Mes bërtimave dhe thirrjeve të disa ekstremistëve të djathtë, mes të cilëve edhe një deputet britanik i Ukip-it, Angela Merkel bëri të ditur mesazhin e saj të papritur në fjalimin e mbajtur në Parlamentin Europian (PE): Ajo kërkoi thellimin e politikës së përbashkët të mbrojtjes, në mënyrë që të krijohet në fund një „ushtri e përbashkët europiane”. Kjo ushtri mund të futet në përdorim edhe brenda NATO-s. Por, tha kancelarja: „Kanë kaluar kohët, kur ne mund të mbështeteshim tek të tjerët. Ne duhet të marrim më shumë në dorë fatin tonë, nëse duam që të mbijetojmë.” Njëjtë ka folur Angela Merkel shpesh që prej zgjedhjes së presidentit amerikan Donald Trump, por për herë të parë tani ajo thotë bashkë me Emmanuel Macron se me këtë ka parasysh pavarësi më të madhe ushtarake.
Më pak vizionare, më shumë të realizueshme
Pavarësisht nga këto hapa dramatike për të dalë nga rehatia, në politikën e jashtme dhe atë të sigurisë, Angela Merkel mbetet tek gjërat që janë të realizueshme. Dhe ajo kujton parimet themelore të përbashkëta: “Europa mund të funksionojë vetëm si komunitet i shteteve të së drejtës dhe nëse të gjithë e respektojnë shtetin e të drejtës njësoj.”
Kush e lë shteti i së drejtës mënjanë, kufizon shtypin, vë nën presion shoqërinë civile, ai rrezikon shtetin e së drejtës në gjithë Bashkimin Europian. Ky është një refuzim i qartë i tendencave autokratike në Hungari, Poloni dhe vende të tjera të BE. Edhe një kritikë jo direkte ndaj Italisë, ishte pjesë e fjalimit, sepse ai që merr borxhe të reja pa patur parasysh monedhën e përbashkët, vepron në kundërshtim me parimet bazë të Europës.
Puna është të „kapërcejmë egoizmat nacionale”, tha Merkel, për të mirën e të gjithëve. Kështu ajo pozicionohet qartë kundër rrymave të reja të nacionalizmit në Europë, që venë në plan të parë të drejtën e shteteve të veçanta dhe duan që ta mbajnë Europën sa më të dobët që të jetë e mundur.

Për unitetin
Në fjalimin e saj, kancelarja gjermane i kthehet gjithnjë një pikeje, që ka të bëjë me parimet e politikës europiane, por që injorohet gjithnjë e më shumë: „Respekt për të tjerët dhe respektimi i interesave të veta nuk shkojnë në kundërshtim me njëra tjetrën, përkundrazi “. Vetëm e bashkuar BE mund të konfrontohet në arenën botërore me Kinën, Indinë dhe nëse është e nevojshme me SHBA. Ajo ka mirëkuptim për reagimet e ndryshme të vendeve të tjera, por solidariteti duhet të jetë në qendër të komunitetit, tha Merkel: “Bashkimi dhe vendosmëria për të ardhmen e Europës janë të domosdoshme. Prandaj Merkel kërkon një „Këshill europian sigurie” dhe heqje dorë sa të jetë e mundur nga unanimiteti në marrjen e vendimeve të BE.
Më në fund kancelarja gjermane i premton presidentit francez, se do të çojë përpara reformën e zonës së euros në takimin e nivelit të lartë, që pritet të mbahet në dhjetor. Por, ajo do, që të mos bëjë një hap shumë të madh, por të eci me hapa të ngadalta. Ajo flet edhe për një taksë të përbashkët digjitale, por kjo duhet vendosur kur të arrihen zgjidhjet ndërkombëtare për këtë çështje.
