15.4 C
Tirana
E premte, 16 Maj, 2025

Hasie dhe Spaç

Nga Edison Ypi

Për ta variacionuar vajtjen, unë dhe nëna ime Hasia, iknim në Spaç për të parë vëllain Eduardin, veç e veç. Këtë herë unë, pas gjashtë muajsh Hasia.
Deri në Milot shkonim me tren.
Nga Miloti në Spaç dhe kthim në Milot, udhëtonim me kamionët që transportonin bakër nga burgu i Spaçit.
Në distancën Milot-Spaç, kamionat e bakrit, nga një katund në tjetrin, merrnin banorët lokalë, me të cilët edhe njiheshin.
Duke qarkulluar me vite në atë rrugë, shoferat e bënin mirë dallimin mes banorëve të zonës dhe armiqve të partisë dhe popullit ardhur nga larg, kërrusur me një trastë në dorë ose në sup me ushqime për të afërmit në burg.
Në kushtet e këtij diskriminimi negativ, nga Tirana në Milot vinim me tren.
Për të vajtur nga Miloti në Spaç prisnim me orë derisa dikush nga shoferat e kamionave të na merrte për një arsye të dyfishtë sa dramatike dhe qesharake: me pare dhe për mëshirë njëkohësisht.
Gjatë një vajtje të tillë në një dite dimri me erë, shi, dhe acar, një kamionist mëshiroi dhe mori Hasien nga Miloti në Spaç. Ku Hasia, priti disa orë para postbllokut kafkian të burgut. U çmall me djalin. U nis për kthim. Për Fat, një tjetër mëshirëmadh e zemërmirë e mori nga Spaçi në Milot, ku arriti pas disa orësh.
Mirpo treni i pasdites kishte ikur.
Priti për ndonjë makinë për Tiranë, a të paktën pak kilometra deri në Laç ku mund ta kalonte natën te disa kushurinj kolonjarë, edhe jeta e tyre plot burgje dhe internime.
Prit e prit Hasia me të zeza ulur mbi një gur të bardhë për ndonjë makinë. Hiç. Asnjë makinë nuk e mori Hasien. Asnjë shofer nuk e mëshiroi tek kthehej nga burgu ku i kishin mbyllur djalin. Syshkabat që vinin nga Spaçi, Mirdita, Mati, jo e jo. Por as vigjilentët që vinin nga Lezha, Shkodra.
U err.
Trafiku qesharak i biçim kamionave u paksua, derisa u asgjësua.
Hasia hodhi sytë rrotull.
Një rimorkjo e shkatërruar, një depo drithi si hangar aeroplanash, kamion i vjetër i braktisur, traktor i shpartalluar, plug i ndryshkur, mbi kodër ca shtëpi fshati nga vinin të lehura, dhe dukej ndonjë tym që herë trashej, herë hollohej, por kurrrë nuk zhdukej.
Pa-ç’pa u afrua te ura e madhe aty afër, te Ura e Zogut. Zuri një qoshe. U ul. U mbështoll me veten e vet.
Heraherës i vinte në vesh një zhurmë makine që afrohej. Asgjë. Ishte vallzimi i erërave të tërbuara të grykës së lumit.
Prit e prit me shpresën se nga Shkodra ose nga Mirdita do vinte ndonjë makinë.
Vetëm ca mirazhe të turbullta rruferash të largëta me bubullima të vonuara. Asgjë tjetër.
Askush s’pati mëshirë për nënën time ta merrte nga Miloti në Tiranë, a të paktën nga Miloti në Laç te kushurinjtë e shumvuajtur.
Hasia e kaloi atë natë dimri me shi dhe erë mbledhur krruspull në qoshen e Urës.
Hasia nuk mund të ketë qënë e vetmja. Me siguri qindra ose mijra nëna të tjera kanë parë tmerr me sy te Ura e Zogut. Çudi si s’i shkelnin me rrota t’i hidhnin në lumë të vdekura. Kishin arsye. S’mund të ndihmonin nënat e armiqve që ktheheshin nga burgjet ku kishin zbrazur trastat për të ngopur armiqtë. I kishin parë nënat e armiqve gjatë pritjeve para postbllokut të Kafkës. Kishin lexuar Zërin e Popullit për ujin që fle dhe armikun që rri zgjuar gjith natën, çarjen e bllokdës me anë të bakrit, e të tjera e të tjera.
Ura e Zogut nuk kishte të dridhura, as kurban në kamare apo themele.
Të dridhurat nga acari, dhe kurban veten e vet, urës së mbretit ja solli Hasia kur te ai qosh i trisht kaloi atë natë Ferri.
Pas pak mbi atë urë do vihet një pllakë përkujtimore.
Pllaka do jetë prej bakri, si minerali që vinte nga Spaçi.
Gjërësia dhe gjatësia e pllakës së bakrit do jenë proporcionale me distancat Milot-Tiranë dhe Milot-Spaç.
Mbi atë pllakë do shkruhet:
Tek ky qosh kaloi një natë dimri mbledhur krruspull mbi një gur Hasia që kur kthehej nga Spaçi vuajti por nuk vdiq.
Në inaugurimin e pllakës prej bakri Spaçi do flasi oratori më i fuqishëm për të cilin presja djeg botën, pika kolapson Universin. Me fjalën e tij të zjarrtë do ua çvoshkë zhguallin e konvencioneve të pranishmëve ai ajo makina që shkep kopertonat nga disku. Publiku do preket aq tepërt nga ura shekullore dhe Hasia e pavdekshme, sa secilit do i rrjedhi nga 1 pikë lot.
Ndërkohë aty rrotull do jem unë i pasigurtë cilin të vras me një kobure kalamajsh.

