Projekti për Raportimin mbi Krimin e Organizuar dhe Korrupsionin (OCCRP) pritet të nxjerrë brenda dy javësh informacionet për Ballkanin që përfshihen tek “Dokumentat e Panamasë”.
Burime të sigurta pohojnë se në krye të listës për Shqipërinë qëndron kreu i qeverisë Rama, ndërsa bashkë me të janë edhe emrat e 33 zyrtarëve të lartë. Dokumentet pritet që të publikohen gjatë ditëve të ardhshme dhe kjo pritet të sjellë një reagim të fortë në të gjithë vendin. Mënyra se si janë pastruar këto para nga Rama dhe zyrtarët e tij në parajsat fiskale është e njëjtë me atë të emrave të tjerë që janë zbardhur nga “Panama papers”. Megjithatë pritet që të jetë interesante edhe mënyra e zbardhjes së këtij megaskandali.
Në këtë mënyrë pritet që të zbulohen paratë e fshehura nga Rama dhe banda e tij në korrupsionin e lejeve të ndërtimit gjatë kohës që ai ishte Kryebashkiak. Mjafton të kujtohet se ai dha 2800 leje ndërtimi, ndërsa vetëm për njërën prej tyre është denoncuar në Prokurori nga një ndërtues se i kishte kërkuar ryshfet 1 milion euro.
Po kështu pritet të zbardhen paratë e koncesioneve dhe aferave të tjera korruptive dhe kirminale gjatë këtyre tre viteve të kësaj qeverisje që sikurse pohon CNN e kanë zhytur Shqipërinë në korrupsion.
Redaktorja e këtij projekti, Miranda Patrucic i pohoi “Zërit të Amerikës”, se mund të priten informacione konkrete për të gjitha vendet e rajonit të Ballkanit, përfshirë Shqipërinë, Kosovën dhe Maqedoninë.
“Sigurisht. Dokumentet dhe artikujt janë për çdo vend dhe sigurisht ato janë të ndryshme në varësi të sasive të parave ose personave të implikuar”, tha ajo.
“Ballkani nuk do të lihet mënjanë”, tha zonja Patrucic, duke shtuar se bëhet fjalë për informacione për të gjitha vendet e rajonit.
OCCRP-së, si anëtare e Konsorciumit Ndërkombëtar të Gazetarëve Investigativë, iu ofrua mundësia të bashkëpunojë dhe meqenëse ajo operon, në Evropën Lindore, Ballkan dhe Rusi, ajo do të analizojë dokumentat e këtij rajoni
Ndërkohë, gazeta izraelite “Haaretz”, shkruante sot se mes 11.5 milionë dokumentave të nxjerra nga studioja logjore panameze Mossack Fonseca, përmendet edhe një biznes që është regjistruar në vitin 2013 në ishullin Anguilla, pronësi e shtetasit izraelit, juristit Assaf Halkin, një shqiptari që gazeta e identifikon si Ismail Mulati, por që shtypi shqiptar shkruan se është Ismail Mulleti, si edhe një firmë kanadeze.
Sipas Haaretz-it, një nga mbi 100 mjetet e shtypit me të cilat gazeta gjermane “Suddeutche Zeitung” dhe Konsorciumi Ndërkombëtar i Gazetarëve Investigativë i ndau informacionet e nxjerra nga një burim i paidentifikuar, bëhet fjalë për kompaninë GFI Technologies dhe firma kanadeze quhet Global Fluids International S.A. dhe synimi ishte investimi në kompani të teknologjisë së lartë në Shqipëri.
Dokumentat e nxjerra nga studioja ligjore panameze, Mossack Fonseca ekspozojnë një sistem që bën të mundur krimin, korrupsionin dhe abuzimet, të fshehura në kompani sekrete të dyshimta.
Nxjerrja e informacionit masiv është një ndër më të mëdhatë në historinë e gazetarisë, me një ekip gazetarësh ndërkombëtarë, që i kanë studiuar për afro një vit.
Nga dokumentet e publikuara nga Konsorciumi me qendër në Uashinghton, del se 140 politikanë dhe zyrtarë në gjithë botën kanë bërë depozitime parash në bankat e vendeve të njohura si “parajsa fiskale”, kryesisht në Karaibe. 12 janë udhëheqës dhe ish-udhëheqës botërorë.
Raporti thekson se, “dokumentet tregojnë se bankat, studiot ligjore dhe aktorët e tjerë, që kanë mundësuar këto transaksione, shpesh nuk kanë ndjekur kërkesat e duhura ligjore për t’u siguruar që klientët e tyre nuk kanë qenë të përfshirë në aktivitete kriminale, në skema për të shmangur taksat ose në korrupsion politik”.
Presidenti francez, Francois Hollande tha sot se, Franca do të ndërmarrë një hetim për shtetasit francezë që përdorin “parajsa fiskale” për të fshehur pasuritë.
“Nxjerrja e këtij informacioni konfirmon se është e mundur të luftosh mashtrimet me taksat dhe se gjithë informacioni i mbledhur do të sjellë si rezultat hetime nga autoritetet e taksave dhe masa ligjore”.
Gazetarët investigues kanë arritur në përfundimin se ndihmës të Presidentit rus Vladimir Putin kanë qarkulluar deri në 2 miliardë dollarë përmes bankave në të ashtuquajturat “parajsa fiskale”.
Kremlini i denoncoi informacionet e publikuara, duke thënë se ato kishin kryesisht në shënjestër Presidentin Putin dhe duke pretenduar se ish-zyrtarë të Departamentit amerikan të Shtetit dhe CIA-s kishin ndihmuar për analizimin e 11.5 milionë dokumentave.
Mes udhëheqësve të përmendur për llogari bankare në “parajsa fiskale” janë kryeministri i Islandës, David Gunnlaugsson i Islandës, Presidenti ukrainas Petro Poroshenko dhe Presidenti i Argjentinës, Mauricio Macri.
Por mes emrave të implikuar ka edhe figura të tjera të njohura që nuk i takojnë botës së politikës, siç është rasti i futbollistit Lionel Mesi, për një firmë nafte që e ka në pronësi me të atin dhe për të cilën autoritetet spanjolle nuk ishin më parë në dijeni.
Ramon Fonseca, një nga themeluesit e firmës Mossack Fonseca, e mbrojti kompaninë.
“Ne jemi një kompani që kemi 40 vjet që veprojmë në tregun kombëtar dhe atë ndërkombëtar dhe asnjëherë nuk jemi gjetur fajtorë për absolutisht asgjë”.
Gazeta gjermane “Sueddeutsche Zeitung”, me seli në Mynih, tha të dielën se dokumentet i kishte siguruar nga një burim anonim para më shumë se një viti.

