Zëdhënësja për shtyp e Partisë Demokratike zyrtare, Mirela Karabina ka komentuar situatën politike në vend, ndërsa e ka ndalur theksin tek programi i PD i prezantuar nga kryedemokrati Lulzim Basha pak ditë më parë. Gjatë një interviste për gazetën “SOT”, zonja Karabina, zbuloi se programi i PD është hartuar nga mbi 100 ekspertë vendas e të huaj. Më tej, ajo theksoi se kryetari i Partisë Demorkatike, Lulzim Basha i ka dhënë një dimension qytetar politikës. Ndërkohë gjatë intervistës me kryeredaktorin e gazetës “SOT”, Rigels Seliman, zonja Karabina shpreh bindjen se plani kryedemokratit Basha për Shqipërinë do të rrisë mirëqenin për të gjithë qytetarët shqiptarë. Sipas saj, PD vlerëson se integrimi europian është një prioritet shtetëror dhe kombëtar.

-Zonja Karabina, cilat janë prioritete kryesore të PD në këtë moment?

E gjithë vëmendja e Partisë Demokratike është si do të bëj më të mirën për qytetarët. Programi ynë “Shqipëria meriton më shumë” nuk është slogan bosh dhe i shkëputur nga qytetarët. Dalja e programit të PD-së një vit para zgjedhjeve parlamentare dëshmon seriozitetin dhe vullnetin tonë për të qenë të vërtetë, të qartë dhe të besueshëm për qytetarët. Ky është prioriteti ynë: ndryshimi i realitetit të trishtë që ka kapluar vendin në ekonomi, korrupsion dhe shpopullim përmes një programi real dhe ambicioz duke i dhënë shqiptarëve alternativën më të mirë për Shqipërinë 2025.

-Si mendoni se PD mund të kontribuojë më së miri në përparimin e vendit në këtë kohë?

Përmes së vërtetës, duke e parë atë në sy dhe duke qenë të vërtetë me qytetarët. Programi ynë është hartuar nga ekspertë të huaj dhe shqiptarë e profesionistë të fushës duke parë problemin dhe duke gjetur zgjidhjen. Është një program me këmbë në tokë dhe plotësisht i realizueshëm. Me një program të tillë vendi do të hyjë në shinat e normalitetit dhe jeta e qytetarëve do të bëhet më e mirë.

-Çfarë strategjish ka PD për të adresuar çështjet kyçe sociale dhe ekonomike?

Partia Demokratike është forca e parë që ka një plan për familjet shqiptare për daljen e saj nga kriza. Familja shqiptare është në rrezik mes varfërisë, shpërbërjes së saj prej emigrimit dhe pasigurisë. PD ka një program për të forcuar pozitën ekonomike të gruas si kujdestarja më e mirë e familjes duke e mbështetur atë në biznese, në taksa apo dhe bonuse të tjera mbështetëse për kualifikimin e saj. Personat me aftësi të kufizuar apo fëmijët me statusin jetim dhe shtresat në nevojë do të jenë në vëmendje të PD-së. Mbështetja përmes subvencionit të plotë të interesit për strehim për 30 mijë çifte të reja është kujdesi për familjen, mbështetjen dhe rritjen e saj. Politika jonë për mbështetjen me bonus 20 mijë euro për fëmijën e tretë krijon siguri për shumë familje të cilat stepen për shkak të pamundësive për të rritur familjen e tyre kur dhe vendi është në kushtet e shpopullimit në rritje. Programi ynë është një program parimor që mbështetet mbi principe të një force të djathtë sepse merret me pronën, raportin e individit me shtetin dhe familjen. Programi ynë është i realizueshëm dhe i testueshëm. Jeta e qytetarëve përgjatë këtyre 11 viteve është vështirësuar shumë. Ndaj taksa e sheshtë, pjesë e programit tonë, do të sigurojë rregulla të ndershme të lojës, barazi dhe do të sigurojë të ardhura për shtetin të cilat do të përdoren për interesin qytetar. Korrupsioni galopant ka kapluar çdo ind të shtetit duke varfëruar qytetarët. Dhe kjo varfëri, në bindjen tone, luftohet përmes lirisë së tregut, mbështetjes së sipërmarrjes dhe taksave të ulta. Fuqizimi i shtresës së mesme, hapja e vendeve të reja të punës, ulja e taksave, taksa e sheshtë do t’i japë mundësi qytetarëve të kenë më shumë lekë në xhepat e tyre. Ulja e taksave do të thotë ulja e formalitetit dhe nxitje e biznesit.

