Nga Agron Tufa
Tetë vjet më parë kam botuar romanin “Gurit të varrit ia rrëfej”, një roman stilistikisht shumë i dashur për mua… Është shumë i vështirë rrëfimi në vetën e dytë…
(Fragment)
I
Kallkanosja prej të vdekuri të kishte fiksuar në fytyrë një buzagaz të lehtë, të parakohshëm, ashtu si një kuvendues që, pa pritur fundin e kuvendimit, ka nisur tashmë të buzëqeshë. Pastaj nuk të pashë më, Arsenio, nuk më kujtohet gjë tjetër, përpos shushurimës së mbytur të shiut, që lagte kurorat e pishave, fierin e njomë dhe vilarin e hollë të gjakut tënd, që kishte zbritur, me gjasë, duke u holluar, për të ngrirë mandej si një pikëçuditëse e kuqe nga tëmthat drejt buzëve të tua.
Ç’e kishe atë buzagaz, Arsenio?
Duke e njohur mirë gjuhën e mimikës tënde, di se rëndom, pas grimasës së këtij buzagazi, ti nxjerr gjuhën. A thua në atë grimëçast fatal je përpjekur ta bësh këtë? Kujt doje t’ia nxirrje gjuhën ashtu, Arsenio? Fjalëve të mia? Të vërtetës që përdridhej e maskuar me shprehje të zgjedhura? Apo ideve të tua, që pulsonin dhe vetëm sa preknin me instinkt fundin e perspektivës së mendimit dhe ti, si gjithmonë, përtoje ta përshkoje edhe njëherë trajektoren e tyre, tashmë me fjalë. Mos vallë mbi timon, ti ia ke qëlluar me tahmin të vërtetës së maskuar në shprehjet e mia dhe ashtu, në pritje, duke më dëgjuar, ke nisur të buzëqeshësh me thelbin e thjeshtë që mundohesha të përcillja me aq shumë fjalë? Sepse të vërtetat e sikletshme që na bëjnë të djersijmë në shpirt, Arsenio, nuk mund të përcillen lakuriq, pa një cirk fjalësh shfajësuese, pa një lloj dinakërie shpërfillëse, pa një relativizim të domosdoshëm…
Ti nuk më dëgjove deri në fund, Arsenio dhe unë nuk kam më kujt tjetër t’ia besoj rrëfimin tim, anise edhe më parë qeshë betuar që vetëm gurit të varrit do t’ia thosha. Ti ishe i vetmi… Të tjerët nuk kanë veshë. Të tjerët, të gjithë pa përjashtim, ose të ndërpresin për ta prishur gjithçka me ndonjë fjalë të zgjuar, ose nuk durojnë, ngaqë plasin të tregojnë vetë historitë e tyre, madje sa më parë, me një uri vetëverifikuese, pa të lënë kohë të mbarosh (a nuk është dhe kjo, siç do të shpreheshe ti, një shprehje e lashtë e krizës së subjektit?).
Si i bëhet kur rrëfimet mblidhen kapicë e të terrorizojnë? Kur të kërrus pesha e tyre me vite dhe ti je e mallkuar t’i tërheqësh rrugëve si kufoma? A ka mbetur vallë dikush që di të dëgjojë? Me sa duket, Arsenio, këtë cilësi të lashtë që kanë patur njerëzit, nuk e ndesh më në kohën tonë! Edhe historitë tona ashtu do të mbeten: togje të shkrira plumbi që na rëndojnë në shpirt.
Po unë e nisa rrëfimin, Arsenio; e ngrita kindin fërgëllues ku gjëllijnë kafshëzat e mia; për më tepër e ndjej lëvizjen e këtyre hijeve – kafshë e fantazma – se si dynden ashtu, rrokopujë: mësyjnë dyert drejt daljes, sikur brenda të ketë rënë zjarr. Exit, Exit… Ndjej një dridhje sizmike në rropullitë e mia, diç fiziologjike madje, që shkundullohet së thelli, nga fundbarku, ashtu si minjtë para tërmetit në vazot e lashta kineze. Dhe nuk mund të ndaloj tani… E urrej, Arsenio, kur nuk më dëgjojnë deri në fund. Ti ishe duke më dëgjuar. E kape perspektivën që hapej matanë velit. Madje buzëqeshe, siç bëjnë të rriturit kur duan t’u heqin frikën fëmijëve nga historitë me fantazma. Sepse ashtu m’u duk buzagazi yt, i dashuri im: një buzagaz që do të vijonte paprapësueshëm me qitjen e gjuhës jashtë: “Çfarë fantazmash, kolopuçe! Je në vete? Na shkrive tani!”.
Por pikëçuditësja e vilarit të gjakut, që hollohej nga tëmthat drejt cepit të buzagazit, nuk të la të më dëgjoje deri në fund… E kisha ndarë me mendje kohën e rrëfimit, i shtrenjti im. Deri në Pogradec do rrëfeja për trishtoren tonë shtëpiake ku u rrita dhe m’u gatua ky gjak i pikëlluar. Për mënyrën e mistershme se si u ngjiz bota ime e koklavitur, si vërshoi aty bota brenda, bota jashtë, si u pasqyrua, çfarë kinemaje perceptohet brenda një koke të njomë fëmije dhe, mandej, si nguliten përfytyrimet, ndjesia e jetimësisë, shija e hidhur e të përzënit prore në qoshe, si durohen goditjet e fatit dhe si rëndon pesha e të qenit jo si gjithë të tjerët nën çatinë e brishtë të kokës së një fëmije të deklasuar. Kohën tjetër, pas mbërritjes, deri në darkë, e kisha llogaritur të ma zënë çmitizimet e gjithçkaje që ashtu dukej e ashtu nuk ishte; prekja drithëruese e atij gjarpri të ftohtë, kutullaç, që quhet realitet, shuarja e çdo drite, e çdo gazi dhe çdo feste në adoleshencë, mandej muret që ngriheshin me shpejtësi përreth meje dhe fshihnin çdo perspektivë për t’ia qëlluar asaj bote, që thonin se është e madhe, ndërsa para meje kjo botë e madhe vazhdonte, përkundrazi, të tkurrej e tkurrej si një iriq gjembaç, e më në fund, me mure të paskaj… Me mure, Arsenio, me mure të dubluar labirintesh, gjithkund leqe, gracka, çarqe… Përpara, në udhëkryqet e labirintit, gjithkund – minotauri! Jo ai i miteve, i dashur, por i shpërfytyruar në një shëmti të thjeshtë mashkullore, në sfonde teshtitës bibliotekash, igrasi hotelesh e tapiceri të vobekëta redaksish.
