Talebanët afganë thonë se profesori amerikan i rrëmbyer në Kabul, vitin e kaluar është në gjendje “të rëndë” shëndetësore dhe i duhet ndihmë e shpejtë mjekësore.
Zëdhënësi i talebanëve, Zabihullah Mujahid ka thënë se Kevin King po vuan nga sëmundja e zemrës dhe veshkave.
“Sëmundja e tij është intensifikuar, ai nganjëherë është pa vetëdije dhe gjendja e tij po përkeqësohet çdo ditë e më shumë”, ka njoftuar Mujahid përmes një komunikate.
Kevin King, është njëri nga dy profesorët nga Universiteti Amerikan në Afganistan, që ishte rrëmbyer afër kampusit në vitin 2016-të.
Rrjeti terrorist Haqqani, me bazë në Pakistan, të cilët kanë lidhje me talibanët, besohet se qëndrojnë pas këtij rrëmbimi.
Profesori amerikan i rrëmbyer nga talebanët në gjendje të rëndë shëndetësore
Gabigol mund të kthehet tek Inter
Nuk ka mbaruar akoma makthi i Gabigol. I transferuar në Itali në gushtin e 2016-ës si goditja më e rëndësishme në merkaton e parë të Inter-it nën drejtimin e Suning, sulmuesi brazilian është pritur me një entuziazëm të madh dhe është prezantuar me një bujë që është krahasuar nga shumë me atë të kalimit të një tjetër talenti brazilian te zikaltrit, “Fenomeni” Ronaldo. Por, me kalimin e kohës, drejtuesit zikaltër kanë kuptuar se 30 milionë eurot që derdhën në arkat e Santos janë çuar dëm dhe kanë vendosur ta huazojnë te Benfica gjatë verës, duke fiksuar në 25 milionë euro çmimin për blerjen e tij në fund të sezonit.
Por edhe në Portugali 21-vjeçari nuk po bind, përkundrazi. Nga fillimi i sezonit ka luajtur vetëm katër ndeshje, për një total prej 148 minutash. Një aktivizim i pakët në krahasim me atë që priste lojtari dhe Inter, me zikaltrit që shpresonin te një rritje e vlerës së tij në fund të sezonit. Tani, siç ka bërë të ditur e përditshmja portugeze “O Jogo”, në janar braziliani mund të kthehet te zikaltrit.
Ka pak mundësi që Inter ta pranojë këtë zgjidhje, duke parë marrëveshjen që ka arritur me Benfica-n në verë. Ka më shumë mundësi që dy klubet të kërkojnë një skuadër tjetër për brazilianin, objektivi i të cilit është të jetë pjesë e kombëtares së Brazilit për Kupën e Botës. Nga Inter te Benfica, historia nuk ndryshon për Gabigol.
Ndërkohë, Gabriel Jesus është një sulmues shumë i mirë, është vetëm 20 vjeç, shënon vazhdimisht dhe është një i përzgjedhur nga fati. “Fenomeni” Ronaldo dhe Careca nuk i kanë kursyer elozhet për të, ndërsa Guardiola e ka vënë menjëherë në qendër të sulmit të tij, të njëjtën gjë që ka bërë edhe trajneri i Brazilit, Tite. Ai i ka shpërblyer të gjithë me gola. Por ajo që befason më shumë është se Gabriel Jesus, mes kampionatit, kupave dhe ndeshjeve kualifikuese me Brazilin, nuk humb prej një viti.
Ai nuk ka humbur kurrë në 2017-ën dhe ky është një rekord i pabesueshëm. Sepse City ka humbur disa ndeshje gjatë vitit. Por ai nuk ka qenë në fushë. Kështu, braziliani ka kaluar plot 365 ditë pa humbje në ndeshje zyrtare. Një vit më parë është mundur nga Santos, kur luante me Palmeiras-in, me ndeshjen që është mbyllur 1-0. Nga ai moment sulmuesi 20-vjeçar ka luajtur 39 ndeshje zyrtare me Palmerias, Manchester City dhe Brazilin dhe nuk ka humbur. Shifra të pabesueshme ato të Jesus, i cili ka humbur vetëm dy ndeshje në këto 12 muaj, por kanë qenë dy miqësore të luajtura kundër Argjentinës dhe Girona-s.
Në këtë sezon, ai ka shënuar 6 gola në 8 ndeshjet e luajtura në kampionat, 8 në 13 ndeshjet e luajtura në total në këtë sezon dhe 15 në 24 takimet e zhvilluara me Manchester City në këtë vit kalendarik. Mesatarja e golave për ndeshje është akoma më e lartë me Brazilin: 7 gola në 11 ndeshje.
Lukaku, i paprekshëm
Jose Murinjo thotë se Romelu Lukaku është i paprekshëm dhe tifozët e Manchester United gjithashtu duhet ta konsiderojnë si të tillë. Murinjo ka mbetur i zhgënjyer nga fërshëllimat e tifozëve të tij kur ai zëvendësoi Rashford me Martial të shtunën ndaj Tottenham, teksa shumë mendonin se ai duhet të kishte zëvendësuar Lukaku-n. Belgu ndihmoi me asistin e golit, por ka pesë ndeshje pa shënuar pasi gjeti golin në 16 nga 13 paraqitjet e fundit për klubin dhe përfaqësuesen.
Mourinho pranon se tifozët kanë të drejtë të shprehin mendimin e tyre, por edhe ai ka si detyrë të mbrojë lojtarët e tij, sidomos kur janë pjesë e rëndësishme e skuadrës si Lukaku. “Tifozët janë tifozë dhe kanë të drejtë të shprehin mendimin e tyre. Por puna ime është të mbroj lojtarët e mi kur e meritojnë”, shprehet ai në prag të ndeshjes ndaj Benfica-s në “Old Trafford”. “Mendoj se Romelu është një nga lojtarët e paprekshëm dhe duhet të respektohet nga të gjithë. Ai ka luajtur shumë mirë për ne dhe unë duhet ta mbroj patjetër pasi ai e meriton”, tha Murinjo.