-Çfarë mendoni për rolin e PD në mbrojtjen e demokracisë dhe shtetit të së drejtës?

Partia Demokratike është duke e dëshmuar qasjen e saj ndaj shtetit ligjor dhe të së drejtës. Përmes vendimmarrjeve duke respektuar organizmat brenda saj si Kryesia, Këshilli Kombëtar, Kolegjit të Kryetarëve dhe të tjera, PD po jep modelin e një force që respekton ligjin, institucionin dhe individin sot brenda saj, dhe nesër ne qeverisje. Qëndrimet tona ndaj organeve të drejtësisë përgjatë gjithë kësaj kohe dëshmojnë qasjen tonë për funksionimin e drejtësisë. Ne jemi forca e vetme që mbështesin pa asnjë rezervë Prokurorinë dhe Gjykatën e Posaçme Antikorrupsion sepse pushteti i drejtësisë duhet të jetë i pavarur nga politika, pasi funksionimi i pavarur i tij do të jetë garancia e ndërtimit të shtetit ligjor dhe të së drejtës dhe do të mundësojë zhvillimin demokratik të vendit.

-Si do të vepronte PD për të përmirësuar cilësinë e jetës së qytetarëve nëse do të ishte në pushtet?

Me vullnet politik dhe me një qeveri që nuk vjedh qytetarët dhe lufton korrupsionin, sigurisht që jeta e qytetarëve përmirësohet dhe bëhet më e mirë. Partia Demokratike ka një sfidë të vështirë por jo të pamundur, të fitojë besimin e qytetarëve duke e bërë jetën e tyre të mirë. Prej 11 vjetësh qytetarët janë të shpërfillur dhe jeta e tyre është vështirësuar për shkak të keqqeverisjes: paga e pensione të ulta, çmime të shportës që rriten, rini që largohet prej mungesës së shpresës dhe garancisë për nesër, vendi që rrënohet çdo ditë. Programi ynë është i vërtetë, real dhe plotësisht i bëshëm në shërbim të qytetarëve, taksa të ulta, vende të reja punë përmes mbështetjes, rritje pagash, mbështetje për shtresat në nevojë, subvencione për fermerët, mbështetje për të rinjtë përmes shkollimit, kualifikimit dhe punësimit e të tjera, e të tjera politika zhvillimore.

-Cili është qëndrimi juaj në lidhje me çështjet kryesore të politikës së jashtme të vendit?

Partia Demokratikë vlerëson se integrimi europian është një prioritet shtetëror dhe kombëtar. Gjithashtu integrimi europian është i lidhur dhe me çështje të sigurisë në mbrojte të vlerave demokratike. Partia Demokratike do të punojë fort për anëtarësim të plotë të vendit në BE brenda vitit 2030. Dhe këtë do ta arrij përmes çmontimit të pengesave për të qenë pjesë e familjes së madhe të BE: mbështetje të organeve të drejtësisë në luftën kundër korrupsionit, ndarjes së shtetit nga krimi i organizuar dhe ndërtimit të shtetit ligjor dhe të së drejtës. Shqipëria është anëtare e NATO-s, ndaj Partia Demokratike mbështet nismat rajonale që synojnë integrimin euroatlantik të Rajonit. Çështje prioritare e jona është interesi shqiptar në rajon, mbrojta e integritetit territorial dhe sovranitetit të Kosovës. Propozimi i Kryetarit të PD-së Z. Lulzim Basha mbi planifikim në buxhet të një fondi për Kosovën, dëshmon qasjen tonë se siguria e Kosovës është siguria jonë. Mbështetja e faktorit shqiptar në Rajon është vizioni ynë për bashkëpunim dhe fqinjësi të mirë. Partia Demokratike i konsideron marrëdhëniet me partnerit tonë strategjik SHBA si të patjetërsueshme dhe konsolidimi i marrëdhënieve me to do të vijojë të jetë prioriteti ynë i politikës sonë të jashtme dhe rajonale.

-Cilat janë planet e PD për të rritur zhvillimin ekonomik dhe për të krijuar vende të reja pune?

