Partia Demokratike i kërkoi kryeministrit Rama të ndërmarrë një moratorium për ndalimin e marrjes së inerteve nga shtretërit e lumenjve. Kërkesën e artikuloi kreu i Grupit parlamentar demokrat, Edmond Spaho, nga foltorja e Kuvendit, duke e parë si një nga shkaqet kryesore të përmbytjeve së bashku dhe me shpyllëzimin e vendit. Spaho gjithashtu tha se duhet edhe një plan për zhvendosjen graduale të të gjithë atyre banorëve që kanë ndërtuar në shtretërit e lumenjve. Deputeti demokrat gjithashtu adresoi akuza në drejtim të qeverisë për mënyrën sesi po trajton përmbytjet e fillim dhjetorit të këtij viti. “Shpreh revoltën për mënyrën si qeveria trajtoi dhe vazhdon të trajtojë problemet e përmbytjeve në jug të vendit, Durrës, Tiranë, Vlorë, Fier, madje dhe në disa zona të veriut, 3500 shtëpi u mbytën, 16 mijë hektarë tokë, 1500 banorë u evakuuan. Miliona euro pasuri personale dhe e bizneseve përfunduan në det në disa orë, në shiun e parë që ra. Është e vështirë përmbytja dhe kur je i përgatitur, por ama 125 mijë banorë të rrinë pa energji për disa ditë është përgjegjësi e madhe. Të rrinë pa furnizim me ujë dhe pa shpërndarë ndihma, kot mburreni. Është e turpshme të dëgjosh këtu i kemi dërguar ndihma NATO-s, çfarë shteti jemi ne? Shqetësimi duhet të jetë se pse çdo dy vite po na ndodh përmbytje? Në 2015 u ka premtuar Fierit dhe Vlorës, që nuk do të kenë më përmbytje se gjoja ka bërë 20 herë më shumë investime në vetëm dy vjet. Ku i ka? Sa filloi shiu dhe shyqyr që njoftuan ata grekët që merrni masa se do të fillojnë përmbytjet në Shqipëri se këtu do të ishte bërë kataklizmo. Ku shkuan investimet? Mund të më thoni një gjë, që është bërë në Fier apo Vlorë në Vjosë? Ajo që i kërkojmë kryeministrit është të vazhdojë me planin afatmesëm dhe afatgjatë nëse dëshiron që ata njerëz dhe pronat e tyre të mos përmbyten. 650 rezervuarë dhe diga me reformën territoriale ia ka kaluar pushtetit vendor. Gjysma e të cilave kërkojnë mirëmbajtje të përditshme, si do t’i mbajë pushteti vendor? A e di kryeministri se ata janë rrezik potencial i përhershëm që të shpërthejnë dhe të na çojnë në det të gjithë popullsinë që banon afër territorit të tyre, e pa kryeministri me rezervuarin e Kasharit dhe ata të dy që janë aty? Pse u përmbyt autostrada, çfarë deshën peshqit në autostradë, nga dolën? Nga rezervuari se hapën rezervuarët të derdhet uji. Faturat i paguajnë ata biznesmenë dhe qytetarët atje. Nëse duam të jemi seriozë duhet të shqetësohemi për ato 13 ura që u shembën. Investime thellësisht korruptive. Këtu duhet të ndalemi dhe këtu detyrë ka dhe Prokuroria. Zoti Kryeministër duhet të ndërmarrësh moratorium për ndalimin e marrjes së inerteve nga shtretërit e lumenjve, këto janë shkaqet që përmbyten njerëzit. Ki kurajon, por mos e bëj si moratoriumin e pyjeve, që merr moratoriumin dhe pyjet vijojnë dhe priten. Duhen pyllëzuar shtetërit e të gjithë atyre lumenjve që shpërthejnë, nuk ka mbetur pemë në këmbë. Të hartojmë dhe një plan për largimin gradual të të gjithë atyre familjeve, që kanë ndërtuar në shtretërit e lumenjve dhe përmbyten. Nga halli kanë përfunduar aty, duhet t’i çojmë diku tjetër. Duhet të caktojmë fonde të konsiderueshme që të zgjidhet njëherë e mirë problemi i përmbytjeve. Së fundi, mos bëni shaka me qytetarët duke thënë se do u dëmshpërblejmë, kështu ua bëtë dhe në 2015, por vetëm 5 milionë euro nga grantet e BE, asnjë lek nga buxheti. Mos luani me ligjin për sigurimin e detyrueshëm, nuk mund të sigurohen në mënyrë të detyrueshme për shkak të paaftësive të shtetit”, u shpreh Spaho.

Organizata Ndërkombëtare e Migrimit (IOM) ka bërë me dije se, Shqipëria është vendi që ka përfituar më tepër nga programi i saj i kthimit dhe riintegrimit në atdhe, për vitin 2016. Sipas të dhënave, 17’976 shqiptarë janë kthyer në vend, duke kryesuar listën që ndiqet nga irakenët, afganët, serbët, shqiptarët e Kosovës etj. Organizata Ndërkombëtare Migrimit (IOM) ka zbatuar një projekt që ka të bëjë me kthimin dhe riintegrimin e emigrantëve që nga viti 1979, cilësohet në një raport të fundit të publikuar. Pikat kryesore të mbështetjes nga IOM-i për emigrantët e kthyer përfshijnë një gamë të gjerë si: ofrimin e këshillimit të para-nisjes, blerjen e biletave të fluturimit, ndihma e udhëtimit dhe ku të jetë e mundur, ofrimi i ndihmës për riintegrim.
