Kina mundohet t’i përçajë europianët në çështjet tregëtare. Është mirë që kjo të mos ndodhë, sepse Bashkimi Europian është i fortë vetëm kur funksionon si komunitet, mendon redaktori i DW, Christoph Hasselbach.

Presidenti kinez Xi Jinping do të preferonte të fliste një nga një me secilën nga qeveritë europiane. Kështu do të nxirrte përfitime më të mëdha për vendin e tij. Por kjo nuk ishte e mundur sepse Xi kishte të bënte në Francë me një trio: përveç presidentit francez Emmanuel Macron dhe kancelares gjermane Angela Merkel, edhe me presidentin e Komisionit të BE, Jean-Claude Juncker. Këta të tre i treguan Xi-së se në çështjet e tregtisë BE është në një front të përbashkët.

Për fat të keq kjo nuk vlen për të gjithë BE. Xi vjen në Francë direkt nga Italia. Qeveria e Romës pati hedhur tapetin e kuq duke aprovuar të marrë pjesë në projektin më të madh infrastrukturor të Kinës, “Rrugën e re të mëndafshit”. Italia është vendi i parë industrial perëndimor që ndërmerr një hap të tillë.

Për firmat italiane pritet të ketë përfitime, por fillimish përfitimet janë për firmat kineze në Itali. Pas gjithë kësaj fshihet një strategji afatgjatë e drejtuar nga shteti: Kina kërkon të ngrejë një urë të re në Europë, duke ndërtuar për shembull portet italiane në Trieste dhe Gjenova.

Mosbesimi në rritje
Gjithnjë e më shumë qeveri (jo vetëm perëndimore) i shohin me sy kritik investimet kineze në vendet e tyre. Shqetësimi nuk ka të bëjë vetëm me varësinë e madhe ekonomike dhe humbjen e pozicionit drejtues në fushën e teknologjisë, nëpërmjet shitjes së firmave tek Kina.

Kur firma kineze e telekomunikacionit Huawei merr pjesë në krijimin e rrjetit mobil 5G, ekspertët e çështjeve të sigurisë mendojnë se Kina mund ta përdorë rrjetin edhe për spiunazh. Prandaj, SHBA për shembull, Australia dhe Zelanda e Re, e përjashtojnë Huawein nga G5.

Merkeli e kritikoi Italinë për rrugën që ka nisur e vetme. Ajo tha javën e kaluar në takimin e nivelit të lartë të BE, se “është mirë të veprojmë të bashkuar”. Por, vetë Gjermania ka vite që e ka trajtuar Kinën me shumë naivitet.

Që kinezët nuk i lenë europianë të zenë në treg vendin që kinezët kanë në Europë, ka të bëjë edhe me Gjermaninë. Arsyeja është shumë e thjeshtë. Tregëtia me Kinën është për Gjermaninë si vend eksportues, shumë e rëndësishme, prandaj ekziston druajtja se fjalët e ashpra përbëjnë rrezik për reprasalje.

Por atmosfera ka ndryshuar, edhe në Gjermani. Mbase prej sinjaleve alarmuese të 2016, kur prodhuesi i robotëve Kuka u ble prej kinezëve. Anasjelltas një blerje e tillë nuk do të kishte qenë e mundur. Që nga ajo kohë, jo vetëm qeveria gjermane por edhe Komisioni i BE vret mendjen si të mbrojë Europën nga “shitja” dhe çfarë roli të luajë politika në këtë çështje.

Kina kërkon hegjemoni
Kjo nuk do të thotë se duhen ngritur pengesa ndaj Kinës dhe duhet refuzuar në përgjithësi nisma për ndërtimin e “rrugës së mëndafshit”. Ajo që kërkohet janë kushte të ndershme dhe qasje të njëjtë në treg.

Kur Donald Trump morri drejtimin në Shtëpinë e Bardhë dhe bëri të ditur politikën e tij “America first”, Berlini dhe Parisi u gëzuan shumë që Kina doli dhe e ofroi veten si shpëtimtare të multilateralizmit. Por Kina nuk kishte si synim multilateralizmin, por bilateralizmin dhe përpjekjet e saj hegjemoniste.

Është interesante që Donald Trump tregon tani që Kina mund të vihet në lëvizje për të bërë lëshime. Për shkak të mungesës së peshës në politikën botërore, asnjë shtet europian nuk do të ishte i vetëm në gjendje që të bënte një gjë të tillë, por BE si e tërë, po. Por për këtë BE duhet të veprojë si në bllok i vetëm. Prandaj prezantimi i përbashkët i Macronit, Merkelit dhe Junckerit me Xi-në ishte sinjali më i rëndësishëm që u dha.