Në programin tonë qeverisës kemi parashikuar taksën e sheshtë me qëllim që barra tatimore të shpërndahet e barabartë. Vendosja e taksës së sheshtë i shkon për shtat nevojave që ka ekonomia sot. Forcimi i shtresës së mesme dhe zgjerimi i saj do të ndryshonte ekuilibrat ekonomikë. Me reforma strukturore dhe luftën ndaj korrupsionit synojmë rritje ekonomike: mbështetje biznesit me taksa të ulta dhe uljen e burokracisë, nxitja e sipërmarrjes do të krijojë hapjen e vendeve të reja pune dhe do të mbajë të rinjtë në Shqipëri. Liria e tregut, sipërmarrja e ndershme, taksa të ulta përmes mirëqeverisjes Partia Demokratike parashikon ulje të varfërisë me 50% në mandatin e parë. Përmes nxitjes së qendrave sociale për të rinjtë me pronat e konfiskuara nga ligji antimafia, taksat e ulta, mbështetje të bizneseve për rritjen e punësimit të të rinjve, grave dhe të tjerë si dhe mbështetja për ekonominë digjitale do krijojë mundësi të hapjeve të vendeve të reja të punës.

-Si do të bashkëpunojë PD me institucionet e tjera të vendit për të forcuar demokracinë dhe sundimin e ligjit?

Partia Demokratike do të respektojë institucionet , lirinë dhe pavarësinë e tyre sepse në besojmë se kjo është rruga e vetme që të ndërtojmë një shtet ku institucioni respektohet, ligji zbatohet dhe e drejta e qytetarit është prioritare. Ne këtë e kemi dëshmuar edhe përgjatë kësaj kohe ku respekti ndaj vendimeve institucionale, për PD është ligj që duhet të zbatohet. Përmes projekt-ligjeve dhe amendamenteve të dorëzuara në Kuvendin e Shqipërisë ne kontribuojmë në përmirësimin dhe funksionimin e institucioneve në shërbim të qytetarëve. Qëndrimi ynë i panegociueshëm ndaj korrupsionit dhe luftës pa kompromis ndaj tij e bëjmë çdo ditë, përmes denoncimeve dhe kallëzimeve në organet përkatëse dhe transparencës me publikun. Ne jemi duke e bërë tani në opozitë këtë dhe do ta forcojmë më tej kur të jemi në pushtet.

-Si mendoni se PD mund të përdorë me efikasitet median dhe rrjetet sociale për të komunikuar me qytetarët dhe për të promovuar politikat e saj?

Partia Demokratike do të përdorë më së miri në shërbim të qytetareve të gjithë burimet mediatike vetëm përmes së vërtetës, llogaridhënies dhe dhënies së alternativave për zgjidhje të problemeve. Propaganda dhe fasada për të kamufluar të vërtetën nuk janë dhe nuk do jenë pjesë e politikës sonë. Në fakt qytetarët kanë ndjeshmërinë dhe zgjuarsinë që të kuptojnë kur je, dhe kur nuk je i vërtetë. Ndaj këto shpikje të njerëzimit: televizorin, rrjetet sociale, inteligjencën artificiale që na krijon mundësinë e kontaktit më të shpejtë me qytetarët, PD do ta përdorë për të mirë e tyre pasi, shqiptarët meritojnë më shumë, Shqipëria meriton më shumë!

Intervistoi: Rigels Seliman

Rezultatet e sondazhit të “Monitor” me 503 të anketuar tregojnë se korrupsioni perceptohet si një çështje shumë alarmuese dhe fenomen në rritje në Shqipëri. Më shumë se 90% e të anketuarve mendojnë se korrupsioni është një çështje shumë alarmuese, ndërsa 77% e tyre vlerësojnë se korrupsioni është rritur shumë në pesë vitet e fundit. 69% e të anketuarve mendojnë se lufta kundër korrupsionit nuk ka treguar përparim në vitet e fundit. Megjithatë, shumica mendojnë se Reforma në Drejtësi ka filluar të japë rezultate. Perceptimi i qytetarëve është se qeverisja qendrore përbën segmentin më të korruptuar.

Ersuin Shehu

Një sondazh i zhvilluar nga “Monitor”, me 503 të anketuar, tregoi se korrupsioni ngelet një shqetësim madhor për publikun shqiptar dhe tendenca e këtij fenomeni vlerësohet në rritje të mëtejshme.

Më shumë se 90% e të anketuarve mendojnë se korrupsioni është një çështje shumë alarmuese në Shqipëri. 8.7% e të anketuarve mendojnë se korrupsioni është një çështje e rëndësishme, por jo alarmuese.

