Ministri i Jashtëm amerikan, Marco Rubio, u takua sot me ministrin e Jashtëm dhe të Tregtisë së Jashtme të Maqedonisë së Veriut, Timço Mucunski, bëri të ditur zëdhënësja e Departamentit Amerikan të Shtetit, Tammy Bruce.
Takimi theksoi marrëdhëniet e forta dypalëshe dhe nënvizoi interesat e përbashkëta për stabilitetin rajonal, bashkëpunimin ekonomik dhe NATO-n.
Gjatë bisedimeve, u shqyrtuan mundësitë për zgjerimin e bashkëpunimit ekonomik, përfshirë tregtinë dhe investimet, sipas përfaqësueses së Departamentit të Shtetit.
Në retrospektivë, shumë nga paralajmërimet e Lulzim Bashës në dhjetor 2021 – se e vetmja rrugë për ringritjen e PD dhe për të qenë fituese ndaj pushtetit të korruptuar të Edi Ramës ishte ndarja nga e shkuara dhe orientimi nga partnerët perëndimorë – sot duken profetike por rezultojnë të kenë qenë të vërteta.
Në Kuvendin e 18 dhjetorit të 2021-it Lulzim Basha prezantoi platformën “Zgjedhim të ardhmen” dhe orientoi demokratët në: distancim nga e shkuara dhe nga Sali Berisha për shkak të shpalljes “non grata” nga SHBA; riformatim të PD-së si një forcë moderne perëndimore; mbështetje nga SHBA dhe BE për të garantuar standarde zgjedhore dhe demokraci funksionale; papajtueshmëri dhe luftë ndaj korrupsionit dhe mbështetje ndaj SPAK.
Kjo rrugë u minua dhe nuk u ndoq nga një pjesë e strukturave të cilat u rreshtuan me Z. Berisha.
Sot rezultati është: PD humbëse e thellë në zgjedhgjet e 11 majit dhe vetëm me 50 ushatarë fitues dhe 500 mijë demoratë të demoralizuar që nuk fituan; kryetari i PD-së “non grata” në SHBA, Britaninë e Madhe dhe marrë i pandehur; Rama fitues në mandatin e katërt dhe me një opozitë të shantazhueshme.
Disa zëra brenda PD-së sot flasin për qëndrimin e SHBA-ve dhe raportin e OSBE/ODIHR-it për zgjedhjet e 11 majit, por ndërkohë përmes pazarit PS-PD për Kodin Zgjedhor legjitimoi këtë sistem të përçudnuar duke i dhuruar Ramës 10 mandate në tavolinë, mbyllën listat dhe shkatërruan votën e diasporës.
Përmes lojës së dyfishtë me retorikë pro-perëndimore, PD sot bashkëpunon hapur me regjimin autokratik, siç e quan dhe ajo, të Edi Ramës: miratuan Amnistinë penale duke liruar 117 të dënuar dhe në proces gjygjësor; më 11 qershor 2024 Rama i dha vulën PD-së në shkelje ligjore dhe në këmbim, një muaj më pas, së bashku miratuan këtë Kod Zgjedhor.
Këto pazare konfuzuan votuesit demokratë në zgjedhjet e majit, të cilët sot ndihen të tradhëtuar, 200 mijë të të cilëve refuzuan votën.
Për rikujtesë, në zgjedhjet e 2021-it, PD me Lulzim Bashën ishte afër fitores, me 30 mijë vota u nda me PS dhe 80 mijë vota të pavlefshme.
A ishte Lulzim Basha vizionar?
Shumë demokratë pranojnë sot se Z. Basha kishte të drejtë në strategji dhe nuk u kuptua në kohë pasi e vërteta politike shpesh del më vonë.
Më 11 maj humbi Shqipëria, humbi Partia Demokratike por fitoi Edi Rama dhe Sali Berisha.
Edi Rama ka një mandat të katërt me 86 mandate, falë përçarjes dhe dështimeve të opozitës dhe pazareve me të, ndërsa Sali Berisha ka një “ushtri pa betejë” që shërben për mbijetesën e tij personale dhe jo për ndryshimin që kërkon Shqipëria.
A ka rrugëdalje?
Po, por jo me këtë kastë politike dhe jo me këtë model.
Një opozitë e re, me njerëz të pakorruptuar, të aftë, të lidhur me qytetarët dhe të hapur ndaj partnerëve ndërkombëtarë, me përfshirje të të rinjve me ide dhe integritet dhe shkëputje nga e kaluara me vepra.
Ky ishte dhe vizioni i së Ardhmes që Lulzim Basha shpalosi katër vite më parë.