Kështu, darka e 40 vjetorit tënd do të ishte madhështore: një tavolinë gulçuese nën peshën e gjithë jetës sime. Dhe unë do të të uroja: “Merre, i dashur, ja ku e ke të tërën mbi tavolinë! Kjo është dhurata, paja e vetme që kam trashëguar. Ke këmbëngulur për 10 vjet me radhë ta kesh! Ja ku është e gjitha para teje… dhuratë për ditëlindje!”
Mandej, do rrija e do prisja dhe, e lehtësuar, më në fund, të shihja me kërshëri se ç’do të bëje ti. Pak rëndësi ka në do ta pranoje ose jo. Edhe të doja, nuk mund të shpikja një jetë tjetër, që menjëmend do të kisha dashur ta kisha.
Por këtë lloj jete më ra shorti të ngjëroja, këtu, në trishtoren tonë.
Zot, sa do të doja të dija cila do të kishte qenë zgjedhja jote, Arsenio! Mandej le të shuhej përgjithmonë rëndësia se si do të ktheheshim në Tiranë: bashkë apo ndaras. Po për gjithçka dhe, sido që të kishte qenë, ajo darkë e pambërritur, ishe ti, Arsenio, ishte këmbëngulja jote dhjetëvjeçare… Kush të ma dëgjojë tani rrëfimin që nisa? …Nuk mjafton, Arsenio… nuk mjafton as pikëçuditësja e vilarit të përgjakur që qe holluar ndër shira prej tëmthash drejt buzëqeshjes tënde të ngrirë. Rrëfimi kërkon veshë, dëgjues të vëmendshëm, përjetues të ndershëm, përsa ai që rrëfen ka shkulur zemrën e vet prej parzmi dhe ashtu, të përgjakur, ta ka lënë të rrahë në pëllëmbët e tua. Nuk hiqet qafe aq lehtë ai që ta beson rrëfimin me aluzione, me simbole, me alegori, nuk ndërpritet, nuk lihet përgjysmë… Kush, përveç teje, i shtrenjti im, ta meritojë këtë rrëfim, tani kur unë e hapa derën e kafshëzave të mia drejt daljes…?
Je i detyruar të më dëgjosh, Arsenio, pa më ndërprerë… deri në fund.
II
Nuk të kam pyetur, Arsenio, kush ta vuri këtë emër? Nuk tingëllon shqip. Fjala vjen, nuk është si çunat e regjur në mërzinë jeshile të Rrugës së Dibrës, Kavajës… apo të çdo rruge qytetesh të tjera socialiste: emri yt nuk është si ndonjë Beni, Titi, Edi apo Liri… Yt atë? Po ç’hyn yt atë këtu!? Aha! Këtë s’ma kishe thënë… Përkthyes i Euxhenio Montales në burg?! Hëm, poezia “Arsenio”… Eh, italishtja ime e lagunës… me antena prej kanaçesh… e kam lexuar në origjinal? Disi. Kam shkarë në shpinë të atij leximi. Diç e turbullt… Një rrëmet shakulloresh, që çohen bef nga toka e marrin nën pluhurimë gjithçka gjejnë përpara në një qytezë të marrtë bregdetare… Zëre se asgjë nuk më kujtohet.
Më ke pyetur, thua…? Po përballë meje ti vetëmse pyetje ke qenë, një fjali e pambarimtë pyetëse, që shtohej e zgjatej në mungesë të përgjigjes… Unë ka kohë që nuk e dalloj më pyetjen nga përgjigjja; nuk e kuptoj kush është pyetja e kush përgjigjja. Edhe sikur të mos hapje gojë, ti pyetje ishe. Heshtja mjafton për të gjitha… Sepse nuk ka një pyetje. Nuk ka artikulim të saj. Njeriu mund të mos hapë gojë gjatë gjithë jetës, e megjithatë, tërë ekzistenca e tij kthyer drejt teje, tërë gjestet e dukshme e të padukshme, tërë heshtja e tij shtresa-shtresa, të gjitha së bashku përbëjnë një pyetje të vetme, që kërkon, në thelb, një përgjigje të thjeshtuar nga tjerrja mërzimadhe e fjalëve: një “po” ose një “jo”. Edhe sikur tërë oranat e botës të boshatisen në pritje të një përgjigjeje të tillë… E kur të gjitha rrëkezat e rërës të kenë rrjedhur dhe teta e qelqtë e klepsidrës të ketë mbetur bosh, kur gjithë jeta jote të ketë dalë përanash, prapë kjo nuk e shterron çështjen, ngase tashmë boshllëku është më i pranishëm, më vizual, dhe nuk është më faji i pyetjes, por përgjegjësia e atij që e la ditë e natë të krijohej para syve këtë zbrazëtirë e për më tepër, përton paturpësisht të japë përgjigje. Ajo isha unë: i jepja përgjigjet në atë mënyrë, që pyetjet të shtoheshin. Krijoja ndërkohë zbrazëtinë. Dhe zbrazëtia, dihet, frymon dhe na përfaqëson në mënyrë më të pashlyeshme se pranitë tona itinerare. Kështu thua ti… Jo ti? Po kush? E ka thënë Neruda më thua dhe shton me nënqeshje: ai poet i ëmbël, në mos diabetik: “Ti nuk dëshiron të përgjigjesh/ po pyetjet nuk vdesin”.
Kjo histori u zgjat kaq vjet dhe unë tashmë, pa e kuptuar, u familjarizova me të. Më shtrëngove ti, i dashur, se po ta shihnim së jashtmi, po ta perceptonim me sytë e të tjerëve, ky familjaritet do të quhej i sëmurë: paranojë, skizofreni, obsesion… Ja pra, në çfarë evolucioni mbërritëm: nga ndjenja – tek sëmundja kronike… Si nuk më paska bërë përshtypje, Arsenio!? Thjesht shpresoja se një ditë edhe pyetjes tënde do t’i ikte gjithë melodramatika, gjithë ai burrnot dhe, dalëngadalë, do të përftohej diç e pakëngapaktë, e ngjashme me mënyrën si ia thithin atë pak gjak me shiringë një trupi të pashpresë për jetë. Dhe pyetjes do t’i dalë vetja qejfit atëherë… Përgjigjes? Aq më fort!