“U ngritën dy Komisione Hetimore, u lanë në hije dy të tjerë”- Açka: Nga platforma e madhe shkuam në një nënkomision. Të marrin pjesë edhe partitë e vogla

Deputetja e Partisë Demokratike zyrtare, Flutura Açka ka folur në lidhje me dështimin e Komisionit të Reformës Zgjedhore, si dhe paktin mes PS-së dhe Rithemelimit.

E ftuar në News24, Açka tha se si pasojë e paktit mazhoranca- Rithemelim, opozita nga platform e madhe përfundoi në një Nënkomision.

Açka theksoi se Reforma Zgjedhore u dështua, ndërsa shprehu keqardhje për faktin se u ngritën vetëm 2 Komisione Hetimore, ndërsa u lanë në hije dy të tjerë.

“Nuk ka pasur ftesë për të marrë pjesë në Komisionet Hetimore. Ka pasur ftesë për karrige në tryezën që po zhvillohen. Dua të them se Komisionet Hetimore janë armë të rëndësishme në duart e opozitës, patjetër. Por, pyetja ime ishte pse nuk u ngritën 4 Komisione hetimore? Nga platforma e madhe shkuam në një nënkomision. Zgjedhoren e dështuan, nuk dhanë ndonjë opsion. Te Nënkomisioni duhet të marrin pjesë edhe partitë e vogla.

E gjitha nuk është aq produktive, as për popullin shqiptar dhe as për opozitën. Ne si PD zyrtare nuk kemi zbritur në nivelin më jep e të të jap. Kam vënë re se Themelimi thotë se pjesa tjetër është pakicë, ka tentativë për të shkatërruar Reformën Zgjedhore, duan të bëjnë projekte, që nuk janë në interes të shqiptarëve. Për mua, tryezat që nuk kanë as emra janë të dyshimta. Rama për amnistinë penale tha se do të peshkojë vota e kjo është skandaloze. Bashkim mes demokratëve? Këtij diskutimi i është vënë vija e kuqe”, deklaroi Açka.

Si qeveria keqpërdor fjalën “strategjik”

Nga Irena Beqiraj

Po ti referohemi fjalorit fjala “strategjik” ka të bëjë me identifikimin e synimeve dhe interesave afatgjata ose të përgjithshme dhe mjeteve për arritjen e tyre si edhe 2) me përfitimin e avantazhit të përgjithshëm edhe afatgjatë ushtarak.

Më kujtohet që në pranverën e 2017 në kuadër të Procesit të Berlinit BE kërkoi një listë të projekteve strategjike infrastukturore kombëtare, nga të gjithë vendet e ballkanit perëndimor. Ndërsa fqinjët tanë kishin në listë 13 apo 9 projekte të tilla një pjesë edhe pjesërisht të buxhetuara, në listën e projekteve strategjike kombëtare , që diskutoi Këshilli i lnvestimeve Strategjike , u futën 127 projekte.

Në mbledhjen ku merrja pjesë si dëgjuese askush nuk ishte në gjendje të argumentonte renditjen e tyre , pra kush ishte projekti i parë prioritar, edhe pse ai ishte i pari. Atë ditë në Këshill po diskutohej një “listë dëshirash ” edhe renditja e tyre mund të ndryshonte sa hap e mbyll sytë nga forca të ndryshme brenda edhe jashtë qeverisë. Shqipëria e vogël me 127 projekte strategjike infrastrukturore ja kishte kaluar edhe Kinës së madhe !

Ndërkohë për të njohur rëndësinë strategjike të të vetmit ishull që ka Shqipëria Sazanit ( ku qeveria kërkon të ndërtojë nje kompleks turistik me fondin e Kushnerit), ju drejtova një Gjenerali më eksperiencë i cili më shkroi: “Rëndësinë strategjike të Sazanit e tregon fakti se italianët u sfilitën që ta kishin. Sazani është territori i fundit që i është bashkuar Shqipërisë vetëm pas Luftës së Dytë Botërore. Ushtarakisht konsiderohet si pika kyçe për kontrollin e Kanalit të Otrantos që është Porta e Adriatikut. Shqipëria është vend detar, edhe Sazani ka avantazh të përgjithshëm edhe afatgjatë ushtarak për sigurinë e vendit”.

Një qeveri e cila që ka në teritorrin e saj vetëm një ishull strategjik për sigurinë kombëtare, (I cili konsiderohet Porta e Adriatikut) kërkon ta nxjerrë atë nga plani i shpërndarjes ushtarake , për të ndërtuar një projekt privat strategjik.

Ndërkohë që e njëjta qeveri ju vë titullin “strategjike” qindra projekteve të cilat nuk është në gjendje ti rradhisë pasi nuk ka asnjë vlerësim për efektet e tyre në ekonomi e mjedis , ose nuk e kupton fjalën strategjik ose e keqpërdor atë.