Dhe nëse do të ndiqej, sot Partia Demokratike do të ishte fituese dhe në shërbim të zhvillimit euroatlantik të Shqipërisë.
“Gropa më ka ardhur në derë, nuk kam vajtur unë te gropa”, thotë me zemërim Durim Zeneli, banor i lagjes “Zenelaj” në Sharrë, ndërsa tregon nga dritarja e shtëpisë së tij trekatëshe.
Vetëm pak metra më tej, një gropë e re është hapur për të zgjeruar kapacitetin e landfillit të mbetjeve urbane, në një zonë që prej vitesh është kthyer në pikën më të nxehtë të krizës mjedisore të kryeqytetit.
Pamje nga shtëpia e Durim Zenelit, SharrëDurim Zeneli duke treguar gropën e re të depozitimit të mbetjeve në Sharrë
Durimi u kthye nga emigracioni në vitet 2007–2008. Me paratë e fituara në Greqi ndërtoi shtëpinë në një zonë që atëherë ishte larg nga mbetjet. “Shihja malin e Prushit nga këtu”, tregon ai.
Sot, ndodhet vetëm pak metra nga “qeliza e re” që do të depozitojë tonelata mbetjesh në Sharrë. “Mbajmë dritaret mbyllur. Nuk duam asgjë tjetër, vetëm të largohemi. Por kush do vijë të jetojë tek plehrat?!”, thotë ai i dëshpëruar.
Pamje nga qeliza e re pranë shtëpisë së Durim Zenelit, Sharrë 2025
Landfilli i Sharrës ka një kapacitet total prej 420 mijë metër kub mbetjesh. Në kontratë ishte parashikuar që landfilli do të përballonte kërkesën deri në ndërtimin e inceneratorit, që më pas do të bëntë djegien e plehrave për të prodhuar energji elektrike. Por inceneratori nuk u ndërtua asnjëherë. Për këtë arsye, zona e trajtimit të mbetjeve ndodhet në emergjencë. Plehrat e pesë bashkive të qarkut Tiranë janë bërë kapicë në landfillin që s’ka më vend.
Zgjerimi i kapacitetit për depozitimin e mbetjeve të ngurta u vonua për vite me radhë nga autoritetet përgjegjëse. Pas dy vitesh zvarritje, në fund të vitit të kaluar, Këshilli Kombëtar i Territorit miratoi më në fund lejen për ndërtimin e qelizës së re. Tani, kompania “Integrated Energy” (e administruar nga Agjencia e Pasurive të Sekuestruara) kërkon rishikimin e lejes mjedisore për landfillin, një procedurë që kushtëzon organizimin e një seance dëgjimore me banorët e zonës.
Dëgjesa shurdhe
Pas shumë vitesh të mbuluar nga era e plehrave dhe premtime të papërmbushura, banorët e Sharrës u ftuan në një dëgjesë publike që rezultoi më shumë një monolog se sa një përpjekje për të dëgjuar e adresuar shqetësimet e tyre.
Më 23 maj, kompania “Integrated Energy” organizoi dëgjesën publike me banorët e Sharrës në një hotel pranë rrugës kryesore në Vaqarr. Takimi zgjati vetëm 20 minuta dhe u ndoq nga rreth 50 banorë. Përfaqësuesit shtetërorë shpjeguan se situata në landfill është drejt kufirit të kapacitetit dhe se një “qelizë e re” është domosdoshmëri.
“Çdo ditë depozitohen rreth 1000 ton mbetje nga pesë bashki. Jemi drejt ezaurimit të aftësisë pritëse. Qeliza e re do të jetë gati brenda tre muajve”, u shpreh Indrit Karaj, administratori shtetëror i “Integrated Energy”.
Sipas Karajt, mbetjet do të kapsulohen, zona do të mbulohet me gjelbërim dhe nuk do të ketë “asnjë ndikim në mjedis”.
Banorët e Sharrës në dëgjesën publike me ‘Integrated Energy”Indrit Karaj- Administrator i ‘Integrated Energy’ në dëgjesën publike me banorët e Sharrës
Por banorët e Sharrës, që prej vitesh jetojnë me erën e plehrave dhe zhurmat e kamionëve, kanë një tjetër realitet për të treguar. Shqetësimi kryesor i tyre ishte gjendja e rënduar e infrastrukturës rrugore, një problem i përsëritur për të cilin ata thanë se kanë marrë vetëm premtime boshe.
“Prezantimi është për qelizën e re. Mos e kanalizojmë takimin mbi rrugën, çështje lokale,” ndërhyri Genc Kojdheli, drejtor në Bashkinë e Tiranës, sapo një banor kërkoi llogari për rrugën e premtuar.