Publikohen emrat e personave të përfshirë në “dokumentet e Panamasë”

Rrjeti për hulumtimin e krimit dhe korrupsionit, KRIK në Serbi publikoi të martën emrat më të njohur nga Serbia që përfshihen tek “Dokumentet e Panamasë”, përkatësisht që kanë shfrytëzuar shërbimet e studios ligjore panameze Mossack Fonseca.
Disa nga emrat e përfshirë kanë qenë nën hetime ose të akuzuar për vepra penale që kanë të bëjnë me të bërit biznes me “në parajsat fiskale”.
Në mesin e emrave është ai i afaristit Valdimir Deliç, mik familjar dhe partner afarist i kryetarit të Beogradit, Sinisha Mali. Emri i afaristit kundërthënës serb Igor Sabo, i cili ishte ndjekur edhe për keqpërdorime në procesin e privatizimit në Serbi.
Në dokumentet e Panamasë përfshihen edhe emrat e personave që besohet se ishin të lidhur me ish-presidentin serb, Sllobodan Millosheviç dhe aferën e fshehjes së një miliard markash gjermane gjatë viteve të ‘90-ta në Qipro.
Sipas projektit “dokumentet e Panamasë”, paratë dhe bizneset ruse hyjnë shpesh në Serbi të fshehura pas kompanive të regjistruara në “parajsat fiskale”. Në mesin e tyre janë katër rusë të pasur që në atë mënyrë bëjnë biznes në Serbi dhe disa prej tyre janë në listën e personave, që u është ndaluar udhëtimi në Bashkimin Evropian.
Oligarku rus, Igor Rotenberg, shkruan KRIK, në rrugë të tilla ka blerë aksionet e kompanisë ndërtimore “PPT Inzhenjering”.
Nëpërmjet rrugëve të tilla, afaristi serb Milan Popoviç ka hyrë në partneritet me oligarkun rus Konstantin Malofejev, i afërt me Presidentin rus Vladimir Putin.
Emra pilotësh, njerëzish të botës së modës, futbollistësh dhe arkitektësh nga Serbia, sipas KRIK, janë të përfshirë në dokumentet e Panamasë, sikurse edhe emra nga Jordania, India e vende të tjera që bëjnë biznes në Serbi.

Çfarë është një firmë fantazmë?

