Nënkryetari i LSI, Luan Rama doli para mediave duke denoncuar skandalin me radarët që monitorojnë kufijtë shqiptarë. Pas mbledhjes së grupit parlamentar, Rama tha se fikja e radarëve favorizon trafikun e drogës në vend. “Grupi parlamentar mbështeti propozimin tim për të nisur një cikël seancash dëgjimore në Komisionin e Çështjeve të Sigurisë dhe Mbrojtjes në lidhje me një problem që jo vetëm në vlerësimin tim është delikat, i rëndësishëm dhe me një realitet që është problematik dhe që nxjerr në pah jo vetëm mosveprimin, por edhe bashkëveprimin në sensin negativ që ka të bëjë me mosfunksionimi e sistemit të radarëve të monitorimit të hapësirës detare në Shqipëri. Sistemi i radarëve që mbikëqyrin hapësirën detare të Shqipërisë nuk është operacional. Prej 2014-2015 ka dëshmi që ky sistem nuk ka funksionuar dhe Shqipëria si vend anëtar i NATO-s ka cenuar standardet e NATO-s. Problemi bëhet edhe më i rëndë, dhe më lejoni t’ju them sot që jo vetëm 7 radarët që disponojnë Forcat tona Detare, por edhe 11 radarët që disponon Policia e Shtetit nuk kanë qenë në punë me kapacitete operacionale për të kontrolluar hapësirën detare në Shqipëri. Ky është një problem skandaloz dhe ajo çka duhet bërë është nxjerrja e përgjegjësisë së të gjitha institucioneve që nuk kanë përmbushur detyrën. Në funksion të transparencës unë do t’i propozoj Komisionit të Sigurisë një axhendë takimesh seanca dëgjimore me të gjithë funksionarët e lartë shtetërorë, titullarët e institucioneve që kanë përgjegjësi për garantimin e sigurisë kombëtare”, shprehet ai. Rama e cilësoi të pakuptimtë dhe të pafalshëm mosnisjen e hetimeve nga ana e Prokurorisë. “Nuk është justifikim që nëse unë nuk e kam dërguar zyrtarisht dosjen që kam pranë Prokurorisë që ato mos të fillojnë investigimin e kësaj situate. Duhet të ishte nisur një investim ligjor nga Prokuroria, qoftë edhe kryesisht. Megjithëse ka pasur indicie të kësaj situate. Është e pafalshme që megjithëse janë investuar miliona euro dhe dollarë të taksapaguesve, situata ka qenë e dëmshme ndaj standardit të sigurisë dhe e favorshme ndaj trafikut të narkotikëve. Lënia jashtë e këtij sistemi me apo pa dashje ka favorizuar trafikun e lëndëve narkotike. Sepse rastësisht qëllon që pikërisht në pikat e njohura nga ku nisen trafikantët e lëndës narkotike në brigjet italiane, në ato zona janë më me probleme dhe nuk funksionojnë radarët. Kjo ka nevojë për masa ndëshkuese në zbatim të ligjit dhe për të krijuar besimin se angazhimi institucional është në funksion të garantimit të parametrave të sigurisë”. Ai foli edhe për reformën zgjedhore, ndërsa tha se ajo duhet të jetë e thellë dhe t’i përgjigjet problematikave të zgjedhjeve të 25 qershorit. Sipas tij reforma duhet të presë lidhjet e politikës me krimin.
Një tjetër taksë rritet, ja sa do paguani nga 1 janari
Taksa e banesave që prej 1 janarit do të rritet. I ftuar në emisionin Ekopolitikë të gazetares Aurora Sulçe, drejtori i politikave fiskale në Ministrinë e Finanacave dhe të Ekonomisë bëri me dije se, taksa e banesave tashmë do të mblidhet në bazë të vlerës, ndërsa do të paguajnë më shumë ata qytetarë që kanë më shumë se dy shtëpi. Qytetarët shqiptarë do të paguajnë më shumë taksa për banesat që prej 1 janarit të vitit të ardhshëm. Sipas drejtorit të Politikave Fiskale, Niko Lera tashmë taksa do të vendoset në bazë të vlerës së pronës, duke u mbështetur në çmimet referencë që përcakton qeveria. Ai ka sqaruar për “Ora Neës” se ata qytetarë që kanë një shtëpi më të madhe dhe më të mirë do të paguajnë më shumë. “Është normale të kalohet në një sistem të taskës mbi pasurinë, e cila bazohet në vlerë. Që do të thotë, ai që ka shtëpi më të mirë të paguajë një taksë më të lartë. Deri në fund të vitit do të ketë një ligj që reformon taksën”, ka bërë të ditur Lera.