Merkel mbron politikën ndaj refugjatëve
Gjermania nuk ka vepruar gjithnjë „pa gabime”, tha Angela Merkel, duke mos kthyer mbrapsht vendimin që ajo ka marrë më 2015 për pranimin e refugjatëve, përkundrazi. Është kuptuar me shumë vonesë sa e papërballueshme ka qenë situata për miliona refugjatë, që kanë shkuar nga vendet e luftërave civile në vendet fqinje si Turqia ose Libani. Kjo është arsyeja pse shumë prej tyre përfunduan në Europë. Ajo sfidon kështu kundërshtarët e saj në politikën ndaj refugjatëve: „Ne pranuam në Europë 1,5 milionë njerëz, a na bën kjo të jemi të aftë për të vepruar?”
Gati me të njëjtën frymë ajo lëvdoi forcimin e Agjencisë Europiane për ruajtjen e kufirit dhe detit, Frontex, marrëveshjen me Turqinë dhe politikën e re për Afriken, me të cilën BE kërkon tani të pengojë vazhdimin e migracionit me ndihmë në vend.
Shumë aprovim dhe një refuzim i hidhur
Partitë e mëdha të Parlamentit Europian patën në pak çështje kritika për parimet e Merkelit dhe fjalimin e saj. Philippe Lambertz nga të Gjelbërit përshëndeti vlerësimin prej saj të vlerave europiane. Por ai mendon se kancelarja nuk ka nevojë të flasë për solidaritet, dhe të veprojë pastaj në nivel nacional si në rastin e skandalit të naftës. Nga Gjermania ai pret më shumë vendosmëri politike.
Disa populistë të djaththë reaguan me forcë ndaj Angela Merkelit, si për shembull Ryszard Legutko nga partia polake,PiS. Ai akuzoi kancelaren gjermane se „ajo kërkon zhvendosje majtas të Parlamentit Europian dhe kristiandemokratëve gjermanë”. Për këtë akuzë dhe të tjera ajo tha në fund: “Ekzistojnë në Parlamentin Europian grupe që mendojnë se mund t‘ i zgjidhin problemet në nivel europian, dhe ka edhe të tjerë që mendojnë se shtetet nacionale mund ta bëjnë këtë gjë më mirë.”
“Kemi njerëz që duan të largohen nga BE”, pranon kolegu i Merkelit, David McAllister, dhe këtu ai nuk ka parasysh vetëm konservatorët britanikë. Kundërshtimet ndaj Merkelit vijnë nga skaji i djathtë i Parlamentit, dhe „në të ardhmen duhen bërë përgatitje për konfrontime të ashpra “. Angela Merkel nuk e prishi gjakun, por klima në pjesë të Parlamentit Europian mund të jetë një shenjë për zgjedhjet e ardhshme europiane.

Pas verifikimeve të shumta, ministria e Punëve të Brendëshme e Maqedonisë ka arritur të konfirmojë se IP adresa prej ku ish-kryeministri Nikolla Gruevski ka njoftuar se ndodhet në Hungari është e vërtetë. Prezencën e Gruevskit në Budapest dhe kërkesën e tij për të kërkuar azil politik e ka konfirmuar edhe policia hungareze.
Fletarrest ndërkombëtar për Gruevskin
Policia e Maqedonisë ka kërkuar nga Gjykata Penale lëshimin e fletarrestit ndërkombëtar për Gruevskin. Ministri i Punëve të Brendshme Oliver Spasovski ka thënë se e vetmja gjë që duhet të bëhet është të refuzohet kërkesa për azil dhe Nikolla Gruevski të ekstradohet në Maqedoni dhe ta vuaj dënimin. “Është e palejueshme që një vend anëtar i BE-së të mbështesë një person të tillë. Nikolla Gruevski nuk ka absolutisht kurrfarë kërcënimi politik që ai të kërkojë azil. Deri tani në asnjë moment as Nikolla Gruevski, e as anëtarët e sigurimit të tij, nuk kanë denoncuar në MPB se dikush i kërcënon”, ka thënë Spasovski.