Super të pasur, të plotfuqishëm të kësaj bote, njerëz të njohur, mbretër edhe kriminelë kanë themeluar firma fiktive përmes zyrës së financave, Mossack Fonseca në Panama. Por çfarë është një firmë e tillë? Një firmë fiktive është një firmë që si zyrë të saj vërtet ka vetëm një kuti postare, aty nuk gjen as punonjës e as drejtues, por vetëm një adresë. Shumica e këtyre firmave të përbëra vetëm nga një kuti postare gjenden në të ashtuquajturat parajsa fiskale, në Europë këtu përmendet Lichtensteini, Andorra, në botë si një parajsë e tillë konsiderohen edhe ishujt Karaibe, por edhe Panamaja, nga ku rrodhi skandali i 11 milionë dokumenteve për 214.000 firma fiktive.
Ndodh që mijëra firma gjenden nën të njëjtën adresë. Tingëllon e çuditshme, por krijimi i një firme fiktive nuk është ilegal në Gjermani – sipas ligjit ai nuk është i penalizueshëm, si justifikim shihet se cilit qëllim i vlen kjo firmë, por moralisht krijimi i firmave të tilla është i dënueshëm, në opinion kjo dënohet si sjellje josociale. Shpesh firmat fiktive përdoren për të fshehur lëvizjen e parave, ato mund të shërbejnë për evazion fiskal, për të fshehur korrupsionin apo para nga burime kriminale.

Penalizim i bankave

Ka shumë raste, kur bankat vetë i ndihmojnë klientët e tyre për krijimin e firmave fiktive jashtë vendit. Kur një person apo një firmë shkon tek një bankë dhe kërkon të fshehë një pjesë të pasurisë, banka gjen ndërmjetës, si në këtë rast, Mossack-Fonsecca. Ndërmjetësuesi themelon një firmë fiktive diku në një parajsë fiskale. E rëndësishme është të mos dalë emri i atij që jep pasurinë, prandaj vihen “drejtorë” sa për sy e faqe. Personi që ofron paratë merr nga banka një kartë krediti, përmes së cilës ai ka gjithmonë akses tek paratë e tij. Por kjo kartë nuk kalon përmes emrit të tij, por të firmës fiktive, me të cilën ai zyrtarisht nuk ka lidhje.
Prandaj në qendër të kritikave për sjellje të pamoralshme, këto ditë janë vënë edhe bankat. Politikani socialdemokrat gjerman, Thorsten Schäfer-Gümbel ka kërkuar penalizimin e bankave që i mbështesin klientët për firmat fiktive jashtë. Panama Papers kanë treguar se, “disa banka kanë këshilluar sistematikisht klientët se si veprohet për krijimin e një firme fiktive jashtë”, thotë Schäfer-Gümbel. “Prandaj nuk bëhet fjalë për punonjës të veçantë, por për vetë institucionin që duhet të penalizohet”. Që nga publikimet e viteve të fundit për parajsat fiskale në shumë banka gjermane dhe arka kursimi janë bërë hapa kundër këtij fenomeni, thotë Schäfer-Gümbel, por “edhe “Deutsche Bank” ka folur shumë për një kulturë të re pune, dhe tani del se ende ka njerëz, që nuk kanë punë tjetër, por vetëm të gjejnë vrimat ligjore për të fshehur lëvizjen e financave”, thekson Schäfer-Gümbel. “Këtu përdoret pjesërisht energji kriminale”.

Mossack-Fonseca në Panama

Dokumentet e skandalit “Panama Papers” dolën nga zyra e financave Mossack-Fonseca. Avokati Ramon Fonseca-Mora, i cili e drejton zyrën e avokatisë me një avokat me prejardhje gjermane, Jürgen Mossack pranoi se ka pasur një sulm hakerash në kompjuterat e kësaj zyre, duke e cilësuar këtë veprim kriminal. Nga ana tjetër, ai kundërshton se kjo zyrë merret me larje parash apo ka në dorë para nga burime kriminale, ne thjesht krijojmë firma fiktive që ua shesim pastaj bankave, apo administruesve të pasurisë.
Sipas njoftimeve të mediave, para rreth një viti gazetës gjermane “Süddeutsche Zeitung” i është ofruar nga një burim anonim një database me më shumë se 11 milionë dokumente të zyrës së financave në Panama, Mossack-Fonseca. Për shkak se për “Süddeutsche Zeitung” përpunimi i të dhënave ishte i papërballueshëm, ajo iu drejtua konsorciumit të njohur botëror të gazetarëve investigativë, ICIJ me qendër në Uashington, rreth 400 gazetarë nga 78 vende të botës u morën me përpunimin e dokumenteve.