“Për qëllime të mira ” duan të besojnë shumica e shoqërisë. Rruga për në ferr është e shtruar nga qëllimet e mira!/kapitali.al

Arben Çejku: E jashtëzakonshmja e “personazheve të zakonshëm”, të autorit Ylljet Aliçka

Shkrimtari, përkthyesi, skenaristi, diplomati dhe pedagogu Ylljet Aliçka nuk është një emër i panjohur brenda e jashtë vendit, për aq kohë sa ai shkëlqen si një prej autorëve më të mirë të letërsisë sonë bashkëkohore. Mjeshtër i një stili të veçantë shkrimtarie dhe këndvështrimi të mprehtë për botën e djeshme, të sotme dhe të nesërme, Aliçka ka gdhendur prej kohësh profilin e një shkrimtari të spikatur. Në dukje të parë modest, duke nisur që nga volumi konçiz i veprave të tij, ky krijues, të zë “pritë” me befasitë e tij artistike, që i shpalos faqe pas faqeje e personazh pas personazhi. Nuk janë vetëm skulptorët ata që mbajnë dorën kur gdhendin veprat e tyre, por edhe shkrimtarët kur mprehin penën për të krijuar personazhet e tyre. Madje, shkrimtarët lodhen ca më shumë, sepse, duhet që përveç krijimit të personazheve, të krijojnë edhe atmosferën plot ngjyra jete, ku duhet të veprojnë heronjt e tyre artistikë.

