Ministria e Ekonomisë ka shpallur ditët e fundit fituesin e koncesionit për ndërtimin, zhvillimin, mirëmbajtjen dhe operimin e Zonës së Teknologjisë dhe Zhvillimit Ekonomik (ZTZHE) të Spitallës, në Durrës.
Zona e lirë ekonomike do të ketë një sipërfaqe prej 101,2 hektarësh dhe do të jepet për 99 vjet me një qira simbolike prej 1 euro, konsorciumit të kompanive “Pelikan” shpk, “The Best Construction” shpk dhe “Vëllezërit Hysa” shpk.
Konsorciumi i kompanive, i cili do të përfitojë nga taksa preferenciale, parashikon të ndërtojë një fabrikë për pasurimin e ferrokromit, një investim prej 39 milionë eurosh që mund të punësojë deri në 2500 punonjës.
ZTZHE në Spitallë është një prej tri zonave të lira ekonomike të shpallura nga Ministria e Ekonomisë që në gusht të vitit 2015. Dy zonat e tjera janë në Koplik dhe Vlorë.
Dhënia me koncesion e zonës ekonomike në Spitallë ka histori të gjatë. Në vitin 2008, qeveria Berisha njoftoi zhvillimin e një parku industrial prej 805 hektarësh, me koncesion 35-vjeçar. Plani nuk u zbatua asnjëherë.
Në janar 2015, qeveria e Rama e zvogëloi sipërfaqen e zonës në 500 hektarë, me një çmim simbolik prej 1 euro dhe një koncesion prej 35 vjetësh. Në korrik të vitit 2015, kohëzgjatja e koncesionit u shtri deri në 99 vjet.
Përkundër thashethemeve rreth investitorëve turq apo maqedonas, tenderi, i hapur nga qeveria, mori vetëm dy oferta nga kompani kineze pa ndonjë eksperiencë të mëparshme në këtë fushë. Një nga dy ofertuesit publikoi një foto në internet ku kishte dalë së bashku me vëllain e kryeministrit Rama. Ky tender u anulua në shkurt të vitit 2016 nga Kryeministri Rama për të “shmangur spekulimet politike”:
“Unë dëgjova një akuzë për një proces transparent, me procedurë ndërkombëtare, për Zonën Ekonomike të Spitallës dhe vetëm për faktin që im vëlla ishte shoqëruar me një shokun e tij që nga emigracioni në Amerikë, që është sipërmarrës dhe është i lidhur me kompaninë që mund të ishte fituese, unë i kërkova ministrit anulimin”.
Ndërmarrjet kineze, megjithatë, morën një përgjigje zyrtare nga ministrja Milva Ekonomi ku shkruhej se, “dokumentet e tyre nuk plotësonin kushtet e vendosura nga Ministria e Ekonomisë”. Më pas në prill 2016 sipërfaqja e zonës u reduktua më tej në 200 hektarë.
Në shkurt 2017, një tender i dytë u njoftua nga ministrja Ekonomi për 101.2 hektarë, i cili tani është fituar nga konsorciumi shqiptar.

Fiton kompania me ofertë 53 milionë euro më pak

Ministria e Zhvillimit Ekonomik ka surprizuar jo pak me vendimin e saj, për të shpallur kompaninë fituese që do të zhvillojë zonën industriale në Spitallë të Durrësit. Sipas ministrisë, konsorciumi fitues është bashkimi i përkohshëm i kompanive “Pelikani”, “Vëllezërit Hysa” dhe “Best Construction”, me një vlerë financiare prej 38,4 mln eurosh. Kjo shumë rezulton dyfish më pak se oferta që kompania e dytë në garë, kishte ofruar për investim, rreth 92 mln euro.
Kjo vendimmarrje e ministrisë, shton dyshimet se shpallja e fituesit, lidhet me afera korruptive të njerëzve me pushtet, që qëndrojnë pas këtij konsorciumi. Por vlera financiare nuk është elementi i vetëm që e komprometon këtë vendim.
Mësohet se kompania e shpallur fituese, ka në plan që në zonën e Spitallës, të ndërtojë një fabrikë të pasurimit të ferrokromit. Ky fakt bie në kundërshtim me llojin e aktivitetit që parashikohet për zhvillimin e kësaj zone. Nëse do të gjejë zbatim, ky projekt do të ketë një ndikim të madh negativ në mjedis, pasi Spitalla është vetëm 2 km larg zonës turistike të Gjirit të Lalzit apo Hamallajt.
