Marrëveshja për ndarjen mes Beritanisë së Madhe dhe Bashkimit Evropian parashikon një fazë kalimtare deri në fund të vitit 2020. Gjatë kësaj periudhe Britania e Madhe do të ketë qasje në tregun e brendshëm të BE dhe nuk do të ketë dogana shtesë. Marrëveshja rregullon edhe të drejtat e qytetarëve nga të dyja anët, kërkësat financiare ndaj Londrës dhe çështjen e kufirit mes Irlandës së Veriut dhe Irlandës. BE i ka ofruar Britanisë së Madhe një lloj partneriteti “të ndershëm” ekonomik dhe politik.
Përfaqësuesi i BE në negociatat për Brexit, Michel Barnier, thotë se marrëveshja “është një hap i domosdoshëm për rikthimin e mirëbesimit mes BE dhe Britanisë së Madhe.” Edhe pas Brexiit raportet mbeten shumë të ngushta: “Ne do të mbetemi partnerë dhe miq.”
Presidenti i Parlamentit Evropian Antonio Tajani, thotë se edhe PE qëndron pas kësaj marrëveshje. “PE e mbështetë këtë marrëveshje”, thotë Tajani. Deputetët e PE do të debatojnë dhe votojnë për këtë çështje në janar dhe në shkurt. Paketa e masave duhet të miratohet në PE dhe në Parlamentin britanik. Në Londër deri tani nuk ka ndonjë shumicë të qartë për këtë marrëveshje.

“Marrëveshja për një të ardhme më të mirë”
Para samitit BE-BM, kryeministrja britanike May i ka dërguar një letër kombit të saj, me të cilën kërkon mbështetje për marrëveshjen me Brukselin. Marrëveshja e respekton rezultatin e referendumit dhe paraqet një bazë të mirë për “një fillim të ri dhe pajtim”, shkruan May. Marrëveshja duhet të miratohet nga Parlamenti në Londër.
Marrëveshja është në interesin e kombit, si për kundërshtarët ashtu edhe për ata që mbështesin Brexitin, pohon May. “Kjo është një marrëveshje për një të radhme më të ndritshme, një marrëveshje e shansave të reja.” Parlamenti britanik do të votojë për këtë marrëveshje brenda disa javësh. May thotë se ajo do të angazhohet për këtë marrëveshje “me mish e me shpirtë”.
“Plani B”?
May i është drejtuar kohët e fundit disa herë përfaqësuesve të ekonomisë dhe opinionit britanik. Mediat britanike janë të mendimit se ajo në këtë mënyrë do të shtojë presionin ndaj Parlamentit. Krahas opozitës edhe konservatorët e ngurtë kanë paralajmëruar se do të votojnë kundër marrëveshjes.Për këtë marrëveshje do të votohet në BM në pjesën e parë të dhjetorit. Por gazeta “Sunday Telegraph” shkruan se diaplomatët e BE dhe përfaqësuesit e BM janë duke përgatitur në mënyrë sekrete edhe një “Plan B”, në rast dështimi të marrëveshjes së arritur në Bruksel.

Konflikti mes Ukrainës dhe Rusisë kërcënon të shkallëzohet. Pas konfrontimit të dhunshëm të anijeve ushtarake ruse me ato ukrainase në Detin Asov, parlamenti ukrainas mund të shpallë të hënën ligjin e luftës. Sipas presidentit ukrainas, Petro Poroshenko, Rusia nuk mund të qëllojë kaq thjesht anijet ushtarake ukrainase. Presidenti ukrainas u shpreh natën e së dielës pas një takimi urgjent të Këshillit Kombëtar të Sigurisë të Ukrainës. Në këtë takim është formuluar lutja që Rada, parlamenti ukrainas të shpallë ligjin e luftës për 60 ditë. Sipas Poroshenkos, ligji i luftës nuk do të thotë, që Ukraina do të ndërmarrë operacione në mënyrë ofensive. Këtu bëhet fjalë “vetëm për mbrojtjen e territorit dhe sigurisë së qytetarëve tanë.”
Ndërkohë politikanë të tjerë ukrainas kanë përdorur tone të ashpra. Ministri i Jashtëm i Ukrainës, Pavel Klimkin shkroi në twitter: “Ky sulm nuk është për ne, por për të gjithë botën e civilizuar. Tani ka luftë me Federatën Ruse në vendin tonë dhe përtej.” Ndërsa për gazetën gjermane, “Bild”, Klimkin u shpreh, se akti i Rusisë “është akt agresioni kundër Ukrainës në ujërat neutrale të Detit të Zi.” Ai u bëri thirrje vendeve perëndimore të përballen me agresionin rus. Në Kiev u mblodhën të dielën në mbrëmje dhjetëra demonstrues për të protestuar para ambasadës ruse.
Gjermania, BE, NATO të shqetësuara
Qeveria gjermane kërkoi të hënën që të dyja palët të punojnë për çtensionimin e situatës. Ministri i Shtetit në Ministrinë e Jashtme, Michael Roth u shpreh për Deutschland funk të hënën se “kjo është natyrisht e rrezikshme”. Dhe se shkallëzimi i situatës është gjëja, për të cilën nuk kemi nevojë. Gjermania bën thirrje që të mos përdoret forca ushtarake. “Të dyja palët duhet tani të çtensionojnë” dhe të mos punojnë për një spirale të re, “që në fund mund të çojë në pasoja shumë të tmerrshme”, tha Michael Roth.