Trajneri i United ka opsionin për të aktivizuar Rashford dhe Martial ndaj Benfica-s, duke pushuar Lukaku-n në prag të ndeshjes së fundjavës ndaj Chelsea-t. “Marcos dhe Anthony luajtën së bashku ndaj Swansea në Carabao Cup një javë më parë kështu që, po, ata mund të luajnë bashkë. Nuk është problem. Askush këtu nuk e ka mendjen te Chelsea, por te Benfica”, përfundoi Murinjo.
Gary Neville beson se ka diçka që nuk shkon me Anthony Martial dhe beson se sulmuesi francez luan me 85% të kapacitetit të tij. Martial shënoi golin e fitores për Manchester United ndaj Tottenham të dielën, duke mbajtur ritmin e Manchester City-t në krye të Premier League. Por legjenda e “Old Trafford” Neville thotë se priste më tepër nga Martial, i cili ka gjetur veten e tij në stol pas Lukaku-t dhe Rashford.
Ish-mbrojtësi i United është shprehur për Sky Sports: “Ka qenë një karrierë me ulje-ngritje e Martial te Manchester United”. “Për dikë me talentin e tij, ai duhet të shkëlqente në çdo ndeshje. Ai ka humbur vendin e tij te Franca. Ka diçka që nuk shkon me të. Gjithmonë duket sikur luan me 85%. Nëse do ta tregonte atë 15% e mbetur, ai mund të bënte gjithçka. Ai i ka të gjitha për të qenë një ‘top player’, qetësinë përpara portës, aftësi të mira, shpejtësi, forcë, por është ai 15% që mungon”, Gary Neville.
Trajneri i Liverpool Jurgen Klopp beson se të gjithë kandidatët për titullin e Premier League kanë probleme, përveç kryesuesve të Manchester City-t. Të Kuqtë i dhanë fund një ecurie negative duke u rikthyer te fitorja me rezultatin 3-0 ndaj Huddersfield Town të shtunën, megjithëse mbeten 12 pikë larg skuadrës së Pep Guardiola-s. “Nuk kemi pasur shumë fat kohët e fundit, kjo është e vërteta. Por nuk mund të kërkosh ku është fati, por duhet punuar fort derisa të vijë. “Nuk e di nëse Pochettino ka folur për gjëra të ngjashme. Por pa Harry Kane në fushë kanë humbur dy ndeshjet e fundit, ndodhin edhe gjëra të tilla. Dy javë më parë nuk ishte skuadra Harry Kane. Tani mesa duket qenka”, tha ai.
Arlind RAMA
Thellohet pabarazia ekonomike, 90% e familjeve regjistrojnë rënie konsumi
Konsumi mesatar i familjes shqiptare u rrit me 4.2 për qind në vitin 2016 në krahasim me një vit më parë, por e gjithë rritja u përfitua nga vetëm 10 përqindëshi i pasur i popullsisë, ndërsa pjesa tjetër mbeti me gisht në gojë.
Pabarazia u rrit në mënyrë dramatike gjatë vitit 2016-të në Shqipëri, ku e gjithë rritja e konsumit familjar përfundoi në përfitim të vetëm 10 përqindëshit të pasur të popullsisë, ndërkohë që pjesa dërrmuese e shqiptarëve patën një rritje në konsumin e matur me lekë efektivisht më të ulët se sa norma e inflacionit.
Instituti i Statistikave publikoi të hënën raportin e vet për Anketën e Buxhetit të Familjeve, një raport që mat konsumin e rreth 6 mijë familjeve në të gjithë Shqipërinë dhe pastaj i ekstrapolon të dhënat për të gjithë vendin. Sipas raportit të publikuar, konsumi total i popullsisë u rrit me 4.2 për qind vitin 2016 në krahasim me vitin 2015. Familja mesatare shqiptare përbëhet nga 3.7 anëtarë dhe konsumi mujor i saj ishte vitin e kaluar 73 mijë lekë nga afro 71 mijë lekë që ishte në vitin 2015. Këtu lajmi i mirë mbaron.
INSTAT raporton konsumin e familjeve të ndara, 10 përqindëshi më i pasur i popullsisë në njërën anë dhe 90 pëqindëshi i mbetur. Sipas këtyre të dhënave, 10 përqindëshi i pasur rezulton se është bërë ndjeshëm më i pasur. Konsumi mesatar i tyre ishte 138,700 lekë në muaj në 2015-ën dhe u rrit në 158,946 lekë më 2016. Kjo është një rritje mbresëlënëse prej 14.5 për qind. Problemi është se kjo rritje e konsumit të 10 përqindëshit të pasur erdhi në kurriz të pjesës tjetër të popullsisë.
Sipas INSTAT, 90 për qind e familjeve pati një konsum mesatar prej 63,600 lekësh në vitin 2016, me një rritje minimale nga konsumi 63,200 lekë që ishte më 2015. Rritja e konsumit të 90 përqindëshit të varfër më 2016 në terma të lekut ishte vetëm 0.6 për qind. Kjo është më e ulët se sa norma e inflacionit. Në terma realë, konsumi i 2016 për pjesën dërrmuese të Shqipërisë ishte më i ulët se sa më 2015.