Plan-projekti dhe vlera financiare, janë dy elemente thelbësorë që përcaktojnë fituesin në një garë, por mesa duket, ministria dhe Komisioni i Vlerësimit të Ofertave, nuk i kanë marrë këto në konsideratë, duke ngritur pikëpyetje lidhur me këtë vendimmarrje. Dyshimet shtohen më tej kur Komisioni i Vlerësimit të Ofertave ka marrë vendim për të shtyrë me dy herë afatin për shpalljen e fituesit, pa dhënë asnjë arsye për ta argumentuar.
E nëse do të flitet më tej për kriteret e tjera lidhur me kohën e përfundimit të investimit, numrin e të punësuarve, planin e biznesit etj., vendimmarrja e Ministrisë së Ekonomisë do të duhet të anulohet, pasi është në shkelje të hapur të ligjit. Ky vendim absurd që shpërfill interesin për komunitetin dhe buxhetin e shtetit duket se do të përfundojë në Prokurori.

Dy kompanitë që garuan për koncesionin

Ofertën më të madhe e ka dhënë kompania “Edil Al-IT” me seli në Tiranë. Kjo firmë kërkon të zhvillojë këtë zonë me një investim rreth 89 milionë euro, ndërsa synonte të hapte 12 mijë vende të reja pune. Zarfi i dytë është ai i kompanisë “Pelikan” sh.p.k. Investimi i firmës nga Durrësi është për 10 vite, deri më 2027-n dhe ka një vlerë prej 38.9 milionë eurosh. “Pelikan” sh.p.k. thotë se do të hapë 2,500 vende të reja pune. Objekti i kontratës është ndërtimi, zhvillimi, mirëmbajtja dhe operimi i zonës së teknologjisë dhe zhvillimit ekonomik, në Spitallë, Durrës, për një periudhë 99-vjeçare. Zona shtrihet në afërsi me Portin e Durrësit, më të madhin dhe më të rëndësishmin në Shqipëri, pranë qytetit të dytë për nga zhvillimi ekonomik në Shqipëri, Durrësit, vetëm 30 km larg aeroportit ndërkombëtar “Nënë Tereza”, 37 km nga kryeqyteti i Shqipërisë, Tirana. Në kriteret e përzgjedhjes së fituesit, propozimi teknik për ndërtimin e zonës vlerësohet me 25 pikë, ndikimi mjedisor 10 pikë, ndikimi social 15 pikë, koha e përfundimit të investimit 10 pikë dhe kapaciteti financiar dhe mundësia e financimit të projektit (plani i biznesit) me 40 pikë. Përpjekjet fillestare në vitin 2015 për dhënien e 500 hektarëve në Spitallë, një zonë afër Durrësit dështuan pasi kompanitë kineze, “Zhejiang Haiteng Investment Co” dhe “Bejing Dongrun Tongbao Technology Co” shfaqën mangësi.

Skandali që përfshiu vëlla Olsin me firmën fantazmë nga Kina

Hije skandali u zbuluan dy vite më parë nga mediat për Zonën Ekonomike të Spitallës, lidhur me tenderin e zhvilluar që kap vlerën e 1.5 miliard dollarëve. Për tenderin janë paraqitur dy kompani të huaja: firma italiane “RENDur4” sh.p.k., e cila nuk ekziston në regjistrat italianë, ç’ka e skualifikon automatikisht nga gara dhe konsorciumi kinez, bashkimi i dy kompanive “Zhejiang Haiteng Investment Co., Ltd” dhe “Bejing Dongrun Tongbao Technology Co.Ltd”.
Në website “Zhejiang Haiteng Investment Co., Ltd” është një kompani shumë e vogël dhe për përmasat e Shqipërisë, me në kapital prej 2,7 milionë eurosh (ose 20 milionë juan) dhe në historikun e aktivitetit të saj ka blerë aksione të një prodhuesi të vogël farmaceutik. Kjo kompani rezulton që nuk ka as faqe interneti.
Ndërsa firma “Bejing Dongrun Tongbao Technology Co.Ltd” ka në aktivitetin e saj mirëmbajtjen e shtëpive të pleqve në Kinë.
Pra, asnjë nga firmat kineze në konsorcium:
1- nuk kanë kapacitetin financiar të investojnë 1,5 miliardë dollarë, siç pretendohet në njoftimin e Ministrisë së Zhvillimit Ekonomik, Turizmit, Tregtisë dhe Sipërmarrjes;
2- nuk kanë asnjë eksperiencë për zhvillimin e Zonave të Lira Ekonomike;
3- nuk kanë asnjë eksperiencë ndërkombëtare;
4- nuk kanë çertifikimet e nevojshme për aktivitet Free Trade Zone në Kinë.