III
E kam si tani parasysh… Godina e konviktit tonë qe zbrazur. Studentet, të gjitha, qenë larguar në vigjilje të Vitit të Ri. Edhe unë i kisha përgatitur çantat për të nesërmen. Isha e sigurtë se do të vije të më kërkoje. Madje imagjinoja brerjen tënde karakteristike të ndërgjegjes; turpin dhe kurajon; më fort kurajon, që gjithmonë mundej nga turpi. Tamam personazh Dostojevski! Buzëqesha gjatë, e shtrirë në krevat, duke ndjerë me qartësi të habitshme zig-zaget e tua kontradiktore, sepse ti, Arsnio, nuk guxoje të dilje para godinës së vajzave. Nga e kam këtë dije? Po ja, po flas me termat e tu të asokohe: “dije apriorí”, “të trashëguara nga shpirti në kohëra e përvoja të parrokshme nga kujtesat, diç të dhënë, para lindjes”. Se njeriu, nuk është tjetër veçse një “homo reminiscensus” që tërë jetën përpiqet të rikujtojë dijet e humbura gjatë lindjes, apo jo? Sigurisht të kujtohet që çke me të! Të kujtohet edhe fraza e famshme që e thoje në bisedat me shoqërinëtonë të kursit të parë se gjoja, “njeriu gjatë gjithë jetës përpiqet të gjejë vetveten”. E thoje kastile për mua. Po ku e humbi veten ky njeri që kërkon ta përftojë prapë? Gjatë lindjes, atëherë kur humbi idetë!Dhe rrethi mbyllej. Ah, Arsenio, ti ishe i helmuar nga Platoni! Nuk ia vlen të marrësh seriozisht askënd, po në mënyrë të veçantë, Platonin, atë aristokrat që u vinte një kurorë në qafë poetëve për t’i hequr qafe, jashtë Republikës së tij, ndërsa në mbrëmje, pa pikën e brerjes së ndërgjegjes, ulej dhe shkruante poezi! Të mos e kishe marrë aq seriozisht Platonin, nuk do t’i helmoje kështu jetët tona! Dhe ku e kishe humbur veten ti, Arsenio? Te unë? Po unë, Arsenio, ku isha? Ku kisha humbur? Kjo do të kishte qenë pyetja e vërtetë. Pse të qe ngulitur kaq keq kjo ide fikse?
Jo, Arsenio… mbase ti asokohe kishe nevojë për Ekleziastin, jo për Platonin. Çfarë i dha Platoni natyrës tënde të hollë? Depresionin. Ti kishe nevojë të mbijetoje në ato vite mishngrënësash, që më përhiten edhe tani në kujtesë si një grafikë bardhë e zi! Ti kishe nevojë asokohe ta shpërtheje rrethin tënd të ngallmuar me fjalët e Ekleziastit: çdo gjë në këtë botë është kotësi kotësish dhe rraskapitje shpirti.
Kështu dhe atë mbrëmje… buzëqesha gjatë me dijen time apriori: ti do të vije, mes turpit dhe pasigurisë. E mban mend si pate vepruar në fund të vitit të dytë? Ishte kohë sezoni dhe ti shpike një shkak për të ardhur para godinës së vajzave. Ishte diçka e paralajmëruar: mesditë përvëluese qershori. Të shquajta nga ballkoni i katit të pestë ku kisha dalë të pija një cigare. Shoqja ime e dhomës kthehej darkave. Tarraca e dyfishonte nxehtësinë dhe brenda në dhomë piqeshe si tavë me patate. Ti u vërdallose disa herë para postës dhe ashtu, përhumbtaz, i pasigurt, përshkove oborrin para godinës. Kisha nxjerrë paketën me leksionet e fotokopjuara, Arsenio. Prisja vetëm të ngrije kokën e të thërrisje emrin tim. Por t’i nuk e bëre. Marrja të ra si dambllá në kokë dhe as që u ndale.
Bëre një kthesë që më shastisi fare dhe mbajte nga ndërtesa përballë. Betohem, Arsenio: ti as që ia kishe idenë çfarë ishte ajo ndërtesë, drejt së cilës marshove me hap të sigurtë. U turpërove nga konvikti i vajzave të letërsisë, të cilin ti e kishe quajtur gjeneratori erotik i halabakëve. Pse e bëre gjithë atë alibi, Arsenio? Alibi për veten? Për mua? Për të tjerët? Mendoje se qindra sytë e dritareve të godinës të ndiqnin ty? Se të deshifronin mendimet? Dhe ti nxitove t’i nxjerrësh huq me atë kundëralibi, sikur gjoja kishe punë brenda asaj godine! A e kupton tani (sidomos tani që nuk je), se askujt nuk i interesonte qenia jote aliene në atë kazan gjigand përzierjesh?
…Katundarë me fytyra të indisiplinuara prej hormonesh të çartura dhe qytetarë skuthë, gjithë instinkte lojërash e përfitimesh. Kujt i duhej një Arsenio i pavënë re, që çakërrdisej sfilitshëm, si një lavjerrës i paqetë midis Platonit dhe Dostojevskit? Të kishe qenë paksa praktik, Arsenio, t’i shihje si e shpallnin botën e brendshme këta djem e vajza në mensa, gjatë ngrënies; si plasnin aty sherret, si çapëleheshin gojët e uritura dhe si rridhte pastaj kjo rrjedhë trupash të babëzitur në kërkim të seksit, pa dallim e me çdo kusht.
Çfarë gjëje të përnaltësuar rrekeshe të zbulosje në këto natyra? Unë isha njëra prej tyre! Mos më kundërshto… e tillë kam qenë dhe isha… nuk e di se ç’dreq pervers të shtynte të kërkoje shenjtoren tek unë! Në ato kohë unë e kisha ndarë mendjen mos të ta jepja dhe nëse ka ndonjë kënaqësi të vërtetë seksuale, kjo vendosmëria ime për mos të ta dhënë ty, më eksitonte pafundësisht. Madje, perverse siç kam qenë e siç jam, do të pranoja ta bëja para syve të tu me një horr pa pikë vlere, me një halabak, jo për kënaqësinë time, as të halabakut, por për kënaqësinë që do të ndjeja duke parë se si do të projektohej kjo tek ti, si do të pasqyrohej në fytyrën tënde kinemaja mizore e shkërdhimit tim prej halabakut. A mos mbase po e teproj? Jo, i dashuri im, kjo që më shkrepëtiu në mendje nuk ka lidhje me asnjë formë urrejtjeje apo përbuzjeje! Asokohe më dukej mëkat, që ti, o banor i qiellit, të mos e përplasje kokën në truallin e ashpër të realitetit. Ti, një zog parajse, i cili ushqehet me farat e ëmbla të idealeve… Një zog, që do të doja ta qëlloja si adoleshentët e mbrapshtë me llastiqe, tek çuket e sqepon fara dehëse mbi një degë parajse… Sepse urrej veten time, i shtrenjti im, kur edhe unë isha si ti, por në kohëra, aime! të parrokshme nga kujtesa.
