Nga Markus Schönherr
Kostum, kravatë shumëngjyrëshe, atlete: Kjo nuk është një veshje e pazakontë për kryeministrin e Shqipërisë Edi Rama, madje u pa edhe javën e kaluar, kur presidentja e Komisionit të BE-së, Ursula von der Leyen ftoi krerët e shteteve dhe qeverive nga Ballkani Perëndimor në një drekë pune në Bruksel.
Rama, një piktor amator dhe ish-basketbollist profesionist, i pëlqen gjërat jokonvencionale. Por projekti i tij i fundit mund të errësojë të gjitha ekscentricitetet e tij të mëparshme: ai dëshiron të krijojë një mini-shtet mysliman në kryeqytetin shqiptar, Tiranë.
Mini-shteti i planifikuar do të marrë si model Vatikanin. Këtë e ka bërë të ditur tashmë Rama dhe kreu i urdhrit bektashi, Baba Mondi. Bektashinjtë janë një nga rendet më me ndikim të sufinjve në Ballkan, që përfaqësojnë një islam shpirtëror dhe mjaft tolerant. Prandaj, shteti i ri dëshiron të heqë dorë nga ndalimi i alkoolit ose kërkesa që gratë të mbajnë shami. Duhet ta ruajmë këtë thesar të tolerancës fetare dhe të mos e marrim kurrë si të mirëqenë”, tha Rama. “Shteti Sovran i Urdhrit Bektashi” do të formojë një “enklavë sovrane” në Tiranë. Ka informacione të ndryshme për zonën që mund të mbulojë nga 14 deri në 38 fusha futbolli.
Projektet si “strategji e zgjuar e komunikimit”
“Bektashinjtë shqiptarë janë sigurisht të kënaqur”, thotë Christiane Jaenicke, autore dhe eksperte e Shqipërisë. “Baba Mondi theksoi në intervistat fillestare se nisma do të “paralajmëronte një epokë të re të tolerancës fetare globale dhe promovimit të paqes”, tha ajo.
Por vëzhguesit janë skeptikë; për shembull politologu, Ardian Hackaj në Tiranë. Ai njeh një “strategji të zgjuar komunikimi” në një botë lufte dhe konflikti. Këtu po forcohet imazhi i Shqipërisë si një vend tolerant fetar,” tha Hackaj. Në fakt, ai beson se një “Vatikan bektashi” nuk ka gjasa në të ardhmen e afërt – “veçanërisht nëse marrim parasysh qeverisjen institucionale të Vatikanit, protokollet, njohjen ndërkombëtare dhe ndikimin diplomatik, apo fuqinë e tij financiare.”
Shqipëria dhe feja – kjo është një temë më vete. Në vitin 1967, diktatori i atëhershëm Enver Hoxha e shpalli vendin e tij shtetin e parë ateist në botë. Priftërinjtë u pushkatuan. Kushdo që festonte Krishtlindjet përfundonte në një kamp internimi. A duhet të jetë teokracia e re një dëmshpërblim? Politologu Hackaj thotë: “Do të ishte rasti i parë i njohur në të cilin politikanët ballkanikë korrigjohen”.
Vatikani shqiptar duket shumë më tepër si një nga pikturat shumëngjyrëshe abstrakte që artisti amator Rama ka pikturuar në muret e zyrës së tij. “Rama është i njohur për përpjekjet e tij solo,” thotë eksperti i shtetit Jaenicke. Këtë e dëshmon edhe marrëveshja e diskutueshme e emigrantëve, në të cilën Shqipëria kërkon të marrë emigrantët nga Italia nga muaji i ardhshëm. Opozita dhe shumë shqiptarë janë të mërzitur nga përpjekjet solo të Ramës.
“Popullit i është mjaftuar kjo qeveri”, deklaroi në shkurt politikani i opozitës, Edi Paloka. Partia e tij Demokratike Shqiptare akuzon Ramën se ka ngritur një “diktaturë”. Një tregues i qartë është arresti shtëpiak që gjykata i vendosi ish-kryeministrit Sali Berisha për akuzën e korrupsionit. Këtë vit pati protesta masive kundër Ramës.
Politologu Hackaj me siguri mund të shohë diçka në idenë e një Vatikani shqiptar – për shembull, nëse “Forumi për Tolerancën Fetare” kontribuon në zgjidhjen e konflikteve në rajon dhe në botë. Autori Jaenicke thotë: “Bektashinjtë janë vërtet të njohur në Shqipëri për tolerancën e tyre fetare dhe kanë një reputacion shumë të mirë dhe një histori të gjatë”.
Fari i tolerancës mund të dështojë. Sipas Jaenicke, projekti u prit me “habi, skepticizëm dhe refuzim” mes shqiptarëve. Opozita dhe përfaqësuesit e krishterë dyshojnë për shkelje të kushtetutës së Shqipërisë. Dhe sipas raportimeve të mediave, udhëheqja myslimane refuzon gjithashtu një shtet për pakicën bektashiane, e cila përbën dy për qind të popullsisë. Në një kohë kur nuk ka konflikt fetar në vend dhe tashmë ka dialog, teokracia e re mund të krijojë një “precedent të rrezikshëm”. /Përshtatur nga “Domradio.de”