Ndërkohë rritje më të ndjeshme të taksës do të ketë për ata qytetarë që kanë më shumë shtëpi. “Besoj se për shtëpitë e dyta do të ketë një nivel tarifor më të lartë, ”thotë Lera. Vendosja e taksës së pronës pritet të arkëtohet në bazës të kadastërs fiskale, e cila do të regjistrojë të gjitha pronat e patundshme sipas vlerës së tyre. Sipas drejtorit të politikave fiskale, ky projekt tashmë është shumë pranë përfundimit. Pra, qeveria do të taksojë shtëpitë tuaja në bazë të një vlerësimi paraprak të vlerës së tregut. Por kategoritë e banesave sipas vlerës së tregut ende nuk janë të indeksueshme në mënyrë që qytetarët të informohen paraprakisht dhe procesi të jetë transparent. Taksa do të aplikohet fillimisht si projekt pilot vetëm në disa qytete si: Tiranë, Korçë dhe Fier.
Në Tiranë, qytetarët do të paguajnë 15 lekë për metër katror për apartamentet e ndërtuara para vitit 1993 dhe 30 lekë për metër katror për apartamentet e ndërtuara pas vitit 1993. Në Korçë e në Fier, taksat mbi banesën janë përkatësisht 10 dhe 12 lekë për metër katror.
Tabaku: TVSH për biznesin e vogël rrit çmimet
Ndërsa qeveria është e vendosur të përfshijë gjithë biznesin në skemën e pagesës së tatimit mbi vlerën e shtuar, demokratët e konsiderojnë atë rrënuese për biznesin, me efekt të menjëhershëm të rritjes së çmimeve dhe rritje të informalitetit. Jorida Tabaku, nënkryetare demokrate e Komisionit të Ekonomisë, deklaroi se FMN lëshoi disa sinjale alarmi para të cilave nuk duhen mbyllur veshët.
Për demokratët vendosja e TVSH-së për biznesin e vogël do të përkeqësojë edhe më shumë situatën ekonomike. Nuk mund të pritet asnjë përmirësim deklaron demokratja Jorida Tabaku, kur pavarësisht rritjes së taksave është i njëjti kabinet që dështoi për katër vjet të mbledhë të ardhura e të luftojë informalitetin. Për këtë të fundit, nënkryetarja e Komisionit të Ekonomisë mbështet dhe tek një prej shqetësimve të FMN-së.
“Fondi Monetar Ndërkombëtar shprehu shqetësimin, së pari mbledhja e taksave në Republikën e Shqipërisë, megjithëse taksat janë rritur me mbi 1.5 mld dollarë, vazhdon të jetë më e ulët se vendet e tjera të rajonit. “Kjo lidhet së pari me paaftësinë, së dyti, me faktin se rritja e taksave ka shkaktuar informalitet, së treti, lidhet dhe me korrupsionin siç ka gjetur KLSH”.
Duke u kthyer tek debati i ditës për vendosjen e TVSH për biznesin e vogël, Tabaku sjell në vëmendje situatën aktuale të tij me rreze të gjerë ndikimi.
“Biznesi i vogël është subjekt edhe në nivel lokal i dhjetëfishimit të tarifave. Fatura që paguan biznesi i vogël në nivel lokal e qëndror është 5 fish e rritur dhe kjo rritje është transferuar në rritje çmimesh për konsumatorët, ulje pagash, rënie e punësimit”.
Qeveria argumenton se, vendosja e gjithë biznesit në skemën e Tatimit mbi Vlerën e Shtuar bëhet në emër të qytetarëve. Nga ana tjetër, demokratët thonë se rritja e taksave në çdo rast ka sjellë rritje të menjëhershme çmimesh. Dhe në këtë rast, bëhet fjalë për biznesin e vogël që zë 95% të peshës së gjithë biznesve.