Historia e letërsisë, qoftë për veprat e klasikëve të mëdhenj, qoftë për ato të kohëve moderne, ka konsideruar krijime të pavdekshme artistike ato vepra, të cilat me personazhet e tyre kanë frymëzuar ndryshime të mëdha, revolucione politike e sociale, duke tejkaluar kohën dhe autorin e tyre krijues. Psh, shkrimtarëve të mëdhenj si Dante, Shekspiri, Balzaku, Hygo, Tolstoi, Gogol, Xhojsi, Nabukov, Dostojevski, Folkner, Dikens, Drajzer, Markez, Molier, Flober etj, u ngatërrohet pasaporta e identitetit personal me personazhet që kanë krijuar. Ashtu si skulptorët dhe piktorët e mëdhenj, që mbetën përjetësisht të gjallë nëpërmjet veprave që lanë pas, të cilat gjenden në sallonet më të famshme të Europës e botës, edhe shkrimtarët e poetët e mëdhenj kanë lënë si trashëgimi të vazhdimësisë së tyre, personazhet që kanë gdhendur me penën e tyre. Hamleti, Makbethi, Mbreti Lir, etj, e kanë tejkaluar autorin e tyre në famë ose e rivalizojnë atë denjësisht edhe sot! Askush, nuk thotë, psh, “dilemë shekspiriane”, por të gjithë thonë,”dilemë hamletiane”!Ylljet Aliçka është një nga ato shkrimtarë, të cilët nuk nxitojnë pas numrit e volumit të veprave e, aq më pak drejt famës së tyre individuale. Komod brenda kostumit qytetar të modestisë, ai gdhend ngadalë dhe me mjeshtëri të rrallë profilet e personazheve të tij të “zakonshëm”, që vijnë mes nesh me historitë e tyre të “jashtëzakonshme”. Për Ylljetin duket qartë se nuk ka rëndësi personazhi i “jashtëzakonshëm”, por letërsia e jashtëzakonshme! Ai e di që nuk e sjell dot një Hamlet shekspirian në mesin tone, por sjell dilemën hamletiane të mijëra njerëzve të zakonshëm, të cilët jetojnë në një kohë të jashtëzakonshme, brenda të cilës ripërtypet në heshtje vargu hamletian;”të rrosh a të mos rrosh – kjo është çështja”!Këto heronjë, vijnë si njerëz të zakonshëm, por jeta dhe mesazhet që na sjellin, janë të jashtëzakonshme. Mbase i zalisur nga periudha e një letërsie soc-realiste shqiptare, kur në qendër duhej të ishte patjetër një “personazh i madh”, një “hero kryesor”, Aliçka, (edhe në shenjë të refuzimit estetik), ka zgjedhur të na flasë me personazhe të “zakonshme”. Sepse, e gjithë pesha e shoqërisë, na thotë ai, bie mbi supet e këtyre të “zakonshmëve”, të cilët shpesh bëjnë një jetë të jashtëzakonshme deri në absurd. Janë pikërisht këto personazhe “të zakonshme”, të cilët dalin jashtë vetes duke përdorur mjete e forma të jashtëzakonshme për të bërë, në fund të fundit, një jetë të zakonshme! I tillë është, psh, mësuesi “mashtrues” Shasivari, tek romani “Histori të Njerëzve të Zakonshëm”, i cili mban një xhep një autorizim fallco për të realizuar falas udhëtimin e tij me makinë, në një vend ku ka pak makina… Shasivari i kohës së shkuar, sot nuk mban në xhep një biletë fallco, por mban autorizime dhe vërtetime pronash që nuk i takojnë, siç mban tituj akademik të vjedhur apo të blerë..Unë mendoj se nuk është modestia ajo që e shtyn shkrimtarin e njohur Aliçka, të merret me personazhet e zakonshëm (historitë me njerëz të zakonshëm), por mjeshtëria e tij e lartë artistike, vetëdija e tij e thellë social – filozofike, ajo që e ka planvendosur në një këndvështrim të tillë të shikimit të jetës. Ai kërkon të mbetet original dhe si i tillë, ka zgjedhur të mos e shikojë jetën nga lart – poshtë (ku personazhet janë figura qëndrore të jetës publike) as nga poshtë – lart (ku personazhet janë figura shumë periferike), por shikon drejtpërdrejt, në përditshmërinë e zakonshme, në të cilën është jeta ajo që i bën personazhet “të jashtëzakonshëm”. Ata nuk lindin të tillë, por duket se rrethanat e jetës, u diktojnë atyre stilin e të menduarit dhe formën e sjelljes shoqërore.Aliçka, në tërë veprën e tij, përfshi edhe romanin më të fundit “Histori Njerëzish të Zakonshëm”, nuk kërkon të na imponohet si “shkrimtar i jashtëzakonshëm”, por, përkundrazi, duke qëndruar vetë sa më në hije, nxjerr gjithnjë e më shumë në dritë të jashtëzakonshmen e njerëzve të zakonshëm! Nuk besoj se është një rastësi kjo strategji stilistike e rrëfimeve të mëdha nëpërmjet perzonazheve të “vogla”(të zakonshme). Kjo mund të konsiderohet një risi në prozën modern shqipe. Shkrimtari Aliçka, nëpërmjet personazheve të tij të zakonshëm, duket se na fton të gjithëve në vallen e tij letrare, duke na thënë se, “edhe ti mund të jesh, ose mund të ishe njëri prej tyre”. Figura e mësuesit – një personazh i zakonshëm në jetën e përditshme, i cili nuk është as në foltoren e parlamentit, as në karrigen e ministrit, as në studiot rrëzëllitse të televizioneve, vjen në veprat e Ylljetit, krejt natyrshëm, duke hyrë pa droje në teatrin e madh, ku secili prej nesh luajmë një rol të caktuar. Vëzhgues i jashtëzakonshëm i realitetit dhe studiues tepër i hollë i tipave dhe karaktereve, që i kalojnë pranë rrugëve të kryeqytetit apo në vendet ku ka punuar e jetuar, Aliçka përzgjedh mes tyre disa nga personazhet më pikante, ata që kanë “karakteristika” të veçanta. Jo vetëm përshkrimi plot ngjyra dhe me detaje sarkastike, por edhe përzgjedhja e gjuhës së personazheve në dialogjet konçize që zhvillojnë, bën që, secili prej tyre të duket aq i gjallë sa mendon se do e takosh diku përsëri nesër. Kështu ka ndodhur me mesuesit që kemi parë tek filmi “Parullat”, ku ne njerëzit e zakonshëm kemi parë personazhet e zakonshëm, në një kohë të jashtëzakonshme! Mësues Shasivari, tek “Histori Njerëzish të Zakonshëm”, është një personazh i zakonshëm, që sjell mesazhe aktuale nga një kohë e jashtëzakonshme, të cilën duket sikur e kemi lënë pas. Ai, në përditshmërinë e tij, rrokulliset si një kungull social i lyer me ngjyrën e kohës kur jetoi. Pyetja që rri pezull në këto vepra të Aliçkës është: pavarësisht kohës kur kanë jetuar këto personazhe, a janë karakteret e tyre të gjalla edhe sot mes nesh? Përgjigjen e marrim po nga Aliçka nëpërmjet filozofisë së personazheve të tij dhe, “po”, ato karaktere, pavarësisht kohës kur jetuan, janë edhe sot mes nesh si plagë e moralit shoqëror, si dhimbje e idealistëve që duna një shoqëri të përsosur. Pavarësisht ndryshimit të sistemeve politike, udhëheqësve, ligjeve etj, palca e një shoqërie qëndron pikërisht tek njerëzit e zakonshëm dhe, vetëm kur të ndyrshojnë normat morale dhe sjellja shoqërore e njerëzve të zakonshëm, atëherë ndryshon edhe vetë shoqëria në tërësi.Ky duket se është një nga mesazhet e fshehura të autorit. Për aq kohë sa ne jemi ende në rrjetën e një mentaliteti konfrontues dhe arrivist, ku nga mëngjesi deri në darkë mendojmë se, si “t’i bëjmë gropën tjetrit”, nuk mund të pretendojmë të bëjmë hapa të mëdhenj përpara. Brenga e autorit, më shumë se artistike, është sociale, politike e morale. Ylljet Aliçka, pavarësisht se abstragon në procesin e shkrimtarisë, ai vetë është një personazh i “zakonshëm”, i këtij tranzicioni të jashtëzakonshëm 30 vjeçar, që sillet si teatër kafkian. Romani “Histori Njerëzish të Zakonshëm”, mund të ishte fare mirë një sagë librash me historitë e jashtëzakonshme të mijëra njerëzve të “zakonshëm”, të cilët i kanë dhënë formë asaj që ne e quanim dje ose siç e quajmë sot, “shoqëria shqiptare”. Por, edhe me një histori të vetme, me historinë e mësues Shasivarit, shkrimtari dhe skenaristi Ylljet Aliçka, na sjell një dramë sa qindra drama me mesazhe të qarta për shoqërinë e sotme. Ylljet Aliçka, ka meritën, veç tjerash se, me personazhet e tij të “zakonshëm”, po i tregon botës një Shqipëri (dhe shoqëri) të jashtëzakonshme./exlibris

Dosja ‘bombë’ nga Italia për kryebashkiakun e Ramës, SPAK-ut i kërkohet verifikim urgjent

Kryebashkiaku i Rrogozhinës, Edison Memolla është në gjyq nga SPAK bashkë me tre persona me akuzën e “korrupsionit aktiv në zgjedhje”.