“Shpenzimet mesatare për konsum të Njësive Ekonomike Familjare (NjEF) tregojnë se në vitin 2016, ka pasur një rritje më të madhe të shpenzimeve të 10 përqindëshit të NjEF me shpenzimet më të larta (14,6%) në krahasim me rritjen e shpenzimeve mesatare për konsum të 90 përqindëshit tjetër (0,6 %) në krahasim me 2015. Si rrjedhim, raporti i decileve në 2016, për këtë tregues, paraqet një rritje të pabarazisë nga 2,2 në 2,5, krahasuar me 2015”, shkroi INSTAT në raport.
Kjo do të thotë se në vitin 2015, konsumi i 10 përqindëshit të pasur të shqiptarëve ishte 2.2 herë më i lartë se sa pjesa tjetër e popullsisë dhe kjo u rrit në 2.5 herë më 2016. Këto sa më sipër janë konsumi i matur në nivel familjeje. Familjet e pasura në përgjithësi kanë më pak anëtarë, gjë që nënkupton prindër në karrierë, të cilët kanë paga të larta dhe rrjedhimisht hapësirë për më shumë konsum. Madhësia mesatare e familjes së dhjetë përqindëshit të pasur është 2.6 anëtarë. Pjesa tjetër e shqiptarëve ka një madhësi familjeje prej 3.9 anëtarë.
Megjithatë, pabarazia rezulton në të njëjtat nivele edhe nëse llogaritet në nivel individi. Individi në 10 përqindëshin e pasur të popullsisë pati konsum mesatar prej afro 63 mijë lekësh në vitin 2016, nga 59 mijë që kishte më 2015. Pjesa tjetër e popullsisë në nivel individi pësoi një rritje minimale nga 17,687 lekë më 2015 në 18,119 lekë më 2016. Hendeku mes të varfërve dhe të pasurve u rrit nga 3.3 herë në 3.5 herë.
Instituti i Statistikave ndjek konsumin e disa mijëra familjeve shqiptare përgjatë një viti me synimin e matjes së nivelit dhe tipareve të konsumit. Sondazhi nuk është në gjendje që të pasqyrojë në masë tërësisht të saktë konsumin e të gjithë popullsisë. Supozohet se për shtresën super të pasur dhe atë më të varfër mund të ketë nënpërfaqësim në sondazh. Megjithatë, tendenca është e qartë. Nga viti në vit, konsumi i familjeve si mesatare kombëtare është rritur. Por për familjet e varfëra, ai nuk është rritur ose është rritur shumë pak.
Sondazhi mat nivelin e konsumit, por jo nivelin e të ardhurave, gjë që sugjeron pabarazi edhe më të madhe se sa kaq për shkak se logjikisht të pasurit kanë më shumë të ardhura në dispozicion dhe mund të kursejnë. Pabarazia në të ardhura është shumë e vështirë të matet në Shqipëri në krahasim me vende të tjera për shkak se, Shqipëria nuk takson të ardhurat totale të një familjeje apo individi, por të ardhurat e individit në burimin që ato krijohen. Rrjedhimisht, të dhënat e Administratës Tatimore nuk janë në gjendje të raportojnë nivelin e të ardhurave totale të individëve përtej të ardhurave nga paga.
Shqipëria përgjatë viteve të fundit ka pasur një rritje të ngadaltë ekonomike në nivelin 1-3 për qind. Por më shumë se sa niveli i rritjes ekonomike, problemi qëndron te tiparet e përfituesve të kësaj rritjeje. Në rast se një numër i kufizuar biznesesh pëson rritje të të ardhurave dhe fitimeve, kjo rritje ekonomike nuk i shërben pjesës më të madhe të popullsisë.
Drama e pensioneve: Shteti nuk paguan sigurimet
Blerina HOXHA
Zh. Preçi, një ish-arsimtare 63 vjeçe, prej dy vitesh rropatet nëpër procese gjyqësore për të fituar të drejtat e plota të pensionit. Për 40 vite rresht, që kur ka mbaruar shkollën e mesme pedagogjike, ajo ka punuar mësuese në një fshat të Tropojës. Gjithmonë e ka dashur punën e saj, edhe për faktin se të ardhurat në pleqëri do të ishin të sigurta, për shkak të garancisë që jep shteti në pagesën e sigurimeve.
Por drama ndodhi kur vitet e punës u plotësuan dhe mosha për daljen në pension erdhi. Libreza e mbushur me firma dhe vula nuk pati kurrfarë vlere, pasi në të vërtetë zonjës Preçi i mungonin 7 vite kontribute. Kjo përgjigje nga sigurimet rajonale ka qenë më shumë se një surprizë për të. Nuk pati asnjë mundësi të sqarohej se, reforma territoriale ka ridimensionuar institucionet vendore dhe as personat dhe as dokumentet nuk gjenden më. Tani ka vetëm dy rrugë. Ose të përfitojë pensionin gjysmak ose të presë sagën e gjyqeve.
“E kam dashur punën në shtet dhe profesionin e mësueses, edhe për faktin se shteti është korrekt me detyrimet dhe se në pleqëri do të kisha pension të sigurt, ndryshe nga moshataret e mia, të cilat kanë punuar në privat. Por bomba më ka rënë kur mora vesh se paratë më janë mbajtur nga rroga, por sigurimet nuk janë paguar. Bëhet fjalë për mospagesa ndërmjet viteve 2000-2010”, thotë më tej ajo.
Si zonja Preçi, ka mijëra persona që janë në procese gjyqësore me Drejtoritë Rajonale të Institutit të Sigurimeve Shoqërore për vitet e munguara të punës. 40-vjeçarët e viteve 1990 po hasin në vështirësi serioze për të fituar të drejtat e punës dhe në dijeninë e tyre kanë qenë korrekt me zbatimin e ligjit dhe pagesën e kuotave të sigurimeve. Fenomeni i mospagesave të sigurimeve, që më parë ka qenë një tipar i kompanive private të biznesit deri sa pagesat bëheshin cash jo nga banka, vitet e fundit ka përfshirë institucionet shtetërore.
Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve ka publikuar në listën e borxhlinjve së paku 63 ente, kompani dhe institucione shtetërore që nuk i kanë paguar sigurimet shoqërore për punonjësit.
Deri në fund të vitit 2016, DPT ka gjetur detyrime të papaguara të bizneseve dhe enteve shtetërore në masën e 14,1 miliardë lekë ose 103 milionë euro, vetëm në fushën e sigurimeve. Kjo shumë ishte sa 10% e borxhit tatimor të njohur gjatë vitit të kaluar. Megjithëse tatimet kanë marrë masa për arkëtimin me forcë të detyrimeve tatimore të prapambetura, mbledhja e tyre nuk e zgjidh problematikën personale që kanë punonjësit me vitet e “vjedhura” të punës.
Ekspertët në Institutin e Sigurimeve Shoqërore pohojnë se, mospagesa e sigurimeve ka qenë një fenomen i përhapur edhe për entet shtetërore, por ISSH vetëm sa administron fondin e pensioneve dhe nuk ka tagër ligjor për t’i dhënë fund kësaj situate dhe as ta riparojë atë. Thjesht, Instituti i Sigurimeve nuk mund të azhurnojë pension të plotë, nëse sigurimet nuk janë paguar.
Për të qenë pjesë e lehtësimit të procesit, ISSH-ja ka ndikuar në miratimin e një VKM-je që autorizonte entet shtetërore të paguajnë sigurimet e plota për punonjësit më të vjetër që më parë nuk i kishin paguar kuotat. Mirëpo edhe kjo masë nuk ka funksionuar. Ndërmarrjet e Ujësjellësit, Njësitë e Pushtetit Vendor, Ndërmarrje Komunale në varësi të pushtetit vendor, drejtoritë Rajonale Arsimore dhe ato të Shëndetit Publik nuk janë korrekte në pagesën e sigurimeve. Sipas të dhënave nga tatimet janë rreth 200 mijë persona në të gjithë vendin, një pjesë e të cilëve edhe në sektorin publik me sigurime të papaguara.
Të pasiguruar
Sipas të dhënave nga tatimet janë rreth 200 mijë persona në të gjithë vendin, një pjesë e të cilëve edhe në sektorin publik me sigurime të papaguara.
Detyrimi
Deri në fund të vitit 2016, DPT ka gjetur detyrime të papaguara të bizneseve dhe enteve shtetërore në masën e 14,1 miliardë lekë ose 103 milionë euro, vetëm në fushën e sigurimeve. Kjo shumë ishte sa 10% e borxhit tatimor të njohur gjatë vitit të kaluar.
Rikthehet borxhi ndaj sigurimeve
Ende pa u pastruar borxhet 9 miliardë lekë (66 milionë euro) që qeveria “Rama 1” gjeti si akumulime nga qeveria Berisha në vitin 2014, një mal i ri borxhi ndaj arkës së pensioneve është krijuar në katër vitet e fundit.
Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve ka zbardhur në fund të vitit të kaluar një shumë detyrimesh 14.1 miliardë lekësh.
Sipas të dhënave zyrtare tashmë të publikuara nga Tatimet, 10.8 miliardë lekë nga totali i detyrimeve ose 77% totalit është krijuar nga viti 2014-2016, teksa shihet se 3.2 miliardë lekë janë të mbaruara para vitit 2013. Siç shihet nga të dhënat, borxhi ndaj arkës së sigurimeve është rritur me ritme më të shpejta vitin e fundit. Vetëm më 2016 u akumuluan 4.6 miliardë lekë detyrime ose 32$ e krejt totalit.
Burimet nga tatimet pohuan se, një pjesë e madhe e këtyre detyrimeve u përkasin enteve publike dhe pushtetit lokal, pasi për bizneset private janë marrë masa shtrënguese. Nëse bizneset nuk paguajnë në kohë detyrimet për punonjësit, llogaritë bankare të tyre paguhen. Për institucionet shtetërore, puna ndryshon.
Llogaritë bankare të Ndërmarrjeve të Ujësjellësit është vështirë të bllokohen për shkak të funksionit strategjik që kanë në shërbimet ndaj publikut.
Toleranca ndaj enteve të shtetit është “zyrtarizuar”, pasi shteti presupozohet që të shlyejë detyrimet në një moment të dytë, pasi ka krijuar borxhin.
Ekspertët të ISSH pohojnë se, ndryshe nga detyrimet e tjera që shtetit mund t’i krijohen nga mospagesa e taksave të tjera, efektet negative që ka borxhi i sigurimeve shoqërore janë të shumëfishta. Dëmi në përfitime në vlerë monetare është shumë më i madh se pagesa e kryer tani dhe, nga ana tjetër, pasojat sociale që u krijohen personave janë të pamatshme.
Ndryshimet që janë bërë në ligjin e proceduarve tatimore lejojnë pagesën me këste të detyrimeve të prapambetura të bizneseve. Por kjo praktikë nuk vlen për pagesën e borxheve të sigurimeve shoqërore.
“Marrëveshja për pagesë me këste mund të lidhet për detyrime tatimore të vendosura nga Administrata Tatimore për një vlerësim tatimor të kryer, sipas nenit 68, si dhe për detyrime tatimore të vetëdeklaruara nga tatimpaguesi. Përjashtimisht, Administrata Tatimore nuk hyn në një marrëveshje të pagesës me këste për detyrim tatimor të vetëdeklaruar nga tatimpaguesi, i cili është llogaritur, ose mbledhur, ose mbajtur prej tij, përfshirë kontributet e sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore”, thuhet në ligjin e procedurave tatimore.