E Vërteta, rëndom, nuk ka lidhje me gjërat e drejtpërdrejta. Asokohe kërkoja diç që të më shkundullonte fund e kreje, të më sillte vrazhdë në përjetime të mprehta. Isha e hapur për vaki tronditëse, që të ndjeja se jeta lëviz furishëm. Ritmin e gjakut tim nuk e diktonte ndjenja e të qenit në harmoni me ritmin e mendimit dhe isha më e prirur të më rrëmbente ndonjë halabak me motoçikël, nga ata që u suleshin si fajkoj konviktoreve të gjora, se sa të zbrisja në përqendrimin e soditjeve meditative mbi natyrën e përjetshme të gjërave, në ajgëtime të ngeshme estetizuese për mendjet analitike si e jotja, e mandej, pas seancash të stërgjata vëzhgimesh, të provonim të mahnitur çudinë e binjakësisë sonë. Jo se nuk e kuptoja, jo se nuk isha e aftë, por nuk më duhej, Arsenio!
Në mendjen time vetëm rrebeshi rrihte kresë.
Kisha nevojë për ritmin e turbullt të gjakut. Kisha nevojë të ndjeja mbi vete, qoftë dhe njëherë makar, natyrën sunduese e despotike të mashkullit, arbitraritetin e tij tejpërshkues, moskokëçarës, një dhunë lebetitëse për të më nënshtruar, kontrolluar dhe përdorur sipas tekës mizore të dhunuesit, që në këto raste, si gjithnjë, di se ç’bën, pa më përrallisur asgjë nga bota e kristaltë e ideve dhe ndjenjave të larta. Kisha nevojë për jehonën, zhaurimën, uturimën që më sillte përvoja e shkuar mbrëmjeve të pagjuma.
E ku i gjetën këta njerëz ndjenjat e fisnikëruara dhe, për më tepër, këtu, në këtë truall që njeh vetëm hungërima e kacafytje qensh të tërbuar? A nuk ndodh thuajse natë për natë kjo gjë mu para godinës së konviktit të vajzave? Por, pavarësisht vegimeve të dëshiruara për të pasur dhe unë një aventyrë të dhunshme erotike, shoh se dhe kjo qenka e vështirë, për njëfarë paradoksi… Halabakët, me mjekër e pa mjekër, që terrorizojnë çupëlinat e provincave, nuk më parapëlqejnë si prenë ideale të menysë së tyre. Dhe kjo ta shpif! Ma tha Dina një mbrëmje… pikërisht ajo Dina që nuk m’u nda asnjëherë nëpër konvikte:
– Këta skifterët me motorra, të kanë lënë jashtë listës së preve.
– Pse mendon kështu? – e pyeta.
– S’e kupton? Fajin e ke vetë….
Nuk fola. Më dukej sikur kishte hyrë vjedhtaz në mendimet e mia të fshehta. Nuk dëshiroja të shitesha aq lehtë, të lexohesha aq kollaj, si një afishe e ekspozuar në mur, andaj, pas do farë kohësh, e pyeta drejt e drejt:
– Pse moj e paskam fajin vetë?
Kisha nevojë për një përgjigje dhe ajo nuk ngurroi të ma plaste troç:
– Po ti mos bëj të paditurën… me gjithë ato eleganca që e mban veten, shitesh si Miss Intelekti! Të jesh e sigurtë se e kam dëgjuar nga Tori im flokëkuq: ty të dinë o për të dashurën e fshehtë të drejtorit të Qytetit Studenti, o për dashnoren e Kryetarit të Forumit Rinor të Opozitës. Nuk e di kush ua ka ngulitur këtë mendim, por ama ata vetë janë të bindur për këtë. Ku ta dinë ata se ti… – e la të pambaruar ajo fjalën me një nënqeshje djallëzore, gjithë tundje koke. Pothuaj njëlloj, si një déjà vu, me një moment të tillë kur isha ende konviktore në qytetin K.
– Se unë… çfarë? – ngula këmbë të di.
– Shoqe, mos m’i bëj mua këto, – tha, duke i dhënë rrotullueshëm pëllëmbës së hapur.
– Çarë kam moj, se na çmende tashi, – e shtyva unë të hapte misterin.
– O goce! Si të njoh unë, s’e njeh as ti veten tënde… je një ti… po një, që….
– Ohu tashti! Pse s’i bie drejt?
– Drejt? Po mi… se mos merr e idhnohesh masanej…
– Nuk idhnohem, – i them.
– Ti mezi pret të të fusin në morsë, o gocë! Të biesh në duar të fuqishme…
– Si ty, ë? – thashë, duke ndjerë të më vërshonte gjaku në fytyrë për poshtërsinë që më pati bërë ajo në konviktin e qytetit K.
– Po lëre tashi… si unë, pse jo?
– E ke krejtësisht gabim! – them, lulëkuq në fytyrë. Mandej shtoj:
– Nuk të lejoj të vazhdosh më tej… punët e tua janë punët e tua. Të kam thënë gjysmë fjale? Na lër pra…
Grindesha me veten: kaq e lexueshme të kem qenë vallë? A mos ka gjasë të jemi një natyrë e njëjtë me Dinën? Në fillim nisa ta qortoja veten, të mos lejoja as hamendje të tilla aventyrash të ma përshkonin trurin… sepse, si duket, gjithë çfarë çoja nëpër mend, u pasqyruaka tradhëtisht së jashtmi dhe u lexuaka edhe nga njerëz mediokër si Dina. Rrekesha, në njëfarë mënyre, të merrja një vendim të heshtur, të mbaja nën kontroll higjienën e gjërave që merrnin turr, gjithë zhul, në portat e trurit.
Natën vonë, e torturuar pagjumësie, dorëzhesha: e lija ëndjen time të lëshohej lirshëm në shtjella të pakontrolluara fantazie dhe i ndjeja më fort se kurrrë duart e dhunshme të një burri, të përafërt me Torin flokëkuq, palluesin e Dinës… e lija ëndjen time të më merrnin e të më plasnin në rërën e një plazhi imagjinar, të më këpusnin rripat e gjimbajtëses, të më hiqnin xhinset, fustanet, tutat sportive, të më shqyenin breçkat dhe tok me gishtat e huaj të rrasur në gojë, të ndjeja thuajse fizikisht puthitjen e furishme të një mashkulli agresiv pas lëkurës sime të bardhë dhe mandej, si një barominë që ngulet në mure të lehta prej tullash të shkrifëta e të thata, si biskota, të ndjeja shpimet dhe shembjen time në atë kërleshje prej përsheshi seksi. Pas kësaj kënaqësie onirike, kuptoja me pezm e pikëllim, se kisha nevojë që dikush të më shkalafiste, të më rrënonte deri në themel; të më shthurte si një thurimë të kalbur batanijesh të vjetra ushtarake dhe vetëm mandej, mbi rrënojat e mia, të mund të ringrija një konfigurim tjetër të vetes sime.
