Një monument për diktatorin sovjetik Joseph Stalin i ngritur në metronë e Moskës ka mbjellë përçarje, me disa rusë që e mirëpresin atë si një homazh historik, por të tjerë thonë se është gabim të nderosh dikë që i shkaktoi kaq shumë vuajtje popullit të tij.
Skulptura murale në madhësi reale në stacionin e metrosë Taganskaya të Moskës përshkruan Stalinin duke qëndruar në Sheshin e Kuq të Moskës i rrethuar nga një turmë qytetarësh sovjetikë admirues dhe është një riprodhim i një monumenti të zbuluar në të njëjtin stacion në vitin 1950, tre vjet para se të vdiste Stalini.
Metroja e Moskës tha se monumenti origjinal i Stalinit kishte “humbur” në vitin 1966, kur stacioni i metrosë Taganskaya ku ishte vendosur u rikonstruktua.
Diktatori sovjetik ishte përgjegjës për vdekjen e miliona njerëzve të pafajshëm, në spastrime, zi buke dhe për kampet e tij famëkeqe të punës në gulagë.
Por kjo nuk përmendet në skulpturën e re. Në vend të kësaj, ai portretizohet si një udhëheqës i dashur nga populli i tij.
“Është shkëlqyeshëm,” thotë Olga, duke shtuar “kjo është një histori arti, kulture, kuptimi, bukurie”.
Për Denisin ky është “vendimi i duhur”. “Kjo është historia e shtetit tonë”, thotë ai.
Ky është një aspekt, pasi ka zemërim për atë që duket se është përpjekja e fundit e Rusisë për të rivendosur tiranin.
“Çfarë mendojnë ata?”, pyet Svetlana, e cila shton “sa veta vdiqën nën udhëheqjen e tij?”.
Dhe papritmas ai shfaqet këtu, i etur për gjak. Si është e mundur kjo?!
“Ne duhet të kujtojmë dhe nderojmë disa nga veprimet e tij”, thotë Oleg, duke shtuar “por ta poshtërosh në atë mënyrë është mungesë respekti. Ai bëri shumë gjëra të këqija për popullin sovjetik”.
Edhe pse statujat e Stalinit ishin shfaqur në zona jashtë kryeqytetit rus nën sundimin e Putinit, kjo është hera e parë që kjo ndodh në Moskë.
Shpjegimi për këtë ka të bëjë me shtetin.
“Ky trend reduktohet në idenë e madhështisë së shtetit”, thotë Jan Raczynski, një aktivist i të drejtave të njeriut që punon për të ekspozuar krimet e Stalinit në degën e Memorial në Moskë, një organizatë e njohur për të drejtat e njeriut që tani vepron në nivel lokal pas mbylljes së degës së saj ndërkombëtare.
“Për qeverinë aktuale, gjëja kryesore është shteti. Shteti është i shenjtë, shteti është mbi të gjitha, shteti është i pagabueshëm. Kjo është arsyeja pse kritikat ndaj Stalinit po zvogëlohen vazhdimisht”, vëren ai.
Në vijim Raczynski shton “udhëheqësi aktual i Rusisë i ka dënuar më parë represionet e Stalinit. Por ai tha gjithashtu se vendi nuk duhet të ndihet fajtor për të kaluarën e tij”.
“Deklarata e vjetër e Putinit se duhet të jemi krenarë për historinë – ja ku është. Çdo gjë që na pengon të jemi krenarë për historinë, zbehet”, thekson Rachinsky.– Cnn