Bashkimi Europian shprehu dje alarmin e saj mbi rreziqet që paraqesin për BE fuqizimi i organizatave kriminale të trafikut të drogave që përfitojnë çdo vit më shumë se 24 miliardë euro nga shitja e tyre. Dy agjencitë më të mëdha të Europës në luftën kundër krimit të organizuar kërkuan që Shqipëria, krahas Afganistanit të vihen nën monitorim të rreptë të Bashkimit Europian për prodhimin dhe trafikimin e drogave.
Shqipëria, në raport mbetet një nga prodhuesit kryesorë të kanabisit, si edhe një nga rrugët kryesore të trafikut të kanabisit, vajit të kanabisit dhe heroinës të prodhuara në Afganistan. Ndërkaq organizatat kriminale shqiptare vazhdojnë të luajnë një rol kryesor në furnizimin e Europës me kanabis dhe heroinë. Qendra e Monitorimit Europian të Drogave dhe Varësisë së Drogave së bashku me Europol publikuan dje raportin e tregjeve të drogës në BE, ku organizatat kriminale shqipfolëse mbeten nga më aktivet në trafikimin, shpërndarjen dhe shitjen e drogave në tregjet europiane.
Me gjithë operacionin policor në Lazarat, Shqipëria zë sërish vendin e parë në Europë për prodhim kanabisi dhe shitjen e tij në tregjet e paligjshme europiane. Pas saj vjen Holanda, ku ky mall distribuohet, duke shkelur shumë herë edhe ligjet për konsumin e tij. Heroina, që rrjedh prej opiumit, vjen nga vendet e Kaukazit përmes Turqisë, Shqipërisë dhe vendeve të Ballkanit Perëndimor
Shqipëria cilësohet si një nga prodhuesit kryesorë të kanabisit në Europë dhe furnizuesit kryesorë të tregjeve në Europën Qendrore, Lindore dhe Juglindore. Në raport thuhet se shqiptarët përmes bashkëpunimit me organizatat kriminale të Holandës, kanë arritur të transportojnë sasi të mëdha droge edhe në Britaninë e Madhe. Ndërsa bashkëpunimi me organizatat kriminale marokene dhe lokale i ka fuqizuar ata në kontrollin dhe fitimet që sigurojnë nga tregjet e drogës në Francë dhe Gjermani. Shqipëria, së bashku me Holandën është kanali kryesor i trafikut të vajit të hashashit afgan në Holandë.
Heroina është një nga drogat e tjera ku shqiptarët rezultojnë ndër grupet kriminale të fuqishme në furnizimin e tregut europian. Shqiptarët janë aktorët kryesorë në realizimin e fitimeve nga trafikimi, shpërndarja dhe shitja me pakicë për përdoruesit europianë, pasi turqit mbështeten shumë në fuqinë e mafias shqiptare. Raporti thotë se këto organizata kriminale janë aktive edhe në trafiqe të tjera kriminale, sikurse është ai i armëve dhe i emigrantëve.
BE tha se në analizë të këtij raporti vëren një lidhje më të madhe mes trafikut të drogës dhe krimeve të tjera, që përfshijnë terrorizmin, duke bërë që krimi i organizuar të krijojë aleanca përtej kufijve dhe ndarjeve etnike, duke e vështirësuar ekspertizën, si edhe vërehet koncentrimi gjeografik i grupeve të specializuara në droga të veçanta, përmes konsolidimit të trendeve të shkuara dhe krijimit të zonave të reja.