Në cilësinë e kandidatit për kryetar bashkie, në zgjedhjet e pjesshme të 6 marsit 2022, sipas SPAK ai ndikoi te i akuzuari tjetër Xhamani, elektricist për të mos i ndërprerë energjinë një abonenti debitor, me qëllim që ai të votonte në favor të tij.

Por telashet për kryebashkiakun, Edison Memolla duket se nuk kanë të mbaruar, pasi ministria e Drejtësisë italiane, në një shkresë zyrtare prej 10 faqesh, i ka kërkuar SPAK-ut që të kryejë hetime dhe verifikime të thelluara, sipas Weblajm.

Me mbërritjen e kësaj kërkese, SPAK ka nisur nga puna për të zbuluar nëse Memolla ka apo jo lidhje me një grup kriminal, që merret me trafikun e drogës, dhe pastrim parash, nga të afërmit e tij, që kanë dhe aktivitete në fushën e biznesit.

Hetimet kanë nisur nga Prokuroria e Peruxhias ndërsa kompania e ndërtimit e përdorur për transaksion rezulton në qytezën e Nocera Umbra.

Memolla ka jetuar prej disa vite në Itali, ndërsa familja e tij disponon edhe një kompani ndërtimi në Umbra nga e cila është kryer edhe transaksioni prej 1 milion eurosh.

Por pala italiane kërkon hetim të thelluar për këtë transaksion, dhe për të verifikuar rolin e plotë të vetë Memollës.

Kontabilistët depozitojnë në Kushtetuese kërkesën për shfuqizimin e ligjit për tatimin mbi të ardhurat; IKM dhe IEKA: Cenohet parimi i barazisë

Pas debateve të shumta që shkaktoi te profesionet e lira miratimi i ligjit për tatimin mbi të ardhurat, kontabilistët kanë dërguar në Gjykatën Kushtetuese ankimimin për rrëzimin e tij, pasi krijon pabarazi mes tatimpaguesve.

Ankimi u depozitua në Gjykatën Kushtetuese nga Instituti i Kontabilistëve të Miratuar (IKM) dhe Instituti i Ekspertëve Kontabël të Autorizuar (IEKA).

Përfaqësues të këtyre institucioneve pohuan për Monitor se pretendimet në lidhje me shkeljet kushtetuese janë: 1.Cenimi i parimit të barazisë para ligjit; 2.Shkelja e të drejtës themelore të lirisë së veprimtarisë ekonomike dhe të profesionit; 3.Cënimi i parimit të shtetit të së drejtës dhe sigurisë juridike; 4.Cënimi i parimit të rezervës ligjore në fushën tatimore dhe hierarkisë së normave.

Ligji i ri parashikon zbatim në dy periudha. Pas zbritjes së shpenzimeve, fitimet e të vetëpunësuarve, personave fizikë dhe tregtarë të shërbimeve të profesioneve të lira nga 1 janari 2024 taksohen me normat 15% dhe 23%. Ndërsa bizneset e tjera të vogla do të vijojnë te kenë tatim zero deri më 31 dhjetor 2029.

Për shkak të trajtimit të pabarabartë tatimor që u bëhet kategorive të bizneseve kërkohet shfuqizimi i nenit 69 që përcakton përjashtimin e bizneseve të tjera nga taksimi dhe të listës së shërbimeve të profesioneve të lira që u përfshinë në taksimin e ri.

“Shfuqizimi i pjesshëm i neni 3, paragrafi 5; nenit 12,paragrafi 1, germa “ç”; dhe nenit 69, paragrafi 1, germa “dh”, të ligjit nr. 29/2023 datë 30.03.2023, “Për tatimin mbi të ardhurat ” i ndryshuar.

Shfuqizimi i nenit 4, paragrafi 1 ” lista e shërbimeve objekt tatimi nga 1 Janari 2024″ dhe i tabelës Analitike nr. 2, nën ndarja 69, i VKM nr. 753 datë 20.12.2023 si të papajtueshme me Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë për pjesën që i referohet profesioneve të Kontabilistit të Miratuar dhe Audituesve Ligjorë”, citohet në kërkesën e depozituar në Kushtetuese.

Ligji për tatimin mbi të ardhurat u miratua në muajin mars 2023 nga Parlamenti. Në muajin dhjetor u botua në fletoren zyrtare vendimi i miratuar nga Këshilli i Ministrave me listën për shërbimet e profesioneve të lira që do të përfshihen në taksimin e ri, duke përfshirë 26 lloje aktivitetesh duke nisur nga shërbimi IT, i kontabilitetit, avokatët, arsimin, mjekët, pasuritë e paluajtshme, agjencitë e lajmeve, agjencitë e punësimit, të sportit operatorët turistikë etj.

Tatimi 15% për fashën e parë të bizneseve me të ardhura vjetore deri 14,000,000 lekë në vit llogaritet mbi fitimin, pas zbritjes së shpenzimeve fikse të padeklaruara në kontabilitet në vlerën 30%, duke përfshirë dhe të ardhurat nga paga minimale, ndaj totalit të të ardhurave vjetore.

Kategoria tjetër e bizneseve që përfshihen në të ardhurat vjetore mbi 14 milionë lekë kanë detyrimin e deklarimit të shpenzimeve vjetore pranë administratës tatimore, ndryshe nga fashë e parë që u njihen shpenzime fikse apo të pa mbajtura në kontabilitet në masën 30%. Pas zbritjes së shpenzimeve të deklaruara në administratën tatimore fitimi i kësaj kategorie do të tatohet me normën tatimore 23%.

