Fitimi i sistemit bankar arriti në 11.5 miliardë lekë në 6 muajt e parë të këtij viti, duke u dyfishuar në krahasim me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Të dhënat u publikuan nga Banka e Shqipërisë, e cila i raporton fitimet e bankave sipas standardeve lokale, në bazë të të cilave bankat paguajnë dhe tatim fitimin në buxhet. Sipas të dhënave historike të Bankës së Shqipërisë, ky është niveli më i lartë rekord i fitimeve të arritura nga sistemi bankar për gjashtëmujorin e parë, që nga viti 1999, kur raportohen të dhënat.
Dy janë arsyet që kanë ndikuar në përmirësimin e rezultatit financiar të bankave. Së pari janë rritur të ardhurat neto nga veprimtaritë e tjera, me 2.8 miliardë lekë, duke u trefishuar në raport me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Kjo ka amortizuar dhe rënien e të ardhurave nga interesat me 1 miliard lekë, si rrjedhojë e uljes së interesave të huave që bankat japin për bizneset dhe individët.
Së dyti, janë ulur ndjeshëm shpenzimet për provigjionime, me 3.6 miliardë lekë apo 72%, të cilat janë fitimet që bankat lënë mënjanë për të mbuluar kreditë me probleme. Niveli i huave të pakthyera në afat ka rënë vazhdimisht përgjatë këtij viti, duke arritur në 15.58%, niveli më i ulët në 6 vjet. Kjo ka bërë që bankat të rimarrin këto fondet që i kishin lënë si “garanci” për huatë që nuk po u ktheheshin. Situata e përfitueshmërisë së sistemit bankar është shumë më e përmirësuar në raport me gjashtëmujorin e parë 2016, kur ato panë një tkurrje të fitimeve me 39%.
Rritja e fitimeve ka përmirësuar dhe treguesit e rentabilitetit, si kthyeshmëria nga kapitali (ROE), që u rrit me 1.2 pikë përqindje në 16.7%, e cila tregon se sa me eficiencë po i përdor banka kapitalet e veta dhe kthyeshmëria nga aktivet (ROA), që u rrit nga 1.51% në 1.64%. Ndërsa 6-mujori ka qenë pozitiv për bankat dhe uljen e huasë me probleme, treguesit e tjerë, që kanë ndikim në ekonomi nuk kanë qenë aq pozitivë. Kreditimi ka rezultuar i tkurrur, me stokun e huasë dhënë për ekonominë, që në qershor 2017 ra me 1.6%. Sipas statistikave të Bankës së Shqipërisë edhe stoku i depozitave zbriti në 988.6 miliardë lekë në qershor, me një rënie prej 0.6% në raport me muajin e kaluar.
Fituan 11.5 miliardë lekë në gjashtë muaj, bankat vendosin rekord fitimi
Turistët polakë të zhgënjyer me Shqipërinë
“Pushova në Durrës. Hoteli ishte i ri dhe me hapësira të bollshme, me kondicionerë, por në anë të rrugës kryesore, zhurmat ishin të mëdha. Ushqimi ishte i pamjaftueshëm, duhet të mbaje radhë për një bërxollë dhe kishte shumë pak kamerierë. Nuk kishe mundësi zgjedhjeje në ushqim, pasi të gjithë kohën ishin të njëjtat gjëra, edhe proshuta ishte e njëjta. Dhomat pastroheshin dhe peshqirët ndërroheshin.
Por nuk kishte asnjë gjë argëtuese për fëmijët përveç pishinës”. Këto janë përshtypjet që ka shkuar një turist polak që ka qëndruar 10 ditë në plazhin e Durrësit. Si kjo edhe përshtypjet e mëposhtme u dhanë për hotelet shqiptare që agjencia polake Itaka kishte lidhur kontratat. Itaka është një agjenci e madhe polake që këtë verë ka siguruar kontrata me 12 hotele në Shqipëri për oferta all inclusive dhe ka sjellë këtë vit në Shqipëri një numër të konsiderueshëm turistësh polakë.
– “Ne pushuam gjithashtu në hotel ‘….’ në Durrës. Java e parë ishte katastrofike, por javën e dytë disa gjëra u përmirësuan. Vaktet ishin shumë të varfra. Duket qartë se ato janë ende në fillesat e të mësuarit si të shërbejnë për turistët, por pse në kurrizin tonë. Unë mendoj se ata, para se të fillojë sezoni, duhet të marrin leksione për shërbimet bazë që duhen ofruar”, shprehet një tjetër turist polak.
– “Unë qëndrova disa ditë në hotel ‘…’ po në Durrës. Sapo u prezantova me hotelin, gjërat në dhomë nuk ishin si shpjegimet në ofertë. Pastaj dita fillon me një trishtim të madh, pasi një vakt nuk ishte i përfshirë, teksa unë kisha blerë ofertën all inclusive. Pas kërkesave të mia këmbëngulëse për konsumin e drekës m’u ofrua një vakt i ftohtë me një copë mishi që praktikisht ishte e pangrënshme. Në ofertë ishte premtuar se pishina ishte me bar falas, por kjo në realitet nuk ofrohej. Hoteli nuk kishte ekspres kafeje.
Nuk kishte ushqim të mjaftueshëm, ishte pa shije, i ftohtë dhe shumica e vakteve ishin pa mish dhe peshk. Edhe supa gjeje rrallë. Nuk më pëlqeu fakti që në pritje ishin vënë shumë flamuj europianë, ishte edhe ai i SHBA-së, por flamuri polak mungonte. Vendasit as nuk e konceptonin rëndësinë që kishin flamujt, teksa për ne ishte fyese, pasi hoteli ishte i mbushur vetëm me polakë. Avantazhi i hotelit është vendndodhja. Në afërsi të plazhit me rërë, kishte kafene dhe dyqane. Unë mendoj se organizatorët duhet të shesin këtë hotel me vetëm mëngjes, sepse versionet e tjera thjesht nuk janë të arritshme”, shprehet një tjetër vizitor polak për Durrësin.
– “Kam qenë në hotel ‘….’ në Durrës nga data 13 deri më 20 qershor të vitit 2017 me një grup me dhjetëra polakë të tjerë. Hoteli ishte i ri, pajisje të reja dhe në afërsi të plazhit. Mëngjesi atje ishte shumë i vrazhdë sidomos për të konsumuar vaktin e parë”.