I pyetur se a ka pasur mbështetje logjistike Gruevski gjatë arratisjes nga brenda apo nga vendet fqinje, Spasovski përgjigjet:
“Shihet qartë se secili që dëshiron të bëjë një veprim, hap të tillë, duhet të ketë mbështetje dhe në atë rast do të punojmë në detektimin, sigurimin e informacioneve, të dhënave për atë se kush i ka dhënë mbështetjen”, thekson Spasovski.
Ministri Oliver Spasovski nuk mendon për dorëheqje pasi sipas tij përgjegjësinë duhet ta marrë Gjykata, për shkak se nuk caktoi masën e paraburgimit. “Unë mendoj se përgjegjësinë duhet të bartin ata që nuk e përcaktuan masën e paraburgimit për ata që mund të ikin nga vendi. Imagjinoni: Jepet paraburgim për vjedhje të rëndë, ndërsa për vepra të rënda penale nuk ka paraburgim. Policia punon me urdhër të gjykatës.Kodi Penal tregon se si duhet të trajtohen këta persona”,vlerson Spasovski.

PSP do ta gjykojë Gruevskin në mungesë
Katica Janeva prokurorja kryesore e Prokurorisë Speciale ka thënë se për lëndën “Titanik” ka kërkuar paraburgim për Nikolla Gruevskit, por se Gjykata Penale i ka refuzuar dhe ka sjellë masa tjera kujdesi ndërsa për rastin “Tanku”, nuk është kërkuar paraburgim.
“Për rastin “Tanku” ku Gruevski është dënuar me dy vite burg, ne nuk kërkuam paraburgim duke vlerësuar se ai rregullisht vinte në gjykatë dhe ishte deputet në Kuvend”, ka deklaruar Katica Janeva. Ajo pret ekstradimin e Gruevskit, sepse tani ai me siguri do të gjykohet në mungesë. Por kjo nuk do të prishë rrjedhën e provave, vlerson prokurorja Janeva. Në procedurën gjyqësore ka 20 raste të prokurorisë speciale, andaj sipas Janevës institucionet nuk duhet të fajsohen me njëra-tjetrën për fajin e arrestimit të Gruevskit. Janeva shprehet optimiste se Gruevski do të ekstradohet në vend dhe do të gjykohet edhe për akuzat tjera.
Bashkëpartiakët e Gruevski dënojn aktin e arratisjes
Ish-ministri i Transportit dhe Lidhjeve Mile Janakievski dhe ish-ministrja e Punëve të Brendshme Gordana Jankullovska që akuzohen së bashku me ish-kryeministrin e arratisur Gruevski, kanë deklaruar se nuk do të largohen nga Maqedonia dhe se aktualisht ndodhen në Shkup.
“Unë jam në Maqedoni dhe nuk do të më shkonte kurrë në mendje të ikja kudoqoftë”, ka thënë ish-ministrja Jankullovska. Janakievski dhe Jankullovska kanë dënuar aktin e arratisjes së Gruevskit, meqë sipas tyre kjo mund të ndikoj në proceset gjygjësore ndaj tyre.
KE nuk komenton kërkesën për azil të Gruevskit
Komisioni Evropian refuzon ta komentojë kërkesën për azil të ish-kryeministrit Gruevski në Hungari, por pohon se sundimi i të drejtës është parim themelor evropian. “Sundimi i të drejtës është parim themelor i Bashkimit Evropian për vendet anëtare ashtu si edhe për vendet kandidate. Presim të gjitha palët të sillen rreptësisht në pajtim me rregullat relevante”, thonë nga Komisioni Evropian.

Presidenti amerikan Donald Trump sulmoi të martën, me një seri postimesh në twitter Francën dhe presidentin e saj Emmanuel Macron, duke përmendur sondazhet që flasin për mbështetje të ulët ndaj tij si dhe kritikuar ashpër tarifat franceze ndaj eksportit të verës amerikane apo faktin që Franca nuk e ka plotësuar objektivin për shpenzimet e mbrojtjes në kuadër të NATO-s.