Banorët e fshatit Fermë, Radostinë, Dërmenas, etj të qarkut të Fierit kërkuan mbështetjen e Kryetarit të PD, Basha dje ndërsa i shprehën atij shqetësimin për infrastrukturën rrugore, kanalet e vaditjes dhe kullimit në të cilat nuk është vënë asnjëherë dorë, mungesën e subvencioneve dhe shërbimin e munguar shëndetësor. Basha, ka vijuar bashkëbisedimin me fermerë, mjekë, mësues, inxhinierë e profesionistë të tjerë në Fier.
Kryetari i Partisë Demokratike, Lulzim Basha, ndërsa ka shpalosur programin për bujqësinë ka theksuar se ashtu siç infrastruktura u kthye në prioritet të investimeve në vitet 2005-2013, në qeverisjen e tij prioritet do të jetë bujqësia.
Basha ka denoncuar me qytetarët vjedhjet masive të qeverisë në këto vite duke përmendur vjedhjen prej 1.2 miliardë në vit nga tatimet e doganat ndërsa veçoi se vetëm për një klient të afërt të pushtetit siç është Vilma Nushi, nga paratë e qytetarëve zhvaten 1 milionë euro muaj për muaj , kjo për shkak të megaferës 120 milionë euroshe me shërbimin check up.
“Këta kanë vjedhur në një vit 1.2 miliard dollarë. Imagjinoni se çfarë mund të bëhej me 1.2 miliard dollarë në të gjithë Shqipërinë? Janë 6 vjet fatura energjie të të gjithë Shqipërisë. Do të zgjidhej problemi i ujitjes dhe i kullimit në të gjithë Shqipërinë. Synimi ynë është që në vitin e parë në qeverisje ne të jemi me 150 milionë euro me buxhet për bujqësinë, për të subvencionuar bujqësinë, për të subvencionuar punën, bujkun, jo grumbulluesin, jo 4-5 veta që kanë lidhje me qeverinë. Po drejtpërdrejtë bujkun dhe blegtorin” është shprehur Basha.
Arsimi, shëndetësia, taksat e larta dhe tarifat ishin në qendër të bashkëbisedimit që kryetari i Partisë Demokratike, Lulzim Basha, zhvilloi me mjekë dhe mësues, inxhinierë, avokatë, noterë etj. Kryetari i Partisë Demokratike e ka cilësuar tallje cinike me shqiptarët lavdërimet që u thuri kryeministri drejtoreshës së Dogave dhe Tatimeve, të cilat vetëm në një vit sollën një gropë prej 400 milionë dollarësh në buxhetin e shtetit.
“E patë se si lavdëroi drejtoreshën e Doganave, drejtoreshën e Tatimeve. Tallje më cinike me shqiptarët nuk mund të ketë. Për çfarë i lavdëroi që i dhanë buxhetit të shtetit një gropë prej 400 milionë dollarësh vitin e kaluar, sipas të dhënave të Ministrisë së Financave?! Për çfarë i lavdëroi, për të ashtuquajturin aksion kundër informalitetit me anë të cilit sipas të dhënave të Ministrisë së Financave në periudhën shtator –tetor u mbyllën 73 mijë vende pune?! Për çfarë i lavdëroi, që si rezultat i kërbaçit, arbitraritetit, gjobave nuk u mblodhën më shumë, por u mblodhën më pak lekë, sepse informaliteti u rrit, bizneset falimentuan.
E vetmja që pësoi rritje të vërtetë ishte fatura e ryshfetit. Për çfarë t’i lavdëroi? Në fakt bënë mirë që i lavdëron se në fakt dikush ka përfituar nga kjo punë. Ato 400 milionë dollarë që nuk mbërritën në buxhet, në fakt diku kanë mbërritur apo jo?! Se di janë nisur për në Panama apo diku tjetër, por në kontot e pushtetarëve shqiptarë kanë mbërritur.
Të falënderosh doganat dhe tatimet është njësoj si të falënderosh Ilir Beqën, që po na shton ditët me shëndetësinë falas dhe të reformuar, kur në Spitalin e Fierit e në urgjencat e Fierit nuk ka jod, nuk ka garza. Të  falënderosh Ilir Beqën që jep 1 milion dollarë në muaj Vilma Nushit.
Ça i ka mbetur tjetër të falënderoj Arben Ahmetajn për ecurinë e ekonomisë?! Të falënderoj Emiliano Shullazin për gjendjen e rendit?!
Ata që se besojnë dhe se votojnë janë dele. Biznesi qenka miu, duhet ta kapi macja. Në fakt shqiptarët janë pyetur se çfarë kafshe iu sjell ndërmend Edi Rama. Po duke qenë se as unë nuk jam i fushës së zooteknikës” vijoi Basha.
Për të ndryshuar realitetin, theksoi Basha kërkohet garantimi i votës së lirë. Me votë të lirë, me përballje programesh dhe ekipesh, Basha u shpreh i bindur se alternativa që ai përfaqëson është fituese.
“Me zgjedhje të lira e të ndershme, me ofertë programesh ta shikojmë pastaj se kush është më i zoti, ta shikojmë pastaj kush jep shpresë dhe besim për të nesërmen ky bojaxhiu batutaxhi apo Partia Demokratike dhe ekipi im europian që do t’i japë patjetër Fierit dhe Shqipërisë demokracinë dhe ekonominë europiane që meriton”.

