Organizata “Together for Life” prezantoi të mërkurën në një tryezë të rrumbullakët gjetjet e raportit të monitorimit të Strategjisë Kombëtare të Shëndetësisë për vitet 2021-2030.
Ky raport evidenton rënien e buxhetit për shërbimin shëndetësor parësor, rritje në nivel rekord të shpenzimeve nga xhepi të qytetarëvë shqiptarë për shëndetin, mungesë investimesh për shëndetin mendor të popullatës, si edhe mungesë transparence lidhur me zbatimin e kontratave koncesionare.
“Buxheti për shëndetësinë përbën vetëm 2.78% të GDP-së në Shqipëri. Asnjë vend në rajon nuk e ka këtë buxhet kaq të ulët,” tha Eglantina Bardhi, drejtore ekzekutive e Together for Life.
Strategjia Kombëtare e Shëndetësisë 2021-2030 bazohet në arritjet e Strategjisë Kombëtare të Shëndetësisë 2016-2020 dhe siguron vazhdimësinë e punës së kryer më parë, adresimin e sfidave aktuale dhe të ardhshme të sistemit shëndetësor. Pavarësisht këtyre përpjekjeve në letër për përmirësimin e shërbimeve shëndetësore në vend, gjetjet tregojnë se në realitet kjo strategji lë për të dëshiruar.
“Nga viti 2020 deri në 2024, financimi për shërbimin parësor nga buxheti i shtetit ka rënë nga 11.4% në 9.1% të buxhetit total për shëndetësinë, duke treguar një dobësim të mbështetjes financiare për kujdesin parësor,” thuhet në raport.
Raporti tregon gjithashtu se shpenzimet e shëndetit që qytetarët detyrohet t’i mbulojnë nga xhepi i tyre janë rritur në 59.7% në vitin 2021, ndryshë nga se tregojnë vlerat e Ministrisë së Shëndetësisë me 44.5%.
“Duhet ta pranojmë se është përkeqësuar mbështetja për shëndetësinë, kjo reflektohet në shërbimet ndaj qytetarëve dhe në shpenzimet e tyre të xhepit,” tha Alma Lahe, menaxhere projekti pranë Together for Life.
Ngjashëm, edhe ekspertë të shëndetit pranojnë përkeqësimin e situatës lidhur me financimin e këtij sektori dhe si pasojë ofrimin e dobët të shërbimeve.
“Sistemi shëndetësor në Shqipëri vuan nga buxhetimi i ulët. Qeveria është ambicioze në letër, por çalon në praktikë,” tha Zheni Gjergji, deputete e Partisë Demokratike dhe kryetare e Komisionit Parlamentar për çështjet e Shëndetësisë.
Grupe të tjera vulnerabël që preken nga mungesa e financimeve dhe shërbimeve në fushën e shëndetësisë janë ata që vuajnë problemet e shëndetit mendor, si dhe fëmijët.
Sipas gjetjeve të raportit, Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtes Sociale ka dështuar në fuqizimin e shërbimeve për trajtimin e personave me çrregullime të shëndetit mendor dhe në përmirësimin e aksesit dhe cilësisë në këto shërbime.
“Lidhur me rritjen e kapaciteteve të stafit dhe trajnimet për shëndetin mendor, nuk është arritur të realizohet asnjë prej aktiviteteve të tjera të parashikuara deri në 2024”, citon raporti i Together for Life, ku ndër të tjera theksohet se nga katër shtëpitë e reja mbështetëse të planifikuara të ngrihen në periudhën 2022-2024 në Tiranë, Vlorë, Dibër dhe Pogradec për përsonat që transferohen nga spitalet psikiatrike, nuk është ngritur asnjë.
Raporti thekson gjithashtu mungesën e transparencës mbi kontratat koncesionare, mes të cilave është edhe ajo e kontrollit mjekësor bazë të njohur si Check Up.
“Në vitin 2022, koncesionari u pagua edhe për 20,182 pacientë që nuk e kryen kontrollin, gjë që ka ngjallur një debat të madh publik për kontratën e hartuar dhe firmosur në mungesë të madhe transparence dhe, për më tepër, në dëm të interesave publike,” përfundon raporti./reporter.al
