Duke filluar nga data 1 janar 2017, çertifikimi i performancës së energjisë në ndërtesa duhet të jetë i detyrueshëm, sipas përcaktimeve në projektligjin për “Për Performancën e Energjisë të Ndërtesave.
Çertifikata është një dokument i lëshuar nga audituesi energjetik, ku përcaktohet performanca e energjisë së një ndërtese ose të njësisë së një ndërtese e përcaktuar dhe e lëshuar sipas kërkesave të këtij ligji.
Sipas përcaktimeve në projektligj me çertifikatë duhet të pajisen të gjitha ndërtesat ose njësitë e ndërtesave, të cilat do të shiten ose do të jepen me qira, të gjithë ndërtesat e reja, të cilat do të parashikohen të ndërtohen, ose do t’i nënshtrohen rinovimit të rëndësishëm dhe të gjitha ndërtesat në fazën e projektimit, për të cilat lëshohet çertifikata e përkohshme e performancës së energjisë.
Me përfundimin e punimeve të ndërtimit, këto ndërtesa, pajisen me çertifikatën e performancës së energjisë për qëllime të lejes së përdorimit.
Kur ndërtesat ose njësitë e ndërtesave ndërtohen, shiten ose jepen me qira, çertifikata e performancës. Sipas përcaktimeve të reja ligjore, çertifikata e energjisë duhet t’i dorëzohet çdo blerësi ose qiramarrësi dhe duhet të jetë e vlefshme për një periudhë maksimale prej 10 vitesh nga momenti i lëshimit, nëse nuk do të ketë ndryshime që do të ndikojnë në vlefshmërinë e saj.
Çertifikata e performancës së energjisë lëshohet nga Audituesit e Energjisë, në bazë të të dhënave teknike të performancës së energjisë dhe raportit të verifikimit.
Procedurat dhe kushtet e çertifikimit të performancës së energjisë të ndërtesave si dhe modeli, përmbajtja, kushtet e regjistrimit të çertifikatës së performancës së energjisë të ndërtesave përkatëse përcaktohen me Vendim të Këshillit të Ministrave, sipas propozimit të ministrisë përgjegjëse për energjinë dhe ministrisë përgjegjëse për ndërtimin.
Çertifikata e performancës së energjisë të një ndërtese ose njësie të një ndërtese duhet të përfshijë:
(a) Llogaritjen vjetore të performancës së integruar të energjisë të ndërtesës ose të njësisë të ndërtesës;
(b) Treguesin e llogaritur për performancën e energjisë të ndërtesës ose të njësisë të ndërtesës;
(c) Treguesin numerik të konsumit të energjisë primare të ndërtesës ose të njësisë të ndërtesës;
(d) Karakteristikat e përgjithshme të ndërtesës ose njësisë të ndërtesës, duke përfshirë këtu dhe periudhën datën e ndërtimit;
(e) informacion mbi vlerësuesin e performancës së energjisë për ndërtesën ose njësinë e ndërtesës, si dhe autoritetin e miratuar që e ka lëshuar çertifikatën;
(f) Vlerat krahasuese, të tilla si kërkesat minimale të efiçencës së energjisë për të njëjtën kategori ndërtesash dhe të atyre që janë tipike për stokun referent të ndërtesave, në mënyrë që pronarët apo qiramarrësit e ndërtesës apo njësisë së ndërtesës të krahasojnë performancën e energjisë për ndërtesën e tyre që po vlerësohet;
(g) Rekomandime për përmirësimin e kostove optimale ose kostove efektive të: i. Sistemeve teknike të ndërtesës; ii. Elementëve të mbështjelljes të ndërtesës dhe njësisë të ndërtesës etj.
Çertifikata e performancës së energjisë mund të përfshijë informacione shtesë të tilla si konsumi vjetor i energjisë për ndërtesat jo-banimi dhe përqindja e energjisë prej burimeve të:
Projektligji përcakton se, përpara çertifikimit të performancës së energjisë së ndërtesave audituesit energjetik mund të kryejnë një verifikim të gjendjes së performanancës së energjisë në ndërtesa edhe sistemeve teknike dhe në përfundim, lëshojnë një raport verifikimi, i cili ndër të tjera duhet të përmbajë rezultate të vlerësimit të performancës së energjisë së ndërtesave dhe sistemeve teknike të instaluara në ndërtesë si: sistemet e ngrohjes, ajrit të kondicionuar, ventilimit, ndriçimit dhe ujit të ngrohtë sanitar, duke përfshirë kaldajën, pompat e nxehtësisë, akumulatorët e energjisë, sistemin e kontrollit, si dhe pompat e qarkullimit të ujit, etj;
Penalitetet
Mos zbatimi i detyrimeve për çertifikimin e banesave dënohet me gjobë. Kështu projektimi i ndërtesave dhe njësive të tyre pa kushtet e performances se energjisë dënohet me gjobe në masën 300,000 lekë për projektuesin dhe në masën 1,000,000 për zbatuesin e punimeve.
Mosdhënia e çertifikatës së performancës dënohet me gjobë në masën 500,000 lekë.
Lëshimi i raporteve të pasakta të verifikimit, dënohet me gjobë në masën 500,000 lekë.
Mospërmbushja e detyrimeve të parashikuara në nenin 14 nga subjekti që ka në pronësi apo në përgjegjësi administrimi ndërtesën, dënohet me gjobë në vlerën nga 0,5 për qind deri në 2 për qind të vlerës së vlerësuar të ndërtesës që ai ka në pronësi apo në përgjegjësi administrimi.