Revolta e socialistëve: PS e ka groposur këtë vend

Banor: Unë kam qenë supersocialist. Kam patur një vëlla të sëmurë dhe e kam të sëmurë. Me 30 mijë lekë në muaj, ia hoqën edhe atë pensionin. Unë sot kam kartën e Lulzim Bashës në xhep. Ja ta tregoj është firma jote e Lulzim Bashës, sepse  PS e ka groposur këtë vend.
Banor: Këtu bie një shi dhe ne notojmë në ujë. Ne notojmë në ujërat e zeza, dalin të gjitha të zezat. Këtu uji i pijshëm është katastrofë. Katastrofë janë gjobat, 15 mijë lekë aforfe. Unë vetë i gjashti i papunë, vetëm nëna ime pensioniste.
Basha u njoh me shqetësimet e shprehura nga mjekë, të cilët e konsiderojnë aspak produktive check-up-in dhe rezultatet e saj të manipuluara.
Mjeke: Qytetarët e Fierit po  të duan ta shikojnë që në 06:30 të mëngjesit që mbajnë radhën aty për të marrë një sërë analizash, duke filluar nga analizat më ordinere për të marrë një patentë, lëre kur marrin analizat dalin me prostatë. Kam patur fatin se e kam parë vetë. Këtë e them jo për të qeshur, por është një fakt.
Basha: I merr paratë nga taksat tona dhe në vend që t’i çojë për trajnim të personelit shëndetësor, në vend që t’i çojë për kushte më të mira të urgjencës apo të reanimacionit, apo të sallave të kirurgjisë i bën rrush e kumbulla për të ashtuquajturin check-up-e. Që ja këtu u konfirmua edhe një herë, jo se kishte nevojë për konfirmim që nuk sjellin asnjë dobi. Pse? Sepse janë falso, sepse nuk bëhen. E gjithë skema e check-up-eve është në fakt një skemë gjigante e korrupsionit. Me një milion euro në muaj, ne mund të përfundonim brenda një viti 12 urgjenca jashtë Tiranës. Mund të ngrinim këtu në Fier një sallë moderne të kirurgjisë. Po nuk e bëjnë këtë, sepse këto para që dalin nga taksat e shqiptarëve përfundojnë drejtpërdrejtë në xhepat e qeveritarëve”.
Mësuesit u ankuan për persekutimin që u bëhet, të cilët pavarësisht prej kualifikimit transferohen në shkolla të largëta dhe në vend të tyre emërohen mësues pa arsim përkatës vetëm se kanë teserë partie. Një tjetër kërkesë në drejtim të zotit Basha ishte për hapjen e universitetit në Fier.
Banor: Me ardhjen në pushtet të PD të rishikojë mundësinë e mbështetjes të rihapet Universiteti i Fierit si një qendër shumë e madhe, ku mund të përgatiten specialistë në shumë fusha, të bujqësisë, të veterinarisë, të zooteknikës, të naftës, të arsimit, të shëndetësisë, të ekonomisë e me radhë.
Mësuese: Kam tre vite që nuk na japin 2%-in e pagës që na i mbajnë në muaj. Vështirësinë e rrugës jo e jo. Kam dy vite rresht që të gjithë mësuesit në fundviti nga muaji nëntor-dhjetor e deri në janar na shesin kredite.
Mësuese: Unë lëviz në tre shkolla, pa i marrë parasysh shkallët e kualifikimit tim, 5-vjeçar dhe 10-vjeçar. Zysha të tjera që thjesht sepse kanë teserën e PS-së dhe të LSI-së vazhdojnë të qëndrojnë në atë shkollë, duke mos iu referuar le të themi meritokracisë, figurës dhe dinjitetit të mësuesit, po  boll bindjeve partiake. Është shumë e turpshme kjo që po ndodh me arsimin shqiptar. Na vjen zor që ballafaqohemi me situata të tilla kur dinjiteti jonë përbuzet, përbaltet, figura e mësuesit është bërë për të ardhur keq.