5- nuk paraqitën në tender asnjë garanci bankare për investimin e tyre.
Sipas burimeve, kompania “Zhejiang Haiteng Investment Co., Ltd” i ka shkruar vetë termat e referencës, të cilat ministri Ahmetaj i paraqet si sugjerime nga Universiteti i Harvardit. Emri i vëllait të Edi Ramës, Olsi Rama, lidhet direkt si përfaqësuesi de facto i këtyre firmave dhe fituesi real i Zonës së Lirë Ekonomike të Spitallës.
Në web-in e një kompanie kineze thuhet se Olsi Rama është i dërguari zyrtar i qeverisë shqiptare në këto negociata, së bashku me këshilltarin tregtar të ambasadës Krivis Meci dhe Gëzim Mançe (ky i fundit është parë shpesh në takime me Ahmetajn) përfaqësues për investimet në Shqipëri.
Gëzim Mançe, së bashku me Xiaohe Zhou (pronarin e firmës kineze “Zhejiang Haiteng Investment Co., Ltd”, me Olsi Ramën në Kinë, janë paraqitur në tenderin e Ministrisë së Ekonomisë).

Unioni i Prokurorëve kërkoi shfuqizimin e rreth 20 neneve të Kodit të Procedurës Penale në Gjykatën Kushtetuese. Ndryshimet hynë në fuqi në datën 1 gusht. Sipas këtyre ndryshimve, të gjitha veprimet hetimore që do të kryhen nga Prokuroria duhet të marrin edhe miratimin e Gjykatës.
Thënë më thjeshtë, vendimet e pushimit të hetimeve, ndryshimit të akuzës, zgjatjes së afateve të hetimit, kontrolleve dhe ekspertizave për shkak të hetimit e deri tek dërgimi i dosjes për gjykim duhet të kenë patjetër përveç kërkesës së prokurorit edhe miratimin e Gjykatës.

Ligjet që ankimohen nga Prokurorë

A. Lidhur me cënimin e parimit të shtetit të së drejtës.
10. Në preambulën e Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë, dhe në nenin 4 të saj, është afirmuar parimi i shtetit të së drejtës, i cili është një nga parimet më themelore e më të rëndësishme në shtetin dhe shoqërinë demokratike. Si i tillë, ai është një normë e pavarur kushtetuese, prandaj shkelja e tij përbën në vetvete bazë të mjaftueshme për deklarimin e një ligji si antikushtetues. Ky parim nënkupton sundimin e ligjit dhe mënjanimin e arbitraritetit, me qëllim që të arrihet respektimi dhe garantimi i dinjitetit njerëzor, drejtësisë dhe sigurisë juridike.
10.1. Në nenin 4, paragrafi i dytë i Kushtetutës deklarohet: “Kushtetuta është ligji më i lartë në Republikën e Shqipërisë”. Deklarimi i epërsisë së Kushtetutës, duke e vendosur në majë të piramidës së normave juridike, përbën një aspekt thelbësor të parimit të shtetit të së drejtës. Ky parim detyron të gjitha organet e pushtetit publik që t’i ushtrojnë kompetencat e tyre vetëm në kuadër dhe në bazë të normave kushtetuese. Aktet juridike që nxirren nga këto organe duhet të jenë në pajtim me aktet juridike më të larta, si në kuptimin formal, ashtu edhe atë material.
11. Gjykata ka theksuar se nuk është detyrë e saj shqyrtimi i përplasjeve dhe papajtueshmërive mes dy ligjeve të ndryshme apo ligjeve dhe kodeve. Në juridiksionin kushtetues hyjnë papajtueshmëria e ligjeve apo kodeve me Kushtetutën.
12. Respektimi i hierarkisë së akteve normative është një detyrim që rrjedh nga parimi i shtetit të së drejtës dhe i koherencës në sistemin ligjor. Parimi i shtetit të së drejtës nënkupton veprimin e të gjitha institucioneve shtetërore sipas së drejtës në fuqi, si dhe supremacinë e Kushtetutës ndaj akteve të tjera normative. Rendi juridik nuk është një radhitje e barazvlershme normash, por një sistem hierarkik, i cili përbëhet nga nivele të ndryshme vlefshmërie dhe në secilin prej këtyre niveleve qëndron një normë ose grup normash, duke përftuar kështu edhe fuqinë e caktuar juridike. Piramida e akteve normative, e sanksionuar në nenin 116 të Kushtetutës, përcakton marrëdhëniet midis normave juridike, të cilat bazohen në raportin e mbi/nënvendosjes së tyre. Kjo piramidë aktesh normative ka në majë të saj Kushtetutën, e cila shërben si burim për aktet e tjera juridike. Për rrjedhojë, në rastet e konflikteve ndërmjet normave me fuqi të ndryshme juridike, norma me fuqi më të lartë ka epërsi në raport me normën tjetër.
