Kur Vladimir Putin mori pushtetin në Rusinë post-sovjetike një çerekshekulli më parë, ai menjëherë përveshi mëngët për të rivendosur statusin e Moskës si fuqi botërore.

Iu deshën 15 vjet, por Rusia njoftoi për ndërhyrjen e saj ushtarake në luftën civile siriane, si dëshmi të rikthimit të saj si forcë që nuk duhet të injorohet në skenën ndërkombëtare.

Moska e përdori atë imazh për të zgjeruar ndikimin e saj në gjithë Lindjen e Mesme dhe më gjerë, si një kundërpërgjigje ndaj Perëndimit.

Tani, rënia e Qeverisë së presidentit Bashar al-Assad, një aleati kyç të Moskës, i ka dhënë një goditje serioze ambicieve të Moskës si fuqi e madhe.

“Aventura ushtarake e Putinit në Siri ishte e dizajnuar të demonstronte se Rusia është fuqi e madhe dhe mund ta projektojë ndikimin e saj jashtë vendit”, tha Phillip Smyth, ekspert për Lindjen e Mesme. “Humbja e Sirisë është shuplakë e fortë në fytyrën e Putinit”.

Rrëzimi i Assadit paraqet jo vetëm goditje ndaj reputacionit të Rusisë, por ka të ngjarë të paraqesë edhe një humbje të madhe strategjike.

Siria është shtëpi e dy instilacioneve të mëdha ushtarake të Rusisë: një baze ajrore në Hmeimim dhe një baze detare në Tartus. Baza detare në Tartus është baza e vetme që Rusia ka në ujëra të ngrohta dhe i jep qasje Moskës në Detin Mesdhe.

“Rusia ka përdorur bazat e saj në Siri për të projektuar fuqinë e saj si në lindje të Mesdheut dhe në Lindjen e Mesme”, tha Smyth.

Asete ruse në Siri

Ndërhyrja ushtarake e Rusisë në Siri më 2015 ndryshoi rrjedhën e luftës. Fushata shkatërruese ajrore e Moskës ndaj pozicioneve të rebelëve, ndihmuan ushtrinë siriane të rimerrnin pjesë të mëdha të territorit dhe të mbanin në pushtet Assadin.

Fushata e Moskës në Siri ndodhi një vit pas pushtimit të Gadishullit ukrainas të Krimesë dhe mbështetjes për forcat separatiste në lindje të Ukrainës.

Moska përdori përfshirjen e saj në Siri dhe Ukrainë për ta paraqitur veten si fuqi, që është e aftë të sfidojë Shtetet e Bashkuara, NATO-n dhe Perëndimin në përgjithësi dhe në të njëjtën kohë zgjeron ndikimin në botë nga Mesdheu në Afrikë dhe Amerikën Latine.

Pas nisjes së pushtimit rus të Ukrainës më 2022, Siria u bë më shumë aset për Moskën, thanë ekspertët, përderisa po ashtu paraqet sfidë për të mbajtur fushatat ushtarake në dy fronte.

Me pritjen që Rusia të humbë asetet e saj ushtarake në Rusi, pas rënies së Qeverisë së Assadit, detyra është bërë edhe më e rëndë.

Rusia veçse ka investuar shumë në një kundërofensivë të madhe për të rimarrë territorin në rajonin e saj jugperëndimor të Kurskut, që e ka humbur nga Ukraina dhe për këtë ofensivë po varet nga ndihma e trupave të Koresë së Veriut. Në të njëjtën kohë, Moska po tenton të marrë sa më shumë territor që mundet në lindje të Ukrainës përpara bisedimeve të mundshme për paqe.

Ndërtesat ushtarake të Rusisë përgjatë brigjeve të Mesdheut në perëndim të Sirisë mund të merren nga militantët që udhëhiqen nga Hayat Tahrir al-Sham (HTS), që është e shpallur organizatë terroriste nga Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e saj.

Aaron Zelin, hulumtues i lartë në Institutin e Uashingtonit, tha se Rusia, thjesht, nuk e ka në dispozicion fuqinë e njëjtë të zjarrit që të mbrojë asetet e saj në Siri.