Edhe NATO u shpreh e shqetësuar dhe bëri thirrje për vetëpërmbajtje dhe çtensionim. Në një deklaratë të aleancës veriatlantike, thuhet se po ndiqen me vëmendje zhvillimet në Ngushticën e Kertshit në Detin Azov. NATO e mbështet pa kufizime sovranitetin e integritetin territorial të Ukrainës. Aleanca i bëri thirrje Rusisë “në pajtim me të drejtën ndërkombëtare të garantojë akcesin e papenguar tek portet ukrainase në Detin Azov.”
Edhe BE i bëri thirrje Rusisë dhe Ukrainës për “vetëpërmbajtje të tejskajshme” me qëllim që situata në këtë rajon të mos shkallëzohet më tej. BE pret që Rusia të mundësojë sërish kalimin në Ngushticën e Detit Azov. Zëdhënësja e Komisionit Europian, Maja Kocijancic se të dyja palët “duhet të reagojnë me kujdesin më të madh, që të çtensionojnë menjëherë situatën.”
Këshilli i Sigurimit të OKB-së mblidhet të hënën për të diskutuar për situatën e re para Krimesë. Sipas diplomatëve kjo mbledhje është kërkuar nga Rusia, por edhe Ukraina.
Akuza të ndërsjella nga të dyja palët
Të dielën në ngushticën e Kertshit para Gadishullit të Krimesë ndodhi një incident mes anijeve ushtarake ruse dhe atyre ukrainase. Një anije kufitare ruse u përplas me një anije ukrainase, e cila u dëmtua rëndë. Më vonë tre anije ukrainase u morën nën kontroll nga forcat e armatosura ruse dhe u konfiskuan për shkak të shkeljes së kufirit detar, sipas tyre. Gjashtë marinarë ukrainas u plagosën. Sipas Shërbimit Sekret Rus, FSB, anijet ukrainase kanë hyrë ilegalisht në ujërat territoriale ruse. Atyre u është bërë kërkesë të ndalen, por kjo nuk është respektuar.
Ka muaj që situata është e trazuar në Detin Azov, ku me gjasë po krijohet një vatër e re konflikti mes të dy vendeve. Kievi kishte njoftuar, rritjen e prezencës së anijeve ushtarake ukrainase në Detin Azov. Të dyja palët në muajt e kaluar kanë konfiskuar anije peshkimi. Ngushtica e Kertshit që kontrollohet nga Rusia është rrugëkalimi i vetëm detar i anijeve. Në brigjet e Detit Azov gjendjen edhe rajonet industriale të kontrolluara nga separatistët rusë, si Donbasi, por dhe qyteti-port, Mariupol. Ky është një qytet i rëndësishëm industrial për Ukrainën dhe i fundit i kontrolluar nga ky vend në këtë rajon.

Rusia hapi zjarr ndaj dy anijeve të marinës ukrainase dhe goditi një tjetër të dielën në Detin e Zi dhe kapi anijet, duke pretenduar se ato hynë në mënyrë të paligjshme në ujërat e saj territoriale.
Zyrtarët ukrainas thanë se të paktën gjashtë marinarë të saj janë plagosur, ndërsa mohoi pretendimet e Rusisë duke e akuzuar atë për përfshirje në agresion ushtarak.
Ministria e Jashtme e Ukrainës tha se “veprimet e tilla paraqesin rrezik për sigurinë e të gjitha vendeve të Detit të Zi dhe së këndejmi kërkojnë një përgjigje të qartë të komunitetit ndërkombëtarë”.
Shërbimi Federal rus i Sigurisë, (FSB) akuzoi Ukrainën për provokim të qëllimshëm.
“Armët u përdorën për të ndaluar me forcë anijet ushtarake ukrainase. Për rrjedhojë, të tri anijet e marinës ukrainase janë kapur në ujërat territoriale ruse në Detin e Zi”, thuhet në një deklaratë të FSB-së.
Incidenti i së dielës filloi kur një rimorkiator ukrainas po shoqëronte dy anije të marinës nga porti i Odessas në Detin e Zi për në portin ukrainas në Mariopol, në Detin Azov nëpërmjet ngushticës Kerç.
Ngushtica Kerç, është kalimi i vetëm ndërmjet dy deteve.
Një traktat i viti 2003, i përcakton Detin Azov dhe ngushticën Kerç, si ujëra të përbashkëta territoriale.
Ukraina tha se roja bregdetare ruse goditi dhe dëmtoi rimorkiatorin dhe qëlloi mbi dy anijet dhe i bllokoi ato.
Ukraina tha se Rusia përdori një tanker për të mbyllur ngushticën.
Rusia tha se anijet ukrainase shkelën në ujërat e saj territoriale dhe akuzoi Ukrainës se nuk e ka informuar që anijet po planifikonin të lundronin nëpërmjet ngushticës – pohime këto që u hodhën poshtë nga Ukraina.
Presidenti ukrainas, Petro Poroshenko, mbajti një takim emergjent të kabinetit të dielën dhe tha se do t’i propozojë parlamentit shpalljen e ligjit të luftës.
Një takim emergjent i Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara do të mbahet sot pasdite sipas kohës së Evropës qendrore, tha ambasadorja amerikane në OKB, Nikki Haley.