13. Neni 4/3 i Kushtetutës parashikon se, dispozitat kushtetuese zbatohen drejtpërsëdrejti, përveç rasteve kur Kushtetuta parashikon ndryshe. Sipas këtij parimi themelor, kur rregulli kushtetues parashikohet shprehimisht, ai nuk mund të mënjanohet dhe as të tejkalohet, por duhet të zbatohet drejtpërsëdrejti. Përjashtimi kushtetues i parashikuar në këtë dispozitë nënkupton se normat kushtetuese mund edhe të mos gjejnë zbatim drejtpërsëdrejti, kur Kushtetuta ka ngarkuar posaçërisht organet shtetërore përkatëse për të nxjerrë ligjet dhe aktet e tjera nënligjore, me qëllim rregullimin e marrëdhënieve në fusha të ndryshme dhe në përputhje me hierarkinë e normave. Pra, Kushtetuta përmban dispozita që rregullojnë zbatimin e saj në mënyrë të drejtpërdrejtë ose të tërthortë. Rregullimet që bën Kushtetuta nuk mund të jenë gjithmonë të plota ose shteruese, pasi ajo nuk ka për qëllim të rregullojë hollësisht çdo çështje të organizimit të jetës politiko-shoqërore të një vendi, por vetëm parimet dhe kriteret bazë mbi të cilat duhet të mbështetet ajo. Edhe pse disa çështje që lidhen me rendin shtetëror mund të parashikohen në mënyrë të hollësishme prej saj, gjithsesi mbeten mjaft aspekte të organizimit të jetës institucionale për t’u parashikuar nga ligje ose akte të tjera normative, sipas rastit.
14. Gjithashtu, Gjykata Kushtetuese në jurisprudencën e saj ka theksuar se nëse  ndodhemi përpara një norme ligjore, që nuk mbështetet në parimet dhe rregullimet e specifikuara kushtetuese, por në tejkalime jashtëkushtetuese, si në formë ashtu edhe në përmbajtje, atëherë do të cënohet parimi i hierarkisë së normave. Ky është një qëndrim i konsoliduar i Gjykatës Kushtetuese në disa çështje të tjera analoge, në të cilat ka theksuar se “atë që nuk ka dashur ta bëjë Kushtetuta nuk mund ta bëjë ligji. Prandaj nuk mund të pranohet se ajo ka ometuar pa përmendur raste të tilla …”.
15. Në nenin 148 të Kushtetutës, të ndryshuar, thuhet shprehimisht: “1.Prokuroria ushtron ndjekjen penale, si dhe përfaqëson akuzën në gjyq në emër të shtetit. Prokuroria kryen edhe detyra të tjera të caktuara me ligj. 2. Prokuroria është organ i pavarur që garanton mbarëvajtjen, kontrollin e veprimeve të saj dhe respekton pavarësinë e brendshme të prokurorëve për hetimin dhe ndjekjen penale, sipas ligjit. 3. Prokuroria është organizuar dhe funksionon pranë sistemit gjyqësor. 4. Prokuroria e Posaçme dhe Njësia e Posaçme Hetimore për ndjekjen penale dhe hetimin e veprave penale të korrupsionit, krimit të organizuar dhe çështjeve penale sipas nenit 135, paragrafi 2, të Kushtetutës janë të pavarura nga Prokurori i Përgjithshëm. Njësia e Posaçme Hetimore është në varësi të Prokurorisë së Posaçme..”. Nga përmbajtja e kësaj dispozite rezulton se Prokuroria është i vetmi organ që ushtron ndjekjen penale, si dhe përfaqëson akuzën në gjyq në emër të shtetit. Ajo është organ i pavarur që garanton mbarëvajtjen, kontrollin e veprimeve të saj dhe respekton pavarësinë e brendshme të prokurorëve për hetimin dhe ndjekjen penale, sipas ligjit. Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë në këtë dispozitë kushtetuese nuk vendos kufizime përsa i përket kompetencave që duhet të ushtrojë organi i Prokurorisë. Po ashtu, formulimi i kësaj dispozite kushtetuese paraqitet si një dispozitë e qartë dhe ezauruese, dhe si e tillë, duhet interpretuar në mënyrë strikte e të zbatohet drejtpërdrejtë, pasi në këtë dispozitë nuk është parashikuar mundësia e kufizimit të funksioneve të Prokurorisë me anë të ligjeve, qoftë edhe Kodit të Procedurës Penale. Pra, kjo dispozitë e Kushtetutës nuk përmban elementet e një norme referuese, për shkak se nuk i është deleguar e drejta ligjvënësit për të përcaktuar funksionet dhe kompetencat e Prokurorisë.