Në total sipas Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë në regjimin e ri tatimor do të përfshihen deri 29 mijë biznese të profesioneve të lira. MFE llogarit se deri 90% e totalit të bizneseve (të ndarë sipas 3 kategorive, si: vetëpunësuarit, personat fizikë dhe tregtar) përfshihen në fashën e ardhurave vjetore deri 14 milionë lekë në vit që do të tatohen me normë 15%./ Monitor

Ngjarja e javës ishte vizita e Tod Robinson në SPAK

Nga Ervis Iljazaj

Ngjarja më e rëndësishme e javës për sa i përket politikës shqiptare ishte padyshim vizita e Todd Robinson në SPAK. Pas vizitës së Blinken në organin e ri të drejtësisë, kjo vizitë është padyshim më e rëndsishmja për drejtësinë shqiptare. Madje mund të konsiderohet edhe më e rëndësishme, pasi Robinson është Ndihmës Sekretar i Shtetit Amerikan për çështjet ndërkombëtare të narkotikëve dhe sundimit të ligjit.

Mund të thuhet që në ndërtimin e organeve të reja të drejtësisë në Shqipëri, dhe sidomos SPAK, ky institucion ka patur një rol thelbësor me asistencën që i ka dhënë.
Megjithëse vizita ishte kaq shumë e rëndësishme, në mediat shqiptare dhe opinionin publik kaloi si një vizitë e zakonshme. Për nga rëndësia që ka, sidomos në këtë moment, kjo vizitë duhet parë si një shenjë tjetër për forcimin e një mesazhi që presin shqiptarët. Që Shtetet e Bashkuara vashdojnë të mbetet mbështetësi dhe sponsori kryesor i SPAK.

Në foton e bërë publike në media ku duket kreu i SPAK, Altin Dumani, që i tregon ndihmës sekretarit të shtetit malin me dosje që janë bërë gati, duket sikur po i jepte shpjegim për punën a eprorit të tij amerikan. E në fakt, kështu është. Pavërësisht përpjekjeve për ta delegjitmuar SPAK nga politika shqiptare dhe aktorë të tjerë publik, SPAK nëse ka një varësi politike ajo është nga ShBA.

Ndryshe nuk kuptohet që papritur prokurorë të caktuar të SPAK tregojnë kurajo të paparë ndonjëherë në drejtësinë shqiptare duke hetuar politikanë me pushtet, grupe kriminale dhe njerëz të cilët deri dje konsideroheshin të paprekshëm. Altin Dumani e prokurorë të tjerë kanë shumë vite karrierë në drejtësinë shqiptare. Pse pikërisht tani u tregohen kurajozë dhe hetojnë njërëz me pushtet financiar dhe politik?

Sepse është e qartë që kurajoja u vjen pikërisht nga mbështetja amerikane. Dhe vizita e Todd tregoi këtë gjë. Në një intervistë të dhënë gazetares së Top Channel Anila Hoxha, Todd dha mesazhe të rëndësishme dhe kurajuese për SPAK. Theksoi edhe njëherë mbështetjen amerikane për këtë organ, përgëzimin për punën e deritanishme, por sidomos, puna e madhe që e pret përpara për të t’u ngritur në pritshmëritë e popullit shqiptar. Dihet që mbështetja që ka SPAK nga qytetarët është shumë e lartë në të gjitha sondazhet kryesore. Nëse SPAK sot do të ishte parti politike do të ishte partia e parë. Gjithashtu mbështetja amerikane theksohet gjithmonë e më shumë. Në këtë kuptim, të mbështetesh nga ShBA dhe populli yt, nuk ka justifikim për dështim. Dhe SPAK e ka për detyrë të mos dështojë në misionin e tij.

E vetmja shpresë për drejtësi në Shqipëri është pikërisht fakti se ajo mbështetet aktualisht nga ShBA dhe qytetarët. Sepse çdo drejtësi tjetër në 34 vite e mbështetur nga politika ‘’sovraniste ‘’ shqiptare, ka dështuar. E që të mos dështojë dhe kësaj here, duhet që kjo drejtësi të jetë ndërkombëtare dhe jo e brendshme.
Nëse ShBA, BE apo aleatët e tjerë ndërkombëtarë të Shqipërisë do ta braktisin krijimin e tyre, është e sigurtë që politika e vjetër do të turret për ta shkatëruar atë. Luftën ndaj SPAK nëpërmjet retorikës e ka filluar. Mbetet vetëm që retorikën ta kthejnë në vepra. Dhe për këtë gjë janë në pritje të momentit më të mirë për ta. Mbetet për tu parë nëse do t’ja dalin apo jo .

Negociatat PS-Rithemelimi/ Haklaj: Rama u bashkua me Berishën, besëlidhje anti-SPAK

Anëtari i kryesisë së Partisë Demokratike Azgan Haklaj në emisionin ‘Studio Live’, në Report Tv duke komentuar aktualitetin politik në vend, thotë se Edi Rama u bashkua me Sali Berishën dhe kanë krijuar një besëlidhje anti-SPAK.

Për gazetarin Arbër Hitaj, Haklaj tha se ato i bashkon halli i përbashkët, pasi edhe Rama kur mos të jetë më në pushtet do të shpallet non grata.