Rrezikohet pensioni për 200 mijë persona
Tatimet numërojnë rreth 206 mijë e 104 raste borxhi të krijuara nga mospagesa e sigurimeve deri në fund të vitit 2016, pasi të dhënat e reja nuk janë azhurnuar. Burimet zyrtare në Drejtorinë e Përgjithshme të Tatimeve sqaruan se, numri i rasteve nuk e përfaqëson numrin e personave që e kanë krijuar borxhin. Çdo biznes, që i është dërguar një njoftim se ka detyrime në formë sigurimesh, numërohet si një rast, po ky njoftim mund të ketë më shumë se një punonjës që nuk i janë paguar sigurimet, sqarojnë Tatimet.
Burimet nga ISSH pohojnë se, janë rreth 200 mijë persona të prekur nga këto detyrime. Sipas të dhënave të fondit të pensioneve, një shifër e ngjashme të prekurish u zbulua edhe në vitin 2014, ku rreth 250 mijë persona ishin përfshirë nga mospagesa e sigurimeve, kryesisht nga institucionet publike. Ministri i Punës në atë kohë, Erion Veliaj, ndërmori një audit për të zbuluar borxhet e prapambetura ndaj arkës së sigurimeve, ku gjeti 9 miliardë lekë detyrime të papaguara.
Që nga viti 2014, kur u ndërmor edhe një amnisti ndaj kamatave dhe gjobave, kundrejt pagesës së principalit, duket se situata nuk ka ndryshuar, madje është përkeqësuar. Vetëm në tre muajt e fundit të vitit 2016 janë shënuar 34 mijë raste të reja që kanë krijuar borxhe.
Ligji për Procedurat Tatimore thotë se, punëdhënësi ka detyrim ligjor përllogaritjen, deklarimin dhe pagesën e kontributeve, sipas afateve të përcaktuara në ligj.
Listëpagesa është një deklaratë e subjektit, në të cilën evidentohen kontributet individuale, dhe si e tillë, në mbështetje të Ligjit nr. 9920, datë 19.05.2008 “Për procedurat tatimore në Republikën e Shqipërisë”, tatimpaguesi që nuk lëshon deklaratën tatimore në afat dënohet me gjobë me 10,000 lekë, për çdo deklaratë tatimore të padorëzuar.
Kështu, nëse bizneset vihen në vështirësi për një periudhë të caktuar, duke mos paguar qoftë edhe për një muaj detyrimin për sigurimin e punonjësve, gjoba është e lartë. Kur bizneset dhe entet e tjera bëhen likuide dhe nisin të paguajnë, tatimet i arkëtojnë këto detyrime si gjoba dhe kamata, teksa principali mbetet shpesh i akumuluar, duke i dëmtuar në këtë mënyrë direkt punëmarrësit dhe pensionin e tyre.
Sa pensionistë rrezikohen?!
Tatimet numërojnë rreth 206 mijë e 104 raste borxhi të krijuara nga mospagesa e sigurimeve deri në fund të vitit 2016, pasi të dhënat e reja nuk janë azhurnuar. Burimet zyrtare në Drejtorinë e Përgjithshme të Tatimeve sqaruan se numri i rasteve nuk e përfaqëson numrin e personave që e kanë krijuar borxhin. Çdo biznes, që i është dërguar një njoftim se ka detyrime në formë sigurimesh, numërohet si një rast, po ky njoftim mund të ketë më shumë se një punonjës që nuk i janë paguar sigurimet, sqarojnë Tatimet.
Shteti, borxhliu i madh
Në pranverë të vitit të kaluar, ish-kryebashkiaku i Kukësit, Hasan Halli, u shpall në kërkim nga organet e drejtësisë, pasi u zbulua se fondet e sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore të punonjësve të bashkisë i kishte përdorur për financimin e klubit të futbollit të Kukësit.
Abuzimi me fondet e sigurimeve që u zbulua rastësisht nga një pastruese, zbuloi një masakër që kryebashkiaku kishte bërë edhe me ish-punonjësit e tjerë. Por rasti i zotit Halili nuk është i vetmi. Drejtoria e Përgjithshme Tatimeve, klasifikoi së fundmi 13 bashki të vendit, si borxhlinj të këqij ndaj të cilave do të nisë arkëtimi i detyrimeve me forcë.
Sipas të dhënave të tatimeve, 9 nga bashkitë janë kualifikuar si borxhlinj të këqij pas hyrjes në fuqi të reformës territoriale dhe 4 janë qysh para reformës.
Detyrimet e bashkive ndaj Tatimeve lidhen kryesisht me mospagesat e sigurimeve shoqërore të stafit e punonjësve. Sjellja në këtë mënyrë e bashkive mund të krijojë probleme të rënda sociale në periudhat e mëvonshme, duke rrezikuar pagesat e pensioneve për qindra punonjësit e sotshëm.
Mirëpo lista e tatimeve përfshin aktualisht 63 ente dhe institucione shtetërore që nuk i kanë paguar detyrimet për punonjësit.
Gjithashtu në listën e institucioneve debitorë janë 20 ndërmarrje shtetërore të ujësjellësit që nuk i kanë bërë pagesat e sigurimeve. Burimet në ISSH pohojnë se, ky sektor mbart një problematikë të madhe me detyrimet dhe pagesat e tyre. Drejtoritë Rajonale tashmë janë në gjyqe me shumë nga këta punonjës që me të drejtë kërkojnë pensione të plota, por kontributet e tyre nuk janë paguar.
Pjesa më e madhe e Ndërmarrjeve të Ujësjellësit në vend janë me humbje. Mungesa e aftësive për të ulur informalitetin në arkëtimin e faturave i ka bërë ato jo rentabël. Ndaj të gjendura shpesh në vështirësi financiare, ato nuk shlyejnë në kohë detyrimet për sigurimet.
