Nga Mark Embajndër
Të hënën në mbrëmje, Melania Trump, bashkëshortja e kandidatit republikan për president, Donald Trump, doli para mijëra njerëzve të mbledhur në Konventën Kombëtare Republikane, dhe miliona të tjerëve që shihnin nga televizioni, dhe mbajti një fjalim, që u pa qartë se kishte huazuar shumë prej një fjalimi që Michelle Obama kishte mbajtur në vitin 2008. Prova filmike është e pamohueshme.
Akuzat për plagjiaturë ishin të shpejta dhe të shumta. “Dy paragrafët e plotë nga zonja e parë është aktuale, është thjeshtë e pakonceptueshme”, tha ish-shkruajtësi i fjalimeve të Obamës, Jon Favreau për BuzzFeed. “Unë nuk mund ta besoj që dikush mund ta bëjë këtë gjë”. Fushata e Trumpit nxitoi të reagojë në mbrojtje. “Duke shkruajtur fjalimin e saj të bukur”, thanë ata në një deklaratë, “ekipi i Melanias mbajti shënime nga frymëzimi i jetës së saj, dhe në disa raste përfshiu fragmente që pasqyronin mendimin e saj. Përvoja e Melanias si emigrante dhe dashuria për Amerikën përshkonte gjithë fjalën e saj, gjë që e bëri atë kaq të suksesshme”. Kreu i ekipit të fushatës së Trumpit, Paul Manafort shkoi aq larg sa t’i quajë akuzat për plagjiaturë si “thjeshtë dhe vetëm absurde”, dhe spjegoi se ka pasur mbivendosje, për shkak se “këto janë fjalë dhe vlera të përbashkëta”.
Por fjalimi flet vetë. Në një paragraf, 22 nga 26 fjalë të Melanias ishin marrë direkt nga fjalimi i Michellës. Kjo është plagjiaturë.
Një tjetër kandidat republikan për president mund të dilte nga kjo i padëmtuar. Një kandidat me një parti të unifikuar, një operacion të disiplinuar mesazhi, dhe një reputacion për ndershmëri dhe vullnet të mirë, mund t’i mbijetonte lehtësisht një gabimi të këtij lloji. Por Donald Trumpi nuk është ai kandidat, dhe kjo do ta dëmtojë fushatën e tij.
Trumpi ka dështuar plotësisht për të bashkuar GOP. Ai nuk ka bërë gjeste për të afruar krahët “ndërluftues” të partisë së tij, e as për të zbutur ndjenjat e lënduara. Kjo gjë vazhdoi edhe në vetë konventën. Në të vërtetë, 44 për qind e republikanëve thonë se do të kishin preferuar që të emëronin dikë tjetër. Në vend t’u jepte zë, të hënën, delegatëve të zgjedhur për të përfaqësuar kandidatët e tjerë, ekipi i Trumpit e mbylli një votim të kërkuar për të paraqitur kredencialet. Trumpi do ta kishte fituar, me siguri do të ishte një shfaqje force. Por urdhërat nga lart nuk lejuan të lëshohej asnjë centimetër.
Sa për disiplinë, Trumpi nuk ka fare. Kjo është një arsye përse e admirojnë; ai bën thirrje i prirur nga instikti dhe ndryshon mendje rrugës. Por kjo rrallë funksionon për të. Dhe sa për ndershmërinë? Një gënjeshtër në ditë nga Trumpi është normë.
Por sigurisht, Melania, një rishtare në politikë, e meriton tolerimin. Sigurisht që mund t’i falet një rast plagjiature.
Ndoshta nuk është as faji i Melanias. Ndërsa, ajo i tha Matt Lauer të NBC-së herët të hënën, se e shkroi vetë fjalimin, ekipi i fushatës së saj tani thotë se fjalimi është shkruar për të, nga një ekip i cili e intervistoi, shkruajtën diçka së bashku, dhe pastaj i dërgoi asaj një draft për ta përpunuar më tej. Por me sa duket ekipi nuk arriti ta kontrollojë fjalimin, përmes disa kontrollorëve shumë të mirë elektronikë për plagjiaturë.
