Frrok ÇUPI

Çfarë duan artistët në këtë revoltë të ditës?
E para, duan bukën e gojës. Njëri prej më të njohurve të skenës së filmit tha sot gjatë revoltës, se paga e një artisti është më e vogël se e një punëtori në ministri. Artistët shfaqen ‘për turpin’ tonë; vishen keq, blejnë o te Gabi o njerëzit e tyre marrin në kishat e Italisë; trashen sepse ushqehen keq dhe pinë alkool të dorës së fundit; firojnë, sepse ndjehen në nxitim për të mbyllur jetën dhe jo për të lexuar libra. Vetëm një artiste shqiptare ka mbetur ‘Mbretëreshë’ e vetvetes dhe jona, që nga krenaria, nga kultura, nga shfaqja dhe nga arti. Por nuk ka të dytë si Tinka Kurti.
E dyta, duan të kenë qendër teatrale. Një seli të Teatrit Kombëtar që më parë e kishte nofkën ‘Popullor’ (njësoj si Fronti Popullor, Drejtësia Popullore, Republika Popullore…), edhe atë e kishte ndërtuar ushtria e Duçes së Italisë në orët kur donte të argëtonte infermieret e garnizoneve të veta. Por edhe kjo ka ‘hije’ të mirë për të ndërtuar një pallat të lartë me qëllim që një zyrtar shumë i lartë i shtetit të pasurohet edhe më shumë. Gjithë bota moderne e ka policentruar Teatrin; në çdo lagje të qytetit ke një teatër. Këtu edhe godinën e Duçes duan t’a lënë të vetme dhe ta çojnë në një skërkë.

E treta, duan dinjitet. Dinjitetin artistët, në fakt, nuk e mbajnë për vete, por e ndajnë me shoqërinë. Për shembull, sa më dinjitoz të jetë arti i një vendi, aq më e lartësuar është shoqëria. Jemi i vetmi komb mes kombeve ballkanikë, që akoma nuk kemi një ‘Nobelist’. As kemi për ta pasur kurrë. Sapo u përmendën emri i Fishtës dhe i Kadaresë si kandidatë, u desh të tërhiqeshin; njërin e gjuajtën me gurë si ‘anti-kombëtar’ dhe tjetrin si ‘spiun’.
Artistët duan…, por më parë duan të duken para publikut, ose para ‘popullit’. Ashtu e kanë produktin këto specie: Që duke u dukur, aty japin vlerë.
Artistët e kanë kot.
Një pjesë e tyre, sentimentalët dhe moralistët, e dinë se kjo që po iu bën shteti, është inat kundër tyre. Kjo nuk është e vërtetë. Kjo është kotësia e parë. Këta nuk i ka askush inat, sepse askush nuk i njeh. Shteti thjesht i ‘mbron’ nga inati dhe analiza e të tjerëve, i mbron duke i zhytur diku në një tryezë me raki dhe cigare. A keni dëgjuar që në vendin tonë të kenë ankesa për fenomenin ‘Weinstein’- producent hollivudian i akuzuar për ngacmime seksuale?… Jo. Ku ka takat një artist të merret me punë kaq të fisme sa djalli?! Ata shtyjnë jetën në errësirën ku i kanë futur.
Artistët e kanë kot kur thonë se, qeveria nuk iu kushton vëmendjen më të thjeshtë. Artistët, akademikët, intelektualët…, janë si foshnjë e një nëne që i ka harruar brenda në makinë dhe për vete ka hyrë në një music-club. Sa bebe janë asfiksuar në këtë mënyrë, një zot e di! Kujdestari ka punë të tjera, ose mendjen të tërbuar.

