Buxheti për vitin 2025 ka shkaktuar debat të fortë në Kuvendin e Shqipërisë, ku mazhoranca dhe opozita u përplasën duke ndarë mendime të ndryshme sa i përket shpërndarjes së parave për vitin e ardhshëm.
Rreth kësaj teme kaq të “nxehtë” në këtë fundvit, eksperti i ekonomisë, Selami Xhepa, njëkohësisht President i Universitetit Europian të Tiranës, në një lidhje me “Skype” në Vizion Plus, ka komentuar shpërndarjen e zërave të buxhetit.
Xhepa tha se është krejt normale që palët të jenë të ndara sa i përket buxhetit, duke shtuar se qeveria këtë vit është treguar mjaft konservatore pasi nuk ka përfshirë një paketë fiskale.
Sa i përket pjesës së rritjes së bonusit vjetor të premtuar nga kreu i qeverisë, Edi Rama gjatë seancës së sotme plenare, Xhepa deklaroi se është një praktikë që ndihmon fuqinë blerëse.
Pyetjes se cilat janë tiparet kryesore të këtij buxheti Xhepa iu përgjigj: – “Është normale që duke qenë një dokument politik, padiskutim që nuk ka patur kurrë dakordësi dhe konsesnsus. Është normale të kemi pikëpamje të kundërta. Sa i takon buxhetit të vitit 2025, vitit 2025 është vit elektoral, qeveria është treguar mjaft konservatore në kuptimin e mudndësisë për të rritur më shumë të ardhurat e buxhetit të shtetit, për herë të parë s’do kemi paketë fiskale, kemi rritje të investimeve publike, e cila tërësisht do të financohet përmes rritjes së defiçitit fiskal. Do të kemi një rritje të borxhit me 11 miliardë lekë, lekë që do të shkojnë për investime publike, duke bërë të kemi një total të investime me 6.2% të PBB. Sa i takon prioriteteve nuk ka risi të veçantë. Prioritetet kanë qenë të foksuruara te infrastruktura publike. Risi është inenvstimi në hekurudha dhe porte, ndërkohë që deri tani ka qenë investim i orientuar drejt invesitme rrugore, pasi deri tani ka qenë në segmente rrugore dhe aspekte të tjera. Sa i përket sektorit social mbetet njëlloj, pasi pollitika e re e pagave që ka filluar vitin e kaluar refkektohet e plotë në koston e vet në buxhetin 2025. Gjithë shtesa që shkon për arsim dhe shëndetësi i atribuohet politikës së re të rritjes së pagave.”
Publiku kur flitet për buxhetin mendon për pagat dhe pensionet. Këtë vit jemi dëshmitarë përballë një debati publik, flitet shumë për pensionet, qeveria dhe kryeministri sot shpallën dyfishimin dhe trefishimin e bonusit për pensionistët, i tha gazetari në studio, ndërsa rreth pyetjes direkte se si duhet kuptuar kjo rritje, a është një zgjidhje e mirëbazuar në financat e shtetit Selami Xhepa dha këtë përgjigje:
“Sa i takon bonusit të fundvitit që është një praktikë që zhvillohet prej vitesh, është një mënyrë për të kompensuar fuqinë blerëse që ka goditur rëndë rritjen e çmimeve gjatë viteve të fundit. Janë instutmente të mbështetjes sociale jo permanente, ku qeveria synon të ruaj fuqinë blerëse të pensionit në mënyrë të vazhdueshme. Vetëm indeksimi që ndodh është shumë i vogël për të kompensuar rënien më të fortë të fuqisë blerëse për shkak të normave të inflacionit, për të kompensuar rënien më të fortë që ka ndodhur për shkak të inflacionit. Dyfishimi dhe trefishimi i bonusit lehtëson barrën e fuqisë blerësve por nuk mënjanon nevojën për reformën e pensioneve dhe për të kuptuar se si duhet të mbrojmë fuqinë vlerëse të kësaj shtrese në mënyrë permanente. Duhet thënë që me fushatën elektorale dhe me zgjedhje nuk janë permanente janë had hoc. Qoftë kjo skemë apo rrtitja që premtoi kryeministri në pranverën e vitit të ardshmën nuk janë instrumente permanente.”
Ashtu si vjet investimet publike edhe këtë vit duket se janë fokusuar te infrastruktura rrugore. I pyetur mbi këtë orientim të qeverisë, eksperti i ekonomisë Selami Xhepa, theksoi:
“Ne gjatë gjithë 30 viteve të tranzicionit kemi bërë gjithë sakrificën tonë përmes taksave për të përmirësuar infrastrukturen përmes rrjetit rrugor, pa diskutim dhe shërbimet me ujë. Ky lloj fokusimi prej kohësh duhet të kishte ndryshuar peshoren e saj duke u fokusuar gjithashtu dhe te infrastruktura sociale sepse kemi një lloj diskordance. Po meodernizojmë infarstrukturën rrugore fizike, por nga ana tjetër shumë pak kemi interes dhe kemi investuar për të zhvilluar kapitalin njerëzor për shëndetësinë dhe arsimin” theksoi Selami Xhepa.