Banorët e tjerë ngritën gjithashtu shqetësime për dherat që, sipas tyre, po hidhen në mënyrë të pakontrolluar pranë zonës së pyllëzuar.
“I hedhin ku të munden, madje edhe në pjesët me gjelbërim që kanë mbetur. Kemi bërë ankesa, por askush nuk reagon,” tha një tjetër banor.
Edhe ky shqetësim mori të njëjtën përgjigje të thatë: “Takimi është për qelizën e re.”
Sipas ligjit shqiptar për vlerësimin e ndikimit në mjedis dhe pjesëmarrjen publike, dëgjesat duhet të jenë të hapura, gjithëpërfshirëse dhe të garantojnë barazi në zë. Por në Sharrë, dëgjimi rezultoi një formalitet 20 minutësh.
“Këta thonë që takimi është për gropën e re… po hallet tona, kur do dëgjohen?”, tha një banor nën zë në fund të takimit.
Kapica me plehra në Sharrë
Pamjet nga Sharra vërtetojnë emergjencën. Ndotja është larg shtëpive të pushtetarëvë që premtonin zhdukjen e plehrave, por vijon të jetë e njëjtë për banorët e fshatit.
“Janë vendgrumbullime as në kushtet e landfillit, sepse thjesht janë mbledhur aty për tu djegur. Por nuk digjen dhe ato krijojnë një bombë ekologjike që rri pret aty. ”, thotë Olsi Nika nga ECO Albania.
Qeliza e re, që tashmë është ndërtuar, ka një kapacitet depozitimi vetëm për një vit. Ekspertët nuk e shohin këtë si zgjidhje afatgjatë, por si një shtyrje të përkohshme të problemit.
“Do të buxhetojnë sërish për asgjesimin e tyre. Sepse zinxhiri i menaxhimit të mbetjeve fillon tek shtepia jote dhe e imja, dhe ky zinxhir nuk është marrë kurrë seriozisht në Shqipëri. Janë bërë programe pilot, shoë, strategjira dhe nuk ka vullnet sepse mbetjet janë lekë.”, argumenton Nika.
Pavarësisht kësaj situate, inceneratori që duhet të digjte plehrat, prej vitesh po “djeg” vetëm paratë publike.
“Nga viti 2018, me nisjen e kontratës për Inceneratorin e Sharrës e deri në Maj 2025 qytetarët shqiptarë kanë paguar 9.18 miliardë lekë kompanisë “Integrated Energy BV SPV”.Pjesa më e madhe e këtyre pagesave është kryer nga bashkia Tiranë dhe Bashkia Durrës”, përllogarit eksperti për ekonominë Ilir Brasha.
Të gjitha këto para janë shpenzuar ndërkohë që kontrata nuk ka filluar akoma punën me incenerimin e mbetjeve, si një nga funksionet kryesore të saj.
“Taksapaguesit veç ndotjes mjedisore, ndikohen edhe nga grabitja po aq e madhe sa ndotja”, thotë eksperti për çështjet e mjedisit, Ahmet Mehmeti./Faktoje.al
Një nga taktikat më të njohura dhe të përsëritura të kësaj mazhorance është përdorimi i metodës së “karrotës dhe kërbaçit”, që vjen si pasojë e pushtetit dhe mundësive të mëdha për të ndikuar opinionin publik. Para zgjedhjeve, qeveria shfaqet bujare: falen gjoba, jepen bonuse për pensionistët, ndonjë rritje e vogël rroge, pavarësisht se nuk balancon as inflacionin, legalizohen ndërtimet pa leje, dhe administrata fryhet me punësime të përkohshme (të gjitha për të ‘blerë’ përkrahjen dhe për të ushqyer iluzionin e gënjeshtërt të kujdesit për qytetarët).
Por sapo mbyllet kutia e votimit dhe sigurohet fitorja, ndryshon gjithçka. Fillon kërbaçi: tatimi për personat fizikë rritet në 23%, automjetet konfiskohen për detyrime tatimore, dhe mijëra gjoba vendosen çdo ditë, në emër të ligjit sytë e të cilit ishin mbyllur qëllimisht para zgjedhjeve.
Kjo nuk është një histori e re. Është një cikël i njohur për shqiptarët, që fatkeqësisht kanë një kujtesë afatshkurtër. Gëzohen për momentin, marrin atë që iu jepet, por nuk arrijnë të bëjnë lidhjet e nevojshme për të kuptuar se këto janë veprime të qëllimshme, të planifikuara mirë, dhe të përsëritura. Derisa të mësojnë të shohin përtej karrotës, do të vazhdojnë të ndiejnë peshën e kërbaçit.