“Fjalë për fjalë, nuk kishte asgjë për të ngrënë. Disa domate, sallatë jeshile, pak spageti, disa pjesë të mishit që nuk ishin të mjaftueshme as për 10 persona, supë e holluar me ujë dhe kështu. Pavarësisht ankesave tona edhe të nesërmen asgjë nuk kishte ndryshuar, përveçse supa bashkë me mishin u zhdukën nga menuja. Peshku gatuhej në vaj, ishte shumë i hollë dhe tejmase i skuqur. Në mëngjes arrije të merrje vetëm një briosh, pasi në të shumtën e rasteve çaji dhe lëngjet kishin mbaruar, kanat ishin të boshatisura dhe nuk mbusheshin prapë. Nuk bëhet fjalë për ëmbëlsira, akullore dhe fruta. Nuk kishte aktivitete argëtuese. Unë ju them, ju lutem braktisini ofertat all inclusive, pasi mund të ushqeheni me para ekstra, pasi ka plot dyqane perimesh në zonë dhe restorante të tjera që ofrojnë vakte të lira. Kostot e mia ishin shumë më të mëdha se oferta që më dha Itaka. Pushimet e mia u prishën”, thotë një tjetër turist për hotelin në të cilin agjencia polake Itaka kishte lidhur kontratën.
– “Unë qëndrova në Durrës në korrik 2016 në hotel ‘…..’. Zona përreth është dramë e madhe, plot plehra dhe baltë. Ushqimi ishte i ftohtë dhe gjithmonë i njëjti, një pulë e servirur në forma të ndryshme. Restoranti nuk ka pajisje për ngrohjen e ushqimit. Për dhomën e hotelit nuk mund të ankohem. Muzika ishte gjithnjë me zë të lartë në çdo orë të ditës dhe kishim përshtypjen se ishte në dhomën tonë. Muzika ishte vendase, gjithmonë me zë të lartë, thjesht e padurueshme. Uji në det ishte i ngrohtë dhe noti ishte gjëja më e mirë atje”, është shprehur një tjetër turist polak.
– “Kam qëndruar në Shëngjin në hotel ‘….’ për shtatë ditë. Po shoh që keni bërë shumë komente negative për këtë hotel, por situata nuk është kaq e rëndë. Hoteli është i madh pasi ka pothuajse 500 dhoma, kështu që fakti se ka shumë njerëz nuk duhet të befasojë askënd. Dhomat janë shumë të mëdha, banjo gjithashtu. Nëse nuk të pëlqen pamja, lehtësisht ndryshon dhomën. Për ushqimin dhe pijet ju lutem mos lexoni komentet e gjyshërve apo biznesmenëve, të cilët kërkojnë superluks duke paguar vetëm 2500 ZL (350 euro). Ushqimi qe i shijshëm dhe jo monoton. Në ofertat e alkooleve janë vetëm vera dhe birra.
Uji i detit është i ngrohtë, por shpesh të duhet të luftosh për të zënë një shezlong. Shqipëria nuk është aq e ndyrë, sa po shkruani këtu, shumë qytete në Poloni, duken më keq, në aspektin e shërbimit hotelier. Shqipëria është një vend shumë i qetë gjatë natës, kemi ecur sikur të ishim në vendin tonë, pa na shqetësuar aspak. Nuk ke mundësi për shopping, por kjo nuk është ndonjë mangësi e madhe. Unë zakonisht nuk bëj komente për hotelet, por jam shumë i habitur se ky hotel është vlerësuar në mënyrë të ulët”. Këto ishin përshtypjet e një turisti polak që pushoi vitin e kaluar në Shëngjin.
– “Kam qëndruar në Durrës. Hoteli ishte i pastër dhe peshqirët ndërroheshin. Ushqimi shumë i keq dhe ndaj nesh u krye një vjedhje”, shprehet një tjetër turist polak.
– “Kam qëndruar në Durrës për dy javë në shtator 2016. E vlerësoj shumë pozitivisht hotelin. Njerëzit që punonin në hotel ishin dashamirës dhe pronari i tij ishte gjithë kohën pranë nesh. Ushqimi ishte i mirë dhe i ngrohtë. Mëngjesi pak i varfër dhe nuk shërbeheshin salsiçe dhe proshuta, siç ne jemi mësuar. Por vlerësimi im është me superlativa për komoditetin dhe ambientin miqësor”, shprehet një tjetër turist nga Polonia.
– “Kam qëndruar në Durrës disa ditë. Mëngjesi ishte si një shuplakë për ne. Por kishe mundësi të konsumoje vakte të lira jashtë ofertës në restorantet përreth. Në plazh kishte shumë gjëra që të bezdisnin. Shitës frutash dhe gjërash të tjera nuk të linin asnjë minutë të qetë dhe qentë e rrugës ishin të frikshëm. Ata pushonin ngjitur me ne të qetë në diell. Kur vinte darka, lukunia e mushkonjave të bënte copë. Ishte hera e para e imja në Shqipëri dhe e kam shumë të vështirë t’ju them juve që të shkoni atje”, shprehet një tjetër turist polak.
– “Unë kam pushuar në Durrës në shtator 2016. Për çmimin që paguajmë kushtet janë të mjaftueshme. Dhoma kishte disa probleme të vogla që vinin nga ndërtimi, si për shembull pllaka të vëna shtrembër, por në përgjithësi kushtet nuk janë keq dhe pamja është shumë e mirë, nga deti. Hoteli ka karriget e veta në plazh, rëra ishte e pastër dhe kishte një pamje të bukur nga tarraca në katin e nëntë. Ushqimi gjithashtu shumë i mirë, një përzgjedhje mjaft të madhe me ëmbëlsira dhe fruta. Pastrimi ishte i përditshëm. Në përgjithësi, shqiptarët kanë ende disa gjëra për të mësuar, por mendoj se ‘…..’ është një nga hotelet më të mira në këtë pjesë të rajonit të Durrësit. Personalisht, unë kam qenë i kënaqur”.
Ligji i gjuhës shqipe në Maqedoni drejt miratimit
Ligji i ri për gjuhën shqipe në Maqedoni – i parë si dispozita e fundit ligjore që rrjedh nga marrëveshja e paqes së vitit 2001, e cila i dha fund një konflikti të armatosur midis kryengritësve shqiptarë dhe forcave maqedonase të sigurisë – pritet të miratohet së shpejti në Parlamentin maqedonas.
Ligji do të shtojë përdorimin zyrtar të shqipes në të gjithë vendin, ku shqiptarët etnikë përbëjnë rreth një të katërtën e popullsisë prej 2.1 milionë banorësh. Ai do të lehtësojë komunikimin në gjuhën shqipe në institucione si komunat, spitalet dhe gjykatat.
Në një marrëveshje midis Partisë kryesore Social Demokratike, LSDM dhe partnerëve të saj të koalicionit shqiptar, u ra dakord të dërgohen për vlerësim dy pjesët kryesore të ligjit në Komisionin e Venecias.
Komisionit të Venecias, një organ këshillues të Këshillit të Europës, do t’i kërkohet të vlerësojë nëse hedhja në treg e kartëmonedhave dygjuhëshe dhe uniformave të ushtrisë dhe policisë janë në përputhje me Kushtetutën maqedonase dhe Marrëveshjen e Ohrit për paqen të vitit 2001.
Nëse kjo pohohet, ato mund të përfshihen lehtësisht në ligj pak më vonë, tha për mediat kryeministri Zoran Zaev të shtunën.