Vetëm një pjesë e papërfillshme e të anketuarve, rreth 0.4%, mendojnë se korrupsioni nuk është një çështje shumë e rëndësishme, ose është pothuajse inekzistent.

76.7% e të anketuarve mendojnë se korrupsioni është rritur shumë në pesë vitet e fundit, 15.9% e tyre mendojnë se niveli i korrupsionit ka ngelur i njëjtë, ndërsa vetëm 5.2% e tyre mendojnë se korrupsioni është reduktuar.

Në perceptimin e qytetarëve të anketuar, institucioni më i korruptuar në vend është qeverisja/administrata qendrore. 52.9% e perceptojnë qeverisjen qendrore si pjesën më të korruptuar të sistemit.

18.3% e të anketuarve mendojnë se institucionet më të korruptuara janë ato të pushtetit lokal, të ndjekura nga institucionet e pushtetit gjyqësor, me 7.2% dhe ato të shëndetësisë, me 6.8%. 2.2% e të anketuarve perceptojnë mediat si sektorin më të korruptuar në vend.

Mes përgjigjeve të tjera, dominon alternativa se të gjitha institucionet e pushtetit qendror dhe vendor janë të korruptuara, ndërsa me përqindje më të ulëta janë përmendur edhe Policia, Agjencia Shtetërore e Kadastrës, etj.

Forma më e përhapur e paraqitjes së korrupsionit në Shqipëri, sipas të anketuarve, është “vjedhja, përvetësimi dhe keqpërdorimi i parave publike”, me 42.5% të përgjigjeve, e ndjekur nga “ryshfeti, pranimi i parave kundrejt një favori”, me 29.4% të tyre.

Forma të tjera të manifestimit të korrupsionit të përzgjedhura nga anketuesit janë klientelizmi, dhënia e favoreve ndaj pronës publike në këmbim të favoreve personale; vonesa e përgjigjeve në kërkesat zyrtare me qëllim marrjen e një “shpërblimi”; pastrimi i parave, duke lehtësuar legalizimin e fondeve të paligjshme; keqpërdorimi i burimeve natyrore/pronës publike; nepotizmi, punësimet farefisnore ose me orientim politik, etj.

“Për shkak të ambientit të përgjithshëm të korruptuar në administratë dhe sidomos formës klienteliste të ofrimit të shërbimeve, mbështetjes, pjesëmarrjes në projekte etj., sistemi nuk të lejon të zgjerohesh dhe dekurajohesh të jesh pjesë e gjithçkaje që lidhet me fondet publike dhe institucionet shtetërore, sepse je i destinuar të mos fitosh asnjë projekt, je vetëm numër për fasadë.

Një tjetër formë e korrupsionit, edhe po fitove, është moskryerja e pagesave në kohë, pasi ke bërë shërbimin; duhet t’i biesh mbrapa nëpër zyra që të harxhon kohë dhe energji (pra, kosto) pa garanci që i merr; shto këtu pamundësinë që ta kërkosh të drejtën në gjykatë për shkak të kostove shtesë që ka ky proces dhe që po ashtu nuk garanton drejtësi gjykimi.

Aq shumë është përhapur ndikimi dhe klientelizmi, ku me klientelizëm përfshihen edhe militantët e partisë, sa që tregu dhe hapësirat janë mbyllur edhe nga institucionet ndërkombëtare në thirrjen e projekteve që bëjnë”, – shprehet një e vetëpunësuar në Tiranë.

66% e të anketuarve kanë dhënë ryshfet

Pothuajse 66% e të anketuarve në sondazhin e “Monitor” shprehen se kanë dhënë të paktën një herë ryshfet.

Në 95.5% të rasteve, ryshfeti është dhënë në formën e parasë së gatshme, ndërsa në pjesën e mbetur, ryshfeti është dhënë në formën e favoreve/shërbimeve të tjera apo në formën e të mirave materiale.

“Perceptimi im për korrupsionin në Shqipëri është i tillë: duket sikur korrupsioni është në çdo individ, në shërbime publike, por edhe në private (p.sh. spitale, laboratorë, banka, shkolla). Më vjen keq të pohoj që jemi përgjithësisht shoqëri e korruptuar. Kërkojmë përfitime, të panevojshme, thjesht se është bërë “zakon”, shprehet drejtuesja e një biznesi të vogël të shërbimeve në Tiranë.