Rusia dhe Serbia nuk kanë më një raport të mirë mes tyre, të paktën pas një zbulimi të Moskës. Shërbimi i Jashtëm i Zbulimit të Rusisë (SVR) akuzoi industrinë serbe të mbrojtjes për furnizimin e Ukrainës me armë, pavarësisht qëndrimit zyrtar të neutralitetit që ka mbajtur Beogradi në lidhje me luftën.
Sipas një deklarate të publikuar në faqen zyrtare të SVR-së, të paktën shtatë kompani kryesore të industrisë serbe të mbrojtjes kanë dërguar qindra mijëra raketa dhe miliona fishekë për armë të vogla drejt Ukrainës, duke përdorur, siç pretendohet, “certifikata të rreme të përdoruesit final”.
“Këto dërgesa vështirë se mund të justifikohen me qëllime ‘humanitare’. Qëllimi i tyre i vetëm i dukshëm është të vrasin dhe plagosin ushtarë dhe civilë rusë,” thuhet në deklaratën e SVR-së, e cila i cilëson këto veprime si “një përpjekje për t’i ngulur Rusisë një thikë pas shpine”.
Sipas një raporti të publikuar verën e kaluar nga Financial Times, Serbia ka eksportuar municione në vlerë prej 800 milionë eurosh (afro 908 milionë dollarë) drejt Ukrainës përmes vendeve të treta, që nga nisja e agresionit të plotë të Rusisë në vitin 2022.
Presidenti serb Aleksandar Vuçiç, i cili vizitoi Moskën këtë muaj me rastin e paradës ushtarake të Ditës së Fitores, ka mbrojtur eksportet duke i cilësuar si transaksione të ligjshme të realizuara përmes ndërmjetësve, si SHBA, Spanja dhe Çekia.
Në Bosnje kanë nisur ceremonitë përkujtimore mbi 30-vjetorin e fundit luftës, që në vitet 1992-1995 shkaktoi mbi 100.000 të vrarë. Megjithatë, ka shumë pak për të festuar në atë që është shndërruar në një projekt të dështuar shumë miliarda dollarësh për ndërtimin e një kombi në mes të Evropës.
Myslimanët boshnjakë, kroatët katolikë dhe serbët ortodoksë të Bosnje Hercegovinës, mbeten sot po aq të ndarë sa ishin në vitin 1995. Pjesët me shumicë serbe të vendit, kërkojnë vazhdimisht të shkëputen dhe t’i bashkohen Serbisë fqinje. Para luftës, martesat e përziera përbënin 13 për qind të totalit.
Sot, kjo shifër është vetëm 4 për qind. Përpjekjet e të huajve për të imponuar një identitet qytetar boshnjak dhe për të zëvendësuar përkatësitë etno-fetare të kultivuara me shekuj, kanë dështuar.
Në fillim të këtij muaji, Zyra e Përfaqësuesit të Lartë (OHR) e bashkësisë ndërkombëtare në Bosnje dhe Hercegovinë, e udhëhequr nga një ish-ministër gjerman i bujqësisë, i raportoi Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara se “po përjetojmë padyshim krizën më të jashtëzakonshme që nga nënshkrimi i Marrëveshjes së Dejtonit”.
Megjithatë, thelbi i krizës qëndron tek arkitektura ndërkombëtare të marrëveshjes së paqes, e cila fuqizoi një klikë diplomatësh perëndimorë si arbitra përfundimtarë të të gjitha vendimeve në vend. Për shkak se ata kanë ruajtur me xhelozi pushtetet e tyre, Bosnje Hercegovina nuk gëzon dot sovranitet kombëtar.
Përfaqësuesit e Lartë të njëpasnjëshëm kanë imponuar mbi 900 vendime, duke filluar nga përzgjedhja e simboleve shtetërore tek politika ekonomike e deri tek reforma gjyqësore dhe kushtetuese. Përmes një dekreti, Përfaqësuesi i Lartë ka shkarkuar shumë zyrtarë të zgjedhur, përfshirë presidentë.
Tre nga nëntë vendet në Gjykatën e Lartë janë të rezervuara për juristë të huaj (aktualisht nga Shqipëria, Gjermania dhe Zvicra) të cilët vendosin shpesh në favor të centralizimit të pushtetit në Sarajevë, ku shumica myslimane boshnjake kontrollon shumicën e institucioneve federale.
Përpjekjet e ndërkombëtarëve për ta “centralizuar Bosnjën, në një mënyrë që nuk ishte përcaktuar shprehimisht nga marrëveshjet e paqes” në kurriz të autonomisë së serbëve, janë një dështim politik, duke i kanë dhënë Moskës një mundësi të përhershme për ta destabilizuar rajonin.