16. UPRSH-ja vlerëson se, nenet 8, 16, 182, 183, 184, 185, 188, si nenet, apo paragrafë të neneve të lidhura me to, të Ligjit Nr. 35/2017 që, i kufizojnë kompetencat e Organit të Prokurorisë-së për ushtrimin e ndjekjes penale bien në kundërshtim flagrant me nenin 148 pika 1 dhe 2 të Kushtetutës, ku thuhet se Prokuroria ushtron ndjekjen penale, si dhe përfaqëson akuzën në gjyq në emër të shtetit. Prokuroria kryen edhe detyra të tjera të caktuara me ligj. Prokuroria është organ i pavarur që garanton mbarëvajtjen, kontrollin e veprimeve të saj dhe respekton pavarësinë e brendshme të prokurorëve për hetimin dhe ndjekjen penale, sipas ligjit. Gjithashtu, në këtë dispozitë kushtetuese nuk vendosen kufizime përsa i përket kompetencave që duhet të ushtrojë Prokuroria dhe nuk i delegohet ligjvënësit ndonjë kompetencë për rregullimin e kompetencës dhe funksioneve të organit të Prokurorisë, ç’ka e bën këtë dispozitë kushtetuese drejtpërdrejtë të zbatueshme. Ndodhur në këto kushte, legjislatori nëpërmjet neneve nenet 8, 16, 182, 183, 184, 185, 188, si nenet, apo paragrafë të neneve të lidhura me to, të Ligjit Nr. 35/2017 ka cënuar respektimin e hierarkisë së normave jurdike si element i parimit të shtetit të së drejtës. Ky është një qëndrim i konsoliduar i Gjykatës Kushtetuese në disa çështje të tjera analoge, në të cilat ka theksuar se “atë që nuk ka dashur ta bëjë Kushtetuta nuk mund ta bëjë ligji”.

B. Lidhur me parimin e ndarjes dhe balancimit të pushteteve.
17. Në preambulën e Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë dhe në nenin 4 të saj proklamohet parimi i shtetit të së drejtës. Baza themelore e shtetit të së drejtës, që lidhen me objektin e këtij shqyrtimi kushtetues, është parimi i ndarjes dhe balancimit të pushteteve. Pjesë integrale e këtij parimi janë edhe parimet e pavarësisë së organit të prokurorisë, miratimi i ligjeve në përputhje me Kushtetutën, garantimi i të drejtave dhe lirive themelore të njeriut, dhe barazisë së shtetasve përpara ligjit.
18. Parimi i ndarjes dhe balancimit të pushteteve është sanksionuar në nenin 7 të Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë, në të cilin theksohet se: “Sistemi i qeverisjes në Republikën e Shqipërisë bazohet në ndarjen dhe balancimin ndërmjet pushteteve ligjvënës, ekzekutiv dhe gjyqësor”. Nga përmbajtja e këtij neni rezulton se ligjvënësi, ekzekutivi dhe gjyqësori janë të ndarë, efektivisht të pavarur dhe midis tyre duhet të ketë një balancë. Çdo institucion i secilit pushtet gëzon kompetencën sipas këtij qëllimi. Përmbajtja konkrete e kësaj kompetence varet nga fakti se cilit pushtet i përket institucioni, nga vendi i tij midis institucioneve të tjera, nga raportet e tij me ato të institucioneve të pushtetit shtetëror. Në përputhje me detyrat që u ka ngarkuar Kushtetuta, secili prej tyre është i pajisur me pushtet të mjaftueshëm, gjë që i jep mundësinë të marrë vendime në mënyrë të lirë e të pavarur. Asnjë organ apo institucion tjetër, në përbërje ose jo të një prej tri pushteteve, nuk mund të ndërhyjë në trajtimin dhe zgjidhjen e çështjeve, që sipas rastit, do të përbënin objektin qendror të veprimtarisë së organeve apo institucioneve të tjera kushtetuese. Pra, parimi i ndarjes dhe balancimit të pushteteve duhet të zbatohet jo vetëm në kuadër të veprimtarisë së mekanizmave apo institucioneve që veprojnë në një prej tre degëve kryesore të pushtetit shtetëror, por edhe në mekanizma të tjerë kushtetues që ushtrojnë funksionet e tyre kushtetuese sipas rastit, në mënyrë të pavarur apo si ndërthurje e kompetencave me institucione të tjera kushtetuese.
