Familjet në Shqipëri nuk janë kredituar nga bankat as sa gjysma e rajonit, ndërkohë që ky tregues në vendet e rajonit dhe të tjera në tranzicion është 20-35% e PBB-së. Fondi Monetar Ndërkombëtar në një studim për “Thellësinë Financiare” në Shqipëri, referon se në vitin 2017 kredia ndaj individëve nuk është më shumë se 13 për qind e PBB-së. Fondi sqaron se, kreditimi i ulët për ekonomitë familjare të Shqipërisë reflektoi një model bankar të fokusuar në kreditë e mëdha të korporatave dhe nga ana tjetër çështjet e titujve të pronësisë mbi tokën penguan përdorimin e tyre si kolateral. Më tej, Fondi thekson se të ardhurat nga emigrantët qenë një burim i madh financimi për ndërtimin e banesave. Megjithatë së fundmi bankat kanë filluar të zgjerojnë kredinë e individëve për të diversifikuar portofolet e tyre. Nga ana tjetër, kreditimi i individëve është penguar edhe mungesa e fondeve afatgjata që disponojnë bankat. Meqenëse depozitat afatshkurtra janë burimi kryesor i financimit për bankat, mundësia për të dhëna kredi afatgjatë në monedhën vendase është e kufizuar. Bankat e huaja mund të përmirësojnë kreditimin e individëve nga fondet e bankave mëmë, por ato nuk janë, duke përdorur më këtë instrument për shkak të rreziqeve që vijnë nga kursi i këmbimit. Fondi sugjeron se, promovimi i financimit afatgjatë në monedhën vendase, duhet të zhvillohet nëpërmjet një reforme të gjerë institucionale. Nga ana tjetër, sistemi jobankar është relativisht i pazhvilluar dhe ofron hapësirë të kufizuar për financim afatgjatë. Kredia është e lidhur ngushtë me konsumin dhe ndikon në frenimin e investimeve. Vlerësimet e Fondit tregojnë se, nëse kredia bie me 1%, efekti i saj në rritjen ekonomike është (-0.2.%) Sipas analizës së FMN, niveli i ulët i kredisë në sektorin privat shpjegohet me të ardhurat të ulëta, informalitet të lartë dhe pengesa institucionale. Një pengesë e rëndësishme institucionale lidhet me zbatimin e kontratave dhe mbulimin e kolateralit. Gjithashtu, mungesa e vlerësimit të kredive në regjistrin e kredive dhe informacioni i ngushtë për huamarrësit kontribuojnë në depërtimin e dobët të kredisë. Shqipëria historikisht ka pasur një përhapje të ulët të shërbimeve bankare, edhe si rrjedhojë e trashëgimisë komuniste, por edhe tani gati tre dekada në ekonominë e tregut shqiptarët nuk kanë raport të mirë me shërbimet financiare, pasi vetëm 20 për qind e tyre kanë një llogari bankare në raport me vendet e tjera të rajonit 50 për qind e popullsisë mbi 15 vjeç e ka një llogari në bankë.
Kryesore
Continue to the categoryKujtime nga Spaçi: Ish-të burgosurit ritakohen në betejën ‘për mbrojtjen e...
Nga Blerina Gjoka
Në sheshin mes dy godinave që qëndrojnë ende në këmbë të ish burgut famëkeq të Spaçit, dy burra përqafohen dhe për një...