“Nuk do të ketë kartëmonedha dhe uniforma dygjuhësore (në ligjin e ri), nëse Komisioni i Venecias nuk konfirmon se kjo është në përputhje me Kushtetutën. Ne nuk kemi paragjykime për këto gjëra”, tha Zaev.
“Në ligj është përfshirë çdo gjë që përmirëson cilësinë e jetës së qytetarëve dhe që e lejon Kushtetuta”, shtoi ai.
Zaev e premtoi ligjin për shtimin e përdorimit zyrtar të shqipes kur ai arriti një marrëveshje koalicioni me disa parti shqiptare më herët këtë vit.
Në korrik, partia në koalicion PDSH – Lëvizja për Reformat kërcënoi të tërhiqte mbështetjen e saj jetike për qeverinë, nëse Zaev nuk e dorëzonte ligjin brenda 100 ditëve të para të administratës së tij.
Ligji aktual i gjuhës e përkufizon gjuhën shqipe si gjuhë zyrtare, por ajo ka status vetëm në zonat ku shqiptarët përbëjnë mbi 20 për qind të popullsisë.
Ligji i ri i propozuar ka shkaktuar shumë kritika nga ish-partia qeverisëse VMRO-DPMNE, e cila ka akuzuar Zaevin se ka bërë shumë lëshime ndaj partnerëve shqiptarë dhe ka tradhtuar interesat kombëtare të Maqedonisë. VMRO-DPMNE këmbëngul se ligji mund të rrezikojë karakterin unitar të Maqedonisë.
Duke komentuar për mundësinë që disa maqedonas etnikë e shohin si kërcënim ligjin e gjuhës, ambasadori amerikan në Shkup, Jess Baily, tha të premten se është e rëndësishme që ligji “të bazohet në udhëzimet e përcaktuara në Marrëveshjen Kornizë të Ohrit”.
“Kjo është një çështje e rëndësishme që duhet diskutuar dhe gjetur zgjidhje për të krijuar një shoqëri gjithëpërfshirëse dhe një sistem politik gjithëpërfshirës, por gjithashtu të ruhet uniteti dhe bashkësia midis të gjithë njerëzve të këtij vendi”, tha Baily për “Alsat M TV”.
Miratohen sanksionet e reja ndaj Koresë në OKB
Këshilli i Sigurimit i Kombeve të Bashkuara votoi njëzëri të shtunën për të miratuar një rezolutë me nismën e Shteteve të Bashkuara, që i heq Koresë së Veriut 1 miliard dollarë të ardhura në vit, të cilat përdoren prej saj për programin e jashtëligjshëm bërthamor dhe balistik.
Rezoluta për sanksione shtesë erdhi si përgjigje ndaj lëshimit nga Pheniani të raketave balistike ndërkontinentale më 3 dhe 28 korrik, të cilat treguan se Koreja e Veriut mund të ketë arritur aftësinë për të vënë në shënjestër SHBA dhe pjesën më të madhe të Europës.
Dispozitat e rezolutës në thelb i mohojnë Phenianit një të tretën e të ardhurave vjetore prej 3 miliardë dollarësh në formë eksportesh. Objekt i rezolutës janë katër sektorë të eksportit: qymyrguri, hekuri dhe minerali i hekurit, minerali i plumbit dhe plumbi, si dhe ushqimet e detit.
Ambasadorja e Shteteve të Bashkuara në OKB, Nikki Haley, tha se SHBA janë “duke marrë dhe do të vazhdojnë të marrin masa të kujdesshme mbrojtëse për të ruajtur veten dhe aleatët” nga kërcënimi që paraqet Koreja e Veriut, për të cilin ajo tha se, “po bëhet gjithnjë e më i rrezikshëm”.
Në dy rezoluta të miratuara në mars dhe nëntor të vitit të kaluar, Këshilli i Sigurimit vendosi limite për eksportet e qymyrgurit, që është eksporti më i madh i Koresë së Veriut.
“Në këtë rezolutë nuk bëhet fjalë për kufizim, qymyri nuk do të lejohet. Të gjitha eksportet e qymyrit ndalohen të eksportohen nga Koreja e Veriut”, tha për “Zërin e Amerikës” një diplomat i Këshillit të Sigurimit para votimit.
Diplomati tha se me heqjen e sasisë së lejuar, të ardhurat e eksportit të Koresë së Veriut menjëherë do të pësojnë një rënie prej 400 milionë dollarësh në vit.
Ndalimi i eksportit të hekurit dhe e mineralit të hekurit do ta privojë Korenë e Veriut nga rreth 251 milionë dollarë këtë vit. Eksportet e plumbit dhe mineralit të plumbit pritej t’i sillnin vendit 113 milionë dollarë të ardhura këtë vit, ndërsa prodhimet e detit rreth 300 milionë dollarë.
Rezoluta gjithashtu ndalon vendet e ndryshme të pranojnë punëtorë të tjerë sezonalë nga Koreja e Veriut. Pheniani është i njohur për dërgimin e shtetasve të tij në vende të tjera për të punuar dhe pastaj i konfiskon një pjesë të mirë ose të gjitha pagat, duke i kthyer ata në thelb në skllevër të punësuar.
Rezoluta forcon zbatimin e sanksioneve ekzistuese. Që nga viti 2006, Këshilli i Sigurimit ka vendosur disa herë sanksione gjithnjë e më të ashpra ndaj Koresë së Veriut për provat e saj bërthamore dhe lëshimin e raketave balistike.
Përveç sanksioneve, rezoluta përcakton nëntë individë të Koresë së Veriut dhe katër njësi ekonomike, të cilëve u bllokon pasuritë dhe i ndalon të udhëtojnë.
Tillerson-Lavrov, takim për sanksionet e reja amerikane
Sekretari amerikan i Shtetit, Rex Tillerson tha të hënën se ai dhe ministri i Jashtëm rus, Sergei Lavrov diskutuan për “shumë punë” që sipas tij duhen bërë lidhur me marrëdhëniet mes SHBA dhe Rusisë. Dy kryediplomatët mbajtën bisedime në periferi të një forumi rajonal në Filipine.
Takimi ishte kontakti i parë i nivelit të lartë mes dy vendeve që nga nënshkrimi javën e kaluar nga Presidenti Donald Trump i ligjit për sanksione të reja, që ndëshkojnë Rusinë për ndërhyrjen në zgjedhjet presidenciale të vitit 2016.
“Po përpiqemi t’i ndihmojmë ata të kuptojnë se sa serioz ka qenë ky incident dhe sa seriozisht i ka dëmtuar marrëdhëniet midis popullit amerikan dhe atij rus, se kjo ka krijuar mosbesim serioz midis dy vendeve tona dhe se ne na duhet të gjejmë ndonjë mënyrë për ta zgjidhur këtë”, tha sekretari amerikan i Shtetit.