Sektori më i korruptuar, sipas përgjigjeve të të anketuarve, është shërbimi shëndetësor. 62% e personave që kanë paguar ryshfet, e kanë dhënë atë për shërbime mjekësore.

Shërbimi me nivelin e dytë më të lartë të korrupsionit, sipas sondazhit, është Kadastra. 14.6% të anketuarve janë përgjigjur se kanë dhënë ryshfet për marrjen e një dokumenti pronësie në hipotekë.

“Korrupsioni më i madh, më i prekshëm, ulëritës është në Drejtorinë e Agjencisë Shtetërore të Kadastrës, Vlorë. Nuk njohin as ligje, as gjykata, as prokurori, asgjë. Provoni të rifreskoni kartelën e një toke dhe keni për ta parë”, – shprehet një subjekt i anketuar në sektorin e shërbimeve.

Vijon marrja e dokumenteve në administratën publike, ku shprehen se kanë dhënë ryshfet 8.2% e të anketuarve.

Vijojnë proceset gjyqësore, me 5% dhe procedimi policor apo hetimor, me 2.7% të përgjigjeve dhe marrje leje ndërtimi, me 1.8% të përgjigjeve.

Ndër rastet e tjera me më pak raste të dhënies së ryshfetit përfshihen shërbimet e tatimeve, doganave, Qendrës Kombëtare të Biznesit, marrja në punë, tenderët, etj.

“Jam profesionist i lirë, kontabilist i miratuar. Puna që kryej më detyron që të jem në kontakt dhe marrëdhënie të vazhdueshme me administratën tatimore shtetërore e lokale dhe QKB, në të cilat korrupsioni është aktualisht endemik dhe nuk mund të kryesh punë apo të marrësh shërbime, nëse nuk u nënshtrohesh akteve korruptive që praktikohen nga punonjësit e këtyre institucioneve.

Kjo mënyrë të punuari na penalizon shpesh në marrëdhënie me klientët tanë, pasi shumë prej tyre nuk e kuptojnë këtë lloj sjellje të administratës dhe ngrenë dyshime ndaj punës sonë të përditshme.

Kjo dëmton konkurrencën e lirë dhe favorizon informalitetin, që vetë administrata shtetërore e ushqen dhe mban gjallë”, – shprehet një kontabilist nga Tirana.

Reforma në Drejtësi ka filluar të japë rezultate

69% e të anketuarve mendojnë se në vitet e fundit nuk ka pasur ndonjë përparim në luftën ndaj korrupsionit, ndërsa 19.9% mendojnë se ka pasur disi përparim. Vetëm 3.8% e të anketuarve mendojnë se ka pasur përparim të dukshëm në luftën ndaj korrupsionit.

Megjithatë, në mënyrë specifike, për reformën në drejtësi, shumica e të anketuarve mendojnë se ajo ka filluar të japë efektet e saj në luftën ndaj korrupsionit, të paktën pjesërisht.

Pyetjes “A mendoni se Reforma në Drejtësi po lufton korrupsionin (ose ka filluar të japë rezultate kundër korrupsionit)?” 11.1% e të anketuarve i janë përgjigjur “Po”, ndërsa 44.3% e tyre e tyre kanë zgjedhur alternativën “Po, por jo shumë”.

Ndërkohë, 38.4% e të anketuarve mendojnë se Reforma në Drejtësi nuk po e lufton ose nuk ka filluar të japë rezultate kundër korrupsionit.

“Unë jam avokat dhe korrupsionin e ndiej në sistemin gjyqësor. Në vlerësimin tim, është shumë e rrallë të realizosh të drejtat e klientëve, edhe pse ata kanë të drejtë, pa ndikim të paligjshëm dhe pa korrupsion.

Duke qenë se ende nuk jam bërë pjesë e këtij llumi e kam të vështirë t’i mbijetoj tregut, sepse nuk vlerësohet shërbimi apo profesionalizmi apo edhe e drejta, por në 90% të rasteve, sa paguan dhe kush paguan”, – thotë një avokat nga Durrësi.

72% të bizneseve u është kërkuar ryshfet në 12 muajt e fundit

33.6% e pjesëmarrësve në sondazh (169 subjekte) ishin biznese ose të vetëpunësuar.