Debitorë të mëdhenj janë edhe Drejtoritë e ALUIZNI-t, Drejtoritë Rajonale të Rrugëve, Qendrat Shëndetësore, Drejtoritë Ekonomike të Arsimit, Agjencitë Rajonale të Mjedisit, madje edhe universitetet shtetërore.
Kontributet, të parat në radhë për pagesë
Nëse një biznes është në vështirësi për pagesat e detyrimeve tatimore, të parat në radhë që duhet të paguhen janë sigurimet.
Sipas ligjit për procedurat tatimore, pagesat e kontributeve të sigurimeve dhe të detyrimeve tatimore bëhen sipas kësaj radhe: a) kontributet e detyrueshme të sigurimeve shëndetësore;
b) kontributet e detyrueshme të sigurimeve shoqërore të punëmarrësit; c) kontributet e detyrueshme suplementare të sigurimeve shoqërore; ç) kontributet e detyrueshme të sigurimeve shoqërore të punëdhënësit; d) tatimet; dh) kamatëvonesat, e) gjobat dhe në fund kostot administrative.
Edhe kur detyrimet arkëtohen me forcë, pasi të kenë përfunduar seancat gjyqësore, të parat që shlyhen janë detyrimet e sigurimeve. Por në rastin e shtetit, kjo radhë nuk funksionon, pasi ndaj ndërmarrjeve të ujësjellësit, bashkive dhe agjencive rajonale nuk është marrë asnjë masë paralizuese apo bllokuese, edhe pse nuk i kanë paguar sigurimet.
Ekspertët e ISSH këshillojnë se të gjithë punonjësit e shtetit duhet të verifikojnë në mënyrë rutinë nëse institucioni i tyre është duke i derdhur në të vërtetë sigurimet që po i ndalon nga paga. Për pesë vitet e fundit, këto verifikime mund të bëhen online në portalin e e-Albania. Ata këshillojnë që, këto verifikime duhet të bëhen me patjetër nga punonjësit në prag pensioni, në mënyrë që të zgjidhin problemin e krijuar, duke qenë ende në punë.
Pensionet, dyndje në Gjykata
Pretendimet për vitet e pensionit dhe dosjet e pronave janë çështjet që kryesojnë listën për gjykim në Gjykata.
Nga viti 2015 e deri më tani, janë regjistruar 1448 kërkesa në Gjykatën Administrative të Apelit nëpërmjet të cilave janë paditur Drejtoritë Rajonale të Sigurimeve Shoqërore për vitet e munguara të pensionit kryesisht. Nga këto, mbi 500 kërkesa janë dorëzuar vetëm këtë vit.
Gjykata Administrative e Apelit, në më pak se një javë ka marrë të paktën 45 dosje që mbajnë brenda tyre problematika nga më të ndryshmet të lidhura me çështjen e pensioneve. Shumica e individëve që kanë çuar dosjen në derën e Gjykatës kërkojnë njohje të viteve të punës. Mes të tjerave pensionistët kërkojnë edhe shlyerjen e diferencës që u është mbajtur në mënyrë të padrejtë gjatë periudhës që kanë marrë pensionin në masën e reduktuar, si dhe aplikimin mbi këtë vlerë të interesave.
Në shumë raste, edhe pse pretendohet se pagesat janë bërë nga personat pretendues nuk janë gjetur të dhëna nga ana e Drejtorive Rajonale të Sigurimeve, duke sjellë kështu një ulje të dukshme të masës së pensionit dhe seanca gjyqësore pa fund.
Drejtoritë Rajonale të Sigurimeve e përllogarisin masën e pensioneve në bazë të pagesave të arkëtuara dhe jo mbi pretendimet e punonjësve nga librezat e punës. Ekspertët e ISSH-së, pohuan se personat të cilëve drejtuesit e tyre u kanë vjedhur pagesat e sigurimeve duhet t’i padisin ata penalisht.
Por kjo nuk ndodh, pasi punonjësit në entet publike ende nuk janë mësuar me faktin se, sigurimet e tyre mund të mos paguhen. Përgjithësisht kjo kategori njihet me fenomenin, pasi ka dalë në pension dhe nis me plotësimin e dokumenteve. Personat përgjegjës, në të shumtën e rasteve nuk punojnë më në institucione dhe drejtuesit e rinj, edhe pse janë vijimësia e shtetit, nuk i marrin përgjegjësitë.
Pensionet, një mal me probleme
Përveç pagesës së ulët, pensionistët shqiptarë në tre dekadat e fundit janë ndeshur shpesh me problematika, që kanë të bëjnë me dokumentacionin për pagesat dhe vitet e fundit. Në fillim të viteve 1990, për ish-Ndërmarrjet Bujqësore ka munguar dokumentacioni dhe më pas gjatë tranzicionit dhe ngjarjeve të vitit 1997, shumë arkiva janë dëmtuar.
Për të vërtetuar vitet e tyre të punës, shumë pensionistë tani duhet të hapin procese gjyqësore. që me anë të dëshmitarëve të vërtetojnë vitet dhe pozicionin e punës. Mirëpo. duke qenë se pensionet false kanë qenë një fenomen i përhapur pas viteve 1990, nevoja për konsolidim në buxhetin e sigurimeve ka sjellë vështirësi të reja. Ka plot raste. që një pozicion pune i caktuar është dubluar me të tjerë që kanë përfituar pensione false.
Kur vjen mosha e pensionit, personi që ka kryer punën me të vërtetë, has në vështirësi për të fituar të drejtën e pensionit. Gjykatat dhe Drejtoritë Rajonale të Sigurimeve kanë forcuar kriteret për vlerësimet, kështu që shumë persona në moshë pensioni janë duke hasur vështirësi për të vërtetuar vitet e punës me dëshmitarë.
