Një nga protagonistët kryesorë të lëvizjes së Dhjetorit ’90, Sali Berisha ka shpjeguar për të parën herë sentencën e viteve ’91 “bashkëfajtorë, por bashkëvuajtës”.
-Bashkëvuajtës dhe bashkëfajtorë…
Bashkëvuajtës dhe bashkëfajtorë, opozitarë por vëllezër ka qenë një nga gjërat unike të opozitës shqiptare. Nga doli opozita shqiptare? Nuk ishte një opozitë e disidencës. Nuk dilte nga burgjet e kampet e përqendrimit. Ishte nga njerëzit e privilegjuar të regjimit. Berisha ishte një nga ata, Gramoz Pashko ishte një nga ata. Të gjithë studentët, 99% e tyre i përkisnin grupit të privilegjuar të rinisë shqiptare, por pse? Sepse vetëm 1/10 vinin në universitet kurse të persekutuarit dhe ata që kishin problemet më të vogla ekonomike nuk shihnin universitet me sy.
Kam takuar Azem Hajdarin, dy herë më datën 9, ditën e diel. Të dyja herët kemi folur për pluralizmin politik. Sqaruam çdo gjë, kjo duhet të ishte kryekërkesa. Mustafaj ka bërë një bisedë më të zgjatur se unë me të. Kemi ikur në darkë, jemi kthyer në mëngjes në një miting të madh dhe Azem Hajdari lexon aty pluralizmi politik forma më e lartë. E përqafova dhe i thashë bërë shumë mirë. Lërë më tha se më thanë si të dalim kundër baballarëve.
Ditën kur shkuam në Gramoz Pashkos, disa thanë të mos quheshim opozitë. Këmbëngula dhe unë.
-Në elitën politike janë kthyer fëmijë të ish-drejtuesve të komunizmit, sa përgjegjës e ndieni veten?
Nuk nënkuptoja kurrë bashkëvuajtës ish-të përndjekur politikë, xhelatë të diktaturës. Të gjithë të tjerët po, përveç këtyre dy kategorive. E gjithë inteligjenca shqiptare që heshte, që konformohej dhe që ishin dhjetëra mijëra, ishin një shtyllë e fuqishme e qëndrimit të diktaturës. E tërë pjesa tjetër e popullatës që shkonte dhe votonte në kutitë e votimit, me votë sekrete votonte për partinë e punës. Një bashkëfajësi duhet ta ndiejmë këtu. Problemi më madhor i shqiptarëve është mungesa e pendesës. Po ti marrësh bashkëqytetarët tanë të dashur që unë i admiroj, nuk kam dëgjuar njeri tjetër të kërkojë falje në këtë vend. Unë kam kërkuar të falur sepse kam votuar për diktaturën.
