Projekti i madh shtetëror i Serbisë zyrtare, e cila edhe një herë ndjeu se mund të bëhej mini-Rusi në Ballkan me mbështetjen e fortë të FSB-së ruse, kishte të gjitha shanset për të pasur sukses. Nacionalizmi i zgjuar pan-serb, komunitetet e shumta minoritare serbe në Bosnje, Mal të Zi, Kosovë dhe Maqedoni, marrëveshja e mossulmimit me Ramën në Shqipëri dhe qëndrimi pasivi i SHBA-së dhe BE-së, përfaqësuesit e të cilave në rajon nuk janë në nivelin e forcës politike dhe ekonomike të atyre sistemeve – formoi bazën e këtij plani djallëzor.
Ashtu si në BRSS të gjitha kombet dhe gjuhët ishin të barabarta, por të gjithë flisnin rusisht, ashtu edhe në “botën serbe” do të zbatohej rregulli – një shtet, një komb, një udhëheqës. Nuk do të kishte vend për malazezët, boshnjakët dhe të tjerët, përveç atyre si Milojko Spajiç, Bakir Izetbegoviç apo Dritan Abazoviç – të verbuar përjetësisht nga dritat vezulluese të Beogradit, të pazotët për momentin politik dhe forcën e vendit dhe të popullit që përfaqësojnë.
Plani u hartua në FSB dhe u publikua përmes megafonit Rakoviç të BIA-s, ndërsa ekzekutuesi ishte Vulini dhe shërbëtorët e tij. Si Vulini ashtu edhe Vuçiç u rekrutuan nga Shërbimi kur ishin ende studentë, dhe nëse pyeteni pse Vulini është pjesë e pazëvendësueshme e sistemit qeveritar në Serbi, pavarësisht dëmit të madh që po shkakton brenda dhe jashtë vendit, si dhe të fuqisë së papërfillshme elektorale prej më pak se 0.5 për qind – përgjigja është e qartë. Në sistemin e Shërbimit, Vulini ka gradë më të lartë se Vuçiç.
Rënia e Ballkanit të Hapur
Projekti vendosi si model të tij ekonomik “Ballkanin e Hapur”. Serbia do të merrte të gjithë Bosnjën dhe Hercegovinën, Malin e Zi, Kosovën veriore dhe pjesën maqedonase të Maqedonisë. Shqipëria do të merrte pjesën tjetër të Kosovës dhe pjesën shqiptare të Maqedonisë, e cila do të shndërrohej në shtet federal. Me Dritanin për të përfunduar punën në Mal të Zi – qe bërë rrezik real që ky projekt i rrezikshëm të realizohet.
Krisja e parë shfaqet aty ku lindi ideja e Serbisë së Madhe – në Kroaci. Serbët e atjeshëm, banorë të BE-së që prej tre vitesh udhëtojnë pa viza në SHBA, nuk ishin të gatshëm të ktheheshin në konfrontim me fqinjët kroatë, sidomos pas përvojës së “Blesak”-ut dhe “Olluja”-s… Një tjetër disfatë e tillë do të thoshte fundi përfundimtar i jetës për të gjithë serbët e mbetur në Kroaci. Kjo është arsyeja pse Pupovac vendosi me mençuri që, pavarësisht se është serb, nuk është as serb i Vuçiçit as i Serbisë, por banor i vendlindjes së tij, Kroaci.
Problemin e radhës e bëri Kurti, i cili po tregon potencial të madh të burrështetasi. Refuzimi i një marrëveshjeje që do të sakrifikonte një pjesë të territorit të Kosovës për hir të bashkimit mbarë shqiptarë është një veprim që do ta bëjë atë të qëndrojë përkrah Ibrahim Rugovës si një nga baballarët e kombit. Krijimi i Asociacionit të Komunave Serbe do të ishte hyrje në Republikën Srpska, një element i përhershëm që bllokon zhvillimin e Kosovës, ashtu siç entiteti i RS-së po bllokon BeH-në. Element i mjaftueshëm është që banorët e BeH-së dhe Kosovës nuk mund të hynin pa viza në këto dy vende, për shkak të refuzimit të RS-së për të nënshkruar ndonjë marrëveshje me Kosovën. Kurti në mënyrë të njëanshme anuloi regjimin e vizave për Bosnje-Hercegovinën një muaj më parë, ndërsa në RS mbesin serbë më të mëdhenj sesa në Serbi.
Më vonë edhe maqedonasit etnikë e kuptuan mjerimin dhe zëvendësuan qeverinë e paaftë të LSDM-së, duke e kthyer nacionalisten VMRO-DPMNE. Projekti i Ballkanit të hapur u braktis nga ky ndryshim. Edhe më keq për botën serbe – BDI-ja shqiptare e Ali Ahmetit (opsioni i Ramës) gjithashtu humbi shumicën në pjesën e Maqedonisë të banuar me shqiptarë etnikë, kështu që partia e Kurtit (VLEN) zuri një vend në Qeverinë e Maqedonisë së Veriut.
Muajt e fundit të sundimit të Vuçiçit në Mal të Zi
Malazezët ia siguruan disfatën e plotë. Kur na dhemb, atëherë jemi më të fortët. Dështimi i çdo detyre të caktuar nga BIA në regjistrimin e popullsisë, për çka kemi shkruar disa herë, krahas pamundësinë së formimit të qeverisë në Budva pas zgjedhjeve, edhe pse Vuçiç tha se do ta “zgjidhte” me humbjen e sigurt të Podgoricës dhe Kotorrit, çon në shpërbërjen e përshpejtuar të qeverisë, e cila në letër ka 54 mandate në Kuvend, dhe më pak se 40 për qind të votave në shtet.
Me 66 për qind të mandateve, 32 ministra, të gjithë qeverinë që punësoi 7000 serbë etnikë në sektorin publik në vetëm katër vjet, me mijëra votues nga Serbia dhe RS që votuan si turistë, me 80 për qind të qeverive lokale nën kontrollin e tyre, me 12 televizione nën kontrollin e tyre – sundimi i Vuçiçit në Mal të Zi po numëron muajt e fundit.
Pasojnë dy shuplaka të dhimbshme. Budva dhe Berana. Një analizë të detajuar për të dy qytetet do të bëjmë javën e ardhshme (pasi Aktuelno ishte i pari që publikoi tekstin se Mikijeli dhe Jovanoviçi nuk do të pajtohen), por është e sigurt që Spajiçi duhet t’ua kthejë mandatin qytetarëve pas këtyre disfatave.
Është e sigurt se së bashku me zgjedhjet lokale në Nikshiq do të kemi edhe zgjedhje parlamentare ku duhet të presim një rikompozim të qeverisë në nivel shtetëror. Ai skenar do ta shkatërrojë tërësisht “botën serbe” që do të shfaqet herë pas here në një formë apo në një tjetër. Por kurrë më si një rrezik serioz për vendet e Ballkanit dhe qytetarët e tyre./ Aktuelno.me