“Është e rëndësishme të kujtohet se tani Rusia duhet të merret me luftën e saj më të madhe në Ukrainë për dallim kur ndërhyri për herë të parë në Siri më 2015”, tha Zelin.

“Asetet e Rusisë po ashtu po luftojnë në Afrikën Sub-sahariane. Dhe për dallim nga një dekadë më parë, kur Rusia kishte Grupin Wagner, që udhëhiqej [nga i ndjeri Yevgeny] Prigozhin… Rusia nuk e ka nivelin e njëjtë të kapacitetit apo aftësisë për t’u përballur tani me këtë gjë në të njëjtën mënyrë si më parë”.

Zelin tha se humbja e bazës detare në Tartus, në veçanti do të ishte “një humbje jashtëzakonisht e madhe për Rusinë”.

“Ai është porti i vetëm i Rusisë në ujëra të ngrohta dhe mund të përdoret për aktivitete të marinës dhe për të treguar fuqi”, tha ai. “Humbja e kësaj baze do të shkëpuste Rusinë nga thelbi i Lindjes së Mesme”.

Moska nuk ka dërguar trupa tokësore për të ndihmuar Damaskun, që ra në duart e HTS-së dhe aleatëve të tij më 8 dhjetor. Rusia ka kryer dhjetëra sulme ajrore që kur militantët nisën ofensivën e tyre kundër forcave të Assadit në fund të nëntorit, por ndërhyrja e kufizuar e Moskës bëri pak në ndaljen e përparimit të rebelëve.

Kush është HTS-ja?

Ekspertët thanë se Rusia do të paguajë çmim të lartë për dështimin e saj në Siri.

Rënia e Assadit është “një goditje e madhe për pretendimin e Rusisë se ende është fuqi botërore, në kuptim të mbajtjes së ndikimit ushtarak dhe politik jashtë vendit”, tha Hamidreza Azizi, hulumtues në Institutin gjerman për Çështje Ndërkombëtare dhe të Sigurisë.

Po ashtu, aktorët në rajonet e tjera, sikurse Amerika Latine dhe Afrika, “mund të nisin të rimendojnë lidhjet e tyre dhe varësinë e tyre nga Rusia”, tha ai./REL

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ndodhet në Paris, ku mori pjesë në ceremoninë e veçantë të rihapjes së Katedrales së famshme ‘Notre Dame’.

Gjatë kësaj ceremonie, Osmani ka pasur rastin të takohet me presidentin e zgjedhur të SHBA-ve, Dondald Trump dhe presidentin e Francës, Emmanuel Macron.

Osmani ka publikuar një fotografi përkrahë dy homologëve të saj, ku ka shkruar “Aleanca euroatlantike”.

Kjo foto simbolizon mbështetjen e fuqishme për bashkëpunimin me Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Francën.

Presidenti sirian Bashar al-Assad , i cili sipas një organizate joqeveritare është larguar sot nga vendi, sundoi Sirinë për një çerek shekulli me një grusht të hekurt, duke e mbytur në gjak një kryengritje që u kthye në një luftë civile, një nga më të përgjakshmet.

Me profesion mjek okulist ai arriti majat e pushtetit shtetëror në moshën 34-vjeçare, në vitin 2000, me vdekjen e babait të tij, Hafez al-Assad, të cilin e pasoi.

Në vitin 2011, ai u përball me Pranverën Arabe në vendin e tij, një seri protestash pro-demokratike që shpejt u shndërruan në një luftë të përgjakshme civile që përfshin forca të ndryshme xhihadiste, duke përfshirë grupin e Shtetit Islamik.

Ai arriti të qëndrojë në pushtet me mbështetjen masive të Rusisë, Iranit dhe Hezbollahut libanez.

Duke u kujdesur për pamjen e tij, ai preferon kostumet e qepur mirë dhe një kravatë të errët sesa uniforma ushtarake si drejtues, por demonstron një vullnet për të ruajtur pushtetin me çdo kusht.