Sekretari Tillerson tha se i kishte komunikuar zotit Lavrov se SHBA do t’i përgjigjet deri më 1 shtator urdhrit të Rusisë për të larguar qindra diplomatë dhe personel tjetër nga objektet diplomatike amerikane në Rusi.
Ish-presidenti Barak Obama, pak javë para se të largohej nga Shtëpia e Bardhë, dëboi 35 diplomatë rusë dhe mbylli dy objekte ruse në Shtetet e Bashkuara, pasi komuniteti i zbulimit amerikan arriti në përfundimin se presidenti rus, Vladimir Putin kishte urdhëruar personalisht ndërhyrjen në zgjedhjet presidenciale amerikane.
Rusia nuk u hakmor në atë kohë, por me miratimin e sanksioneve të reja amerikane, Moska urdhëroi SHBA të largonin 755 diplomatë dhe punonjës të tjerë, shumë prej të cilëve rusë, nga ambasada dhe konsullatat e saj në Rusi.
Volker, së shpejti në Rusi për bisedime mbi Ukrainën
Ndërkohë, Rusia tha të dielën se Shtetet e Bashkuara do të dërgojnë së shpejti një përfaqësues në Moskë lidhur me situatën në Ukrainën Lindore, për të zhvilluar bisedime me zyrtarët rusë mbi dhunën që vazhdon.
Ministri i Jashtëm rus, Sergei Lavrov e bëri njoftimin të dielën, pas takimit me homologun amerikan.
Ministri Lavrov tha se diplomati amerikan, Kurt Volker do të takohej me të dërguarin rus për Ukrainën, Vladislav Surkov. Zoti Volker muajin e kaluar vizitoi Ukrainën Lindore, ku separatistët rusë të mbështetur nga Moska luftojnë për më shumë se tre vjet me forcat ukrainase. Konflikti që ka marrë mbi 10 mijë jetë, filloi kur Moska aneksoi gadishullin e Krimesë nga Ukraina.
Ministri rus tha se megjithë sanksionet amerikane, Moska i përmbahet bindjes se, “homologët amerikanë duhet të mbajnë të hapur dialogun. Nuk ka alternativë tjetër”.
Sa të pavarur vërtet janë gjykatësit gjermanë?
Në shtetin ligjor pavarësia e gjykatësve nuk është privilegj, por detyrim. Në Gjermani kjo është e sanksionuar në Kushtetutë: “Gjykatësit janë të pavarur dhe i nënshtrohen vetëm ligjit”, thuhet në nenin 97, paragrafi 1.
Pavarësia e sistemit gjerman të drejtësisë ka dy forma: Nga njëra anë pavarësia faktike, ajo që lidhet me kompetencën e lëndës. Gjykatësit nuk lejohen të ndikohen në rastet e vendimeve gjyqësore as nga drejtuesit e as nga kolegët, si për shembull përmes udhëzimeve në vendin e punës apo vlerësimeve që jepen për punën e tyre.
Kësaj i shtohet pavarësia personale – në bazë të së cilës, gjykatësit e emëruar përgjithmonë nuk lejohet të dëbohen nga puna apo të zhvendosen kundër vullnetit të tyre. Me këtë synohet të pengohet që gjykatësit të bien pre e arbitraritetit, që mund të ndikojë në pavarësinë e tyre.
A ka ndikim politika?
E megjithatë asnjë sistem nuk është i përsosur: Edhe në Gjermani vihet në pikëpyetje, kritikohet apo kontestohet neutraliteti i gjykatësve dhe pavarësia e tyre: Kush lejohet të vendosë për emërimin e gjykatësve dhe karrierën e tyre?
“Në emërimin e gjykatësve në lande parimisht vendoset pas verifikimeve të rrepta”, shpjegon ekspertja e ARD-së për çështjet ligjore, Gigi Deppe. “Por çështja tjetër është, se sa ndikim ka politika në ngjitjen në karrierë të gjykatësve”.
Se kush emërohet apo rritet në detyrë, kjo merret me vendim nga komisionet zgjedhore të gjykatësve. “Në këto komisione zgjedhore janë anëtarë mjaft politikanë nga parlamentet e landeve”, thotë Deppe. “Pjesërisht politikanët kanë jo pak ndikim në emërimin e gjykatësve në poste”.
Përfaqësues nga populli si bashkëvendimmarrës
Pjesëmarrja e politikës ka arsyet e saj, sqaron ekspertja Deppe. “Edhe mes juristëve më kritikë nuk hidhet poshtë plotësisht votimi i gjykatësve federalë. Anët e saj të mira janë pasi përfaqësues nga populli thonë fjalën e tyre”. Ndryshe ekziston rreziku, që gjykatat të pasqyrojnë shumë pak opinionin e popullit.
“Gjykatësja e parë lezbike në Gjykatën Kushtetuese, thotë për shembull, se ajo pa influencën e deputetëve Të Gjelbër dhe Të Majtë ndoshta nuk do të ishte zgjedhur”, shprehet Deppe. “Një trupë gjykatësish, tradicionalisht konservatorë, nuk do ta përfytyronte dot një gjë të tillë”.
Kompasi i brendshëm
Kush do të jetë jurist, nuk duhet të jetë vetëm një jurist i mirë. “Shumë i rëndësishëm është edhe botëkuptimi i brendshëm i gjykatëseve e gjykatësve”, thotë Deppe. Sipas Kushtetutës, gjykatësit duhet të vendosin në bazë të ligjeve ekzistuese, edhe kur vendimi nuk i përgjigjet qëndrimit që kanë ata për të drejtën. Këtu luan rol botëkuptimi. “Këtu çështja është nëse dikush është rritur në kushte të njëjta, nëse ka njohje personale, nëse në raste të tilla juristët shfaqin mirëkuptim për qëndrimet e politikanëve të zgjedhur”.
…edhe opinioni publik
Sipas ekspertes Deppe nuk ka ndikim të hapur tek drejtësia në Gjermani. “Në këtë çështje gjykatësit gjermanë kanë mjaft vetëbesim dhe nuk do ta toleronin. Nga ana tjetër një sjellje e tillë është e përçmueshme në opinion”. Në të shkuarën, nëse ka ndodhur që ndonjë politikan me përgjegjësi ka komentuar ndonjë vendim gjyqësor, ka pasur reagime të forta”, thotë Deppe, duke theksuar se politikanit në fjalë kjo i është mbajtur mend.
Kufijtë e pavarësisë
“Nemo iudex in sua causa” – një parim themelor i të drejtës të thotë – “askush nuk është gjykatës për kauzën e vet”. Por a përbëjnë përjashtim gjykatësit si pjesë e sistemit të së drejtës? Ata interpretojnë dhe gjykojnë, se si mund të kuptohet dhe duhet të kuptohet ligji, ata gjykojnë për veprimet e kolegëve të tyre. Disa janë kritikë, por edhe në këtë pikë gjykatësit nuk janë fare të paprekshëm.