“Ajo që propozon qeveria është vendosja e TVSH edhe për fashën e bizneseve që shesin me 0 deri në 5 milionë lekë, kjo do të sjellë të paktën një rritje çmimi me 20%, që do të transferohet tek konsumatori, sepse kjo ka qenë tendenca dhe së dyti, në rritjen e shpenzimeve e kostove për biznesin. Kjo ndodhi kur u rrit taksa e qarkullimit, tatim-fitim apo tatimi mbi të ardhurat personale, u transferua tek konsumatorët tek çmimi fundor”.
Demokratët do të jenë të fokusuar në debatin e tyre mbi ekonominë tek konstatimet e FMN për riskun në ekonomi të kontratave partneritet publik-privat që parashikon një rritje borxhi të paregjistruar në 7%. Ndërkohë, ndaj biznesit FMN pohoi një borxh prej 120 milionë dollarësh. Në gjithë këtë kuadër, kur sipas konstatimit të PD-së nuk shoqërohet me rritje konsumi, pagash, dhe nga ana tjetër, ka rënie kreditimi nga biznesi, zonja Tabaku e konsideron manipulim shifrën e INSTAT 4.06% për të paktën dy faktorë:
“Së pari, pjesa që zë ndërtimi në rritjen ekonomike që lidhet me ndërtimin e banesave rezidenciale që lidhet me ndërtimin në Tiranë e qytete të tjera të mëdha, por që nuk shoqërohet me kredi të marrë nga sektori bankar, ç’ka ngre pikëpyetje të madhe se kush janë burimet e këtyre fondeve. Së dyti, rënia e pjesës së investimeve të huaja në rritjen ekonomike, pra TAP e Kaskada e Devollit dhe shqetësimi lind dhe për të ardhmen se çfarë do të ndodhë me investimet e huaja strategjike dhe së treti, rënia e disa sektorëve si p.sh. Call Center, që kanë qenë elementët kryesorë që kanë mbajtur punësimin dhe ndër të rinj”.
Opozita demokrate po ashtu e vlerëson të dretjë një shqetësim të FMN-së për projektin e bashkimit në një të doganeve dhe tatimeve.
Edhe 49 mijë euro shtesë për shëndetësinë elektronike, u shkelën afatet
Sipas raportit përfundimtar të auditimit “Mbi ligjshmërinë, rregullshmërinë dhe vlerësimin e veprimtarisë ekonomiko-financiare për projektin ‘Shëndetësia elektronike e Shqipërisë’”, rezulton që kostot e këtij projekti të jenë rritur si pasojë e mosimplementimit të tij brenda afatit.
Në total për të tre vitet shuma e huasë së disbursuar është 13 mijë euro. Përkatësisht në vitin 2014 është disbursuar shuma 6,5 milionë euro, në vitin 2015 është disbursuar shuma 5,7 milionë euro dhe në vitin 2016 shuma e disbursuar është 702 mijë euro.
Ka mbetur pa u disbursuar shuma 993 mijë euro ose 7% e huasë. Sipas kontratës së blerjes projekti duhet të përfundonte në qershor të vitit 2015, afat i cili nuk ka mundur të përmbushet dhe nga palët është rënë dakord që afati i përfundimit të projektit të jetë fundi i vitit 2016.
Për periudhën e shtyrjes së afatit, pala shqiptare ka përballuar pagesat për tarifën e angazhimit, tarifë e cila paguhet për pjesën e patërhequr të kredisë.
Nëse projekti do të ishte implementuar brenda aftit të përcaktuar në marrëveshjen e blerjes edhe disbursimi i kredisë do të ishte bërë brenda afatit dhe si rrjedhojë nuk do të kishte lindur nevoja e pagesës së tarifës së angazhimit për periudhën pas qershorit të vitit 2015.
Nga kjo periudhë deri në momentin e auditimit Ministria e Financave ka kryer tri pagesa për tarifën e angazhimit në shumën gjithsej 49 mijë euro, shumë e cila ka rritur koston e projektit.
Kush e kontrollon tregun e naftës në Kosovë?
