Në letër, Safe Journalists thekon të domosdoshme të merren parasysh implikimet më të gjera që kjo nismë dhe ky komisionin mund të ketë në lirinë e medias dhe lirinë e shprehjes.
Sipas tyre, mekanizmat ekzistues brenda kuadrit legjislativ të Shqipërisë, si komisionet e tjera parlamentare, apo Kodi i Transmetimeve Audiovizive, i miratuar vetëm vitin e kaluar, tashmë ofrojnë rrugë për të adresuar çështjet që lidhen me dezinformimin.
“Nevoja e krijimit të një entiteti të ri me kompetenca potencialisht të gjera dhe të papërcaktuara garanton një diskutim të plotë për të parandaluar çdo cenim të lirive gazetareske”, thuhet në letër.
Ndër të tjera, Safe Journalists, i bën thirrje Kuvendit të Shqipërisë dhe komisionit të sapoformuar, të miratojnë një kuadër që i jep përparësi transparencës, gjithëpërfshirjes, llogaridhënies dhe efektivitetit në veprimtarinë e tij.
“Fokusi i Komisionit të Posaçëm për Dizinformimin duhet të jetë në respektimin e kuadrit ligjor shqiptar ndaj këtyre standardeve për të siguruar që qasja e Shqipërisë për të luftuar dezinformimin të përputhet me objektivat më të gjera të BE-së dhe praktikat më të mira”, theksohet më tej.
Letra e plotë
Rrjeti Safe Journalists, që përfaqëson mbi 8,200 anëtarë nga Ballkani Perëndimor, është i përkushtuar të avokojë për të drejtat dhe sigurinë e gazetarëve, si dhe të mbrojë liritë e medias në rajon. Organizata jonë monitoron nga afër peizazhin mediatik në Shqipëri dhe është thellësisht e investuar në zhvillimet që prekin komunitetin gazetaresk.
Ndërkohë që ne e pranojmë qëllimin për të trajtuar çështjen urgjente të dezinformimit dhe ndërhyrjes së huaj, pas krijimit të një Komisioni të Posaçëm Parlamentar për Dezinformimin, është e domosdoshme të merren parasysh implikimet më të gjera që kjo nismë mund të ketë në lirinë e medias dhe lirinë e shprehjes. Urgjenca në formimin e komisionit, e karakterizuar nga mungesa e një procesi konsultativ me palët përkatëse, mungesa e konsensusit nga opozita dhe miratimi i shpejtë më 3 prill 2024, në Konferencën e Kryetarëve të Kuvendit të Shqipërisë, ngre shqetësime në lidhje me qëllimin dhe objektivat e komisionit.
Për më tepër, mekanizmat ekzistues brenda kuadrit legjislativ të Shqipërisë, si komisionet e tjera parlamentare, apo Kodi i Transmetimeve Audiovizive, i miratuar vetëm vitin e kaluar, tashmë ofrojnë rrugë për të adresuar çështjet që lidhen me dezinformimin. Nevoja e krijimit të një entiteti të ri me kompetenca potencialisht të gjera dhe të papërcaktuara garanton një diskutim të plotë për të parandaluar çdo cenim të lirive gazetareske.
Duke qenë se krijimi i Komisionit të Posaçëm për Dezinformimin është tashmë një fakt i përfunduar, i bëjmë thirrje Kuvendit të Shqipërisë dhe komisionit të sapoformuar të miratojnë një kuadër që i jep përparësi transparencës, gjithëpërfshirjes, llogaridhënies dhe efektivitetit në veprimtarinë e tij.
Është e domosdoshme që vendimet dhe strategjitë e komitetit të ankorohen në kërkime rigoroze dhe analiza të të dhënave. Angazhimi i një game të ndryshme aktorësh, duke përfshirë profesionistët e medias, shoqërinë civile, organizatat e lirisë së medias, ekspertët vendas dhe ndërkombëtarë, është gjithashtu çelësi për ruajtjen e vlerave demokratike. Komisioni duhet të ndërmarrë një proces të plotë për të përcaktuar qartë qëllimin dhe objektivat e tij.
Kjo qartësi është thelbësore për të shmangur çdo dyfishim të roleve me strukturat ekzistuese dhe për të siguruar që përpjekjet e komisionit të synohen saktësisht dhe të japin rezultate të prekshme. Një mandat i mirëpërcaktuar gjithashtu do të parandalojë tejkalimin e mundshëm dhe do të sigurojë që aktivitetet e komitetit të përqendrohen në trajtimin e dezinformatave pa cenuar lirinë e medias dhe lirinë e shprehjes.
Ndërsa Shqipëria përparon në rrugëtimin e saj të anëtarësimit në BE, përafrimi me standardet e përcaktuara nga Akti i Shërbimeve Dixhitale (DSA) dhe Akti i ardhshëm i Lirisë së Medias (MPJ) bëhet jo vetëm një çështje përafrimi, por një hap vendimtar në harmonizimin me kuadrin ligjor dhe rregullator evropian.
Fokusi i Komisionit të Posaçëm për Dizinformimin duhet të jetë në respektimin e kuadrit ligjor shqiptar ndaj këtyre standardeve për të siguruar që qasja e Shqipërisë për të luftuar dezinformimin të përputhet me objektivat më të gjera të BE-së dhe praktikat më të mira.
Roli i gazetarisë së pavarur dhe cilësore është i domosdoshëm në zhvillimet demokratike shqiptare, duke shërbyer si shtyllë për qytetari të informuar dhe llogaridhënie. Çdo masë e marrë për të luftuar dezinformimin duhet të rrisë, jo të pengojë, aftësinë e medias shqiptare për të përmbushur këtë rol. Ne presim me padurim një dialog konstruktiv dhe jemi të etur të shohim Kuvendin e Shqipërisë të miratojë një qasje që balancon luftën kundër dezinformimit me imperativin për të mbështetur lirinë e medias dhe lirinë e shprehjes.
Ne jemi të vëmendshëm ndaj veprimeve dhe vendimeve tuaja në këtë çështje dhe jemi në dispozicionin tuaj për çdo dialog apo kontribut që mund të ndihmojë në arritjen e këtyre objektivave të përbashkëta.
Mezi presim të dëgjojmë nga ju.
Sinqerisht i juaji,
Tamara Filipovic Stevanovic
Në emër të:
Shoqatës së Gazetarëve të BH
Sindikata e Mediave të Malit të Zi
Shoqata Kroate e Gazetarëve
Shoqata e Gazetarëve të Kosovës
Shoqata e Gazetarëve të Maqedonisë
Shoqata e Gazetarëve të Pavarur të Serbisë