N.Sylaj, e cila ka punuar në një pozicion specifik në HEC-in e Fierzës, prej katër vitesh është në proces gjyqësor me Drejtorinë Rajonale të Sigurimeve. Deri më tani, me pozicionin e punës së saj kanë përfituar pension tetë veta, kur në të vërtetë kanë punuar vetëm dy persona. Raste të tilla janë me mijëra.
Por ekspertët e ISSH-së thonë se, këto problematika do të zgjidhen njëherë e mirë me informatizimin e sistemit të pensioneve. Krijimi i një regjistri dixhital për dosjet e pensioneve do të zhveshë skemën nga abuzimet dhe spekulimet dhe gjithashtu do të sigurojë një transparencë më të madhe për të interesuarit. Tashmë regjistri online është plotësuar nga viti 2011 e deri më aktualisht, ndërkohë është duke u punuar për hedhjen e të dhënave edhe për vitet e mëparshme.
Zidane kategorik: Nuk ka më kthim mbrapa
Trajneri i Real Madridit, Zinedine Zidane, nuk e bëri dramë humbjen e së dielës në Girona. Skuadra e tij u mposht 2-1 me përmbysje nga katalanasit dhe, si për huq, vetëm pak ditë pas shpalljes së pavarësisë së Katalonjës, por ai iu shmang plotësisht pyetjeve politike, duke u marrë vetëm me rezultatin dhe lojën.
“Humbëm tri pikët që donim dhe jemi tetë pikë larg Barcelonës. Gjithsesi, sezoni është i gjatë. E dimë se do të kemi edhe në ditë të mira dhe do të kthehemi aty ku duhet. Në futboll zakonisht vendosin detajet. Këtë nuk e kishim planifikuar, por tashmë nuk ka më kthim pas dhe duhet të shohim vetëm përpara”, u shpreh trajneri francez.
“I ngacmuar” për lojën plot mangësi të Cristiano Ronaldos me shokë, Zidane kundërshtoi fuqimisht duke mbrojtur djemtë e tij. “Mos thoni se, Real Madridi luajti keq. Lojtarët e mi dhanë gjithçka në fushë dhe jam krenar për ta. Do ta kalojmë këtë disfatë”.
Casemiro kërkon nga lojtarët që të mësojnë nga humbja kundër Gironës dhe të punojnë më shumë për të gjetur rezultatet pozitive. “Të gjithë jemi të brengosur. Jemi më të mirë se rivalët, por duhet të luajmë me kokë. Është moment shumë i vështirë, por duhet të jemi të qetë, kemi ende mundësi. Duhet të punojmë më shumë dhe të luajmë më mirë”, tha Casemiro.
Real Madridi ka pësuar humbjen e dytë këtë edicion në La Liga pas vetëm 10 xhirove. Los Blancos tani janë mposhtur 2:1 nga ekipi katalunas, Girona. Ekipi i Zinedine Zidane e nisi mirë takimin duke kaluar në epërsi me golin e Iscos në minutën e 12’të, por vendasit përmbysën gjithçka brenda pak minutave në pjesën e dytë.
Fillimisht Cristian Stuani barazoi rezultatin në 1:1 në minutën e 54’, ndërsa Cristian Portu kaloi në epërsi vendasit katër minuta më vonë për rezultatin 2:1, që doli të ishte përfundimtar pavarësisht tentimeve të vazhdueshme të mysafirëve. Kjo ishte humbja e dytë e Real Madridit këtë edicion, që e lë tani tetë pikë prapa Barcelonës.
Werder Bremeni shkarkon trajnerin Nouri
Alexander Nouri nuk është më trajner i Werder Bremenit në Bundesligë. Ajo që ishte paralajmëruar pas humbjes 0-3 me Augsburgun, tashmë është bërë realitet. Drejtuesit e klubit e kanë shkarkuar 38-vjeçarin pas rezultateve të dobëta në këtë fillim sezoni. Disafata e fundit në shtëpi ishte pika që mbushi gotën, pasi Werderi ende nuk e ka shijuar fitoren në Bundesligë, teksa ka regjistruar 5 barazime dhe po kaq humbje. Vendin e lënë bosh nga Nouri e ka marrë trajneri skuadrës U-23, Florian Kohfeldt, derisa të gjendet njeriu i duhur për ta nxjerrë ekipin nga kriza e thellë e rezultateve.
Kane për ndeshjen me Realin
Trajneri i Tottenham, Mauricio Pochettino, është optimist se sulmuesi, Harry Kane, do të jetë i gatshëm mjaftueshëm për t’u përballur të mërkurën me Real Madridin, por Spurs nuk duan që të rrezikojnë. Reprezentuesi i Anglisë, Kane mungoi në humbjen 1:0 në Premierligë nga rivali, Manchester United, pasi vuan nga disa shqetësime të vogla muskulore.
“Me doktorët dhe lojtarin do të marrim vendimin më të mirë për të gjithë”, tha Pochettino. “Nuk është ndeshja e fundit apo finale ku mund të thoni “OK, pas kësaj janë pushimet”. “Duhet të analizojmë mirë situatën dhe të marrim vendimin më të mirë”. “Do të vlerësojmë situatën e tij dhe do të marrim vendimin më të mirë. Ndjenja ime se do të luajë është pozitive, jo vetëm e imja, por edhe e Kane”, shtoi ai.