“Emmanuel Macron-i sugjeron ndërtimin e një ushtrie të vet për të mbrojtur Evropën nga Shtetet e Bashkuara, Kina dhe Rusia”, shkruante Presidenti Trump në Twitter. “Por në Luftën e Parë dhe të Dytë Botërore ishte Gjermania, – si funksionoi kjo për Francën? Ata kishin nisur të mësonin gjermanisht në Paris, përpara se të mbrinin amerikanët. Paguaj ose jo për NATO-n!”, shkruante më tej ai.
Zoti Trump i ka sulmuar vazhdimisht aleatët e Amerikës në NATO, aleanca kryesore që Perëndimi ka krijuar pas Luftës së Dytë Botërore, për arsye që lidhen me mos plotësimin e objektivit për të shpenzuar 2 për qind të Prodhimit të Brendshëm Bruto për mbrojtjen, kryesisht për armatime dhe ushtrinë.
Tetë nga 29 vende të NATO-s e kanë përmbushur aktualisht objektivin e vendosur prej 2 për qindësh. Shpenzimet e Francës për mbrojtjen janë 1.82 për qind të Prodhimit të Brendshëm Bruto, por Parisi ka bërë të ditura planet për t’i rritur gradualisht fondet ushtarake për të arritur objektivin e NATO-s deri në vitin 2025. Në krahasim, shpenzimet amerikane për mbrojtjen llogariten në 3.1 për qind të një ekonomie udhëheqëse në botë prej 19.4 miliardë dollarësh.
Presidenti Trump e ka shpallur veten një “nacionalist” bazuar tek një filozofi që e konsideron Amerikën të parën në marrëdhëniet ndërkombëtare. Por zoti Macron shprehu keqardhjen mbi nacionalizmin në rritje në të gjithë botën, duke e cilësuar atë si “tradhti ndaj patriotizmit”.

Të martën zoti Trump shkruante në twitter: “problemi është se Emmanuel-i gëzon një nivel shumë të ulët mbështetjeje në Francë, 26 për qind dhe vendi vuan nga një shkallë papunësie prej pothuajse 10 për qindësh. Meqe ra fjala, nuk ka vend më nacionalist se Franca, njerëz shumë krenarë dhe me të drejtë! Ta bëjmë Francën sërisht madhështore”, shkruate më tej zoti Trump.
Presidenti Trump, perandoria e biznesit e të cilit përfshin dhe një kantinë verërash në shtetin e Virxhinias, u ankua edhe për tarifat franceze mbi eksportet e verës amerikane.
Franca ka vendosur tarifa më të larta për verërat amerikane, por dallimi monetar është relativisht i vogël. Shtetet e Bashkuara i kanë vendosur tarifa ndaj verës franceze që variojnë nga 5 deri në 14 cent për shishe, kundrejt 11 deri në 29 cent për shishe që Franca u ka vendosur verërave të importuara nga Shtetet e Bashkuara.
Kritikët e zotit Trump bënë ironi me të në median sociale, pasi presidenti nuk shkoi për një vizite të shtunën në një varrezë të amerikanëve të rënë gjatë Luftës së Parë Botërore, për shkak se po binte shi. Udhëheqës të tjerë botërorë në Paris vizituan varrezat e tyre kombëtare në të njëjtën ditë dhe shefi i stafit të zotit Trump John Kelly, shoqëruar nga zyrtarë të tjerë amerikane e vizituan varrezën amerikane dhe vendosën kurora për të nderuar të rënët në luftë.
Si sqarim zoti Trump shkruante: “meqë ra fjala, kur helikopteri nuk mund të fluturojë në varrezën e parë në Francë, për shkak se nuk dukej asgjë, unë sugjerova të shkojmë me makinë. Shërbimi Sekret ka thënë jo, është shumë larg aeroportit si dhe për shkak të bllokimit të të gjithë Parisit. Fjalimi do jetë nesër në varrezat amerikane dhe nën shiun që derdhet rrëke. Pak njoftime janë bërë nga mediat e rreme! “, shkruate ai.