Sektori i derivateve të naftës në Kosovë konsiderohet ndër tregjet më fitimprurëse, ndonëse vazhdimisht ka pasur edhe debate të ndryshme rreth mënyrës së importit dhe efikasitetit të kontrollimit dhe cilësisë së këtij produkti në doganat e vendit.
Cilësia e dobët e derivateve të naftës, krijimi i privilegjeve për kompani të caktuara të naftës, moskontrollimi me rastin e zhdoganimit të këtij produkti, janë vetëm disa nga parregullsitë e përmendura në sektorin e derivateve të naftës.
Janë udhëheqësit e Shoqatës së Naftëtarëve të Kosovës ata që flasin për mungesën e kontrollit, duke kërkuar nga qeveria e Kosovës që të vërë rregull në këtë sektor.
Fadil Berjani, kryetar i kësaj shoqate, thotë për Radion Evropa e Lirë se parregullsitë në këtë sektor, janë të pranishme. Por, sipas tij, me shtimin e kontrollit dhe garantimit të cilësisë do të mund të rregullohej edhe sasia e importit që hyn në Kosovë.
“Unë nuk mund të them se si dhe nga hyn nafta në Kosovë, por kontrabanda me këtë produkt në pjesën veriore, është më e vogël se vitet e kaluara”.
“Konsideroj se me një shtrëngim më të madh gjatë importit dhe verifikimit të sasisë dhe cilësisë, do të ndikohet në shmangien e evazionit fiskal. Evazioni fiskal mund të zbritet edhe më tepër nëse vendoset që në të gjitha kompanitë e derivateve të naftës të instalohen arkat speciale fiskale”, thotë Berjani.
Debatet rreth kontrollit të tregut të naftës janë hapur edhe në Kuvendin e Kosovës. Duke qenë si një prej sektorëve më fitimprurës, janë vetë partitë politike ato që akuzojnë njëra-tjetrën për kontrollin e këtij tregu dhe parregullsitë e vëna.
Një diskutim i ashpër rreth kësaj teme është zhvilluar ndërmjet deputetëve të Partisë Demokratike të Kosovës dhe atyre të Lidhjes Demokratike të Kosovës.
Xhavit Haliti, deputet i Partisë Demokratike të Kosovës, ka pyetur ish-ministren e Tregtisë dhe Industrisë, Hykmete Bajrami, deputete e Lidhjes Demokratike të Kosovës, se kush e kontrollon hyrjen e naftës në Kosovë.
“Rreth naftës që hyn në Kosovë, asnjë ministër nuk ka mundur të tregojë sa evazion fiskal ka Kosova përmes kontrabandës në Kosovë”, është shprehur Haliti.
Ai ka thënë se ministrat e deritashëm, përfshirë edhe Hykmete Bajramin, do të duhej të jepnin përgjegjësi për këto paqartësi.
Në vend të përgjigjes, Hykmete Bajrami kishte konstatuar se kontrollimin e naftës në Kosovë e ka Partia Demokratike e Kosovës, pjesë e të cilës është Haliti.
“Njerëzit tuaj i kanë udhëhequr doganat me vite dhe ju e dini se kush ka bërë kontrabandë dhe në xhepat e kujt kanë rrjedhur paratë nga kontrabanda”, ka deklaruar Bajrami.
Ndryshe, që nga viti i kaluar, me një vendim të Ministrisë së Tregtisë dhe Industrisë, kompetencat për inspektimin e cilësisë së derivateve të naftës janë bartur te Doganat e Kosovës.
Për të rregulluar sektorin e naftës, Fadil Berjani kërkon nga qeveria e Kosovës që të miratojë ligjin e ri për karburantin e naftës.
“Jemi shteti i vetëm në botë që paguajmë licencë për çdo dy vjet. Ka shumë kritere të rëndësishme që mund të rregullohen me ligj. Jemi shteti më i vogël për kokë banori, por shteti më i madh me pika karburanti”, thotë Berjani.
Aktualisht, Kosova nuk posedon rafineri të derivateve të naftës, kështu që ky produkt pothuajse më i kërkuari në vend, importohet nga vendet e rajonit dhe të Evropës. Sipas të dhënave zyrtare, rreth 650 milionë litra është sasia e karburanteve të naftës që brenda një viti hyjnë në Kosovë.