Në gjysmën tjetër të vendit, ku boshnjakët myslimanë dhe kroatët katolikë janë në raportin 3 me 1, myslimanët angazhohen në skema të posaçme për të zgjedhur kroatët si dhe përfaqësuesit e pakicave, duke ia mohuar të drejtën e votës bllokut pro-perëndimor të vendit.
Për më tepër, udhëheqësi kroat është kërcënuar me sanksione nga Shtetet e Bashkuara për kundërshtimin e një projekti gazsjellësi që do të menaxhohej nga kompania shtetërore e gazit e udhëhequr nga myslimanët boshnjakë, por i ndërtuar në zona të populluara nga kroatët.
Pra nuk ekziston asnjë hapësirë politike apo qytetare ku mund të vetëqeveriset populli i Bosnje Hercegovinës. Në këto kushte, a është vërtet e habitshme përse marrëdhëniet ndëretnike janë në nivelin më të ulët?
Ajo që nisi fillimisht si “një institucion ndërkombëtar i përkohshëm” për të ndihmuar vendin e ri të “evoluojë në një demokraci paqësore dhe të qëndrueshme”, e ka parë OHR-në të shndërrohet në një protektor evropian “pa kontrolle dhe balanca… dhe pa llogaridhënie qoftë në nivel lokal apo ndërkombëtar”.
Të paktën Protektorati Britanik e la Indinë me institucione të forta ligjore dhe demokratike. Ndërsa Protektorati në Bosnje ka krijuar një grupim OJQ-sh të financuara mirë që përfaqësojnë interesat e bashkësisë ndërkombëtare, dhe jo ato të vendit.
Çdo ndërhyrje ndërkombëtare, po i përkeqëson marrëdhëniet etnike dhe pengon zhvillimin e institucioneve demokratike të Bosnje Hercegovinës. Palët kërkojnë zgjidhjen e ankesave të tyre jo përmes negociatave midis tyre, por jashtë tyre, pasi sovraniteti u takon burokratëve të huaj dhe jo udhëheqësve të tyre të zgjedhur.
Në komentet e tij të fundit në Arabinë Saudite, presidenti amerikan Trump e krahasoi zhvillimin dhe stabilitetin e shteteve të Gjirit me “të ashtuquajturit ndërtues kombesh, të cilët shkatërruan shumë më tepër kombe sesa ndërtuan”. Bosnje Hercegovina, është një nga ato shtete të dështuara.
Presidenti amerikan ka një mundësi historike për t’i dhënë fund kësaj farse. Ndërsa diplomatët evropianë janë fytyra e këtij projektit të dështuar, asnjë nga veprimet e tyre nuk zhvillohet pa miratimin e qartë të qeverisë amerikane.
Kompetencat e Zyrës së Përfaqësuesit të Lartë nuk rrjedhin nga Marrëveshja e Dejtonit, por nga një konsorcium prej 55 vendesh dhe organizatash ndërkombëtare të themeluara menjëherë pas asaj dhe të ndara nga vetë marrëveshja. Ai i dha fuqi OHR-së “të marrë vendime detyruese, sipas gjykimit të tij të nevojshëm”.
Prandaj për këtë nuk ka një bazë të fortë ligjore. Autoritetet me kompetenca të pakufizuara të gjithë kësaj ndërmarrjeje të drejtuar nga të huajt, janë ngritur mbi “shtëpi letrash” juridike. Presidenti Trump mund t’i ofrojë Bosnjës dhe Hercegovinës një fillim të ri duke refuzuar të rinovojë autoritetet e OHR-së dhe duke e lënë atë, së bashku me tre gjyqtarët e huaj të gjykatës supreme, rrjetin e OJQ-ve që e mbështet të bien në koshin e plehrave të historisë.
Një sistem i thjeshtë federal, i bazuar tek 3 popujt përbërës që u rikthen atyre fuqinë sovrane për të zgjidhur mosmarrëveshjet e tyre, është ajo që do të zvogëlojë tensionet ndëretnike, siç ka ndodhur në vende të tjera të Evropës – mendoni pak për Zvicrën dhe Belgjikën – dhe jo ndërhyrja e huaj.
Tre dekada ndërhyrjeje ndërkombëtare, nuk kanë arritur ta ndihmojnë vendin që “të evoluojë në një demokraci paqësore dhe të qëndrueshme”. Ndoshta duhet t’i lëmë qytetarët e Bosnjës dhe Hercegovinës që ta provojnë vetë.
Shënim: Max Primorac, bashkëpunëtor i Qendrës Margaret Thatcher për Liri në Fondacionin Heritage.