“Pse pikërisht kështu?” – pyesja veten, pa shpresuar të gjeja ndonjë përgjigje. “Asgjë nuk paska harruar trupi im…”, – ky ishte zbulimi i asaj mbrëmjeje. “Asgjë nga gjurmët që lanë të tjerët, gjurmë që më dukeshin të urryera… sepse të tilla kanë qenë… Por tash, cila ëndje ua pastron kuptimet e tyre, cila dëshirë e fshehtë paska nevojë për kumbin e atyre jehonave, që shoqëruan humbjen e pafajësisë sime? A do të mundem vallë të shijoj diç të ndryshme nga ato ndjesi? Përse fisnikërohen me kohë gjëra që më kanë shkrehur në lotë të hidhur dikur? Kush e ka veten time në dorë? Ku qëndron pra, roli im, në mos në kontrollin e kufijve të trupit tim? A jam në gjendje vallë ta kontrolloj me mendje se çfarë është e mirë dhe çfarë është e dëmshme për mua, apo e lejuara dhe e ndaluara nuk janë sinore që i bën zap mendja?”.
Kjo më frikësoi pa masë atë natë. Makthet e vjetra e të urryera të përdhunimit, u rikthyen të gjitha, të dëshiruara, të afta për t’u shijuar e përjetuar ndryshe… të gjitha përvojat e përlotura të dikurshme.
Por të nesërmen u shfaqe ti, Arsenio.
Diç pa lidhje për psikikën time të atëhershme.
Ishe i pështirë, si një engjëll; i ngrohtë, si një stufë e ndezur në dëborë.
Ishte qershor i nxehtë; ditë sezoni. Pikërisht atë ditë kur erdhe para godinës së konviktit, por nuk guxove të më thërrasësh. Dita kur, i turpëruar nga vështrimet hipotetike, a thua se gjithë gjindja qenë mbledhur e po të shikonin ty, o pinjoll malësor i shartuar me idetë e Platonit, se qysh e zdeshe burrninë në shesh të mejdanit dhe, prite zot tash, kur të shpërthejnë mahitë, more turr si dashi tek kasapi….
Pikërisht ato ditë qershori, më saktë pasditeve, kur shkoja e kthehesha nga kurset e anglishtes në Bllok, ndesha sytë e tu, tashmë në një trup tjetër, me uniformë. Ishin sytë e tu, sy lutës, përgjërimtarë, të pikëlluar pafundësisht, e gjithsesi, të tutë, tek një tjetër… Më ndiqnin, derisa energjia ulëritëse e tyre dobësohej me largimin tim. Por këmbëngulja rritej dita-ditës, derisa vështrimet e tij, që i perceptoja fizikisht u shoqëruan me fjalë. Gjithnjë të njëjtat:
– Goce, më falni, sa e keni orën?
Kaq. Përgjigjesha me buzëqeshje duke e parë në sytë e tij të trishtë poshtë strehës së kapeles. Ai rrinte solemn, me automatik në gjoks, në krye të detyrës, mu para Shtëpisë së Pritjes të Presidencës, përkundrejt me Kuvendin. Vështrimi i tij thuajse më rrufiste deri në kryqëzimin e Bllokut. Dhe përnjëmend kisha ndjesinë se, sikur të ndodhesha vetëm me të në një dhomë, ai mund të më rrufiste si një vezë të freskët. Po, ai ushtar kishte të njëjtët sy: sytë e tu! Sy qeni të brengosur, të butë e të nënshtruar, që kur pyeste: goce, më thoni, ju lutem, sa e keni orën? – sytë e tij kishin thënë tashmë gjithë thelbin e pengut prejvdekëtari. Por sytë e tij, që zbrazeshin në një pyetje të thjeshtë për orën, nuk ishin aq të përmbajtur, të fshehur e të maskuar me fraza të lulëzuara, si të tutë. Megjithatë ishte kjo ngjashmëri me sytë e tu ajo që më mbante të përjetoja ushtarin, jo ty. Sepse ty s’të fshihesh dot.
Me 16 qershor (një datë e shpifur kjo, që më vonë do të më kujtonte blumiadën e Xhojsit) mbaroi dhe kursi im i anglishtes. Binte një shi i imët, i njëtrajtshëm, shi kërpudhash, siç thonë. Atë ditë, ndryshe nga herët e tjera, qëndrova para këmbëve të ushtarit, para se ai të më pyeste për orën. E pashë drejt në sy, poshtë kapuçit të pelerinës. I buzëqesha. Nga turbullimi i thellë s’diti të ma kthejë buzëqeshjen. Ishte si një fëmijë që mund ta merrje për dore, ta çoje ku të doje; po do, ta hidhje në humnerë, nga ura a në zjarr, ai, me siguri do ta bënte. Një qenie e butë, e kaftë, si një rrënjë e freskët dherash, naiv, i pamësuar, i drojtur. U turpërua se nuk e përballonte papritur përplasjen fytyrë për fytyrë me mua. Zgjata dorën dhe i lëmova faqen e rruar taze. Me të prapmen e pëllëmbës. Ngadalë. Mandej me anën e lëmuar të pëllëmbës. Si në një eksperiment. Nuk lëvizi. Qëndroi ashtu… sipas rregullores. Mandej i thashë se nuk do të kishte rast më për të më pyetur për orën.
– Pse? – arriti të fliste i trembur ai.
Desha t’i them: “Sepse ti, o budallush i vogël, ke rënë në dashuri, vetëm duke më parë tek vej e vij”, por në të vërtetë i thashë:
– Kaq ishte kursi i anglishtes. Nuk do të më bjerë më rruga këtej.
– Sa keq! – tha me stërmundim. – Sa keq! – përsëriti me sy tashmë të përlotur.
“Si janë këta meshkuj kështu… Një palë janë tigra të vërtetë mishngrënës, të babëzitur, pa asnjë fije turpi e ngurrimi dhe ca të tjerë, si ti me ushtarin, qingja të vërtetë manarë”, – mendova me vete.
