Aktori i njohur i skenës dhe kinemasë, Mirush Kabashi e sheh prishjen e teatrit Kombëtar të lidhur me interesa të mafies së ndërtimit.
Në një intervistë për gazetën “Panorama”, Kabashi vëren problematika të mëdha në ligjin për artin, sipas të cilit ai krijon varësi të plotë politike nga qeveria dhe zhduk pavarësinë e bordeve artisitike me përbërjen e artistëve për të vendosur për veprat artistike.
Duke bërë një krahasim me periudhën komuniste, Kabashi e cilëson ligjin për artin më autokratik se ai ligji i fundit të viteve ’80.
Ju pëlqeu projekti i Teatrit të ri Kombëtar, i prezantuar nga studioja “Bjarke Ingels Group”?
Të them të drejtën, nuk e pashë sepse nuk isha i ftuar në Kryeministri, pasi konsiderohesha me biografi jo të mirë artistike. Kur e sheh se si është konceptuar në urbanistikën e saj, atëherë e kupton se ajo nuk është e sinqertë dhe ajo nuk përmbledh mundësitë e ndërtimit të një Teatri Kombëtar, pavarësisht se aty është paraqitur ana arkitektonike dhe jo ana funksionale.

Për këtë nuk është folur fare, ndërsa karakteri kombëtar i godinës së re nuk është përfillur fare. Teatri i Durrësit është në qendër të qytetit, ai i Shkodrës po ashtu, i Elbasanit apo i Korçës. Ndërsa Teatrin Kombëtar po e bëjmë një teatër krejtësisht të maskuar, të jetë një kusur apo një apendiks i ndërtimeve shumëkatëshe që do ndërtohen, ky është një abuzim që i kalon interesat e artistëve.
Ju shqetëson më shumë fakti që shumë pranë teatrit do të ketë kulla shumëkatëshe?
Të gjitha së bashku, dhe funksionaliteti, dhe mundësia sesi mund të ndërtohet më mirë dhe fakti që imponohet dhe nuk bëhet një diskutim i hapur, sepse mund të ketë dhe variante të tjera, ndoshta më të mira. Ajo që kërkohet, mbi të gjitha është transparenca që të bëhet një gjë e qëndrueshme dhe artistike dhe të tillë mund ta bëjnë vetëm artistët dhe jo politika, e aq më tepër ekzekutivi, që mesa duket është i kapur dhe i lidhur me interesa të mëdha të një lloj organizmi të frikshëm, që quhet mafia e ndërtimit.

Pas zbardhjes së listës me emrat e 12 anëtarëve të grupit negociator që do të marrë pjesë në bisedimet për një marrëveshje mes Shqipërisë dhe Greqisë, shumëkush është habitur kur kryeministri Edi Rama dhe ministri i Jashtëm, Ditmir Bushati kanë “fluturuar” mijëra kilometra larg për të sjellë nga Londra në Shqipëri Qirjako Qirkon.
Qirjako Qirko, aktualisht është ambasador i Shqipërisë në Britaninë e Madhe, një detyrë e rëndësishme kjo që kërkon impenjim të madh, pasi dihet që ky vend ka një komunitet jashtëzakonisht të madh emigrantësh që jetojnë dhe punojnë aty.
Por pavarësisht kësaj dhe faktit që Qirko nuk njihet si ndonjë ekspert në çështjen më të rëndësishme që pritet të bisedohet si ajo e ndarjes së detit, ai është urdhëruar të braktisë për ca muaj detyrën e ambasadorit dhe të bëhet pjesë e 12-shes që do të vendos fatet e kufijve të Shqipërisë me Greqinë.
Deri më tani në media për Qirjako Qirkon ka dalë një fakt interesant nga e kaluara e tij dhe që mund të shpjegojë se përse ai mund të jetë një i “preferuar”, ose më saktë i infiltruar në komisionin shqiptarë nga pala greke.