Ushtria ruse ka kryer krime lufte dhe krime kundër njerëzimit duke i sulmuar me dronë shënjestrat civile në rajonin jugor të Ukrainës, Herson, sipas një raporti të ri të Kombeve të Bashkuara.
Raporti i Komisionit të Pavarur Ndërkombëtar për Hetime në Ukrainë – i publikuar më 28 maj – është prova më e fundit që dëshmon për krime të mundshme të kryera nga autoritetet civile apo ushtarake të Rusisë në Ukrainë.
“Forcat e Armatosura të Rusisë kanë kryer krime kundër njerëzimit përmes vrasjeve dhe krime lufte duke sulmuar civilët, përmes një modeli të sulmeve me dronë që kanë zgjatur me muaj dhe që kanë shënjestruar civilët në bregun e djathtë të lumit Dnieper në Herson”, thuhet në raportin e komisionit.
Në fund të vitit 2022, disa muaj pas fillimit të pushtimit të plotë, forcat ukrainase arritën t’i zmbrapsin pjesërisht trupat ruse nga rajoni i Hersonit. Forcat ruse u tërhoqën nga brigjet perëndimore të lumit Dnieper në drejtim të lindjes, i cili është pjesë e rajonit të Hersonit.
Prej asaj kohe, trupat ruse kanë vazhduar të bombardojnë qytete dhe fshatra në bregun përballë, përfshirë edhe qytetin e Hersonit. Në vitin 2023, forcat ukrainase tentuan të krijojnë një pikëmbështetje në bregun lindor të Dnieperit për të shtyrë më tej trupat ruse, por kjo përpjekje dështoi.
Gati 150 civilë janë vrarë në fushatën e sulmeve me dronë që, sipas komisionit, nisi në verën e vitit 2024; dhe qindra të tjerë janë plagosur – shumë prej tyre ndërsa kryenin punët e tyre të përditshme brenda apo jashtë shtëpive të tyre. Operatorët e dronëve përdorën video në kohë reale për t’i ndjekur dhe goditur civilët, thuhet në raport.
Edhe ambulancat, të cilat janë të mbrojtura sipas ligjit ndërkombëtar, kanë qenë në shënjestër të këtyre sulmeve.
Sulmet ruse “janë kryer me qëllimin kryesor për të përhapur terror mes popullsisë civile, duke e shkelur ligjin humanitar ndërkombëtar”, tha paneli i ekspertëve, që funksionon në kuadër të Këshillit të të Drejtave të Njeriut të Kombeve të Bashkuara.
Gjykata Ndërkombëtare Penale, e cila funksionon në mënyrë të pavarur nga Kombet e Bashkuara, ka ngritur akuza për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit ndaj presidentit Vladimir Putin dhe një këshilltareje të lartë të Kremlinit për mbikëqyrjen e zhvendosjes me forcë të dhjetëra mijëra fëmijëve nga territoret ukrainase të pushtuara nga Rusia.
Gjykata gjithashtu ka ngritur akuza për krime lufte ndaj dy oficerëve të lartë të ushtrisë ruse për mbikëqyrjen e sulmeve me raketa dhe dronë ndaj objektivave civile në Ukrainë, si rrjetet elektrike dhe banesat./rel
Në një dëshmi të detajuar dhe tronditëse dhënë në Gjykatën e Posaçme Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (GJKKO), i penduari i drejtësisë Erion Alibej ka zbardhur episode të rëndësishme që lidhen me aktivitetin kriminal të një grupi të strukturuar dhe ngjarje të rënda që tronditën opinionin publik.
Sipas dëshmisë së tij, Alibej ka deklaruar se pas një takimi në shtëpinë e Suel Çelës, ishte larguar drejt Anglisë, për t’u rikthyer përfundimisht në Shqipëri në vitin 2018.
Ai ka treguar për një incident të ndodhur pranë zonës së “5 Majit”, ku pretendon se është ndjekur nga një makinë me katër persona, mes të cilëve edhe Xhoni Rusta. “Mbaja armë në makinë. Më parakaluan dhe kur ishin paralel me mua, pashë që Xhoni ishte në timon. I qëllova makinës. Për këtë u shpalla në kërkim”, tha ai para trupës gjykuese.
Alibej ka rrëfyer gjithashtu se gjatë kohës kur ishte në kërkim ka qëndruar kryesisht në banesën e tij, por edhe në Durrës dhe në një fshat mes Elbasanit dhe Peqinit, tek shtëpia e Aldo dhe Kevi Bahos. Sipas tij, në qershor të vitit 2019, Kevi Bahos ishte objekt i një atentati.