– Pas gjysmë ore dorëzoj shërbimin, – mërmëriti pështymëtharë.
Mandej, pas disa rrekjesh për të folur diçka:
– A mund ta lëmë të takohemi për një kafe, pas një ore…? Të lutem shumë, – foli me një zë në fikje.
Iu përgjigja mohueshëm, me tundje koke. Sytë e tij ngrinë pezull, mana të butë larushë në atë hapësirë të shkurtër midis nesh që ndërpritej më pikla të imëta shiu. E sprapsa dëshirën për ta puthur dhe u largova menjëherë, duke çapitur nxitimthi e duke ndjerë përvëlimin e syve të tij pas shpine.
Kur dola në bulevardin e madh, thashë se më griu keqardhja. Ndjeva një shije të njelmët në gojë e në hundë, m’u sikur ndodh kur të kanë goditur fort me grusht dhe sapo ka vërshuar brenda gulfa e errët e gjakut. Në breg të Lanës, përdesh u ktheva. Por durova. Çështja, me tërë reduktimin që meriton, qëndronte kështu: nëse e takoja, do të duroja sikletin e vështirë të fjalëve të tij, që në thelb, të pastruara nga droja, kanë nevojën ulëritëse për t’u qirë. Një nevojë e estetizuar dhe e idealizuar në vetmi dhe mungesë, në pamundësi, si për botërat e përtejme. Një e qirë autentike, me mister shpirtëror dhe me epsh të përmalluar. E kisha më të lehtë t’ia jepja atij ushtarit këtë gjë se sa ty, por e dija, e parandjeja, se po ta bëja këtë me ushtarin, do ta vrisja dhe misterin hipotetik të një gjase të herëdokurshme, gjithnjë pra, nëse do të bindesha ta bëja me ty. Nëse do ta bëja, nuk më pengonte paragjykimi sipas stereotipeve të moralit, sepse drejt krevatit me ushtarin manar e sytrishtë, do të më çonte ndjenja e dhimbsurisë, bamirësisë, akti martirizues i dhurimit, apo siç i thonë në gjuhën e popullit, sadakaja.
Por e dija, Arsenio, se do të zhbëja, siç thashë, një mister. Sepse përtej epshit për t’u dhimbsur të ushtarit, nuk ka më asgjë tjetër. Pjesa tjetër është ankthi racional i vazhdimësisë, i çliruar nga droja e misteri i fillimit. Dhe e fillimit do të kishte qenë një e qirë e drojtur, memece, e mbingarkuar me nevojë e dëshirë, e unshme dhe e nxituar, ashtu siç e bëjnë në qetësi lepujt. Ka gjasë, madje (sepse vetëm për seks po flitet), ai i gjorë, duke më dëshiruar aq gjatë, kishte arritur deri në atë pikë eksitimi të tensionit erektiv, sa të përfaqësonte i gjithi një pallosh gati në të derdhur, andaj, me siguri, do të prishej mbi lakuriqësinë time ende pa m’u ngulur.
Më pas, mbase do ta bëja edhe me ty, por nuk ishte ky ideali im seksual. Sepse më qe krijuar asokohe një bindje: le të vinin e të iknin kohëra dhe epoka pafund, aq sa t’u dilte vetja qejfit, ti po prapë do të mbeteshe aty, i njëjti, me përkushtimin tënd idiot, duke pritur diku, i maskuar nga zori, turpi e droja, diku pas konviktit të femrave, pa guxuar të dalësh para meje, duke iu ruajtur për vdekje syve imagjinarë që të ndjekin, e mandej, vërshimit të këtyre qenieve në skenën e mendjes tënde gjithë brohori përqeshëse: “yyy, Arsenio! Të kapëm me presh në duar!”. E kisha këtë bindje, e pranoj: edhe sikur unë atje lart të prisja e përcillja në dhomën time çdo ditë nga një hamshor, ti do të prisje pandryshueshëm, me të njëjtin pasion atje poshtë, dhe unë mjafton të dilja në ballkon, – saora do ta pikasja, pandryshueshëm, praninë tënde në një cep, gjysmë në hije.
Femrat si unë, Arsenio, e ruajnë mizorinë vetëm për meshkuj si ti.
Sepse meshkuj si ti të japin një siguri nxitëse, që thotë se çfarëdo që të ndodhë, ata janë të patundur në pritje, fuçi të mbushura cit me shpresa të marra. Unë s’kisha pse të bëja asokohe përjshtim nga kjo racë femrash, përsa të kisha ty, përfaqësuesin e denjë të asaj race meshkujsh, që duron me kokëngjeshje në eshtrat e veta të tillë lëndë të përbuzur prej shpresash dhe ëndrrash.
Dhe njëmend habitem se si është formuar për mua opinioni femër e bukur dhe brishtë. Unë sidomos e brishtë nuk jam, pa shtuar mandej, se kjo fjalë ma shpif! Unë mund t’ju kisha dhënë këshilla të vyera, se si të silleshit me femrat e këtushme, ju, meshkujve të kësaj race. Por atëherë ky do të kishte qenë një akt vetëspiunimi. Njëfarë udhëzuesi se si të ma hipje, çka e zhvleftëson, në thelb, një ndërmarrje të tillë, ngase shoqërohet me humbjen e gjësë më të çmuar në misterin e një burri: temperamentin individual dhe kreativ të seksit. E di se kështu siç i formuloj tani këto ide, pa çarë kokën fare, ty do të të bënte të shkuleshe së qeshuri… nëse do të ishe i papërfshirë. Por gjëra të tilla që shkoj nëpërmend, as që mund t’i artikulonim bashkë.
Ne shtiremi gjithnjë sikur ekzistokan gjëra ku e ku më interesante e më të domosdoshme se seksi. Sikur jemi të zënë me kujdesje të tjera, shumë më të rëndësishme e më të mëdha, edhe pse e dimë mirë se asgjë më të rëndësishme se këto lidhje nuk ka.
Por na tmerron vazhdimësia e këtyre lidhjeve.
Banalizimi. Rutina. Humbja e misterit. E gjitha kjo është një rraskapitje e pafund, një kërkim me tahmin i vetvetes, siç thua ti, duke i besuar instinktit. A gabon instinkti? Sigurisht gabon, por jo aq shpejt sa arsyeja. Në jetën tonë të shkurtër, problem i madh është si ta shtysh, si të rrëkëllehesh nga njëra periudhë në tjetrën dhe instinkti ia del mbanë më thjesht e më jetëgjatë se arsyeja. E çfarë shërben arsyeja, në mos si udhëftilluese e lëmshit të instinkteve?! Arsyeja është gërshëra e duhur që pret në kohë itinerarin konfuz e pa perspektivë të instinktit. Instinkti është qenie itinerare. Arsyeja është qenie me koherencë e vazhdimësi totale.