Një institucion i brendshëm kontrolli shqyrton punën e tyre, trajton ankesat kundër gjykatëseve e gjykatësve. Gjykatësit mund të vihen para përgjegjësisë se kanë shtrembëruar ligjin apo e kanë interpretuar atë gabimisht duke u shkaktuar dëm të tjerëve. Ata mund të pushohen apo largohen në një post tjetër në kuadër të një procedure disiplinore.
Instancat e fundit
Megjithë mekanizmat e kontrollit sistemi i drejtësisë në Gjermani është i mbyllur. A e bën kjo atë të cenueshëm? “Për fat të mirë nuk është kështu”, thotë Deppe. “Kemi dy gjykata europiane, që shpesh verifikojnë edhe vendimet e gjykatave gjermane. Gjermania si anëtare e bashkësisë europiane i pranon vendimet e Gjykatës së Lartë Europiane (EuGH) dhe të Gjykatës për të Drejtat e Njeriut (EGMR) në Strasburg”. “Nganjëherë del një rezultat tjetër nga këto verifikime”, thotë ekspertja Deppe. Së fundmi një vendim për dëbimin i gjykatave gjermane u ndal nga Gjykata e Strasburgut. “Kjo tregon se çështja shihet edhe një herë nga një këndvështrim tjetër”.
Reparacionet ndaj Polonisë, taktikë çorientuese e Kaczynski-t
Bartosz Dudek
Me të vërtetë, monstruoziteti i krimeve gjermane edhe ndaj polakeve dhe polakëve jo hebrenj dhe veç të tjerash masakrimi i 150.000 civilëve vetëm në Kryengritjen e Varshavës në vitin 1944, mbeten përgjithmonë një turp dhe një padrejtësi skandaloze. Kjo aq më tepër, kur thuajse askush nga përgjegjësit gjermanë nuk dha llogari ndonjëherë për këtë para drejtësisë.
45 miliardë dollarë vetëm për Varshavën
Por këto krime nuk kanë vetëm një anë morale, por edhe një anë (tjetër) materiale: vetëm për të kompensuar shkatërrimin e Varshavës, Gjermania duhet t’i paguante Polonisë 45 miliardë dollarë amerikanë – kjo është shuma që llogariti kryetari i atëhershëm i Bashkisë së Varshavës, Lech Kaczynski.
I projektuar në të gjithë vendin, dëmshpërblimi ndoshta duhet të jetë dhjetë ose njëzetfish më i lartë. Kjo do të ishte një shumë, e cila duhet të paguhej nga breza të tërë për dekada me radhë. Po të mbash parasysh, që pagesa e fundit e reparacioneve të Gjermanisë ndaj Francës dhe Belgjikës për Luftën e Parë Botërore u bë vetëm në vitin 2010, mund të krijosh një përfytyrim për dimensionet e pretendimeve të mundshme.
Por ishte pikërisht përvoja me pagesat e reparacioneve pas Luftës së Parë Botërore, e cila bëri që pas Luftës së Dytë Botërore të lindë mendimi që ky gabim të mos përsëritet më. Sepse konsiderohet e padiskutueshme, që rëndimi nga reparacionet dhe kriza ekonomike që rezultoi prej tyre i shtruan rrugën diktaturës së Hitlerit. Prej kësaj, fuqitë fituese mësuan. Në Marrëveshjen e Londrës për Borxhet në vitin 1953 – sigurisht pa pjesëmarrjen e Bashkimit Sovjetik dhe të Polonisë – ata i shtynë pretendimet për reparacione deri në ditën që nuk vjen kurrë.
Por edhe Bashkimi Sovjetik, pas kryengritjes së 17 qershorit 1953 në RDGJ hoqi dorë nga kërkesat e tjera për reparacione, për ta ndihmuar ekonomikisht shtetin e ri gjerman të sapokrijuar. Të njëjtin hap e bëri, nën presionin e Kremlinit, edhe qeveria e atëhershme komuniste e Varshavës. Ky ishte një vendim i vështirë, por megjithatë vendim i zgjuar. Qeveria polake e ritheksoi këtë vendim në vitin 2004, kur si kundërpeshë Kancelari Gerhard Schröder deklaroi në Varshavë me fuqi ligjore se qeveria gjermane nuk do t’i mbështesë pretendimet për dëmshpërblim të të dëbuarve. Sepse heqja dorë nga Gjermania prej zonave të mëparshme lindore të saj (të cilat i kaluan Polonisë) u pa si një pjesë e dëmshpërblimit ndaj Polonisë për krimet e Gjermanisë. Me këtë në fakt duhet të qe mbyllur tema e reparacioneve. Pyetja që shtrohet është se pse e vë pikërisht tani në rend të ditës qeveria e partisë nacional-konservatore të Polonisë (PiS)?
Kusuri për kritikën ndaj Polonisë
Për këtë ka një shpjegim të thjeshtë: Për pushtetmbajtësin e vërtetë të Polonisë, Jaroslaw Kaczynski, politika e jashtme nuk është gjë tjetër veçse një funksion i politikës së brendshme. Përballë tensioneve në kampin qeveritar pas reformës në drejtësi, e cila hë për hë dështoi, Kaczynski dhe ministri i tij i Mbrojtjes, Antoni Macierewicz mesa duket duan të nisin një taktikë çorientuese. Parulla e “Polonisë, e cila është ngritur nga gjunjëzimi” dhe i tregon vendin fqinjit të fuqishëm Gjermani, gjen jehonë të mirë te zgjedhësit nacional-konservatorë. Veç kësaj, iniciativa e re duhet parë edhe si përgjigje ndaj kritikës së vazhdueshme nga Gjermania dhe nga Brukseli në adresë të Varshavës. “Fëmijët dhe nipërit e vrasësve të degjeneruar nuk do të na mësojnë neve demokracinë”, u shpreh politikani i PiS, Bartosz Kownacki.
Edhe nëse çështja e reparacioneve është vetëm një instrument i politikës së brendshme, nxitja e antipative është helm për marrëdhëniet e ndjeshme gjermano-polake. Kjo dëshmon për kuptimin anakronik dhe të paarsyeshëm të politikës të Jaroslav Kaczynskit, për të cilin objektivi i ruajtjes së pushtetit i justifikon të gjitha mjetet.
Një ditë nga jeta e Mbretit Zog
Jason Tomes
Kompleksi mbretëror në Tiranë përbëhej nga pallati mbretëror dhe rreth gjashtë ndërtesa më të vogla, brenda kangjellave e parmakëve të zbukuruar tek-tuk me llamba qelqi.
Në fakt, pallati mbretëror ishte e njëjta vilë që ishte zgjedhur nga presidenti Zogu në vitin 1928 dhe s’kishte asgjë mbretërore në të. Kishte planin për ndërtimin e një rezidence të re, të përshtatshme për një mbret, disa kilometra në jug të qytetit.