Inflacioni mbetet poshtë intervalit të objektivit të Bankës Qendrore
Inflacioni qëndroi në nivelin 1.6% për muajin shtator. Sipas të dhënave nga Instituti i Statistikave, inflacioni u konfirmua për të dytin muaj radhazi poshtë intervalit të objektivit të Bankës Qendrore.
Ecuria e muajve të fundit vendos në pikëpyetje projeksionet e kthimit të inflacionit në objektiv. Banka e Shqipërisë priste që për këtë vit inflacioni të rritej në nivelin 2.3%, ndërsa vitin e ardhshëm të afrohej te objektivi prej 3% i politikës monetare.
Por, me rënien e muajit gusht inflacioni mesatar vjetor ka zbritur në 2%. Ndonëse rënia e inflacionit lidhet sidomos me faktorë të ofertës, kryesisht me çmimet e lëndëve të para nga importi, sërish kjo goditje mund të ndryshojë skenarët e politikës monetare për vitin e ardhshëm.
Guvernatori Gent Sejko, tha javën e kaluar, se Banka e Shqipërisë nuk përjashton një rritje të mëtejshme të stimulit monetar. Kjo deklaratë ishte e papritur, sepse besohej që ulja e normave të interesit kishte prekur fundin në nivelin 1.25%.
Skenari bazë ishte për një kthim në rritje të normave të interesit gjatë vitit të ardhshëm. Por, goditjet e ofertës në inflacion janë të destinuara të sjellin jo vetëm një shtyrje të normalizimit monetar, por ndoshta edhe një thellim të mëtejshëm të stimulit.
Pjesërisht, rënia e inflacionit shpjegohet edhe me forcimin e lekut në kursin e këmbimit ndaj euros dhe dollarit amerikan. Leku më i fortë i bën më të lira importet dhe ul presionet inflacioniste në ekonomi.
Inflacioni në ekonominë shqiptare ngelet kryesisht i përqendruar në grupin e ushqimeve, ndërsa për grupmallrat e tjerë vlerat janë modeste, madje për disa grupe ngelen negative.
Brenda grupit të ushqimeve, rritja e çmimeve ngelet e përqendruar te produktet e freskëta bujqësore dhe blegtorale, ndërsa ushqimet e përpunuara kanë vlera modeste të inflacionit, për shkak të dobësisë së çmimeve të lëndëve të para.
Shqiptarët mbyten në kredi konsumatore
Përafërsisht, një në gjashtë shqiptarë, ka një kredi në një prej bankave tregtare në vend. Të paktën në këtë përfundim arrin Fondi Monetar Ndërkombëtar, që sapo ka publikuar anketën e aksesit financiar 2017, që është një ndër mekanizmat më të saktë dhe më të detajuar të fondit, sa i përket aksesit të njerëzve në sektorin financiar në secilën prej 180 ekonomive të ndryshme të botës.
Indikatori që mat numrin e huamarrësve për 1000 banorë, për Shqipërinë fiksohet në 157.8 për vitin 2016, dhe në rritje të ndjeshme në krahasim me vitin paraardhës, kur fiksohej në vetëm 146.94 kreditorë për çdo 1000 banorë, çka përkthehet në 1 në 7 shqiptarë përafërsisht. Të dhënat e fondit monetar ndërkombëtar për këtë indikator janë ndër vite, dhe paraqesin një situatë mjaft interesante. Rezulton se, në vitin 2005, pra 12 vite më parë, vetëm 1 në 31 shqiptarë, kishte një kredi. Përveç viteve 2009, 2013 dhe 2015, në të gjitha vitet e tjera, indikatori ka pësuar rritje të ndjeshme në krahasim me vitin paraardhës.
Të dhënat e publikuara nga Fondi Monetar Ndërkombëtar argumentojnë me shifra nevojën në rritje për financim, lehtësinë e kredidhënies nga bankat tregtare me kalimin e viteve, paçka se bëhet fjalë për një periudhë të shkurtër kohe, afro një dekadë, si dhe evoluimin e ekonomisë shqiptare, e sidomos asaj familjare gjatë kësaj periudhe kohore.