Nuk u ktheva atë ditë tek ushtari, ndonëse duke e marrë këtë vendim, u ngashëreva. Dhe në atë ngashërimë, qaja, në thelb, pjesën tënde, sepse pikërisht atë ditë vendosa të mos lejoj asnjë gjasë lidhjeje seksuale me ty, madje edhe sikur të më bije ndër këmbë me përgjërim, edhe sikur të betoheshe se fill pas refuzimit tim do të vrisje veten aty, para meje. Do të ishte ca më keq, ndoshta. Ideja e bamirësisë është sa e pazbatueshme, aq dhe poshtëruese. Sidomos për ju… për ty, Arsenio.
Veçse çudi: ende pa u tharë boja e këtyre mendimeve, ti hyre në oborrin e konviktit të vajzave, me pretekstin e leksioneve për sezon. Të pashë si humbe në dyert e asaj godine dhe, tani, kur kam marrë vesh se ç‘ngjau me ty aty brenda, edhe pse kanë kaluar 10 vjet, më vjen të rrokullisem përtokë nga të qeshurat. Sa i gjallë ky përfytyrim! Me sytë e verbuar nga dashuria dhe turpi – Arsenio shtyn derën e parë që i del përpara. Gjendet në mes të një dhome, që as ia ka idenë se çfarë është, pse ka hyrë dhe çfarë e pret. Prandaj dhe pyet para të vetmes bluze të bardhë që ka përballë:
– Çfarë bëhet këtu?
Dhe aty, si aty: përgjigjja vjen konkrete. Një dorë në sup të Arsenios, plot edukatë e delikatesë, e shtyn atë të ulet në një kolltuk të lartë profesional. I thotë të mbështesë kokën mirë, të hapë gojën: vetëm nga zëri Arsenio ia qëllon se bluza e bardhë është femër. Por edhe këtu Arsenios i vjen zor dhe kërkon të luajë alibinë.
– Dhëmbë hiqen këtu? – pyet Arsenio.
Dhe është pikërisht aty vendi ku hiqen dhëmbë.
– Cilin nga dhëmbët? – pyet fytyra e femrës më bluzë të bardhë.
Arsenio tregon diç të papërcaktueshme në brendësi të gojës… dhe si gjithmonë, në çdo gojë gjenden dhëmbë të prishur që duhen hequr. Dentistja indiferente i bën anestezinë dhe pret efektin e mpirjes. Ajo e pyet herë pas here a e ndjen mpirjen, por Arsenio qesh. Të qeshurat shtohen dhe bëhen histerike, sa ai nuk e kontrollon dot veten. E ka vlerësuar gjithë konfuzionin e vet dhe, mbi të gjitha, i është kujtuar një barsaletë me një polic, të cilit, edhe pas disa gjilpërash mpirjeje, nuk i vjen efekti. Herëdokur dentisja e çuditur e pyet: “Pa provo të fërshëllesh!” Dhe pikërisht onomatopeja që nxori polici gjatë fërshëllimës e bën të qeshë Arsenion. Dhe kë? Arsenion, që i urren barsaletat!
Të pashë Arsenio kur dole: tanimë kishe arsye për të mos i ngritur sytë nga ballkoni im, sepse po largoheshe dyfish i turpëruar: me turinj në grushta dhe me një çorbë të përgjakur në gojë, plot pambuk dhe gjak. Tërë atë sezon, deri në fund të qershorit, ti e kalove me faqen e fryrë sa një simite, me syrin e buhavitur, sepse kishe një shkak akoma më të fortë: nuk guxoje të më dilje parasysh, ngase, sipas teje, ishe estetikisht i padenjë. Dentistja, siç e mora vesh, ta kishte nxjerrë dhëmballën copa-copa e, sigurisht, kishte harruar pa hequr njëfarë rrënje a cifle. Ajo rrënjë e pahequr të dha një torturë njëmujore, në pikun e vapës përvëluese. Për të qetësuar veten që s’gjente rehat, ti e grive Tiranën kryq e tërthor në këmbë, si e si të harroje dhimbjet e padurueshme. Dhe sigurisht, duke recituar me vete, si një marsh hakmarrës, vargjet e Robert Bërnsit:
“Ti frymë e luftës me rrebesh,
Ti djall me gjëmba dhe me lesh
Që sillesh rrotull midis nesh
Dhe vjen na kap për këmbësh –
Armiqtë e popullit skocez
T’i grish me dhembje dhëmbësh!”
Por dija apriori i përket asaj nate pra, një tjetër nate, tashmë në dimër, kur e shtrirë në krevat, në heshtjen e konviktit të boshatisur, mu në vigjilje të Vitit të Ri, që tej dritares dëgjova kumbimin e pasigurt të këpucëve të tua dimërore në asfalt: “Trak-truk-trak, truk-trak, trak…”.
E nxitur nga kjo dije apriori, dola në ballkon me një xhup krahëve; ndeza një cigare dhe nuk u habita fare kur, ashtu siç e përfytyroja, ti u avite kokëulur drejt godinës. Epo… edhe mua më erdhi turp për paturpësinë e përllogaritjeve të mia! Po, po… më kujtohen me hollësi. Bile më shumë se fjalët e tua, më qe rrënjosur një pikëllim i rëndë, që fundërronte deri në kërcet e mia, për pamundësinë…
Dhe vërtet: edhe sot nuk kam mundur ta shpjegoj pse nuk isha e aftë atëherë të të dashuroja ty…! Ashtu? Po s’është e vërtetë, Arsenio! Kam qenë një vajzë që nuk bënte asnjë llogari për jetën. Joooo… Ty s’të lejohet! Edhe vetë… po lermë të flas. Edhe vetë e di se kot kërkon arsye. Nejse… po më mbyste trishtimi në të vërtetë dhe, më shumë se fjalët e tua asaj nate, më ka mbetur si precipitat i hidhur diçka tjetër, ndoshta e parëndësishme, e cila ndoshta përskej, diku anash nesh. Atmosfera më saktë… atmosfera që e mbështillte atë vuajtje, ankthi shpresa se mos nuk do të mbaronte pandreqshëm raundi final i përpjekjeve të tua.