Ndërkohë, Zogu qëndronte i ngulur aty. Askund s’mund të ishte aq e përshtatshme për gardën mbretërore: 500 këmbësore dhe tridhjetë kalorsiakë që mbanin jaka të kuqe në uniformat e tyre ngjyrë ulliri. Regjimenti më i paguar në ushtri, rojet ishin rekrutuar ekskluzivisht nga dega e Zogollit të Matit. Ato qëndronin në shërbim në portat e pallatit, jashtë dyerve dhe nën dritare.
Mbreti i kalonte ditët, pikërisht në këtë kompleks. Ai nuk e kishte problem të pranonte se pse i ishte nënshtruar burgosjes vullnetare.
“S’kam asgjë kundër vdekjes në betejë”, thoshte ai.
“Por nuk kam në plan të lejoj të më qëllojnë në mes të rrugës si qen”.
Ai pretendonte se i detyrohej Shqipërisë të merrte masa të forta parandalimi, sepse ai donte të bënte shumë për vendin e tij para se të vritej, siç priste vërtet se do të ndodhte.
Betejat e tij me bejlerët rivalë, kosovarët, radikalët që mbështesnin Nolin dhe rebelët dukagjinas e kishin shtënë në gjak me një sërë familjesh. Të fyerit i dërgonin herë pas here një zarf me plumb brenda, që ishte premtim se plumbin tjetër do e merrte në zverk. Një vizitor britanik guxoi një herë të sugjeronte se kreu i shtetit duhej të përjashtohej nga ligjet e gjakmarrjes. Guida e tij iu përgjigj: “Mbreti jonë shkëlqesi është një prej nesh, jo si mbreti juaj”.
Ndaj, Zogut iu kthye në zakon të qëndronte larg dritareve, të shihte me kujdes çatitë e ndërtesave përreth dhe të nxirrte revolverin e tij prej shenjës më të vogël të trazimit. Edhe brenda në pallat duhej të ishte gjithnjë në gatishmëri. Një deputet i Parlamentit ishte qëlluar për vdekje në dhomën e adjutantit në vitin 1932.
Në fakt, ligjet e traditës e ndalonin vrasjen në shtëpi.
Kur armiqtë takoheshin si i zoti i shtëpisë dhe i ftuari etika kërkonte mirësjellje. Mbreti pra, mund të përballej edhe me armiqtë më të këqij.
Gjatë intervistave veçanërisht të pazakonta ai mbante një revolver të mbushur nën një shami mbi tryezë, pranë dorës së djathtë, në rast se abuzohej me mikpritjen e tij. Detyrimet zyrtare nënkuptonin pastrimin e rrugëve dhe kërkimin ose evakuimin e shtëpive që ishin pranë rrugës. Njerëzit e Tiranës mund ta shihnin mbretin e tyre duke bërë përshëndetjen në paradat ushtarake në ditët e festave kombëtare. Ndërkohë që ishte e vërtetë se as në vendet e tjera masat nuk afroheshin fizikisht me mbretin, kjo distancë binte më shumë në sy në një qytet të vogël sesa në metropolet moderne.
Kur Zogu mori pjesë në një pritje të inaugurimit të ndërtesës së re të Legatës së SHBA-së në vitin 1930, diplomatët e panë të çuditur teksa ai rrëshqiti nga makina, rendi në ndërtesë, dëgjoi fjalimin dhe u zhduk po aq shpejt sërish. Hapja e Parlamentit ishte njësoj e nxituar në ato raste të veçanta kur ai mbante fjalimin e mbretit, personalisht. “Të huajt këtu shijojnë herë pas here çaste talljeje me të”, ankohej Rose Wilder Lane, shkrimtarja amerikane që jetonte në Tiranë dhe që u bë mikja dhe admiruesja e tij.
Herë pas here, kishte ndonjë shfaqje të papritur të mbretit, kur Zogu bënte shëtitje të shkurtra përkrah nënës së tij, përmes kopshtit trekëndësh ndërmjet rezidencave të tyre.
Ky park në miniaturë ishte si kopsht bashkiak, me trëndafila dhe stola, ku shoqëria all franga vinte të dielash pasdite. Me Sadijen në krahun e tij, ai ishte i sigurt nga vrasësit që respektonin Kanunin. Raste kur dilte nga qyteti ishin të rralla, zakonisht për të shkuar në Mat me motrat e tij, për të ngrënë drekë në shtëpizën e tij në Qafështamë. Ekskursionet kryheshin në rrugë të ndryshme çdo herë, shpërndaheshin informacione false, bëheshin kontrolle për bomba dhe ndryshohej itinerari në momentin e fundit.
Shumë shqiptarë supozonin se mbreti, herët a vonë do të kishte fatin e Esat Pashës apo Ceno Bej Kryeziut, ndaj kujdesi i tij nuk u dukej aspak i habitshëm. “Një njeri me armiq është si një lepur në strofullën e tij që duhet të vëzhgojë për një kohë të gjatë me kujdes për të kaluar rrugën”. Njerëzit e fuqishëm kishin jetuar gjithnjë brenda mureve dhe vetëburgosja ishte shpeshherë forma e vetme e mbrojtjes për një njeri në gjak.
Eksperienca të këtij lloji kishin krijuar dhe fjalën e urtë, “Pushka s’pyet për trimëri, pushka vret”. Ishin kritikët e jashtëm, ata që akuzonin Zogun për burracakëri dhe paranojë.
William Seeds ndjeu nevojën të hidhte poshtë këtë këndvështrim të zakonshëm: Ai nuk është tirani i zbehtë që dridhet në pallatin e tij, siç e përshkruajnë disa; ai ka në favor të tij rininë, pamjen, fuqinë fizike dhe minierat më të admirueshme të mundshme; ndërkohë që është fakt që e ka shpallur veten në luftë, si për të marrë respektin e të mëdhenjve të fiseve të egra në marrëdhëniet personale me të, pavendosmëria dhe mungesa e principeve që e bëjnë përpjekjen e tij të vogël në trajtimin e politikave të larta.
Nëse Zogu ia kishte idenë e qindra njerëzve që mund ta vrisnin ai nuk mund të quhej paranojak. Rose Wilder Lane protestoi: “Nëse ai del në rrugë nuk do të jetonte më shumë se dhjetë minuta dhe nëse ai merr fund, Shqipëria është e marrë fund”.
Frika e mbretit për jetën e tij mund edhe të ketë qenë e ekzagjeruar. Liderë të tjerë kombëtarë mund t’ia besonin mbrojtjen e tyre policisë; Zogu e shihte si të nevojshme që të kujdesej vetë për çdo detaj të mbrojtjes së tij.
Të dërguarit diplomatikë të Italisë dhe Jugosllavisë gjithashtu përpiqeshin ta trembnin duke u kaluar shërbimeve sekrete informacione për komplote në radhët e emigrantëve shqiptarë. Zogu e dinte se ishte i rrethuar nga spiunë italianë, të cilët do të mund t’i jepnin informacione shumë të rëndësishme Hasan Prishtinës, nëse Musolini vendoste të ndryshonte lidershipin e Tiranës.