‘Bashkim i Berishës me Ramën, besëlidhjen anti-SPAK dhe anti SHBA. Nuk shpallin non grata në udhëheqje. Të njëjtat veprime që ka bërë Berisha po bën edhe Rama. Po pengojnë drejtësinë. Nuk po e mbështesin SPAK. Pasi nuk e morën peng PD-në. Mund të shpallet Edi Rama non grata kur mos të jetë në pushtet.

Kjo quhet bashkim i Ramës dhe i Berishës për të njëjtin hall që kanë. PD e ka grupin parlamentar. Grupi që ka bashkëpunuar Rama është grupi i PD-së që ka abuzuar Gazment Bardhi. I bashkon halli. Është bashkuar në mënyrë mekanike Foltorja me grupin e Gazeve Judës Gjekmarkaj dhe Tabakës që thotë jemi mbi palët.

Pasi miratuan gjithë ligjet e mbajtën peng Kuvendin. Kërkuan 8 komisione dhe u dha Rama vetëm dy komisione. Është loja, Rama është tallur me ta. Komisionin për sterilizimin, pse heshti Berisha për komisionin e Charels McGonigal.’- tha Haklaj.

32 vite nga fitorja e parë e PD, Basha: Domosdoshmëri një 22 Mars i dytë, idealizmi dhe entuziazmi i atyre viteve ka nevojë të rindizet edhe një herë. PD do rikthejë shpresën

Kryetari i PD, Lulzim Basha, me një postim në Facebook ka kujtuar 22 Marsin, fitoren e parë të PD, pas rënies së diktaturës. Basha thotë se vendi ka nevojë për një 22 Mars të dytë dhe garanton se PD do ndezë shpresën tek shqiptarët.

Postimi i kryetarit të PD:

Nevoja për një 22 Mars të dytë është një domosdoshmëri që na motivon për të rikthyer entuziazmin e fillimeve dhe na shtyn për një fitore të PD-së me të gjithë popullin shqiptar.

32 vite më parë, Partia Demokratike e Shqipërisë arriti fitoren më të madhe në historinë e pluralizmit shqiptar.
Me SHBA-të në krah dhe me nevojën dhe dëshirën e popullit për t’u shkëputur nga e kaluara, ajo arriti të bëhet promotor i ndryshimit dhe mekanizëm i aspiratave të njerëzve.

Përtej kësaj fitoreje, arritjet më të mëdha të viteve të pluralizmit mbajnë firmën e PD-së, por, njëkohësisht, vlen reflektimi se historia është aty për të na dëshmuar dhe për të na gjykuar për ato që nuk u bën mirë, për ato që u bën keq dhe për të tjera që do duheshin të bëheshin ndryshe.

Ndaj sot sfida më e madhe e Partisë Demokratike të Shqipërisë ngelet rikthimi i besimit dhe shpresës së fillimeve, ku idealizmi dhe entuziazmi i atyre viteve ka nevojë të rindizet edhe një herë.
Kjo është beteja jonë dhe arsyeja për të cilën do punojmë dhe po punojmë përditë.

Ëndrra e shqiptarëve për Liri dhe Demokraci ngelet më aktuale se kurrë!
Vetëm një PD për njerëzit dhe me njerëzit mund ta bëjë ëndrrën e tyre realitet.

Analiza: Pse do të ishte i rëndësishëm për minoritetet anëtarësimi i Kosovës në Këshillin e Evropës?

Vendet që e nënshkruajnë Konventën Evropiane për të Drejtat e Njeriut, kur anëtarësohen në Këshillin e Evropës, zotohen për mbrojtjen e të drejtave dhe lirive themelore të individëve, për sundim të ligjit dhe për demokraci.

Nga anëtarësimi në këtë organizatë ndërkombëtare përfitojnë edhe minoritetet e një shteti.

Kështu pohon edhe Sofija Todoroviç, nga zyra e Nismës së të Rinjve për të Drejta të Njeriut (YIHR) në Beograd.

“Shtohet mundësia për mbrojtje, sikurse mundësia që [ato] t’i drejtohen Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut, si mekanizëm ligjor”, thotë ajo për Radion Evropa e Lirë.

Inkuadrimi i Kosovës në këtë trup është riaktualizuar në javët e fundit, pasi, me kërkesën e Qeverisë së Kosovës drejtuar Agjencisë Kadastrale për transferimin e 24 hektarëve tokë në emër të Manastirit të Deçanit, është përmbushur njëri nga kushtet kryesore për anëtarësim.

Pronësia e Manastirit të Deçanit mbi këtë tokë ishte konfirmuar nga Gjykata Kushtetuese e Kosovës në majin e vitit 2016, por autoritetet përgjegjëse nuk e zbatonin vendimin.

Çfarë është Këshilli i Evropës?

Këshilli i Evropës – ku Kosova ka aplikuar për anëtarësim më 2022 – është organizatë lidere në Evropë në fushën e të drejtave të njeriut.

Pjesë e tij janë 46 shtete, përfshirë 27 vende anëtare të Bashkimit Evropian dhe të gjitha vendet e rajonit.

Gjykata Evropiane për të Drejtat e Njeriut – me seli në Strasburg, Francë – bën monitorimin e zbatimit të Konventës Evropiane për të Drejta të Njeriut.