Çështja e madhe këtu është guximi i ideve që Melania Trumpi (ose ekipi i fushatës) vodhën. Burri i saj ka qenë në pararojë të lëvizjes së projektuar për të vënë në dyshim patriotizmin e Barak Obamës, fenë e tij dhe identitetin e tij. Donald Trumpi ka lënë të kuptohet, të paktën dy herë në muajin e fundit, që Obama ka motive të fshehta, kur flitet për ISIS dhe terrorizmin. Ai akuzon Obamën mbjellje me qëllim të farës së mospajtimit racor. Ai ka paralajmëruar për trazira racore.
Të hënën në mbrëmje, në një skenë kombëtare, një grua e bardhë përvetësoi fjalë të ndjera nga një grua me ngjyrë, bashkëshorti i të cilës ka qenë shënjestër e një fushate të pamëshirshme dhe të përqendruar dehumanizimi, nga bashkëshorti i gruas së bardhë.
Ky mëkat nuk është i falshëm.
Një problem me diplomën?
Pak ditë më parë, Melania Trump u vu në shënjestër të mediave pas fjalimit të mbajtur në konventën e republikanëve. Mediat gjetën paragrafë të tërë të fjalimit të saj, të cilët ishin pothuaj identikë me ato të fjalimit të Michelle Obama-s në vitin 2008.
Por sot, gruaja e kandidatit republikan për Shtëpinë e Bardhë, Donald Trump, është e “dyshuar” për diçka tjetër që sërish ka të bëjë me formimin e saj.
Modelja e lindur në Slloveni mund të ketë një diplomë false. Një verifikim në vendin e saj ka ngritur dyshime se diploma e saj universitare është false. Në jetëshkrimin e saj, Melania Trump thotë se është diplomuar në arkitekturë dhe dizajn në një universitet në Slloveni.
Universiteti i Lubjanës nuk jep informacion nëse Melanija Knavs (emri i vajzërisë) është diplomuar atje ose jo, për shkak të ligjit për mbrojtjen e të dhënave personale. Por biblioteka virtuale sllovene, “Cobiss”, e cila përmban të gjitha të dhënat, përfshirë edhe studime akademike, nuk ka asnjë informacion për Melanija Knavs, shkruan BIRN.
Ajo që i shton dyshimet akoma më shumë është fakti se Melania Trump pretendon se ka një diplomë në arkitekturë dhe dizajn, kur në Slloveni nuk ka fakultet që ofron studimin e këtyre dy degëve njëkohësisht.
Studentët mund të ndjekin studimet për arkitekturë në Fakultetin e Arkitekturës apo për dizajn në Akademinë e Arteve te Bukura dhe Dizajnit ose në Fakultetin e Shkencave Natyrore dhe Inxhinierisë. Por jo në të dyja njëkohësisht. Igor Omerza, autori i njërit prej librave biografikë “Melania Trump – Nga vendi komunist në Shtëpinë e Bardhë”, këmbëngul se ajo nuk e ka mbaruar kurrë universitetin.
Ai thotë se, pasi mbaroi shkollën e mesme, Melania u regjistrua në universitet, por nuk e përfundoi vitin e parë. “Ajo ishte një vajzë e bukur dhe iu përkushtua karrierës si modele, kështu që askush nuk e pa më në fakultet”, shkruan ai.
Omerza thotë se Melania Trump e ka zbukuruar historinë e familjes së saj, duke i shtuar disa gjëra që nuk janë të vërteta. Ai thotë se kandidatja për Zonjë e Parë e Amerikës është shprehur se e ëma ka qenë stiliste, ndërsa i ati menaxher.
“Në fakt, nëna e saj ka qenë rrobaqepëse, ndërsa i ati mekanik dhe shofer. Pas viteve ’90, babai i saj ka ngritur kompaninë e vet, por nuk ka qenë kurrë menaxher. Duke ditur se Donald Trump e adreson veten te klasa punëtore, nuk e kuptoj se pse e shoqja e fsheh të vërtetën, kur mund ta përdorte atë në avantazh të imazhit dhe fushatës së tij”, thotë Omerza.