Zogu nuk u ankua kurrë për kërcënimet që merrte. “Incidente të tilla ndodhin”, thoshte ai. “Këto janë rreziqe që i kanosen çdo kreu shteti”. Meqë dalja jashtë ishte aq e rrezikshme, ai preferonte të rrinte në pallat.
Kompleksi kishte një fushë tenisi dhe palestër, edhe pse mbreti s’i përdorte shpesh ato. Shqiptarët e modës së vjetër nuk e kuptonin pse perëndimorët bënin palestër vazhdimisht. Sporti ishte tipar i shoqërisë europiane për të mbajtur trupin në formë, gjithsesi Zogu nganjëherë e merrte raketën e tenisit. Ato që lavdëronin lojën e tij nuk njihnin ndonjë standard krahasimi.
Rutina e zakonshme e këtij gjeniu duhanpirës ishte gjithçka përveç se e shëndetshme.
“Ai ishte një oxhak njerëzor”, kujtonte një reporter. “S’kam parë njeri të pijë aq shumë duhan dhe pa ndërprerje”.
Sipas këtij burimi, Zogu pretendonte se më 1920-ën e kishte zakon të pinte 250 cigare në ditë. Kjo i bie 15 cigare në orë. Mbase duhanpirës të tjerë po aq të vullnetshëm mund të gjykojnë më mirë nëse një nivel i tillë konsumi duhani është fizikisht i mundur, por të gjithë bien dakord se ai pinte shumë duhan, edhe sipas standardeve shqiptare. Gazetarët me sy të mprehtë për të kapur detajet nganjëherë vërenin një preferencë për markat turke me aromë ekzotike, por të tjerë thoshin se ai s’ishte aq përzgjedhës për sa kohë diçka përmbante nikotinë.
Zogu thoshte se ngrihej në gjashtë të mëngjesit e shtrihej në mesnatë. Ai normalisht ishte në studion e tij të mbingrohur në orën tetë të mëngjesit dhe plani i tij i punës zgjatej në 14 orë në ditë. Një poet zogist e perifrazoi në vargje, “lumi s’fle, deti s’fle, po ashtu nuk fle as mbreti”.
Ushqimi vinte nga pallati i nënës mbretëreshë në një kuti të mbyllur sepse ai kishte besim vetëm tek Sadija. Zakonisht ushqimi përbëhej nga specat, oriz me mish, komposto frutash, djathë i bardhë, bukë e zezë dhe byrek me djathë e arra. Ushqimi i tij i preferuar ishin patëllxhanët e mbushur.
Mbreti lexonte shumë ndaj s’kishte një kufi të qartë ndërmjet punës dhe zbavitjes. Pako të tëra me libra dhe revista vinin rregullisht nga Vjena.
Ai ruante interesin e tij për historinë ushtarake, veçanërisht për periudhën napoleonike dhe një bust i vogël i Napoleonit qëndronte në tavolinën e tij të punës, përkrah një pllake qeramike të Skënderbeut.
Shpeshherë pasi mbaronte ai luante me letra për para me disa prej adjutantëve dhe ministrave të tij. Këto raste shërbenin dhe për të shkëmbyer informacione informale politike. Zogu i mësonte thashethemet më të fundit nga të ftuarit e tij dhe po nëpërmjet tyre përhapte thashethemet për llogari të tij. Oborri shqiptar nuk kishte oborrtarë të asnjë lloji, ndaj dhe Zogut i pëlqente të kishte vizitorë të huaj, veçanërisht nëse këto ishin femra.
Zogu e linte Tiranën zakonisht vetëm një herë në vit. Në pikë të verës, njerëzit preferonin t’i iknin klimës mbytëse të kryeqytetit. Familja mbretërore udhëtonte drejt Durrësit çdo qershor dhe kalonte pranë detit tre ose katër muaj. Zogu kishte shpresuar ta kthente Durrësin në portën e Shqipërisë. Ishte një prej porteve më të mira në Adriatik, sipas qeverisë shqiptare.
Ishte pikërisht këtu në Durrës që në pritje të një të ardhmeje më me influencë, Zogu kishte zgjedhur të ndërtonte pallatin e tij veror. Shumë bashki të etura për të pasur marrëdhënie të mira me Zogun i kishin ofruar atij tokë dhe shtëpi në kohën e shpalljes së monarkisë. Ai zakonisht i vinte këto prona në funksion të ministrisë që të përdoreshin si baraka ose spitale. Vila e tij e pushimeve në Shirokë për shembull, u bë shkollë për oficerët.
Askush nuk i vinte në dyshim meritat panoramike të pallatit të tij në Durrës. Pallati u ngrit mbi një kodër mbi port, me një pamje të jashtëzakonshme ku qyteti dhe deti shtrihej si në pëllëmbë të dorës. Isabel Aderson, e cila pa pallatin teksa ishte në ndërtim e sipër në vitin 1929, mësoi nga guida e saj zyrtare se shkallët e shumta ishin parashikuar që Zogu të mund të bënte stërvitje pa pasur nevojë të dilte jashtë.
Ishte karakteristikë e mbretit që të përqafonte stilin ndërkombëtar, por një udhëtar në kërkim të Shqipërisë së vërtetë u ankua se ndërtesa e parë që pa ishte “si një kazino në një prej brigjeve të Belgjikës”. Kushdo që hynte në Durrës me anije mund ta shihte pallatin. I vetmi tipar shqiptar i tij ishin kuzhinat e ndara nga pjesa kryesore e ndërtesës dhe një statujë e Skënderbeut në hyrje. Pjesa e brendshme kishte një dhomë pritjeje Louis Quatorze, një dhomë ndenjeje Empire dhe një dhomë gjumi Marie-Thereze. Korridori ishte i gjithi prej mermeri të zi. Tavani i dhomës së muzikës ishte i derdhur në ar me motivet e një shqiponje dykrerëshe dhe pjesa më e famshme ishte tualeti, e përbërë nga një vaskë gjigante sipas stilit romak dhe me ujin që rridhte nga buzët e një nimfe bronzi.
Projekti dështonte vetëm në një drejtim.
“Ai e ndërtoi pallatin për të ftuar të famshëm, por nuk pati kurrë të tillë”.
Titullarët e huaj qëndruan larg tij, ndaj ai mbeti pa u përdorur. Në vizitën e tij vjetore nga Tirana, ai qëndronte disa ditë në pallat duke pritur bejlerë dhe zyrtarë vendas e më pas mërzitej duke u sorollatur në koridorret e mermerit e më pas zbriste në shtëpinë e tij disa metra më në jug.