Keidi Bare: Pres ftesë nga Panuçi
Kohët e fundit, ai është përfolur shumë për një lidhje me vajzën e zëvendëstrajnerit të Atletiko Madrid, por ai beson se vendin në skuadrën madrilene e ka fituar nga këmbët e tij. Në intervistë në emisionin “Zona gol” mesfushori i kombëtares U-21, Keidi Bare ka folur për situatën që po kalon dhe të ardhmen e tij.
“Ka qenë një ëndërr për mua që të bëhem pjesë e Atletiko Madrid. Unë i kam hedhur hapat një e nga një dhe shpresoj që të jem pjesë e Atletikos. Këtu ku jam, jam falë këmbëve të mia. Lidhja ime me vajzën e trajnerit Burgos nuk ndikon në vendin tim”, u shpreh Bare.
Futbollisti me origjinë nga Fieri ka folur me besim edhe për lidhjen e tij me ekipin kombëtar, ku në mënyrë indirekte i ka lëshuar një sinjal trajnerit Panucci, që edhe ai kërkon një mundësi për kombëtaren. “Nuk është asnjëherë vonë, ndaj edhe unë e pres ftesën time. Shpresoj shumë të marr një ftesë nga trajneri Panucci. Më saktë, do të doja të më jepej mundësia”, tha Bare.
Futbollisti flet me shumë besim për të ardhmen e tij, ndërsa ndihet shumë i motivuar teksa është pjesë e një skuadre si Atletiko, edhe pse nuk hedh poshtë mundësinë që të provojë një huazim. “Në këtë skuadër ku stërvitem çdo ditë është shumë e vështirë të gjesh hapësirë, por me shumë punë arrihet gjithçka dhe unë një ditë do të doja të isha atje. Kam menduar edhe mundësinë e huazimit në një skuadër, ku të kem më shumë minuta, por aktualisht jam pjesë e Atletikos dhe jam shumë i përqendruar”, u shpreh Kejdi Bare.
20-vjeçari kuqezi foli për rivalitetin e madh te “los colchoneros”, me emra si Koke, Saul, Carrasco e Gabi, mundësinë e huazimit në një tjetër skuadër, por edhe për objektivat e Atleticos në këtë sezon. “Huazimi? Natyrisht e kam menduar shumë këtë gjë, me të afërmit dhe klubin. Por, tani për tani jam lojtar i Atleticos. Shpresoj që në të ardhmen ndoshta të bëj një lëvizje, por për momentin jam i përqendruar këtu. Por, besoj se me punë arrihet gjithçka dhe ndoshta një ditë mund të arrij atje ku janë ata. Shanset e Atleticos në La Liga? Është ende shpejt. Nga fundi i kampionatit vendoset se në çfarë pozicioni do ta mbyllë. Objektivi është fitimi i La Ligas dhe unë besoj se këtë vit do ta fitojmë titullin”, përfundoi Keidi Bare.
Hysaj, 100 ndeshje me Napolin!
Mbrojtësi i Kombëtares shqiptare, Elseid Hysaj ka luajtur ndeshjen e tij të 100 me fanellën e Napolit. Hysaj që prej transferimit të tij në Napoli në vitin 2015, ka qenë i pazëvendësueshëm në formacionin e parë dhe një prej më të besuarve të trajnerit Maurizio Sarri. “100 ndeshje me fanellën e Napolit për Elseid Hysajn”, shkruan faqja e Serie A.
Dries Martens është duke shkëlqyer në vitin e fundit me fanellën e Napolit. Ka kaluar pak më shumë se një vit që kur Dries Martens ka nisur të luaj si sulmues në Napoli, pas lëndimit të qendërsulmuesit, Arkadiusz Milik. Që nga ajo kohë, Martens ka qenë më i miri në Serinë A, duke shënuar pafund gola për Napolin. Sulmuesi belg gjatë kësaj periudhe ka luajtur 51 ndeshje, duke shënuar 41 gola, pothuajse nga një gol për ndeshje. Ai në ndeshjen e të dielës ndaj Sassuolos luajti për herë të 200 me skuadrën italiane.
Ndërkohë, trajneri i Napoli-t, Maurizio Sarri, e ka komentuar me këto fjalë fitoren e skuadrës së tij kundër Sassuolo-s: “Nëse besoj te tiulli? Tani duhet të besojmë vetëm te ndeshja e së mërkurës. Do të jetë e vështirë, pavarësisht nëse do të bëjmë një ndeshje të madhe. Kampionati është i gjatë, ka shumë skuadra që janë vetëm dy pikë larg njëra-tjetrës, kështu që është e kotë të flasim për këtë.
“Por nuk mendoj se skuadrat mund të ecin me këto rimte deri në fund. Do të vijë një moment që skuadrat e mesme apo të vogla do ta mbledhin veten dhe do të bëhen më të pista dhe më të këqija. Ritmi do të ulët. Besoj se do të duhen më shumë se 90 pikë për të fituar titullin”.
Më pas, Sarri i është përgjigjur Dries Mertens, i cili ka thënë se Napoli duhet të besojë te titulli: “Unë kur ju përgjigjem ju dua t’i dërgoj një mesazh skuadrës”, ka thënë trajneri i napolitanëve.
Napoli ka mposhtur 3:1 Sassuolon për të vazhduar me formën e mirë dhe për të ruajtur pozitën e parë në krye të tabelës në Serinë A. Allan, Jose Callejon dhe Dries Mertens, realizuan golat për napolitanët në xhiron e 11-të, ndërsa Falcinelli shënoi për mysafirët. Napoli tani ka 31 pikë, tri më shumë se ndjekësit Juventusi e Lazio.
Kryesore
Continue to the category
E vërteta dhemb, hapini sytë!
Nga Erl Kodra
Shpesh herë e vërteta dhemb. Por pa të vërtetën si udhrrëfyes, përfundon në humnerë. Ironia është se të gjithë e dinin -...