Barcelona në protestë për unitetin
Mijëra njerëz u bashkuan në një tubim në Barcelonë të dielën për të protestuar kundër shtytjes së qeverisë katalanase për shkëputje nga Spanja. Anketat kanë sugjeruar se më shumë katalanas favorizojnë të rrinë të bashkuar me Spanjën sesa të shpallin pavarësinë.
Tubimi vjen një javë pas një referendumi në të cilin katalanasit votuan me shumicë dërrmuese për pavarësinë. Në atë sondazh, që konsiderohej i jashtëligjshëm nga Madridi, 90 për qind votuan për t’u shkëputur nga Spanja, por pjesëmarrja ishte shumë më pak se gjysma e elektoratit.
Protestuesit u mblodhën në sheshin “Urquinaona” të Barcelonës, duke kënduar “Viva Espana”.
Presidenti katalanas Carles Puigdemont është zotuar të punojë për arritjen e pavarësisë.
Në një intervistë me gazetën “El Pais”, kryeministri Mariano Rajoy tha se, nuk do të përjashtojë përdorimin e kompetencave kushtetuese për të hequr statusin autonom të Katalonjës në qoftë se rajoni deklaron pavarësinë.
“Të jeni të sigurt se qeveria do të parandalojë që çdo deklaratë e pavarësisë të kthehet në diçka konkrete. Spanja do të vazhdojë të jetë Spanja dhe do të vazhdojë të jetë e njëjta për një kohë të gjatë”.
Kryeministri Rajoy i tha gazetës “El Pais” se politika katalanase ishte rrëmbyer nga radikalët dhe duhej të kthehej në një pozitë të moderuar.
“Tani ata i janë futur një rruge që nuk të çon askund, ata kanë zgjedhur radikalizmin që pengon çdokënd për të patur ndikim dhe pengon ndërtimin e diçkaje që ndihmon bindjet e tuaja. Radikalizmi ka çuar në këtë proces ndarës që po ndodh tani, ka shkaktuar shqetësim të madh tek të gjithë, madje edhe largimin e kompanive. Është vërtet e pabesueshme sa shumë kompani të rëndësishme po braktisin Katalonjan, që largohen sepse duhet të largohen, të mbrojnë bilancin e tyre, punëtorët e tyre dhe pagat e tyre. Duhet të kthehet katalanizmi i moderuar”, shtoi Rajoy.
Më parë të shtunën, mijëra protestues u mblodhën në mitingje në Barcelonë, Madrid dhe në qytete të tjera spanjolle.
Organizatorët e mitingut pro-ndarjes në Katalonja i kishin kërkuar demonstruesve të visheshin me të bardha dhe të mos shfaqnin ndonjë flamur, qoftë spanjoll ose të Katalonjas. Organizatorët e demonstratave kanë promovuar sloganin, “Le të flasim”.
Po ashtu në Madrid, kryeqytetin spanjoll, u mbajt një demonstratë për unitetin spanjoll, ku morën pjesë mijëra njerëz që valëvitnin flamuj kuq dhe verdhë të Spanjës.
Disa shtete të BE-së janë të shqetësuar se, biseda për pavarësinë katalanase mund të ushqejë ndjenjat ndarëse në pjesë të tjera të Evropës.
Shumica që hesht
Shumë vetë janë të shqetësuar se çfarë do të ndodhë, nëse Presidenti Puigdemont të martën e ardhshme shpall pavarësinë. A do të aktivizojë Spanja nenin 155 dhe do t’i heqë autonominë Katalonjës? Si do të reagojnë përkrahësit e separatistëve? Do të ketë dhunë? Të gjitha këto janë shqetësimet e pjesës tjetër të katalonasve, krahas separatistëve. Një grua e zemëruar shprehet se ne jemi “shumica që hesht. Jemi ata 60% që nuk shkuan në referendum”. “Politikanët duhet të bëjnë punën e tyre, e të vendosin për ne popullin, e jo për qëllimet e tyre politike”, thotë protestuesja e zemëruar.