Mesatarisht, ndërmjet viteve 2005 dhe 2014, IOM ka ndihmuar 34,000 migrantë në vit. Në linjë me rritjen e vëllimit të migrimit në vitet e fundit, numri i kthimeve është rritur dukshëm.
Në vitin 2016, iu dha mbështetje 98,403 migrantëve që ktheheshin nga 110 vende pritëse ose tranzit në 161 vende ose territore të origjinës. Kjo përbën një rritje prej 41 për qind krahasuar me 2015 (ku ishin 69,540). Në krye të listës gjendet Shqipëria me thuajse 18 mijë të kthyer, ndjekur nga Iraku me 12.7 mijë të kthyer, Afganistani me 7.1 mijë, Serbia me 6.9 mijë, Kosova me 5.8 mijë, Etiopia me 5.6 mijë, Maqedonia me 4.9 mijë, Irani me 4.4 mijë, Ukrahina me 3.4 mijë dhe Rusia me 2 mijë.
Nga 98,403 përfituesit e programit të riintegrimit pas kthimit, në vitin 2016, përafërsisht 32 për qind ishin gra dhe 27 për qind ishin fëmijë. Mbi 3 për qind e këtyre të kthyerve ishin viktima të trafikimit ose emigrantë me nevoja shëndetësore. Përafërsisht 39,000 përfitues u ndihmuan me para, para nisjes ose pas mbërritjes në vendet e tyre të origjinës.
Sipas të dhënave të tabelës së ofruar nga raporti i IOM, në vitin 2016, shumica e përfituesve të këtij programi (83%) u kthye nga shtetet europiane si Zvicra, Gjermania, Greqia, Austria, Holandë dhe Belgjika. Këto kthime janë rritur nga 55,851 në vitin 2015 në 81.671 në vitin 2016. Tendencat e fundit gjithashtu tregojnë se kthimet, duke përfshirë edhe nga vendet e tranzitit, janë në rritje.
Në vitin 2016, kthimet nga Nigeria dhe Maroku në vende të tilla si Kameruni, Guinea, Guinea-Bissau dhe Senegali, për shembull, arritën në më shumë se 6 për qind të totalit global. Rajonet kryesore të origjinës së përfituesve të këtij programi në vitin 2016 ishin shtetet në Evropën Juglindore, ku kryeson Shqipëria, nga Evropa Lindore dhe Azia Qendrore (49% e totalit), Azia dhe Paqësori (16%), dhe Lindja e Mesme dhe Afrika e Veriut (16%).

Institucioni i Avokatit i Popullit ka publikuar së fundmi një raport në lidhje me varfërinë. Në raportin vjetor të publikuar nga institucioni i Avokatit të Popullit theksohet se rreth 20% e fëmijëve jetojnë në varfëri ekstreme, ndërkohë që kreu i institucionit të Avokatit të Popullit Erinda Ballanca, ka kërkuar reformimin e shërbimeve sociale për të qenë më pranë të miturve që jetojnë në kushte ekstreme. “Fëmijët përbëjnë rreth 30% të popullatës. 20% e fëmijëve në Shqipëri jetojnë në kushte jo të mira, në varfëri absolute. 21.4% në zonat rurale. 49.6% e familjeve jetojnë me më shumë se 4 fëmijë. Pjesa dërrmuese e fëmijëve të pyetur gjatë këtij sondazhi janë shprehur se e dëshirojnë të ardhmen e tyre jashtë Shqipërisë. Fëmijët që kanë entuziazmin më të madh për ta shijuar jetën nuk e shohin veten e tyre për të jetuar në këtë vend”, theksoi ajo. Duke iu referuar raporteve të monitorimit që ka kryer ky institucion në qendrat rezidenciale dhe ditore, znj. Ballanca e vë theksin në nevojën për përmirësimin e kushteve të jetesës të tyre në institucionet e përkujdesjes sociale. Avokati i Popullit çmon se vetëm duke u treguar më njerëzorë, më të kujdesshëm ndaj qytetarëve, ne do të arrijmë si shoqëri të realizojmë misionin tonë në qytetërimin perëndimor ku bëjmë pjesë. Varfëria është një nga sfidat më të mëdha me të cilat përballet sot shoqëria jonë. Shumica e shqiptarëve jetojnë sot në varfëri dhe institucioni i Avokatit të Popullit vlerëson se përpjekjet për ta çrrënjosur këtë vulë të shëmtuar të kohës ku jetojmë, duhet të jenë preokupimi i të gjithëve, në shoqëri, institucione qeverisëse, edukim, drejtësi e kudo. Nuk ka të drejtë më themelore njerëzore sesa ajo e çdo individi për të mos iu nënshtruar skamjes, mjerimit, urisë dhe pamjaftueshmërisë.