18.1 Ndarja e pushteteve ka të bëjë më shumë se me një ndarje “punësh” midis degëve të pushtetit. Qëllimi i këtij parimi është që të parandalojë përqendrimin e pushtetit në një person ose grup të caktuar. Parimi i ndarjes së pushteteve kërkon ndarje të pushtetit ndërmjet ligjvënësit, ekzekutivit dhe gjyqësorit. I pari miraton ligjet, i dyti i zbaton dhe i treti i interpreton këto ligje. Parimi i ndarjes së pushteteve është i lidhur ngushtë edhe me parimin e balancës dhe kontrollit të tyre.
18.2 UPRSH vlerëson se ligji objekt kundërshtimi në pjesën ku parashikon kompetencën e prokurorit për pushimin e akuzës apo çështjes vetëm për kundërvajtjet penale, si dhe kompentecën e Gjykatës për të gjykuar kërkesen e prokurorit për pushimin e akuzës ose çështjes për krimet; kërkesën e prokurorit për dërgimin e çështjes në gjyq, dhe aspekte të tjera procedurale bie ndesh me nenin 148 të Kushtetutës, pasi kufizon kompetencën e të organit të Prokurorisë, si i vetmi organ i parashikuar nga Kushtetuta që ushtron ndjekjen penale. Heqja e ekskluzivitetit të organit të Prokurorisë në ushtrimin e ndjekjes penale përbën shmangie të këtij organi nga ushtrimi i veprimtarisë së tij kushtetuese. Në këtë mënyrë cenohet edhe parimi i ndarjes dhe balancimit të pushteteve, i sanksionuar në nenin 7 të Kushtetutës.
19. Gjykata Kushtetuese në jurisprudencën e saj, duke iu referuar nenit 7 të Kushtetutës, që parashikon parimin e ndarjes së pushteteve, ka theksuar se ky parim në demokraci si formë e qeverisjes synon kryesisht të mënjanojë rrezikun e përqendrimit të pushtetit në duart e një organi apo të personave të caktuar, gjë që praktikisht mbart me vete rrezikun e shpërdorimit të tij. Nëpërmjet këtij parimi kushtetutëbërësi ka përcaktuar për secilin nga organet që përfaqësojnë këto pushtete kompetencat që përputhen/i përgjigjen qëllimit të tij. Për sa kohë këto kompetenca janë të përcaktuara nga normat kushtetuese, është e palejueshme që një organ tjetër t’i marrë ose t’i anashkalojë ato me vullnetin e tij .
20. Gjithsesi, parimi i ndarjes së pushteteve nuk duhet kuptuar që çdo pushtet është i mbyllur dhe i pakontrolluar nga askush. Ndarja e pushteteve midis tri degëve të qeverisjes garantohet vetëm nëpërmjet sistemit të kontrolleve dhe ekuilibrave. Në këtë mënyrë, sipas Kushtetutës, aq sa flitet për ndarje bëhet fjalë edhe për ekuilibër të pushteteve. Qëllimi i një koncepti të tillë kushtetues siguron që të parandalojë çdo degë të qeverisjes për të ushtruar një pushtet të pakufizuar. Kontrollet dhe ekuilibrat që njeh Kushtetuta i japin secilës degë pushtete që kompensojnë apo zbusin ato të degëve të tjera. Ndonëse renditen njëri pas tjetrit, tri pushtetet e përmendura nuk qëndrojnë në varësi hierarkike nga njëri-tjetri dhe as nuk dominojnë apo i nënshtrohen ndikimeve reciproke extra ligjore.
21. Gjithashtu, Gjykata Kushtetuese në jurisprudencën e saj ka theksuar se krijimi i raporteve të balancuara ndërmjet pushteteve, si dhe organeve të tjera kushtetuese duhet të orientohet nga standardi kushtetues i bashkëpunimit. Parimi i ndarjes dhe balancimit të pushteteve dhe fryma e Kushtetutës pranojnë bashkëpunim dhe bashkëveprim ndërmjet tyre, por kjo duhet të organizohet në mënyrë të tillë që parimet e lartpërmendura të mos shkelen.