Arben Shahini

Ministri i Brendshëm Saimir Tahiri ia ka fshehur Parlamentit një raport të ICITAP dhe PAMECA mbi ligjin “për masat shtesë të sigurisë publike”. Misioni i Departamentit Amerikan të Drejtësisë ishte shprehur kundër vendosjes së kamerave me detyrim në ambientet publike e private. Presidenti i Republikës, Bujar Nishani, e përmendi këtë fakt në relacionin që shoqëroi vendimin e tij për ta kthyer këtë ligj në Kuvend. “Në arsyetimin e kthimit të këtij ligji janë marrë në konsideratë gjithashtu komentet dhe mendimet e misioneve PAMECA IV dhe ICITAP, të cilat kanë identifikuar cënimin e një sërë të drejtash themelore, për të cilat kanë dhënë rekomandimet përkatëse”, shkruan Nishani. Raporti i zbuluar nga “HashtagAl” tregon detaje të tjera mbi qëndrimin që në veçanti ICITAP ka patur mbi ligjin. Këtë raport ministri i Brendshëm, Saimir Tahiri ua fshehu dy komisioneve parlamentare; Komisionit të Ligjeve dhe Komisionit të Sigurisë.
ICITAP ka patur një letërkëmbim me ministrin Tahiri në periudhën prill–qershor 2015. Misioni i Asistencës Ligjore të SHBA i kishte kërkuar një raport të detajuar mbi arsyet përse duhej miratuar ky ligj, përse duheshin vendosur kamerat me detyrim në ambientet publike e private. Por Tahiri e injoroi këtë kërkesë. Ai nuk ua paraqiti kurrë amerikanëve relacionin e kërkuar. U dërgoi vetëm draftin, të cilin, më pas e dërgoi në Kuvend, në tetor të 2015, pa u konsultuar me ta.
Në raport thuhet: “Ministria e Brendshme dorëzoi pranë ICITAP vetëm kopjen e projektligjit dhe nuk e shoqëroi me ndonjë relacion shpjegues dhe as nuk u mbajt ndonjë takim për të shpjeguar tekstin dhe ndryshimet e bëra në versionin fillestar. Si rrjedhojë nuk është e qartë nëse në këtë, gjatë hartimit të këtij versioni janë marrë parasysh mendimet e ICITAP (Prill 2015) mbi versionin e mëparshëm. Siç do të shihet dhe më poshtë, shumë prej komenteve të ICITAP janë përsëritje e mendimeve tona mbi versionin e parë të këtij projektligji”.
Ndryshimet e kërkuara nga ICITAP, në raportin që ata i kishin dërguar, ishin injoruar gjithashtu. ICITAP e kishte bërë mjaft të qartë: Tahiri duhet të hiqte dorë nga ky ligj.
Në raport, qëndrimi kundër ilustrohej me dështimin e policisë në dy ngjarje kriminale të bujshme, të filmuara nga kamerat e sigurisë; vrasja e bankierit Artan Santo dhe grabitja e “Babagjyshëve” në një argjendari në TEG.
“Në Dhjetor 2013 një grup i armatosur i njohur si banda e “Babagjyshëve” hyri në një qendër tregtare i armatosur (TEG) për grabitje argjendarish, duke i kërcënuar me armë zjarri. I tërë incidenti u kap me kamerat me qark të mbyllur ÇTV dhe aksioni kriminal u krye pavarësisht një numri të caktuar të rojeve të sigurisë.
Po kështu në qershor të vitit 2014 një bankier i nivelit të lartë (Santo) u vra në një rrugë me shumë lëvizje në Tiranë, nën vështrimin e një oficeri të Policisë së Shtetit dhe autorët e krimit ishin filmuar nga një sërë kamerash ÇTV para, gjatë dhe pas vrasjes. Kamerat e sigurisë dhe prania e personelit të sigurisë as nuk parandalojnë dhe as nuk zbulojnë rastet e kriminelëve të organizuar që fshehin identitetin e tyre.
Në kushtet e bareve dhe klubeve të natës, prania e kamerave të sigurisë dhe/ose e personelit të sigurisë, mund të  ndihmojë në zbulimin e krimeve me armë, por janë provuar si më pak efikase, si pengesë.
Në dy rastet e fundit që përfunduan me viktima, (Kuliçi 2013) dhe (Xhuvani 2014), mund të thuhet se shkelësit, të cilët ishin nën ndikimin e alkoolit dhe të drogës, nuk do të ndiheshin të penguar nga masa të tilla të sigurisë.
Hulumtimet tregojnë se kamerat e sigurisë kanë një vlerë të kufizuar për sa i përket parandalimit të krimeve të rënda.
ICITAP e konsideronte draftin antikushtetuese; ai kufizonte të drejtat e qytetarëve. Ekspertët amerikanë ishin shprehur qartë se policia mund t’i nxiste bizneset për të vendosur kamerat e sigurisë, por nuk mund t’i detyronte. “Një nismë e tillë nuk ekziston gjëkundi, as në SHBA dhe as në ndonjë shtet të Europës”, shpreheshin ata në raport.
“Ka një shqetësim se masat e propozuara do të krijojnë një barrë të konsiderueshme financiare për disa biznese private. Kostoja e procesit të çertifikimit dhe rinovimeve të mëvonshme të sistemeve të kamerave ÇTV dhe personelit të sigurisë mund të rezultojnë një barrë e panevojshme për shumë biznese të vogla e të mesme.
Në shumë vende, veçanërisht në SHBA, ekziston një praktikë ku policia i nxit bizneset private dhe individët të investojnë në sisteme për të parandaluar dhe për t’u mbrojtur kundër krimit. Megjithatë, këto nisma për policimin në komunitet, kurrë nuk kërkojnë të imponojnë një detyrim normativ për t’u respektuar, e aq më pak akoma të kriminalizojnë mos-respektimin e tij”.
Rekomandimi i ICITAP është shumë i qartë: Tahiri duhet të heqë dorë nga kjo nismë.
“Siç ka deklaruar dhe në dokumentin e mëparshëm, ICITAP-i, do të dëshironte fillimisht të shihte një relacion ku diskutohen politikat në vend se të shikonte një projektligj të përfunduar.
Praktikë normale është një relacion ku të diskutohen:
–Vëllimi i njohur dhe karakteristikat e krimit apo problemit të rendit publik, përfshirë statistikat e sakta
-Një listë të opsioneve të detajuara të shkelësit të ligjit, për të rritur shkallën e zbulueshmërisë, duke u mbështetur në metoda që kanë rezultuar të suksesshme në vende të tjera
-Kostot përkatëse të çdo opsioni si për qeverinë ashtu dhe për biznesin privat
Ky projektligj nuk ofron asnjë gjë nga sa thamë më lart, thjesht merr të mirëqenë problemin dhe imponon një zgjidhje pa dhënë prova për arsyetim.
Si rrjedhojë ICITAP dhe Ministria e Punëve të Brendshme, ta lënë mënjanë projektligjin dhe të përgatisin një dokument politike të hollësishëm ku të trajtojnë pikat e përmendura në këtë paragraf”.
Tahiri këto kërkesa të qarta nuk ua vuri përpara asnjëherë deputetëve. Ai u tha atyre se ishte konsultuar me ICITAP dhe misionin PAMECA, pa u shpjeguar se çfarë qëndrimesh kishin dy misionet e asistencës. Referuar shpjegimit të Presidentit të Republikës, edhe PAMECA kishte shprehur të njëjtat shqetësime.