Ti dukeshe aq i dobët, aq i mjerë, aq i zbehtë e i drobitur… më vinte të të mbështillja në përqafim dhe mos të të lëshoja gjithë asaj nate. Pashë lotët e heshtur që shkisnin e feksnin nën dritën e zbehtë të neonëve, sikur dikush i padukshëm brenda syve të shtrydhte prajshëm një pikatore përfund zgavrave, ndaj nuk mundesha ta mbaja gjatë vështrimin. Drita verdhacuke e neonëve ta nxirrte fytyrën si prej meiti: një fantazmë që ka ardhur të më shprazë gjithë brengat e pangushëllueshme të vdekëtarëve? Si? Nuk e di në bëj mirë që po t’i them. Por Arsenio, dije: unë nuk kam qenë një vajzë e pashpirt…! As vajzë llogarish… E gjithsesi, njëfarë zombi isha… Loja?! Mbase ke të drejtë… ndoshta, pa e ditur as vetë, kisha nisur t’u jepesha edhe unë dofarë lojërave, por ama këto lloj lojërash janë përftuar instinktivisht, pa ndonjë qëllimësi, pa llogaritje; ka ndodhur vetvetiu, ashtu si nën kryqëzimet e erërave të panjohura lindin speciet e një flore të paqenë më parë, lule të cilave nuk dimë ç’emër t’u vëmë…
Për herë të parë po e nxjerr veten në dritën e asaj nate. Se mos harroj: atë natë, ndërsa ti flisje (dhe unë nuk mund t’i mbaja sytë në fytyrën tënde), kuptova me një qartësi të hidhur se ne nuk do të mund të ishim bashkë. E qortova veten, kruajta thellë skutave të mia ndonjë rimbushje tjetër shpirtërore, ndonjë dërgesë nga lart, ndonjë mrekulli, por në fakt isha me shqisa, o zot, kaq vigjilente, kaq të esëllta, sa dëgjoja për dreq, më qartë se fjalët e tua, uturimën monotone të neonëve mbi krye dhe një uturimë zhurmëritëse, si të instaluar në tru që lëshonin fenerët e zbehtë. Mandej uturimën e njëtrajtshme të fenerëve e thyente, pak më tej, nën hije, anash apo prapa shpine, njëfarë qeni që brente me një kërkëllimë periodike një pirg kockash të ftohta. Qeni, siç thashë, duhej të ishte diku afër, në errësirë. Unë nuk e dalloja, por brerjen epshore të kockave ia perceptoja torturueshëm, a thua se po brente ashtnorin tim, gjymtyrët e mia indiferente. Ishte natë e kthjellët, e kthjellët si loti i një fëmije të pangushëllueshëm, ndërsa yjet, të mëdhenj e llamburitës, si sy që digjeshin zjarrmie në ethe. Arsenio, nuk ka pse! Në atë heshtje sikur drithëronte brenga e palëvizshme e dashurive pa përgjigje; jo vetëm dashuria jote, por dashuritë e të gjitha kohërave. Mu aty, para këmbëve të mia.
S’është se paskam qenë krejt një zombi e pashpirt… Unë mora racionin tim të trishtimit, edhe pse isha dëshpërimisht e qartë për pafuqinë time. Nuk arrita të ta them mendimin tim, të ngjiteshim lart në dhomën time, ta kalonim atë natë të skëterrshme të dy në godinën e boshatisur nga studentet, që qenë shpërndarë nëpër gjithë Shqipërinë, në pritjen dhe parashijen e ndërrimit të moteve. Po nuk ishte kjo zgjidhja! As për mua, as për ty! Po të dija një zgjidhje tjetër, do ta kisha shpallur. Oh, Arsenio! Sytë e tu më shkatërruan asaj nate! Më dukeshe aq i mjerë, i pafuqi dhe, zot o zot, sa i pambrojtur! Pse hesht? Të duket se e zmadhoj?
Ti nuk e di Arsenio se atë natë, duke kërcëllirë dhëmbët nga të ftohtët nën shtyllën e neonit, duke fundosur qafën në rrethin e shallit të leshtë, ndjeva se fjalët e tua po rridhnin kot, si rrëkeza me thërrmija xixëlluese floriri në një pusetë ujërash të zeza. Ndjeva se edhe unë isha një rrjedhë, se të dy rridhnim pranë e pranë, krahas, dhe ashtu, pa u përzier aspak, derdheshim në puseta të ndryshme. Si mund ta dije ti, kur ishe i mbledhur kruspull, me kokë të varur në dëshpërimin tënd? Unë u fiksova çuditshëm në zhaurimën, uturimën, kërkëllimën monotone të neonëve, si të instaluar në tru. Dhe sidomos, ishte mbi fuqitë e mia të duroja më tej nofullat e atij qeni, diku në errësirë, që bluante epshërisht kockat e ndonjë darke anonime. Andaj të thashë: nuk mundem! Të thashë nuk më ngjit! Të thashë: lëri “psetë”! Të thashë: pushoji lotët se, po fillova të qaj unë, nuk do të di më të pushoj!
Dhe ika. Duke përmbajtur me dhunë ngashërimat.
Të paktën furtuna më gjeti në dhomë. Pjesën e prapme të kafkës e ndjeja sikur ma kishin shtrënguar me rrathë të hekurt. Mbylla derën dhe rashë përmbys mbi krevat. Atë që s’e bëra përballë teje, nën dritat e zbehta me neon e me uturimë monotone, – me brerje kockash të ftohta, e bëra në dhomë. Qava. E braktisa me mendje trupin tim, mendimet e mia, jetën time. Qava duke u kredhur në trishtimin tënd, Arsenio… në atë lakore që shtjellet mbi kokën tënde, mbi kokën time, mbi jetën tënde, mbi jetën time, mbi të vërtetat e pikëlluara të kësaj bote, mbi atë gjë të mistershme e të plotpushtetshme që na fut drithmat, pa mundur t’i shmangemi, mbi atë që disa e quajnë fat, e disa të tjerë si ti, e quajnë bishtnueshëm panair ekzistence. Atë çast isha e gatshme të lëshohesha rrugëve të të kërkoja dhe ta ktheja mbrapsht vendimin tim. Por e dija se nuk zhbëhej më dhe kuptova sa sa e pakthyeshme kishte qenë përgjigjja ime.
Me sy të buhavitur brofa nga një pandehmë e frikshme: po sikur të vrisje veten? Imagjinova variante të ndryshme pusullash. Qortime të heshtura, dënime që do të më rëndonin si gur varri në ndërgjegje.
Dhe për herë të parë ndjeva një pendesë të shkurtër se përse nuk qëndrova më mirë atje, në konviktin e fakultetit, në qytetin K.