Pjesa më e madhe e bizneseve të anketuara kishin aktivitet në sektorin e shërbimeve, me 60.9% të totalit, e ndjekur nga tregtia, me 14.2%, sektori i hotelerisë dhe bar-restoranteve, me 7.7%, transporti, informacioni dhe komunikimi me 6.5%, industria përpunuese, me 5.3%, ndërtimi, me 3.6%, etj.

71.6% e bizneseve janë përgjigjur se u është kërkuar të paktën një herë të japin ryshfet në 12 muajt e fundit, ndërsa vetëm 28.4% e bizneseve shprehen se nuk u është kërkuar një gjë e tillë.

“Korrupsioni shkatërron industri të tëra. Në industrinë ushqimore, sektorë të tërë funksionojnë në ilegalitet dhe mungesë fiskale për shkak të korruptimit të drejtorëve dhe specialistëve të institucioneve shtetërore”, – shprehet drejtuesi i një kompanie të industrisë përpunuese.

Në 43% të rasteve, ryshfeti ka pasur një vlerë në intervalin 10-20% të shërbimit apo të kontratës së marrë, në 19.8% të rasteve në intervalin 20-30%, në 18.2% të rasteve, mbi 30% të vlerës së shërbimit apo kontratës dhe në 17.4% të rasteve, më pak se 10%.

“Në një pjesë të angazhimeve për shërbimet e dhëna në entitete shtetërore më është kërkuar 40 – 60% e vlerës së shërbimit si ryshfet për të më përfshirë në shërbim (firmosur kontratën e shërbimit).

Kjo është bërë nga një zyrtare e lartë drejtuese në shoqëri aksionere sh.a. të mëdha. Strategjia e marrjes së punëve nga shteti, për sa u përket shërbimeve ka kosto të konsiderueshme ryshfeti”, – shprehet një sipërmarrës në anketim.

“Për t’u regjistruar si biznes jo vetëm kam duruar një sorollatje prej tre muajsh nga sistemet online të QKB-së, por më është dashur që të paguaj para për të mos humbur afatet ligjore të dokumentacionit, ku do detyrohesha t’i noterizoja dhe një herë dhe të merrja vulat apostile përsëri dhe të gjithë dokumentacionin nga Dhoma e Tregtisë.

Tani kam 3 muaj që pres të marr licencën, edhe pse dokumentacioni është i saktë. Deri tani, kam 6 muaj që paguaj qira jo të vogël dhe sigurime dhe taksa pa mundur të ushtroj as edhe një ditë aktivitet.

Është përfundimisht një situatë e tmerrshme!” – shprehet një profesioniste e shërbimeve nga Durrësi.

Në 38.7% të rasteve kur është dhënë ryshfet, është dhënë për shërbime tatimore, e ndjekur nga entet prokuruese publike (shërbime tenderësh) me 22.2%, për leje ndërtimi, me 18% të rasteve dhe për shërbime doganore, në 14.7%.

“Punonjësit në administratë i referojnë qytetarët për shërbimet e nevojshme në zyrat e tyre private, ose aty ku marrin shpërblim”, shprehet drejtuesi i një biznesi të vogël në Durrës.

Shërbimet apo institucionet e tjera ku bizneset deklarojnë se kanë dhënë ryshfet përfshijnë inspektoratet, ente licencuese, zyrat e regjistrimit të pasurive, bashkitë, etj.

“Rasti më flagrant është në shpërndarjen e granteve për startup-et, të cilat i fitojnë 100 persona, të cilët fusin të njëjtat projekte”, – shprehet një sipërmarrës i ri në sektorin e transportit, informacionit dhe komunikimit nga Tirana.

“Korrupsioni po vret nismën e lirë”

Sipas bizneseve, arsyeja kryesore që i shtyn drejt korrupsionit është nevoja për të përshpejtuar procedurat burokratike, në 39.1% të rasteve, shmangia e ndëshkimeve, gjobave, taksave, me 35.5% të përgjigjeve, aksesi në shërbime të veçanta në 8.3% të rasteve, aksesi në pronë publike me çmime më të ulëta se ato të tregut, në 5.3% të rasteve, etj.

Përgjigjet e tjera përfshijnë nevojën për të marrë shërbimin që subjektit i takon me ligj, sigurimi i mbijetesës apo vazhdimësisë në biznes, etj.

“Inspektorët ose bëjnë sikur nuk i dinë ligjet, ose i interpretojnë edhe kur nuk janë juristë. Ligjet gjithashtu janë të vjetër, me shumë VKM që bien ndesh me njëri-tjetrin. Hapësirat që lënë janë të mëdha.