22. Për parimin e sanksionuar në nenin 7 të Kushtetutës, Gjykata Kushtetuese është shprehur se ai shtrihet jo vetëm ndaj tri degëve të pushtetit, ekzekutiv, legjislativ dhe gjyqësor, por edhe ndaj organeve të tjera kushtetuese të pavarura, kompetencat e të cilave janë të parashikuara nga dispozitat e Kushtetutës. Sipas këtij parimi, asnjë organ, në përbërje ose jo të një prej tri pushteteve, nuk mund të ndërhyjë në trajtimin dhe zgjidhjen e çështjeve që, sipas rastit, do të përbënin objektin qendror të veprimtarisë së organeve apo institucioneve të tjera kushtetuese. Ky qëndrim është i konsoliduar. Ai është mbajtur edhe në vendimin nr. 43 datë 26.06.2015 nga Gjykata Kushtetuese, e cila arsyeton se: “Sipas këtij parimi, asnjë organ, në përbërje ose jo të një prej tri pushteteve, nuk mund të ndërhyjë në trajtimin dhe zgjidhjen e çështjeve që, sipas rastit, do të përbënin objektin qendror të veprimtarisë së organeve apo institucioneve të tjera kushtetuese. Për rrjedhojë, Gjykata vlerëson se parimi i ndarjes dhe balancimit të pushteteve gjen zbatim edhe në raportin ndërmjet organit të Prokurorisë dhe Byrosë Kombëtare të Hetimit”. Për rrjedhojë, Gjykata vlerëson se parimi i ndarjes dhe balancimit të pushteteve gjen zbatim edhe në raportin ndërmjet organit të Prokurorisë dhe Gjykatës.
23. Prokuroria, për vetë rëndësinë që ka, është ngritur në nivelin e organit kushtetues nga Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë. E themi këtë, pasi ajo i ka kushtuar një kapitull të veçantë dhe rregullon jo vetëm krijimin, por shkon edhe më tutje, duke parashikuar  organizimin dhe funksionet themelore të saj, emërimin dhe shkarkimin e prokurorëve. Megjithatë, Kushtetuta nuk ka përcaktuar se në cilin pushtet bën pjesë Prokuroria. E thënë ndryshe, nuk ka specifikuar pozicionin konkret të saj. Në nenin 148/3 të saj parashikohet se: “Prokuroria është organizuar dhe funksionon pranë sistemit gjyqësor”. Ndërsa në paragrafin e parë të nenit 148 të Kushtetutës theksohet se: “Prokuroria ushtron ndjekjen penale dhe përfaqëson akuzën në emër të shtetit”. Këto paragrafe të këtij neni deklarojnë dy tipare të organit të Prokurorisë, njëri ka të bëjë me: “Prokuroria si organ i aparatit shtetëror” dhe tjetri ka të bëjë me: “si subjekt i procesit penal”.
24. Në nenin 7 të Kushtetutës sanksionohet se: “Sistemi i qeverisjes në Republikës e Shqipërisë bazohet në ndarjen dhe balancimin ndërmjet pushteteve ligjvënës, ekzekutiv dhe gjyqësor”. Duke e interpretuar nga ana literale këtë nen rezulton se pushteti shtetëror ushtrohet nga tre pushtetet e sipërpërmendura. Pra çdo organ duhet të përfshihet në njërin nga këto pushtete. Në këtë logjikë edhe Prokuroria duhet të përfshihet në njërin nga këto pushtete. Pra duhet të diskutohet për “përkatësinë” në njërin apo tjetrin pushtet. Për të realizuar një gjë të tillë duhet të analizohen tiparet dhe karakteristikat e organit të Prokurorisë.
25. Prokuroria ka disa karakteristika të ngjashme, si me organet gjyqësore ashtu edhe me ato ekzekutive, por ka edhe dallime thelbësore me secilin prej tyre. Ngjashmëritë me Gjykatën konsistojnë tek:
1. Pavarësia. Prokuroria, ashtu si Gjykata, është e pavarur dhe prokurorët veprojnë me pavarësi në zgjidhjen e çështjeve konkrete.
2. Gëzimi i garancive në lidhje me emërimin, lëvizjen, imunitetin.
Por këto karakteristika nuk e bëjnë Prokurorinë pjesë të pushtetit gjyqësor. Ajo është palë në procedimin penal, si përfaqësues i shtetit. Në nenin 148/3 të saj parashikohet se: “Prokuroria është organizuar dhe funksionon pranë sistemit gjyqësor”. Pra Prokuroria nuk është pjesë e sistemit gjyqësor, por funksionon pranë tij.
Si konkluzion themi që Prokuroria është organ sui generis, i vetmi në llojin e vet, i pavarur dhe kushtetues.