Në zvarritjet për daljen e Britanisë së Madhe nga BE, Presidenti i Këshillit të BE, Tusk do të shfrytëzojë kohën. Në Londër është bërë aktiv vetë parlamenti. Ai kërkon alternativa ndaj marrëveshjes së arritur më parë.

aPresidenti i Këshillit të BE, Donald Tusk i ka ofruar sërish një shtyrje më të gjatë të Brexitit Britanisë së Madhe. “Duhet të jemi të hapur për një shtyrje të gjatë, nëse Britania e Madhe e rishqyrton strategjinë e saj të Brexitit”, tha Tusku para Parlamentit Evropian në Strasburg.

Ai u bëri thirrje deputetëve që në rast nevoje ta mbështesin një pjesëmarrje të britanikëve në zgjedhjet evropiane në maj. Ka “një shumicë në rritje njerëzish” në Britaninë e Madhe, që duan të qëndrojnë në BE, e argumentoi Tusk propozimin e tij. Deputetët e BE nuk mund të “tradhëtojnë”zgjedhësit proevropianë britanikë.

Me këtë Tusku iu drejtua atyre parlamentarëve, të cilët kanë frikë se me një pjesëmarrje të Britanisë së Madhe në zgjedhjet për Parlamentin Evropian, në parlament do të hyjnë sërish shumë kundërshtarë të BE. Një mënyrë e tillë të menduari është e papranueshme, tha Tusku.

Ai tërhoqi vëmendjen për rreth gjashtë milionë britanikët, të cilët nënshkruan së fundi një peticion në internet për qëndrimin e Britanisë së Madhe në BE. Më tej ai foli edhe për rreth një milion vetët, që dolën në fundjavë në rrugët e Londrës për të kërkuar që Britania e Madhe të qëndrojë në BE.

BE i ofroi së fundi Britanisë së Madhe një shtyrje të daljes nga BE deri në 22 maj, nëse Dhoma e Poshtme voton këtë javë në mbështetje të marrëveshjes së negociuar midis kryeministres Theresa May dhe BE. Përndryshe, në 12 prill, qeveria britanike duhet të paraqesë lutje për një shtyrje më të gjatë, duke përfshirë edhe pjesëmarrjen në zgjedhjet evropiane ose edhe të tërheqë kërkesën për të dalë nga BE.

Po të mos ndodhë kjo, Britania e Madhe do të dalë me pasoja që priten të rënda ekonomike, për të dyja palët, në mënyrë të parregullt nga BE.

Dhoma e Poshtme debaton për opsione të tjera
Këtë Dhoma e Poshtme në Londër kërkon ta pengojë me çdo kusht. Deputetët kanë marrë në dorë kontrollin për procesin e Brexitit dhe do të votojnë më vonë për alternativa ndaj Marrëveshjes së Brexitit.

Në Londër u tha se po shqyrtohet edhe opsioni, që Dhoma e Poshtme të miratojë marrëveshjen me BE dhe kryeministrja May të ofrojë nga ana e saj dorëheqjen. Më parë qe parashikuar që Brexiti të ndodhte këtë të premte.

Shtetet e Bashkuara të martën vendosën sanksione të reja ndaj një rrjeti prej 25 individësh dhe subjektesh në Iran, Turqi dhe Emiratet e Bashkuara Arabe, të akuzuar për pastrimin e më shumë se një miliard dollarëve dhe eurove të përdorura nga Trupat e Rojes Revolucionare Iraniane dhe Ministria iraniane të Mbrojtjes, për të financuar terrorizmin në Lindjen e Mesme.

Departamenti i Thesarit tha se këto kompani kishin dërguar rreth 800 milionë dollarë në bankë, të cilat i kishin kaluar Rojes Revolucionare Iraniane, pjesëtareve të tyre, forcave Kude dhe Ministrisë së Mbrojtjes të Iranit. Paratë janë përdorur për të paguar pagat për punonjësit dhe luftëtarët e huaj, veçanërisht në Siri.

“Objekt i sanksioneve është një rrjet i gjerë kompanish kryesore dhe individëve të vendosur në Iran, Turqi dhe në Emiratet e Bashkuara Arabe, me synimin për të prishur një skemë të përdorur nga regjimi iranian për të lëvizur në mënyrë të paligjshme fonde prej më shumë se një miliard dollarësh”, thuhet në deklaratën e Thesarit.

Kjo masë po ashtu përfshin sanksione shtesë ndaj Ministrisë iraniane të Mbrojtjes, ndaj së cilës ishin vendosur edhe më parë sanksione, si ndëshkim për ndërtimin e armëve të shkatërrimit në masë. Në sanksionet e reja shtohet përcaktimi për mbështetje ndaj terrorizmit.

Sanksionet e reja ndaj Iranit vijnë pasi administrata fuqizon atë që e quan një “fushatë të madhe” sanksionesh ndaj Iranit, e cila fokusohet sidomos tek pengimi i të ardhurave nga eksportet e naftës iraniane.

Të hënën, Departamenti i Thesarit rinovoi një paralajmërim për transportuesit ndërkombëtarë dhe operatorët e porteve, duke i këshilluar ata për sanksione të mundshme, nëse lejojnë çisterna iraniane në objektet e tyre.