Nga Muhammad Yunus*
Kreu i qeverisë së përkohshme të Bangladeshit, Muhammad Yunus, argumenton në një shkrim për revistën ‘Economist’ se vendi duhet të mbajë më në fund zgjedhje të lira dhe të ndershme
GJATË 30 viteve të fundit Bangladeshi është bërë i njohur për shumë arritje dhe karakteristika pozitive: rënia e shkallës së varfërisë; duke qenë vendlindja e mikrokredisë dhe ‘Silicon Valley’ e sipërmarrjes sociale dhe biznesit social; zhvillimi i konceptit të mbajtjes së zgjedhjeve nën qeveritë e përkohshme neutrale për të frymëzuar besimin tek partitë konkurruese; zhvillimi i një industrie që punëson miliona gra për të eksportuar veshje me vlerë miliarda dollarë për të veshur botën; dhe duke u bërë vendi i tetë më i populluar në botë. Vetëm katër gjuhë kanë më shumë folës amtarë se gjuha jonë kombëtare, bengali.
Fatkeqësisht, ne jemi bërë të njohur edhe për gërryerjen e demokracisë sonë në autokraci, me zgjedhjet të manipuluara në vitit 2014, 2018 dhe më famëkeqësisht në vitin 2024, duke lënë në hije zgjedhjet e mbajtura në vitet 1991, 1996 dhe 2008. Asnjë bangladeshas më i ri se 30 vjecc nuk ka votuar ndonjëherë në zgjedhjet kombëtare të pamanipuluara. Gjatë 15 viteve të fundit qeveria korruptoi shumë prej institucioneve tona, më tragjikisht gjyqësorin dhe sistemin arsimor, në të gjitha nivelet.
Si rezultat, shumë nga udhëheqësit tanë të talentuar në çdo fushë janë larguar në vende të tjera. Ata që mbetën, u përballën me zgjedhjen midis premtimit për mbështetjen e tyre ndaj kryeministres, Sheikh Hasina, ose të persekutoheshin. Zgjodha opsionin e dytë dhe që nga java e kaluar kisha 190 çështje gjyqësore në pritje kundër meje. Një çështje penale me të cilën përballem, ka dënim maksimal me burgim të përjetshëm. Unë u akuzova për falsifikim, përvetësim dhe pastrim parash.
Kam shpenzuar më shumë kohë në sallat e gjyqit dhe duke përgatitur mbrojtjen time ligjore sesa për gjërat që më pëlqejnë, të tilla si projektimi i bizneseve sociale që përdorin qasje të bazuara te tregu për të zgjidhur problemet urgjente sociale dhe mjedisore. Nuk jam i vetëm në përballjen me këtë përndjekje; thjesht pyesni fotoreporterin fitues të çmimeve Shahidul Alam dhe shumë të tjerë.
Gjatë muajit të kaluar, Bangladeshi fitoi pavarësinë e tij nga kjo autokraci përmes një lëvizjeje të udhëhequr nga studentët. Megjithëse filloi si kundërshtim ndaj kuotave të shërbimit civil, ajo nxiti shpejt kombin të mblidhej rreth një kërkese: dorëheqjen e qeverisë së Sheikh Hasinës. Më 5 gusht kërkesa e protestuesve u plotësua kur kryeministri u largua nga vendi. Ashtu si pothuajse të gjithë bashkëqytetarët e mi, isha shumë i gëzuar, edhe pse mbaja zi për humbjen e më shumë se 300 jetëve nga dhuna e sponsorizuar nga shteti kundër protestuesve paqësorë dhe kalimtarëve. Ne duhet të angazhohemi për të siguruar që ato jetë nuk janë dhënë kot, por përkundrazi të sjellim një epokë të artë demokracie, prosperiteti dhe uniteti për Bangladeshin.
Hapi tjetër do të jetë formimi i një qeverie të përkohshme që duhet të lirojë të gjithë të burgosurit politikë dhe të sigurojë mbajtjen e zgjedhjeve të lira dhe të ndershme brenda pak muajsh. Unë jam i gatshëm të ndihmoj në mbështetjen e këtij procesi dhe shpresoj se njerëz të tjerë do të më bashkohen. Ne kemi nevojë urgjente për politikanë të rinj dhe liderë të rinj për të ecur përpara. Mbi të gjitha, ne kemi nevojë për të rinj që nuk janë të fiksuar pas pastrimit të hesapeve, siç ishin shumë nga qeveritë tona të mëparshme, por kanë për qëllim të bëhen një brez i ri udhëheqësish të fokusuar në të ardhmen e kombit tonë të madh. Udhëheqësit studentorë që ishin në ballë të çlirimit tonë të dytë – pas luftës së pavarësisë nga Pakistani në 1971 – duhet të vazhdojnë të ofrojnë udhëheqje në të gjitha aspektet.
Për një kohë të gjatë, politika e Bangladeshit ka qenë e prapambetur. Duke filluar nga sot, le të fokusohemi në ndërtimin e një të ardhmeje së bashku që buron nga çlirimi i dytë që ndodhi më 5 gusht. Një brez i ri udhëheqësish të rinj duhet të dalë nga ata që na çuan në këtë fitore të re të rëndësishme. Energjia dhe vizioni i tyre për kombin mund të ndihmojë në shenjtërimin e sakrificave të atyre që dhanë jetën e tyre për këtë mundësi të re – një mundësi që nuk duhet ta shpërdorojmë.
* Muhammad Yunus, fitues i çmimit Nobel, kandidat për të marrë drejtimin e qeverisë në Bangladesh.