Ku e ka mendjen kujdestarja qeveri në këtë moment?
Duhet të japë llogari te George Soros, se si po e zbaton vijën e tij. (Artistët shqyhen duke thënë ‘llogari te populli!’… Po-po, në atë krah flini). Kohët e fundit po vërehet se, Soros po ul Ramën dhe po pompon Veliajn. Atëherë si do ta ketë qeveria mendjen te ‘foshnja në makinë”? Kujdestarja e ka mendjen te narkotikët… Direktiva e Soros ishte që të mbillet vetëm narkotikë, por të mos zbulohet- e para; t’u jepet në dorë liderëve të BE dhe të mos shkojë në duar bregdetarësh italianë; të mblidhen paratë dhe diçka t’u jepet edhe skllevërve, me qëllim që të ‘mos na e çajnë kokën”, dmth., padronit… Por edhe këtë nuk e bënë mirë këta këtu,dhe prandaj nuk mund ta kenë mendjen te artistët.
Kujdestari tani është në ‘tunel’, aty po paketon krimin e vet. Jo ‘po e paketon’ për ta hedhur në lumë; jo! Po e paketon për të gjetur mënyrën si do ta mbulojë… Ta mbulojë jo nga artistët, as nga ti e unë, as nga populli shqiptar…, por nga përplasja e madhe botërore. Bota ndodhet para një përplasje të afërt e të fuqishme. Në këtë suazë, këta kanë zgjedhur që ta mbulojnë krimin me një konflikt ballkanik, të nisur nga ndryshimi i kufijve. Po nisi lufta, atëherë krimi shpëtoi, por edhe këta mund të quhen heronj…
Ndërsa artistët mendojnë se, “kanë të drejta”. Kot!

“Monitor”

Vendet e Ballkanit Perëndimor, mes tyre edhe Shqipëria, kishin hyrë në dyshime se, përparimi i tyre drejt Bashkimit Europian, ishte frenuar.
Kriza ekonomike, kriza e refugjatëve, fuqizimi i krahut të djathtë ekstrem për një Europë të mbyllur dhe kërcënimi rus i harxhuan energji Brukselit. Vendet e vogla të rajonit tonë,të paduruara me shpejtësinë e vogël të ecjes së procesit të integrimit, e përkthyen si pavendosmëri të BE-së.
Nga ana tjetër, qeverisjet e dobëta i frynë politikisht këto dyshime për të justifikuar paaftësinë për plotësimin e kritereve të brendshme. Në Shqipëri, qeveria luajti me kartën e kërcënimit rus dhe herë me kartën se BE po “shpik” kritere sipas koniunkturave, pa përcaktime të qarta.
Strategjia e Zgjerimit të BE-së me Ballkanin Perëndimor është lajmi më i rëndësishëm për axhendën shqiptare. Megjithëse nuk udha një datë për ne siç u bë për Serbinë dhe Malin e Zi, ajo së pari dha një pozicion të qartë strategjik të BE-së ndaj zgjerimit, i cili kishte munguar prej vitesh. Së dyti, është Pro-ja më e madhe e konfirmuar për integrimin. Përfundimisht, të paktën në Shqipëri, për çdo qeverisje në të ardhmen, rrëzohet alibia se BE është e dyzuar në standarde,“se është e pavendosur se çfarë duhet të bëjë për integrimin”.

Megjithëse vendosja e një afati do të ishte e pëlqyeshme,u kuptua njëherë e mirë se,për Bashkimin Europian, deklarimi i një date është në rend të dytë. Në rend të parë, për Unioni,është rruga dhe qasja strategjike ndaj procesit. Ndaj, nëse vendi ynë kërkon një datë,duhet që elita politike ta ketë prioritet absolut pozicionimin e Shqipërisë sa më lart në listën që Europa do të përgatisë, për të qenë mundësisht të parët që të hyjmë kur të hapet dera.
Por, me gjithë se mesazhi i BE-së ishte kaq ndriçues për të gjithë ne, ai nuk mundi të iluminojë klasën politike. Ajo nuk doli nga bataku i zënkave banale, por shpiku gjithfarë arsyesh e lajmesh ordinere, për të eklipsuar rrugën që po na tregon BE-ja. Nuk pati asnjë akt dinjitoz politik për të treguar se, edhe pse nuk mund të mos jesh në lartësinë e BE-së, të paktën po mundohesh të ngrihesh.
Nga ana tjetër, kjo politikë nuk po arrin të ngrihet as në nivelin e popullit të vet. Shqiptarët janë qytetarët më proeuropianë se çdo ballkanas tjetër, që luhatet mes Lindjes dhe Perëndimit. Jemi pro europianë, jo vetëm nga sasia dhe cilësia e qëndrimit, por edhe koha. Shqiptarët kanë qenë përpara çdo vendi tjetër ballkanik në procesin e integrimit, por ka qenë klasa politike që, si dje, ashtu edhe sot, nuk po arrin ta kthejë këtë energji pozitive në model të sjelljes së saj politike, për t’i bërë gjërat të ecin më shpejt.
Me strategjinë e re,BE na konfirmoi udhën dhe destinacionin. Na tregoi se ka nevojë për ne,por se jemi ende të padobishëm edhe për ca kohë, deri sa politika ta kuptojë se lapsin për të qarkuar datën e ka ajo në dorë.