Politologu Oriol Bartomeu nga Universiteti i Pavarur i Barcelonës thotë se “shumica e katalanëve duan të qëndrojnë në Spanjë, nëse pozicioni autonom i vendit forcohet”. Problematike sipas politologut është se, Madridi nuk do të lëvizë asnjë centimër, sepse “pala spanjolle ka ndjesinë se fiton, pse duhet të lëvizë ajo? Ajo mendon, ose ju dorëzoheni komplet, ose deklaroni njëanshëm pavarësinë”? Por sipas Bartomeut, kjo do të ishte me rrezik për qeverinë e Katalonjës, sepse nuk ka shumicë për këtë gjë. Si pasojë, qeveria e Spanjës do të aktivizonte nenin 155. E pas kësaj? Politologu Oriol Bartomeu thotë se “kjo do të ishte katastrofa e panjohur”.
Barometri i Ballkanit, Shqipëria e vetmja pa përmirësim, besimi tek bizneset më i ulëti në rajon
Këshilli i Bashkëpunimit Rajonal (RCC) ka publikuar Barometrin e Ballkanit 2017, ku ka matur besimin e opinionit publik dhe të biznesit në vendet e Ballkanit Perëndimor: Shqipëri, Serbi, Bosnjë Hercegovinë, Kosovë, Mali i Zi dhe Kroaci. Projekti financohet nga Bashkimi Europian dhe sondazhet me bizneset dhe opinionin janë realizuar nga GFK. Për Shqipërinë, ndërsa besimi i opinionit publik është pak mbi mesataren e rajonit, rezultatet janë shumë negative për biznesin, ku besimi është më i ulëti në rajon, shumë nën mesataren, sidomos për sa i përket indeksit të situatës aktuale. Goran Svilanovic, sekretari i përgjithshëm i Këshillit të Bashkëpunimit Rajonal shkruan në parathënien e botimit se aftësia për të vëzhguar evolucionin e tendencave ekonomiko-sociale nëpër vite përfaqëson një mundësi të lartë për të hartuar politika të bazuara në fakte dhe për të vëzhguar efektet në rajon dhe ekonomitë individuale. “Barometri i këtij viti ka lajme të ndryshme; ndërsa ka evidenca të mëtejshme të një rimëkëmbjeje ekonomike mes ekonomive më të mëdha, papunësia mbetet shqetësimi kryesor. Në mënyrë shqetësuese barometri nënvizon shqetësimin në rritje për korrupsionin; në vitin 2015, 15% e cilësuan korrupsionin si shqetësimin kryesor. Kjo shifër u rrit në 27% në 2016-n dhe tashmë ka arritur në 32%”, shkruan Svilanovic. Ai shton se “sipërmarrësit vijojnë të përballen me atë që e quajnë një sistem kompleks taksimi dhe një mjedis jo miqësor biznesi, me një sistem ligjor të paparashikueshëm. Ashtu si në vitet e kaluara, të dyja grupet e të anketuarve shprehin më shumë besim në vetvete sesa në ekonomitë e tyre”. Raporti thekson se duke parë tendencën nga 2014 në 2016, pritshmëritë janë përmirësuar vit pas viti në rajon, por përjashtim këtu përbën vetëm Shqipëria, që nuk ka parë përmirësim. Indeksi është tashmë mbi 50% kudo, përveçse në Bosnjë Hercegovinë dhe ka shënuar rritje të ndjeshme në ekonomi që më parë nuk rezultonin me ecuri të mirë, si p.sh. Serbia. Në barometrin e vitit 2017, pikëzimi aktual i Indeksit të Besimit Publik të Ballkanit (që mat mesataren mes situatës aktuale dhe pritshmërive) ishte 41, ku niveli më i lartë i besimit është në Kosovë (56) e ndjekur nga Mali i Zi (49), Maqedonia (45), Shqipëria (43), Kroacia (42), Serbia (39) dhe e fundit është Bosnja, me 34 pikë. Për Shqipërinë, Indeksi i Situatës Aktuale është 37 (e katërta pas Kosovës, Malit të Zi dhe Maqedonisë), ndërsa Indeksi i Pritshmërive rritet në 52 (e pesta pas Kosovës, Malit të Zi, Maqedonisë dhe Kroacisë). Pyetjes se sa i kënaqur jeni me mënyrën si po shkojnë gjërat në vendin tuaj, për Shqipërinë, 59% janë përgjigjur “jam tërësisht i pakënaqur”, ose “kryesisht i pakënaqur”, ndërsa 22% kanë pohuar se janë kryesisht të kënaqur. Më të pakënaqurit në Ballkan janë qytetarët e Bosnjë-Hercegovinës, me 71%. Shqiptarët renditen nga fundi edhe kur pyeten se sa të kënaqur janë me situatën e tyre financiare, ku sërish 53% thonë se janë të pakënaqur (tërësisht ose kryesisht), përqindja më e lartë nga gjithë Ballkani. Edhe në lidhje me situatën ekonomike, sërish ka një nivel të lartë pakënaqësie, me 67% të të anketuarve që janë të pakënaqur (kryesisht ose tërësisht), duke lënë pas Serbinë, Kroacinë dhe Bosnjën. Shtetasit më të kënaqur me ekonominë e tyre janë malazezët. Problemet kryesore me të cilat përballen shqiptarët janë papunësia (59%), situata ekonomike (47%) dhe korrupsioni (38%).