“Pallatet më mërzisin”, thoshte Zogu kur priste gazetarët e huaj në shtëpitë njëkatëshe buzë detit. Këtu, jeta e përditshme ishte më e qetë se në kryeqytet. Buzë detit, mbreti e ndërronte kostumin e tij të zakonshëm gri me pantallonat e bardha prej stofi dhe një xhaketë sportive blu. Pjesën më të madhe të kohës qëndronte në studio, një zyrë e vogël e pajisur me disa karrige të lehta, një tryezë kafeje dhe një tavolinë. Lluca ishte një problem më vete, ndaj vizitoreve femra u kërkohej të mos vishnin taka të larta. Meqë këtu vizitohej nga më pak njerëz se në kryeqytet, Zogu e përdorte shpesh telefonin. Shqipëria nuk ishte lidhur me rrjetin ndërkombëtar, por linjat ndërmjet pallateve, ministrive dhe postave të xhandarmërisë funksiononin.
Pasdite vonë, kur koha bëhej më e freskët luhej muzikë nga banda mbretërore dhe mbreti mund të nxirrte gramafonin e tij dhe disqet me muzikë klasike e të kërcente nën tingujt e hiteve të kohës. Shpeshherë organizoheshin shfaqje filmash në shtëpinë e kinemasë. Motrat e tij dhe fëmijët pëlqenin të shihnin Charlie Chaplin dhe Shirley Temple. Të gjithë binin herët për të fjetur.
Ndryshe nga ç’besohet, ballot luksoze, shpenzimet e tepruara dhe format e tjera të ekstravagancës nuk ishin tipar i mbretërisë së Zogut. Kushtetuta e vitit 1928 i kishte caktuar mbretit 500 mijë franga ari në vit, si dhe shpenzimet për stafin dhe udhëtimet. Nëna mbretëreshë dhe princeshat merrnin 120 mijë të tjera.
Edhe pse ishte shumë më pak se shuma që i paguhej mbretërve të Rumanisë dhe Jugosllavisë, lista civile e Shqipërisë ngjante e tmerrshme në një vend, kur të ardhurat vjetore zor se i kalonin 1 milion paund dhe ku thesari ishte gjithnjë në deficit.
Siç mund të vërenin diplomatët e huaj, shpenzimet e tij më ekstravagante ishin ato që kishin si synim të linin bejlerët në hije. Ai e kishte shumë me qejf që t’i vinte në siklet, kur bëhej fjalë për shkëmbim dhuratash. Prestigji ishte gjithashtu një motiv tjetër për të blerë disa limuzina (më së shumti “Mercedez Benz”). Ai nuk i ngiste vetë ato, por rrugët malore kërkonin motorë të fuqishëm. Për t’u bërë përshtypje krerëve të fiseve, mbreti ekspozonte koleksionet e tij të qilimave orientalë dhe armët antike.
Shpenzimet më të mëdha dëshmojnë se mbreti paguante trefish më shumë për çdo gjë që familja mbretërore blinte në treg.
Mbase mbreti nuk e kuptonte se faturat e ushqimeve të tij fryheshin më shumë se ç’duhej; por në fakt ka më shumë mundësi që ai ta dinte shumë mirë, por dashamirësia e tregtarëve tiranas mund të meritonte një shpërblim të tillë.
PSG, gati për një tjetër çmenduri
PSG nuk e ka mbyllur merkaton me ardhjen e Neymar në këmbim të 222 milionë eurove, teksa ditët e ardhshme do të synojë edhe sulmuesin e Monacos, duke bërë një ofertë të majme për Mbappe. Sulmuesi i ri francez ka kapur vëmendjen e klubeve të mëdha në Europë dhe lëvizja e tij duket e afërt, edhe pse Monaco ka kërkuar 180 milionë euro neto. Deri më tani, Real Madridi është ekipi më i mirëvendosur ndaj tij. Mbappe kurrë nuk e ka fshehur admirimin e tij për Cristiano Ronaldon dhe të luajturin në krah të tij. Portugezi mund të jetë një nxitje për lojtarin 18-vjeçar, që të kalojë në “Santiago Bernabeu”. Por, problemi mund të jetë gjetiu. “Los Blancos” preferojnë që Mbappe të qëndrojë një vit më shumë në Principatë, që të rritet, ndërsa PSG e dëshiron ta marrë këtë verë dhe të pagëzojë trident-in MCN (Mbappe, Cavani, Neymar). Gjithsesi, ekipi parisien do të ketë probleme. Më i vështiri për t’u zgjidhur do të jetë ekonomik dhe se si të mos bjerë në grackën e “fair-play”-it financiar. Pasi kaloi 222 milionë euro për Neymar, tani i duhen të gjejë mënyra të tjera për të financuar një nënshkrim të ri e të tillë në merkato. Duke pasur parasysh se Neymar do të kushtojë rreth 120 milionë euro në vit, midis nënshkrimit dhe pagës, PSG është i detyruar të shesë edhe këtë verë, sipas “Le Parisien”. Krychowiak, Jese dhe Aurier, këto janë tre lojtarët që i kanë dyert të hapura. Në fakt, opsioni më fitimprurës për PSG do të jetë shitja e Angel di Maria. Nga argjentinasi priten të merren rreth 70 milionë euro. Ditët e fundit ai ka folur për interesin e mundshëm të Barcelonës, për miqësinë e tij me Messin. Edhe Draxler mund të jetë viktima më e madhe e ardhjes së Neymar. Gjermani arriti 8 muaj më parë në bazë të një operacioni prej rreth 40 milionë eurosh. Ai shpejt i ka fituar zemrat e tifozëve të PSG, por mbërritja e brazilianit e bën të vështirë aktivizimin e tij. Të dielën agjenti i tij ishte në Barcelonë.
Juventus pëlqen Kovaçiç dhe “ëndërron” Strootman
Juventus ka nevojë për një mesfushor. Mes Matuidi (gjithmonë i pari në listë), N’Zonzi (i ndjekur prej kohësh), Emre Can (i preferuari, por Klopp nuk ka ndërmend ta shesë) dhe Andre Gomes, ja ku del në skenë edhe një emër i ri, kroati Mateo Kovaçiç, të cilin Inter e shiti te Real Madrid për 40 milionë euro. Profili taktik i Kovaçiç është shumë ndryshe nga emrat e lartpërmendur, por emri i tij, ashtu si një vit më parë, ka nisur të qarkullojë në korridoret e merkatos së klubit bardhezi.
Ndërkohë nga Holanda, gazeta sportive “Algemeen Dagblad”, prej disa ditësh, shkruan se Juventus është gati të paguajë klauzolën për blerjen e Kevin Strootman për 45 milionë euro, një lëvizje që mund të vijë menjëherë pas Superkupës së Italisë më 13 gusht. Megjithatë, klubi i Juventus ka mohuar gjithçka. Për më shumë që Strootman shihet si një nga pikat kyçe të Romës dhe ka shprehur disa herë dëshirën për të qëndruar në kryeqytet. Shumë e vështirë të mendohet një marrëveshje e tij me Juven, por jo e pamundur.
Kryesore
Continue to the category
