Nga Endri Shabani
Pash statujën që prezantoi Elisa në Itali, dhe për pak mendova se iu kishte dërguar aty bustin e kryetarit të partisë, me rastin e takimeve të diasporës. Por doli që paska qënë skulpturë për Gjergj Kastriot Skëndërbeun.
̈, ̈ , ̈ % ̈, ̈ ̈ ̈ ̈̈, ̈ ̈ ̈ .
Po ta krahasosh si dukej Skëndërbeu në atë pikturë me statujën e prezantuar 500 vite më vonë, qartazi kupton se skulptori i ka qëndruar më pak besnik historisë, se sa politikës.
Por ky nuk është rast i izoluar. Ngjashmëria më shumë se rastësi është strategji politike.
Rama ka nisur ta integroj fshehurazi veten në histori, që në kohën kur u bë kryetar bashkie dhe qarkullonin teori konspirative sikur ai ishte medemek nipi ilegal i Ahmet Zogut, i cili në kohën e tij gjithashtu përhapte fjalë se ishte trashëgimtar i Skënderbeut.
Këto thashetheme të përhapura qëllimisht nëpër kafene, duheshin mbështetur edhe nga deklarata pompoze nëpër mitingje se vetëm Edi Rama mund ta realizonte premtimin e Skëndërbeut. Dhe sigurisht edhe në këtë rast ishte Elisa ajo që mbante shpatën e propagandës.
Nuk është çudi më pas, që këto ngjashmëri me fjalë duhen mbështetur me ngjashmëri vizuale. Dhe aty ku tiparet fizike të kopjes nuk i ngjajnë dot origjinalit, modifikohet kujtimi i origjinalit.
Për hir të së vërtetës, ky nuk është ndonjë rast i izoluar në histori. Në një pikë të gjithë diktatorët tentojnë ta lidhin veten e tyre me figura historike.
Musolini vazhdimisht merrte pozat e statujave klasike të perandorëve romak. Hitleri e paraqiste veten si trashëgimtarin e Frederikut të Madh të Prusisë. Të njëjtën gjë bëhenin edhe Gadafi me Sadamin, të cilët visheshin dhe silleshin si trashëgimtarë të figurave historike që kishin themeluar kombin.
Gjithashtu, një bashkëkohës i ngjashëm me Ramën, Vladimir Putini, ka ndërtuar një propagandë të tërë, duke investuar edhe në statuja, që ta prezantojë veten si pasardhësin e carit, Pjertit të Madh të Rusisë.
Pse, do thuash ti?
Ka shumë arsye, por të paktën dy janë tipike.
E para, ka të bëjë më delirin e madhështisë që vuajnë autokratët. Pasi ka qëndruar për 26 vite në pushtet, Rama ndalon së menduari se ai ka 25 metra zorrë si gjithë të tjerët. Psikozat fillojnë dhe i shtohen, dhe ai ka nevojë të vazhdueshme të krijojë një profil që e shtrin atë në një rrafsh më të gjerë gjeografik se Shqipëria, dhe një rrafsh historik më të gjerë se jeta e njeriut. Në kokën e tij, ai mendon se është figurë historike pa kohë dhe pa kufij gjeografik.
Arsyeja e dytë lidhet me legjitimimin e pushtetit. Pasi ai ka 12 vite kryeministër, shqiptari i zakonshëm, që sot është më keq seç ishte para 12 vitesh, pyet veten “ore për çfarë duhet ta votoj prapë këtë unë?!”
Në këtë pikë arsyet e diktatorëve bëhen gjithmonë e më qesharake dhe të shkeputura nga realiteti. Përshembull ai bind veten dhe tenton të bindë të tjerët se atij i takon pushteti, se e ka trashëguar nga të parët e vet. Në raste të tjera e prezanton veten si një njeri që e ka zgjedhur Zoti, duke i dhënë skeptrin në një lagunë magjike, e kështuqë ai nuk ka fare nevojë të rizgjidhet edhe nga ne, të vdekshmit që jetojnë në tokë. Me pak fjalë, ne kemi lindur për të vuajtur, dhe ai për të gëzuar pasurinë e Shqipërisë.
Në këtë pikë, diktatori del përtej mundësisë për tu shëruar. Prandaj e vetmja zgjidhje në këto raste është mobilizimi i atyre që nuk e kanë humbur ende mëndjen, për ta larguar nga pushteti, dhe nëse nuk e shpëtojnë atë nga vetja, të paktën të shpëtojnë vendin nga deliret e një njeriu.