Dëshmia e të penduarit hedh dritë edhe mbi lidhje të dyshuara kriminale me persona në Angli dhe Holandë. Ai ka përmendur emrin e të vellait, Endrit Alibej – që vijonte aktivitetin kriminal jashtë vendit – dhe që, sipas tij, ishte prezantuar nga Hajdar Copja me një ortak të ri në trafikun e drogës.
Një detaj tjetër i rëndësishëm që doli nga dëshmia ishte përfshirja e një automjeti të përshtatur për transport të lëndëve narkotike, që i ishte blerë Francit, por më pas ishte grabitur, duke shkaktuar konflikt brenda grupit.
Alibej ka deklaruar se “hera e parafundit që Endriti kishte ardhur në Shqipëri ishte në shtator 2018, së bashku me një shtetas turk – i njëjti person që më vonë do të vritej në masakrën e Bradasheshit”.
Ai gjithashtu ka rrëfyer se është vetëdorëzuar në momentin kur i vranë djalin e xhaxhait, Andi Zylyfi, një ngjarje që e ka tronditur personalisht. Ndër të tjera, Alibej ka pranuar se kishte në dispozicion edhe një radio policie, të cilën ia kishte siguruar një person që njihte përmes Genc Tafilit.
GJKKO zbut dënimin për Nikolin Nikën, i cili akuzohet për korrupsioni aktiv i gjyqtarit, prokurorit dhe i funksionarëve të tjerë të drejtësisë.
Në vendimin e GJKKO thuhet se urdhërohet pezullimi i ekzekutimit të dënimit me burgim dhe vënia në provë të pandehurit Nikolin Nika, për një periudhë kohe
prej 2 (dy) vitesh, me kusht që i pandehuri të mos kryejë vepër tjetër penale dhe të mbajë kontakte me Drejtorinë e Shërbimit të Provës Lezhë.
NJOFTIMI
1. Prokuroria e Posaçme kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar ka paraqitur pranë Gjykatës kërkesën me objekt: “Miratimin e marrëveshjes së fajësisë me të pandehurin Nikolin Nika, datë 05.05.2025, akuzuar për kryerjen e veprës penale të
“Korrupsioni aktiv i gjyqtarit, prokurorit dhe i funksionarëve të tjerë të drejtësisë”, parashikuar nga neni 319 i K.Penal”.
2. Në përfundim të gjykimit, Gjykata e Posaçme e Shkallës së Parë për Korrupsionin dhe Krimin e Organizuar me trup gjykues të përbërë nga gjyqtaret Flojera Davidhi, Elsa Ulliri dhe Rudina Palloj, me vendimin Nr. 39, datë 29.05.2025 vendosi:
1. Miratimin e marrëveshjes për pranimin e fajësisë për të pandehurin Nikolin Nika, në kuadër të procedimit penal nr. 131 të vitit 2024, më datë 05.05.2025, nënshkruar nga prokurori i çështjes Elvin Gokaj, i pandehuri Nikolin Nika dhe mbrojtësi i tij av. A.S.
2. Deklarimin fajtor të të pandehurit Nikolin Nika, për kryerjen e veprës penale të “Korrupsioni aktiv i gjyqtarit, prokurorit dhe i funksionarëve të tjerë të drejtësisë”, parashikuar nga neni 319 i K.Penal dhe dënimin e tij me 1 (një) vit
burgim.
3. Në zbatim të nenit 59 të Kodit Penal, urdhërohet pezullimi i ekzekutimit të dënimit me burgim dhe vënia në provë të pandehurit Nikolin Nika, për një periudhë kohe
prej 2 (dy) vitesh, me kusht që i pandehuri të mos kryejë vepër tjetër penale dhe të mbajë kontakte me Drejtorinë e Shërbimit të Provës Lezhë. Afati i provës fillon nga e nesermja e shpalljes së vendimit për pezullimin e dënimit me burgim.
4. Në bazë të nenit 60 pika “9” të Kodit Penal urdhërohet i pandehuri të mos shoqërohet me persona të dënuar.
5. Shpenzimet procedurale në fazën e hetimit paraprak në masën 6 000 (gjashtë mijë lekë) dhe ato gjyqësore, do të paguhen nga i pandehuri Nikolin Nika.
6. Në referim të nenit 406/f, pika 1, të K.Pr.Penale, kundër vendimit nuk lejohet
ankim.
Është zbardhur dëshmia në GJKKO e të penduarit të drejtësisë, Erion Alibej, vëllai i të ekzekutuarit Endrit Alibej në masakrën e Bradasheshit.
