniet e saj mbeten shumë aktuale, sidomos për Shqipërinë.
Vendi ynë është rasti tipik se si pasuritë e shumta natyrore, në raport me popullsinë dhe sipërfaqen, nuk kanë ndihmuar në përmirësimin e mirëqenies së popullatës së saj, që edhe sot vijon të mbetet ndër më të varfrat në Europë.
Kemi fushën më të madhe naftëmbajtëse në tokë në Patos-Marinzë, por ende pas gati dy dekadash, kompania që e shfrytëzon me koncesion nuk paguan tatimfitimi.
Burimet e shumta të kromit, në pjesën më të madhe, janë bërë shkak konfliktesh prej informalitetit të shfrytëzimit, apo burim aksidentesh si rrjedhojë e masave të dobëta të sigurisë.
Kemi ujë me shumicë, diell, por sërish importojmë në vit mesatarisht 20-50% të energjisë që na nevojitet, sepse nuk arrijmë që të bëjmë diversifikimin e burimeve.
Të dhënat sot janë kokëforta:
-Ekonomia nuk ka prodhuar mirëqenie. Shqipëria mbetet me të ardhurat dhe fuqinë blerëse më të ulët në Europë, sipas Eurostat. Të ardhurat për frymë në raport me Prodhimin e Brendshëm Bruto (PBB) ishin sa 34% e mesatares së Bashkimit Europian.
Ky tregues është më i ulëti në Europë (të dhënat për Kosovën nuk raportohen). Diferenca është e dukshme me Malin e Zi, me 50% të mesatares së BE-së, apo Serbinë (44%).
Edhe treguesi tjetër, ai i konsumit individual për frymë, që mat të ardhurat sipas fuqisë blerëse, apo mirëqenien e një familjeje, e vendos Shqipërinë në fund, me 41%, nga 63% në Mal të Zi dhe 53% në Serbi.
-Me gjithë këto pasuri, shqiptarët nuk arrijnë të plotësojnë as nevojat minimale për të jetuar. Organizata Botërore e Ushqimit (FAO) bëri të ditur së fundmi se një personi që jeton në Shqipëri i duhet të harxhojë 4.4 USD në ditë (sipas indeksit të fuqisë blerëse) vetëm për ushqim, për të plotësuar nevojat e një diete normale.
Kjo kosto është më e larta në Europë dhe në rajon. Madje, në renditjen globale me 163 vende, Shqipëria renditet në vendin e 28 për kostot e larta të dietës ushqimore ditore.
Një familje që shpenzon mbi 40% të buxhetit për t’u ushqyer, nga 13% që është mesatarja e Bashkimit Europian nënkupton që ka pak të ardhura në dispozicion dhe ato i çon fillimisht për ushqime e shërbime të tjera të domosdoshme, duke i mbetur pak për të shijuar jetën.
Lista është e pafund, me Shqipërinë që pothuajse gjithnjë është në fund të renditjes, që nga përdorimi i buxhetit për mbrojtje sociale, për arsimin, shëndetësinë, pagën minimale, pagën mesatare e deri te tregues të tillë si indeksi i lumturisë, që mat cilësinë e jetesës, apo te perceptimi i korrupsionit.
Një shtet nuk e bën të pasur shumëllojshmëria e burimeve natyrore, por cilësia e politikëbërjes. Dhe shifrat e tregojnë qartë që vendi nuk po menaxhohet me politika zhvillimi, që synojnë rritjen e mirëqenies së popullatës, por është peng i një zhvillimi të pastudiuar, shpesh për interesa të një pakice.
I vetmi produkt i qëndrueshëm i politikave qeverisëse në vite është emigrimi i lartë i shqiptarëve, i krahasueshëm me vende që janë prej të paktën një dekade në konflikt të dhunshëm, duke ia rrënuar vendit edhe pasurinë njerëzore./ Monitor.al