Tashmë nuk është sekret se Qirjako Qirkos ka pasur detyra të rëndësishme në kohën e regjimit të Enver Hoxhës, si pasojë e lidhjeve farefisnore me familjen e fuqishme Kapo. Një nga xhaxhallarët i tij ka qenë zëvendësministër në kohën e Enverit, por është zbuluar dhe dekonspiruar nga sigurimi I Shtetit si “agjent i grekëve”.
Pavarësisht kësaj familja Qirko dhe vetë Qirjako nuk u goditën, si pasojë e mbrojtjes së fuqishme që kishin nga Kapot.
Kjo “lidhje greke”, sado që në pamje të parë mund të duket e largët përbën një skandal të vërtetë dhe hedh poshtë sinqeritetin, integritetin dhe qëllimet e vërteta mbi të cilat është ngritur komisioni shqiptarë, që do të negociojë me palën greke.
Përveç këtyre fakte që tashmë janë bërë publike në gati të gjitha mediat shqiptare, Syri.net ka zbuluar edhe më shumë, nga e kaluara e errët e Qirjako Qirkos.
Sipas dokumenteve që disponojmë ai ka qenë prokuror në gjyqe politike, gjë që komprometon hapur integritetin dhe pastërtinë e figurës së tij.

Sipas faksimileve më poshtë ku mund të shihni firmën e Qirkos ai ka qenë Prokuror i kontrollit të veprimeve hetimore në çështjen e shtetasit Francesk Pepa, i cili akuzohej nga regjimi në grahmat e fundit, “për grumbullime të paligjshme (protesta për demokraci) dhe përgatitje për të braktisur atdheun, (arratisje).
Një çështje tjetër e rëndë dhe komprometuese për Qirkon (shih dokumentet) të cilën ka ndjekur dhe ekzekutuar kur ka qenë prokuror i regjimit është ajo ndaj shtetasit Shpetim Ferra, i akuzuar, “për tentativën e rrëzimit të bustit të Enverit dhe pjesëmarrjes në demonstrata”.
Ky para është një nga negociatorët e Shqipërisë për ndarjen e detit me fqinjët helenë: Xhaxhain “agjent të grekëve” dhe vetë prokuror i egër i regjimit të Hoxhës. /Syri.net/

Reformë zgjedhore e plotë dhe në kohë, që të trajtojë rekomandimet e ODIHR-it dhe çështje të tjera kyçe. Kështu u shpreh Ambasadori i OSBE-së në Tiranë, Bernd Borchard, gjatë një takimi të zhvilluar me bashkëkryetarët e Komisionit të Posaçëm për Reformën Zgjedhore, Bledar Çuçi dhe Oerd Bylykbashi. Këta të fundit njohën përfaqësuesit e komunitetit ndërkombëtar me ecurinë e reformës zgjedhore, si dhe iu përgjigjën pyetjeve të tyre.
Takimi u zhvillua në kuadër të Grupit Ndërkombëtar të Punës për Zgjedhjet, i cili është një forum i ngritur nga Prezenca, ku përfaqësuesit e shteteve pjesëmarrëse të OSBE-së dhe organizatave të tjera ndërkombëtare në Shqipëri mblidhen periodikisht për të shkëmbyer informacion për çështje zgjedhore. “Sikurse u theksua nga ODIHR-i në raportin e 2017-ës, Komisioni duhet t’i japë përparësi punës për të adresuar çështjet e vazhdueshme të blerjes së votës. Akuzat e shumta për blerje vote kanë cënuar besimin e publikut dhe nevojitet vullnet politik për t’iu kundërvënë këtij fenomeni. Ne po u kushtojmë vëmendje të veçantë rasteve të shkeljeve zgjedhore të denoncuara në Prokurori. Tri çështjet që kanë shkuar në Gjykatë deri tani janë një fillim, por vetëm një fillim”, tha Borchardt.

Lidhur me teknologjitë e reja të votimit, Borchardt tha se, praktikat më të mira tregojnë se vendimet për përdorimin e teknologjive të reja nuk duhet të vihen menjëherë në zbatim në zgjedhjet e radhës, por, më parë duhen testuar.
“Ne kemi sugjeruar në vijimësi që të bëhet një testim në një numër të kufizuar zonash, gjatë zgjedhjeve vendore të vitit 2019. Votimi elektronik mund të pakësojnë disa rreziqe për zgjedhjet, por krijon rreziqe të reja, për shembull rrezikun e hakerave, nëse bëhet online. I takon Shqipërisë të vendosë nëse kostoja e këtij lloj votimi është e justifikueshme. Nga pikëpamja jonë, ne kemi inkurajuar përdorimin e numërimit elektronik, i cili nuk kushton shumë dhe do të kontribuonte për depolitizimin e administratës zgjedhore”, tha ai.
Sa i përket çështjes së votimit të shtetasve shqiptarë jashtë vendit, Borchardt tha se, sfida është e madhe për të gjetur balancën ndërmjet sigurimit të të drejtës së votës për shtetasit që jetojnë jashtë Shqipërisë dhe garantimit të paprekshmërisë dhe sigurisë së votës.
Borchardt përsëriti gatishmërinë e Prezencës së OSBE-së për të mbështetur reformën zgjedhore, së bashku me ODIHR-in dhe organizata të tjera ndërkombëtare.