Biznesi, sa pesimist
Ndërsa besimi i publikut është pak mbi mesataren e rajonit, ndryshe është situata për bizneset. Në indeksin tjetër të besimit të biznesit, të publikuar po nga RCC, në total Shqipëria është vlerësuar me 56 pikë, më e ulëta së bashku me Serbinë dhe Malin e Zi (nga 62 që është mesatarja rajonale). Edhe ky indeks përbëhet nga situata aktuale dhe pritshmëritë. Sa i takon vlerësimit të situatës aktuale, Shqipëria ka 49 pikë, më e ulëta në rajon, nga 57 pikë që është mesatarja rajonale. 40% e bizneseve të anketuar mendojnë se situata është përkeqësuar gjatë 12 muajve të fundit, përqindja më e lartë pas Bosnjës (45%). Vetëm 27% presin që numri i të punësuarve në kompanitë e tyre të rritet gjatë 12 muajve në vijim, sërish më i ulëti në rajon. 31% e bizneseve shqiptare u përgjigjën se situata e tyre është përkeqësuar 12 muajt e fundit (nga 17% që është mesatarja rajonale)) dhe 33% thanë që është përmirësuar (40% mesatarja rajonale).
Monitor
SHBA dhe Rusia diskutojnë për konfliktin në Ukrainën Lindore
Të dërguarit amerikan dhe rus u takuan në një përpjekje për t’i dhënë fund konfliktit në Ukrainën Lindore.
Ministri i Jashtëm serb, Ivica Daçiç tha se i dërguari i posaçëm amerikan për Ukrainën, Kurt Volker dhe këshilltari presidencial rus, Vladislav Surkov u takuan të shtunën në Beograd. Por nuk janë dhënë detaje për takimin me dyer të mbyllura.
Para takimit zoti Volker, shkruante në Twitter se takimi do të përqendrohej tek mënyrat “për t’i dhënë shtysë zbatimit të marrëveshjes së Minskut dhe për të rikthyer integritetin territorial të Ukrainës”.
Një marrëveshje paqeje e vitit 2015, nënshkruar në kryeqytetin bjellorus Minsk, parashikonte një armëpushim mes separatistëve që mbështeten nga Rusia dhe forcave ukrainase në pjesën lindore të vendit, një konflikt që ka shkaktuar vdekjen e 10 mijë vetëve. Marrëveshja është shkelur vazhdimisht.
Më herët, zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskovsaid tha se, bisedimet kishin si synimi “sinkronizimin” mes dy vendeve.
Ish-ambasadori amerikan në Rusi, John Tefft tha gjithashtu se të dërguarit Volker dhe Surkov mund të diskutonin në takim për një mision paqeruajtës të Kombeve të Bashkuara në Donbas.
Ish-ambasadori amerikan në NATO, Volker kishte refuzuar të takohej me zotin Surkov në Rusi dhe ky i fundit nuk lejohet të hyjë në Bashkimin Evropian, në bazë të sanksioneve për rolin e Rusisë në Ukrainë.
Kryesore
Continue to the category
