Qumështi është një nga përbërësit më të rëndësishëm të ushqyerjes sonë. Ai është i pandashëm te fëmijët e lindur prej pak kohësh, njëkohësisht i dobishëm edhe për të rriturit, përderisa bëhet fjalë për një lëng më shumë se energjik, i mirë dhe që përmban kripëra minerale të rëndësishme si kalciumi.
Por, a jeni të sigurt se dini vërtet gjithçka për qumështin? Më poshtë do të lexoni disa kuriozitete që ka shumë mundësi që të mos i dini për qumështin.
– Pasi të keni ngrënë ushqim pikant këshillohet të pini qumësht, sepse ai përmban një proteinë që i ftoh qelizat e shijes në gjuhë.
– Duhen 5 litra qumësht për të bërë një gjysmë kilogram djathë, 10 litra qumësht për të bërë një kilogram gjalpë dhe 6 litra qumësht për të bërë një kilogram akullore.
– Qumështi i devesë përmban një proteinë që quhet insulinë, e cila ndihmon për sëmundjen e diabetit.
Një këlysh qeni nuk do të mund të mbijetonte me qumështin e një lope
Ky lloj qumështi është i varfër nga përmbajtja e substancave ushqyese, nëse do ta krahasonim me atë të qenit dhe të maces, i cili përmban dyfishin e proteinave dhe yndyrave. Ndaj, cila është zgjidhja? Thyeni dy kokrra vezë për çdo litër qumësht, nëse do t’ju duhet të ushqeni kafshë të tilla.
Edhe zogjtë prodhojnë qumësht
Kafshët e klasifikuara si gjitarë ndahen kështu prej faktit se të vegjlit e tyre i ushqejnë me qumësht, që prodhohet nga gjinjtë, gjë që kafshët e tjera nuk e bëjnë. Por disa zogj, si për shembull pëllumbat, për të ushqyer të vegjlit e tyre dhe kanë krijuar një mënyrë paksa të veçantë, një sekrecion të ashtuquajtur “qumësht fyti” (edhe pse nuk është qumësht), shumë ushqyes, të cilin, siç kuptohet, e sekretojnë nga fyti i tyre për më të vegjlit e folesë, të cilët nuk arrijnë të ushqehen me asgjë tjetër.
Qumështi përmban rreth 4% yndyrë
Nëse nuk e pini qumështin e lopës, sepse mendoni se është me shumë yndyrë, me siguri nuk e dini se sa yndyrë ka në të vërtetë ai. Mjafton të lexoni etiketat e të dhënave për të zbuluar se qumështi përmban 3,8% yndyrë, ndaj pirja e një litri qumësht është e barabartë me katër gramë vaj. Pra, një lugë çaji.
Ekziston një qumësht i cilësisë së lartë
Shija e qumështit ndryshon në varësi të stinës, ushqimit që ka ngrënë lopa dhe në bazë të yndyrës. Në veçanti, për sa i përket kësaj të fundit, në treg ekziston qumështi me një cilësi të lartë, me më shumë yndyrë e proteina dhe që është më i shijshëm sesa qumështi normal. Ai përdoret në baret që bëjnë kapuçino shumë të mirë. Kushton më shumë sesa të tjerët, por sa ta provoni, do ta kuptoni menjëherë diferencën.
Lopa nuk bën qumësht përgjatë gjithë vitit
Janë të shumtë ata që mendojnë se lopa bën qumësht gjatë gjithë vitit, pa ndërprerje, por nuk është kështu. Mjafton të mendohet se për çfarë shërben ai së pari: për të ushqyer viçin. Për këtë, përpara se të prodhojë qumësht, një lopë fillimisht duhet të jetë e mbarsur për nëntë muaj. Ajo mund të japë qumësht për nëntë muaj dhe të fillojë sërish ciklin.