26. Gjykata po ashtu ka theksuar se normat kushtetuese nuk mund të interpretohen si norma të izoluara, por duhen parë në harmoni me normat e tjera kushtetuese. Një qëndrim i tillë bazohet në faktin se asnjë dispozitë e Kushtetutës nuk mund të nxirret jashtë kontekstit të saj dhe të interpretohet më vete, pasi çdo dispozitë kushtetuese duhet të interpretohet në mënyrë që të jetë e pajtueshme me parimet themelore kushtetuese, kjo për arsye se të gjitha normat dhe parimet kushtetuese formojnë një sistem harmonik pa kontradikta të brendshme.
27. Nga sa më lart, Gjykata Kushtetuese  duhet të çmojë dhe shqyrtojë kërkesën tonë për cenimin e parimit të ndarjes dhe balancimit të pushteteve në përputhje me parimin kushtetues të shtetit të së drejtës, të sanksionuar në nenin 4 të Kushtetutës, që përcakton se “E drejta përbën bazën dhe kufijtë e veprimtarisë së shtetit”. Kushtetuta është ligji më i lartë në Republikën e Shqipërisë. Dispozitat e Kushtetutës zbatohen drejtpërsëdrejti, përveç rasteve kur Kushtetuta parashikon ndryshe. I tillë është rasti i nenit 148 të Kushtetutës, sipas të cilit ndjekja penale është atribut ekskluziv i organit të Prokurorisë .
28. Në këtë drejtim, Gjykata në jurisprudencën e saj tashmë të konsoliduar është shprehur se parimi i shtetit të së drejtës detyron të gjitha organet e pushtetit publik që t’i ushtrojnë kompetencat e tyre vetëm në kuadër dhe në bazë të normave kushtetuese.  Aktet juridike që nxirren nga këto organe duhet të jenë në pajtim me aktet juridike më të larta si në kuptimin formal, ashtu edhe atë material.
29. Në vendimin nr. 43 datë 26.06.2015 Gjykata Kushtetuese arsyeton se: “Për sa i përket nenit 148/1 të Kushtetutës, funksioni i organit të Prokurorisë, si përfaqësues i akuzës në emër të shtetit, bën që ky organ të ketë të drejtën ekskluzive të vendosë ndjekjen penale ose jo, d.m.th., të shpjerë ose jo një çështje në gjyq, ta pushojë ose jo një çështje në fazën e gjykimit. Lidhur me këtë organ Gjykata ka vlerësuar se ai ka disa veçori, të cilat janë përcaktuar në Kushtetutë e në ligj dhe që e vendosin këtë organ në një pozitë të dallueshme nga pushtetet e tjera, dhe veçanërisht: a) si organi i vetëm në vend që ushtron ndjekjen penale; b) si organi që përfaqëson akuzën në gjyq në emër të shtetit, që disponon mbi çështjet që ndodhen në gjykim dhe që është i lirë në kërkimin e llojit dhe të masës së dënimit ndaj personave që i rezultojnë fajtorë; c) si organ me pavarësi të plotë në ushtrimin e funksioneve, duke iu nënshtruar vetëm Kushtetutës dhe ligjeve, gjë që do të thotë se fillimi i procedimit penal, vënia para përgjegjësisë penale, pushimi, pezullimi i çështjeve ose dërgimi në gjyq janë atribute të Prokurorisë”. Pra, Gjykata Kushtetuese nxjerr në pah një element shumë të rëndësishëm të funksionit të ndjekjes penale, i cili është e drejta ekskluzive e Prokurorisë për të vendosur ndjekjen penale ose jo, d.m.th., të shpjerë ose jo një çështje në gjyq, ta pushojë ose jo një çështje në fazën e hetimit. Dhënia e një atributi të tillë pushtetit gjyqësor cenon në thelb funksionin e Prokurorisë për ushtrimin ndjekjes penale.
30. Në vendimin nr. 43 datë 26.06.2015 Gjykata Kushtetuese arsyeton se: “Nga sa më lart, Gjykata vlerëson se, Kushtetuta në nenin 148 të saj e ka konceptuar organin e Prokurorisë si të vetmin organ përgjegjës për ushtrimin e ndjekjes penale, pjesë përbërëse e të cilës është edhe hetimi i çështjeve penale”. Me ndryshimet e bëra në Kodin e Procedures Penale ligjvënësi ka vepruar në mënyrë kontradiktore. Kështu nga njëra anë përcakon organin e Prokurorisë si të vetmin organ që mban përgjegjesi  për ushtrimin e ndjekjes penale, ndërsa nga ana tjetër i heq këtij organi mundësinë e vendimmarrjes lidhur me ndjekjen penale, duke ia dhënë këtë Gjykatës. Pra në këtë mënyrë organi i Prokurorisë mban përgjegjësi për një vendimmarrje jo të tij.