Me raste, vendet duhet t’i ndryshojnë ligjet e tyre, apo të bëjnë çfarëdo ndryshimesh tjera, në mënyrë që një shkelje e evidentuar të mos përsëritet më.

Todoroviç thotë se Rusia ka qenë ndër vendet e vetme që nuk i ka respektuar vendimet e Këshillit – por ajo nuk është më pjesë e tij.

Rëndësia e anëtarësimit për minoritetet

Në disa raporte të përpiluara për Kosovën, në fushën e të drejtave të njeriut, krahas problemeve si korrupsioni dhe dhuna me bazë gjinore, si sfiduese janë përmendur edhe rastet e kërcënimeve ndaj minoriteteve etnike dhe grupeve të tjera të margjinalizuara.

Së fundi, edhe i dërguari i posaçëm i Shteteve të Bashkuara të Amerikës për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, tha në një intervistë për Radion Evropa e Lirë se njëra nga arsyet e problemeve në komunikim ndërmjet Qeverisë së SHBA-së dhe asaj të Kosovës është trajtimi i minoriteteve.

Sipas regjistrimit të popullsisë, i kryer për herë të fundit më 2011, 91 për qind e banorëve të Kosovës janë shqiptarë, 3.4 për qind janë serbë, ndërsa 5.6 përqindëshi tjetër përbëhet nga boshnjakët, goranët, turqit, romët, ashkalinjtë dhe egjiptianët.

Në këtë proces regjistrimi nuk morën pjesë afër 50 mijë serbë që llogaritet se jetojnë në komunat veriore të Kosovës.

Gjykata Kushtetuese e Kosovës i ka thënë Radios Evropa e Lirë se në periudhë mes viteve 2010–2023, ky trup i ka pranuar 2.801 ankesa nga qytetarët e Kosovës.

Prej tyre, 247 ankesa u paraqitën nga minoritetet – 167 vetëm nga serbët.

Kur mund t’i drejtohen qytetarët Gjykatës së Strasburgut?

Një person mund të dorëzojë ankesë në Gjykatën Evropiane për të Drejtat e Njeriut në rastin kur personalisht është viktimë e shkeljes së të drejtave.

Shkelja duhet të jetë kryer nga një shtet që ka nënshkruar Konventën Evropiane për të Drejtat e Njeriut, dhe ankuesi duhet t’i ketë shfrytëzuar, paraprakisht, të gjitha shkallët e gjykimit, në vendin ku kanë ndodhur shkeljet.

Për çfarë rastesh mund t’i drejtohesh Gjykatës Evropiane?

Todoroviq përmend në veçanti çështjet e shpronësimit.

Bekim Blakaj, nga Fondi për të Drejtën Humanitare në Kosovë, nuk e përjashton asnjë mundësi.

“Për gjithçka. Të gjitha lëndët e mundshme mund të përfundojnë në Gjykatën Evropiane për të Drejtat e Njeriut. Atëherë kur dikush beson se i janë shkelur të drejtat individuale. Po supozoj, dikush që mendon që është ndëshkuar padrejtësisht”.

Gjykata Kushtetuese i kanë thënë REL-it se, “natyra e kërkesave të parashtruara prej minoriteteve është e ndryshme… nga mbrojtja e së drejtës në pronë, e deri te pretendimet për mohim të së drejtës në gjykim të drejtë dhe të paanshëm, të drejtës në punë dhe mbrojtjes gjyqësore të të drejtave”.

Gerald Knaus, nga Iniciativa Evropiane për Stabilitet, thotë për Radion Evropa e Lirë se nëse vendet anëtare të Këshillit të Evropës vërtet brengosen për pakicat në Kosovë, atëherë ato duhet ta mbështesin anëtarësimin e Kosovës.

“Pyetja e vetme për anëtarët e Këshillit të Evropës është se çfarë logjike do të ndjekin. Nëse logjika është mbrojtja e të drejtave të pakicave, përfshirë pakicën serbe në Kosovë, atëherë Kosova duhet të jetë anëtare, sepse Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut dhe të gjithë mekanizmat e Këshillit të Evropës do t’i forcojnë të drejtat e njeriut”, është shprehur ai.

A janë vendimet e Gjykatës Evropiane të detyrueshme?

Todoroviç tregon se po.Shtetet përkatëse janë të obliguara që t’i zbatojnë vendimet e Gjykatës së Strasburgut, ndonëse kjo e fundit nuk ka mekanizma ndëshkues, në rast se vendimet e saj nuk merren parasysh.

A do ta forconte anëtarësimi sistemin gjyqësor në Kosovë?

Blakaj beson se po, duke e përmendur bashkë me të edhe forcimin e demokracisë.

Përveç promovimit të konventave dhe monitorimit të përparimit, vetë Këshilli bën edhe rekomandime nëpërmjet trupave të ekspertëve.

Pjesë e tij është edhe Komisioni i Venecias, në të cilin Kosova veçse është anëtare.

Ky Komision përbëhet prej ekspertëve kushtetues, të cilët ofrojnë këshilla ligjore për vendet anëtare në fusha si demokracia, të drejtat e njeriut dhe sundimi i ligjit.

Lulzim Basha dhe zgjedhjet e 11 Majit

Nga Namir Lapardhaja Rezultati i zgjedhjeve të 11 Majit nuk ishte ai i pritshëm për Koalicionin Euroatlantik dhe për drejtuesin politik të këtij grupimi, Lulzim...