Këta inspektorë, kur shkojnë te bizneset e mëdha, mbyllin sytë dhe te të vegjlit kontrollet bëhen aq të shpeshta, sa detyrohesh të japësh ryshfet për të mos humbur ditën e punës dhe për të larguar kërcënimin e gjobës dhe interpretimin e ligjit.

Gjobat e rritura dhe me fushata këtë bëjnë”, shprehet një sipërmarrës në sektorin e akomodimit dhe shërbimit ushqimor në Tiranë.

“Korrupsioni prish rregullat e lojës e për rrjedhojë, klimën e biznesit. Shanset e barabarta janë vetëm propagandë, ndërkohë në praktikë, pabarazia në mundësitë për të bërë biznes është e dukshme”, shprehet një i vetëpunësuar në sektorin e shërbimeve në Elbasan.

Pothuajse 80% e bizneseve janë përgjigjur se korrupsioni është pengesë për investimet e tyre, ndërsa më pak se 12% e tyre mendojnë se korrupsioni nuk është pengesë për të investuar.

“Si pasojë e korrupsionit në Fondin Shqiptar të Zhvillimit (FSHZH) janë mbyllur gjithë iniciativat private, ashtu si dhe e imja. Unë jam projektues në ndërtim dhe mbikëqyrës punimesh.

Sistemi i mbyllur që ka bërë FSHZH, ku vetë siguron fonde, vetë projekton, vetë tenderon, vetë zbaton dhe vetë mbyll gjithë punët me supervizorë, është kthyer në një mekanizëm ku askush nga tregu privat nuk mund të hyjë.

Këtë ka bërë korrupsioni: ka krijuar kudo monopole dhe ka vrarë iniciativën e lirë në çdo sektor”, – shprehet një profesionist në sektorin e shërbimeve profesionale nga Tirana.

“Të korruptuarit të paguajnë për dëmin e bërë”

Një nga pyetjet e shtruara në sondazh ishte se cila është masa më efektive për të bërë të përgjegjshme administratën publike ndaj fenomenit të korrupsionit.

39.3% e të anketuarve mendojnë se skenari që do të mundësonte një ulje më të shpejtë të korrupsionit në Shqipëri do të ishte rotacioni politik, i ndjekur nga përmirësimi i administratës në aspektin e performancës ndaj korrupsionit pa një ndryshim në kreun e Qeverisë dhe të mazhorances qeverisëse, me 22% të përgjigjeve dhe “një ndryshim të personave në nivelin më të lartë të Qeverisë, pa një ndryshim në mazhorancën qeverisëse”, me 11.9% të përgjigjeve.

Shumica e të anketuarve, 56.9% e tyre, mendojnë se masa më efektive për të bërë të përgjegjshme administratën publike ndaj korrupsionit do të ishte vendosja në vendim e detyrimit për të dëmshpërblyer publikun për dëmin e bërë. 25.4% e të anketuarve mendojnë se masa më efektive do të ishte ashpërsimi i dënimeve për këto vepra penale.

Një pjesë e votuesve mendojnë se aplikimi i të dyja masave të mësipërme do të ishte efikase, ndërsa masa të tjera të sugjeruara janë privatizimi sa më i gjerë i shërbimeve, rritja e cilësisë së arsimimit, meritokracia, transparenca më e madhe, vullneti më i fortë politik i qeverisë, etj.

Metodologjia

Sondazhi u zhvillua në faqen e internetit të “Monitor” dhe kanalet e saj të medias sociale gjatë muajit maj. Anketa e sondazhit u plotësua gjithsej nga 503 subjekte të anketuar.

66.4% e të anketuarve ishin individë, pa angazhim në biznes, ndërsa 33.6% ishin subjekte biznesi ose të vetëpunësuar.

66.6% e të anketuarve ishin meshkuj, ndërsa 33.4% ishin femra. 77.5% të anketuarve deklaruan se banojnë në Tiranë, 6.4% në Durrës, 3.2% në Shkodër, 3% në Korçë dhe Elbasan, etj.

Grupmosha kryesore e pjesëmarrësve në sondazh ishte 40-49 vjeç, me 34.1% të pjesëmarrësve, e ndjekur nga 30-39 vjeç, me 32.3%, 50-59 vjeç, me 15.6% dhe 20-29 vjeç, me 13.4%.