Që prej muajit shkurt 2017, kur dolën në dritë zbulimet arkeologjike tek sheshi përpara Portit të Durrësit, një kalvar dëmtimesh, protestash dhe procesesh gjyqësore e kanë shoqëruar ndërtimin e sheshit. “Veliera”, një investim mbi 6 milionë dollar i Bashkisë Durrës, dha shumë para për strukturën prej betoni dhe disa thërrime për gërmimet e sondazhet arkeologjike.
Amfora.al bëri një vëzhgim ditën e sotme, pas raportimit tek ne nga një qytetar, se rrethimi metalik pranë bastionit osman ishte zhvendosur, duke u parkuar makinat mbi strukturat arkeologjike të zbuluara.
Gazetarët e Amfora.al pyetën mbi rastin inxhinierittë firmës private që po zbaton projektin, “Everest sh.p.k”, i cili u shpreh se nuk kishte dijeni për rastin dhe dha një përgjigje të paqartë nëse do të merreshin masa për zhvendosjen e rrethimit, për të mbrojtur strukturat e zbuluara.
Përballë kësaj situate, Amfora.al ju drejtua Drejtorisë Rajonale të Kulturës Kombëtare Durrës (DRKK), nga ku na u bë me dije se rrethimi mbrojtës i zbulimeve arkeologjike ishte përgjegjësi e firmës private.

Sipas DRKK-së kjo situatë është përsëritur edhe herë të tjera, si pasojë e zhvendosjes së rrethimit nga bizneset apo banorët, për të parkuar makinat aty. Sipas saj, ajo është detyruar t’i kërkojë firmës që po zbaton projektin të marrë masa.
Edhe mbi këtë rast DRKK Durrës na siguroi se do t’i kërkonte firmës private që të merrte masa për rikthimin e rrethimit në vendin e tij.
Më herët, në muajin korrik 2017, u mbulua me beton një nga strukturat e zbuluara nga sondazhet arkeologjike, një “pilastër romak” (që shërbente për mbajtjen, përforcimin e murit, ku supozohet prania e një porte).
Nga gërmimi i arkeologëve doli në dritë kjo strukturë, që është vijim i murit rrethues të qytetit, i cili i përket shekullit II, të Erës Sonë dhe që ruan gjurmë të kulturës ilire.
Megjithatë ky sondazh nuk u krye i plotë, sepse nevojitej të gërmohej edhe pjesa e rrugës, që ishte e pamundur si pasojë e kalimit të automjeteve mbi të.
Amfora.al kërkoi nga Agjencia e Shërbimit Arkeologjik dhe Instituti i Monumenteve të Kulturës, dokumentet lidhur me gërmimet dhe studimet arkeologjike të kryera aty, ku rezultoi se nuk kishte asnjë dokument zyrtar mbi këtë ngjarje.
Sot mbi zbulimin arkeologjik të betonizuar janë vendosur disa tavolina dhe karrige, në funksion të një biznesi që operon aty pranë. Ky rast indinjoi qytetarët e Durrësit, të cilët protestuan pas ngjarjes.
Gjykata Administrative Durrës vendosi pezullimin e punimeve në Zonën Arkeologjike A dhe si pasojë po vijon procesi gjyqësor midis Shoqërisë Civile dhe Bashkisë Durrës. Vendimi i fundit i kësaj gjykate pritet të zbardhet, për të parë se si do vijojë fati i këtij projekti.
Ndërkohë një projekt tjetër i Bashkisë Durrës, për ndërtimin e një nënkalimi me platformë betoni dhe plani për ngritjen e Pallatit të Drejtësisë në lulishten e Mauzoleumit të Dëshmorëve, rrezikojnë të shkatërrojnë mozaikë, afreske dhe terma, pjesë të lagjes romake të ruajtur nëntokë./Amfora