Edhe pse mund të rrinë me orë të gjata në punë, të punojnë fundjavave, të përpiqen shumë për të arritur objektivat që iu janë vënë, sërish punonjësit shqiptarë nuk arrijnë që sigurojnë nga puna e tyre të ardhurat e pritshme nga punëdhënësit. Dhe në një rreth vicioz, këta të fundit nuk u japin punonjësve shpërblimin që ata presin dhe as priren të kryejnë investime për të rritur produktivitetin e punonjësve. Ambienti jo i favorshëm për të bërë biznes nuk e ndihmon këtë situatë.
Në treguesin e produktivitetit të dukshëm të punës, të matur përmes Vlerës Bruto të Shtuar (VBSH) për punonjës (prodhimit për punonjës), Shqipëria renditet e fundit në rajon.
Për vendin tonë, ky tregues është pak më shumë se 10 mijë dollarë në vitin 2015 (e matur me dollar konstantë 2010), nga gati 15 mijë dollarë që është mesatarja e gjithë Ballkanit Perëndimor, sipas një grafiku të publikuar nga Banka Botërore në raportin e fundit “Ballkani Perëndimor: Rigjallërimi i motorit të rritjes dhe prosperitetit” .
Produktivitetin më të lartë e ka Kosova, me gati 18 mijë dollarë, e ndjekur nga Mali i Zi, Bosnja, Serbia, Maqedonia dhe vetëm në fund vjen Shqipëria. Një sfidë për rajonin, thotë raporti, është që produktiviteti mesatar i punës është më pak se gjysma e niveleve të 7 vendeve të tjera të vogla në tranzicion, që janë tashmë në BE (Bullgaria, Kroacia, Estonia, Letonia, Lituania, Republika Sllovake dhe Sllovenia). Për këto vende, sipas grafikut, VBSH është mbi 30 mijë dollarë.
Të dhëna të tjera të Eurostat, të konstatuara nga “Monitor”, tregojnë se në vendet e Bashkimit Europian, shifrat e prodhimit për punonjës janë shumë më të larta, duke arritur në mbi 100 mijë dollarë për sektorë të veçantë (si energjia, gazi, teknologjia e informacionit) dhe me një mesatare të Bashkimit Europian prej rreth 70 mijë dollarë.
Banka Botërore në raporton e saj jep sugjerime se si mund të rritet produktiviteti i punës në vendet e Ballkanit. Teknologjia e partnerëve të huaj dhe ekspertiza mund të ndihmojnë në rritjen e këtyre shifrave. Përveç niveleve më të larta të aftësive në forcën e punës, produktiviteti mund të rritet edhe nga reformat që e bëjnë më të lehtë për punëtorët të lëvizin midis firmave, sektorëve, rajoneve gjeografike ku veprimtaria ekonomike është më efikase dhe e dobishme. Reformimi i tregjeve të punës, të cilat kanë probleme të tilla si informaliteti i përhapur dhe lëvizja e kufizuar e punës, do të ndihmojnë në përmirësimin e produktivitetit.
Përmirësimi i qeverisjes dhe transparencës në institucionet publike, veçanërisht gjykatat, do të bëjnë investitorët më të gatshëm të rrezikojnë, duke investuar fondet e tyre në rajon. Një klimë miqësore e biznesit për ndërmarrjet private, e shoqëruar nga një integrim më i thellë me BE dhe tregjet globale, do të ndikojë në tkurrjen e papunësisë dhe do të rrisë të ardhurat.
Produktiviteti, thotë Banka Botërore, përcaktohet nga cilësia e faktorëve të prodhimit dhe efikasitetit të përdorimit të tyre. Mund të mendojmë për produktivitetin-prodhimi për punëtor-si një kombinim të tre elementëve: cilësia e kapitalit njerëzor (aftësitë dhe shëndeti i punëtorëve), cilësia e kapitalit fizik (mjetet dhe pajisjet e prodhimit), dhe efikasiteti në shfrytëzimin e dy formave të kapitalit. Efikasiteti ose produktiviteti total i faktorëve reflekton se sa mirë shfrytëzohet kapitali fizik dhe njerëzor, përmes proceseve të tilla si zgjedhja e teknologjisë, inovacionit të produktit, shkëmbimit të njohurive midis firmave dhe sektorëve dhe lëvizjes së punëtorëve. Nëse eficenca është e ngadaltë, rikthimi i kapitalit është i ulët gjithashtu, duke ulur stimujt për të investuar në pajisje të reja, infrastrukturë dhe shkollim.
Kthimet e ulëta nga ana tjetër ngadalësojnë akumulimin e kapitalit. Në të kundërt, efikasiteti më i lartë mund të rrisë produktivitetin, duke përmirësuar kthimet e investimeve ekzistuese dhe duke motivuar investitorët për të investuar në faktorët e rritjes së prodhimit. Cilësia e ulët e kapitalit njerëzor është një faktor që kontribuon në këtë, vëren Banka: Rezultatet e PISA janë 20 për qind më të ulëta se ato në OECD.