Ai ka rrëfyer se i vëllai i tij nuk është marrë asnjëherë me punë të ligjshme ndërsa ka treguar njohjet me personave të krimit në Elbasan.
“Unë, njohje në Elbasan, që jemi rritur, ka qenë Suel Çela. Edhe vëllai kishte shumë, mes të cilëve Hajdar Çopjen. I njihnim familjarisht. Franc Çopja ka qenë fëmijë atëherë”, u shpreh Erion Alibej në seancë gjyqësore.
I penduari i drejtësië u shpreh se Suel Çelën e quanin minoreni pasi e ka nisur trafikun e drogës në Itali në moshë të mitur.
“Unë kam qenë i afërt me familjen Çela. Më konsideronin si djalë të shtëpisë”, theksoi ai.
Ndërsa shtoi: “Në atë periudhë Klodian Çopja dhe Suel Çela kishin identifikuar bazën e Hajdar Çopjes dhe i vjedhin 2 kg kokainë. Nga kjo periudhë Hajdar Çopja u prish me Klodianin, që e kishte kushëri të dytë”.
Ai theksoi se Suel Çela ndodhej nën masën e arrestit shtëpiak dhe e ndihmoi Arjan Spahiu të largohej drejt Italisë, por atje u përplasën për një borxh të Suelit për gjysmë kilogrami drogë.
“Që atëherë, kur u përleshën me duar, unë vendosa të mos i flisja asnjërit prej tyre. Gjatë periudhës që nuk i flisja, Sueli me erdhi tek shtëpia me Sokol Sanxhaktarit dhe një djalë tjetër”, u shpreh Erion Alibej.
Pjesë nga dosja:
Erion Alibej: Endriti ishte 2 vjet më i madh se unë. Neve na la xhaxhai një biznes. Në moshën 16-vjeçare vëllai nisi emigrimin. Asnjëherë nuk ka punuar në punë të ligjshme.
Prokurori: Cilat ishin njohjet tuaja të përbashkëta në Shqipëri?
Erion Alibej: Unë, njohje në Elbasan, që jemi rritur, ka qenë Suel Çela. Edhe vëllai kishte shumë, mes të cilëve Hajdar Çopjen. I njihnim familjarisht. Franc Çopja ka qenë fëmijë atëherë.
Prokurori: Çfarë ndodhi më vonë?
Erion Alibej: Në periudhën që Endritit ja kishin nevojën shumë. Endriti ishte një nga ata që kishte njohjet për shpërndarje të brendshme. Kjo pasi linjat e drogës, përveç futjes në BE, ju duhej pikë e fortë për shpërndarjen.
Në periudhën që shkova në Holandë, pashë që Endriti, për ngarkesat në Angli kishte probleme. I kishin kapur disa ngarkesa dhe kishte disa borxhe. Tek baza në Angli kishte probleme. I propozova të shkoja unë në Angli, por nuk pranoi. Unë u ktheva në Shqipëri.
Para se të kthehesha pata një hatërmbetje me Suel Çelën. Kjo edhe për shkak të Arjan Spahiut.
Njëherë më thotë Endriti se po vjen tek shtëpia Sokol Sanxhaktari, Sueli dhe një person tjetër.
I thashë, “Po pse?”, pasi edhe Sueli kishte pasur një problem me Endritin në Holandë.
Unë i kisha thënë Suelit të mos përplasej me Arjanin. Suelin e quanin minoreni, pasi e ka nisur trafikun e drogës në Itali kur ishte minoren. U arrestua në Itali në 2006 ose 2007.
Unë kam qenë i afërt me familjen Çela. Më konsideronin si djalë të shtëpisë. Në atë periudhë Klodian Çopja dhe Suel Çela kishin identifikuar bazën e Hajdar Çopjes dhe i vjedhin 2 kg kokainë.
Nga kjo periudhë Hajdar Çopja u prish me Klodianin, që e kishte kushëri të dytë.
Ndërkohë që Suel Çela ishte në arrest shtëpie, më kërkoi mua që Arjan Spahiu ta ndihmonte për të ikur nga arresti i shtëpisë. Arjani iku nga Spanja dhe e mori në Itali. Më vonë e ndihmoi, por u grindën për një borxh të Suelit për gjysmë kg drogë.
Që atëherë, kur u përleshën me duar, unë vendosa të mos i flisja asnjërit prej tyre.
Gjatë periudhës që nuk i flisja, Sueli me erdhi tek shtëpia me Sokol Sanxhaktarit dhe një djalë tjetër.
Doriana Musai, urbaniste tha se festivali i arkitekturës se ishte një akt i mirëfilltë teatral dhe se fjalimi i Ramës ishte folklor dhe poezi.
Sipas...