Një gazetar që u takua me Bashar al-Assad-in në disa raste para dhe pas fillimit të kryengritjes siriane në vitin 2011, e përshkruan atë si një “personalitet unik dhe kompleks”.

“Sa herë e takoja ishte i qetë, edhe në momentet më kritike dhe më të vështira të luftës”, thotë gazetari, i cili foli në kushtet e anonimatit.

“Ai ka saktësisht karakteristikat e babait të tij ,” shton ai, Hafez al-Assad, i cili sundoi Sirinë për 30 vjet me një dorë të hekurt.

Si ndryshoi rrënjësisht jeta e tij me vdekjen e babait dhe të vëllait

I lindur më 11 shtator 1965, Bashar, djali i dytë i Hafez al-Assad, nuk ishte i destinuar të bëhej president, por jeta e tij ndryshoi në mënyrë dramatike kur vëllai i tij më i madh, Bassel, i cili do të pasonte të atin, u vra në një aksident me makinë. në vitin 1994.

Më pas iu desh të braktiste studimet në Londër, ku takoi gruan e tij, Asma, një sunite siriano-britanike, me të cilën pati tre fëmijë.

I quajtur “Trëndafili i Shkretëtirës” nga revista Vogue para rebelimit, gruaja e tij më vonë do të krahasohej me Marie-Antoinette.

Pas vdekjes së babait të tij në vitin 2000, Bashar u bë president me referendum, pa kundërshtarë.

Në inaugurimin e tij në moshën 34-vjeçare, ai mishëroi për shumë sirianë, të cilët kanë bërë thirrje për më shumë liri, imazhin e një reformatori që mund t’i jepte fund viteve të shtypjes dhe të krijonte një ekonomi më liberale në një vend ku kontrolli shtetëror ka qenë mbytës.

Në fillim të presidencës së tij, Assad u pa në publik në timonin e makinës së tij ose duke darkuar në restorante tete-a-tete me gruan e tij. Ai gjithashtu lehtësoi disa nga kufizimet që kishte vendosur babai i tij.

Por imazhi i reformatorit u shpërbë shumë shpejt, me arrestimet dhe burgosjet e intelektualëve, mësuesve apo anëtarëve të tjerë të lëvizjes reformuese, pas një “Pranvere të Damaskut”.

Kur Pranvera Arabe mbërriti në Siri në mars 2011, protestat paqësore kërkuan ndryshim.

Assad, i cili është edhe kreu i ushtrisë, më pas kreu një goditje brutale, e cila u pasua shpejt nga një luftë civile.

500,000 njerëz vdiqën, por ai qëndroi në këmbë

Gjatë luftës, e cila mori jetën e më shumë se 500,000 njerëzve dhe zhvendosi gjysmën e popullsisë, Assad gjithmonë qëndroi në këmbë.

Falë mbështetjes së sponsorëve të tij iranianë dhe rusë, ai arriti të rimarrë dy të tretat e territorit. Ai gjithashtu arriti të “monopolizojë vendimmarrjen dhe të ketë mbështetjen e plotë të ushtrisë”, shpjegon një studiues në Damask.

Edhe në kulmin e luftës civile, ai mbetet i palëkundur, i bindur për aftësinë e tij për të shtypur një kryengritje, të cilën e denoncon si “terroriste” dhe produkt të “një komploti” të kurdisur nga vendet armike për ta rrëzuar atë.

I braktisur nga aleatët e tij rusë dhe iranianë, të cilët edhe vetë ishin shumë të dobësuar, ai u detyrua, sipas Observatorit Sirian për të Drejtat e Njeriut, të largohej nga vendi sot, njëmbëdhjetë ditë pas një sulmi rrufe të nisur më 27 nëntor nga rebelët, të cilit forcat e tij nuk i bënë thuajse asnjë rezistencë.

Ndër simbolet më të fuqishme të rënies së Damaskut është çlirimi i burgut të zymtë Sendaya, ku mijëra kundërshtarë të dinastisë al-Assad ishin burgosur, torturuar dhe vrarë.