Rama fshehu raportet e ICITAP e Pameka-s për ligjin e përgjimit

Ish-Kryeministri Berisha denoncoi dje fshehjen e qëllimshme të raportit të ICITAP dhe Pameka në lidhje me ligjin e përgjimeve. Përmes një statusi në profilin e tij në rrjetin social Facebook, Berisha thekson: “Edvin Shullazi fshehu, për të mbushur xhepat, raportet e ICITAP dhe PAMEKA-s që denoncojnë si antikushtetues ligjin e survejimit me kamera! Ligji i survejimit dixhital, pra me kamera, i mjediseve publike i Edvin Shullazit, të cilin e ktheu Presidenti i Republikës, u denoncua para miratimit në Parlament në dy raporte ndërkombëtare, atë të ICITAPIT dhe PAMECA-s, përkatësisht të SHBA dhe BE si një ligj antikushtetues dhe që shkel në mënyrë flagrante edhe Konventën Europiane të të Drejtave të Njeriut. Këto raporte, Edvin Shullazi, i lidhur kokë e këmbë me kompaninë e kamerave, i fshehu jo vetëm nga publiku, por dhe nga Parlamenti. I bazuar në këtë raport, Presidenti ktheu në Parlament si antikushtetues ligjin e survejimit dixhital të mjediseve publike. Fshehja e raporteve të ekspertizës ndërkombëtare të ligjit përbën dëshminë dhe skandalin e radhës banditesk te kreut të ekzekutivit, i cili për të mbushur xhepat nuk njeh ligj, Kushtetutë as dhe konventa ndërkombëtare, në të cilat Shqipëria është palë”, shprehet Berisha në reagimin e tij.

Cënimi i privatësisë dhe të dhënave personale

Referuar Komisionit të Ligjeve dhe opinionit të dhënë nga komisioneri për Mbrojtjen e të Dhënave Personale janë hedhur dyshime në lidhje me respektimin e të dhënave personale dhe jetës private të qytetarëve nga aplikimi i masave të parashikuara.
Sipas argumentave të Presidentit në kthimin e këtij ligji, ky ligj mbasi detyron bizneset, administratorët e pallateve, shkollat private dhe publike apo të gjitha institucionet publike të instalojnë kamera dhe të ruajnë përmbajtjen e tyre, nuk jep asnjë garanci se si do të ruhen të dhënat personale të individëve të siguruara nga këto kamera.
Në rastin konkret, jo vetëm që ndërhyrja nuk është proporcionale me qëllimin që do të arrihet, por nuk ofrohen as garancitë në përpunimin e të dhënave. Policia është përgjegjëse vetëm për survejimin e ambienteve publike me qëllim ruajtjen e rendit dhe sigurisë publike. Përmes Ligjit 19/2016 bëhet i detyrueshëm survejimi edhe i ambienteve private, duke lënë në gjykimin e policisë se kush duhet survejuar dhe ku duhet të instalohen kamerat. Nuk ka përcaktime në lidhje me mënyrën e vendosjes së kamerave, të cilat në rast se janë të lëvizshme mund të filmojnë edhe ambiente të tjera apo të personave të ndryshëm që nuk kanë lidhje me qëllimin. Kjo krijon hapësirë për abuzime dhe cenim të rëndë të privatësisë si një e drejtë themelore kushtetuese. Neni 13 i ligjit i jep të drejtë policisë të marrë pamje filmike, ndërkohë që KPRP penale përcakton qartë se diçka e tillë mund të realizohet veç përmes autorizimit të Gjykatës.
Ligji nuk përmban asnjë dispozitë që të garantojë të dhënat e përftuara nga vendosja e mjeteve të regjistrimit-përgjimit. Kështu që, mundësia e keqpërdorimit të pamjeve filmike dhe të dhënave personale, shfrytëzimit për qëllime që nuk kanë lidhje me sigurinë apo mundësia e keqpërdorimit të tyre nga ana e strukturave policore si mjet kërcënimi, diskreditimi publik apo për shantazh është evidente. Pra, ligji i miratuar nuk jep asnjë garanci lidhur me ruajtjen e privatësisë së qytetarëve.

Po qëndron prej disa ditësh në Tiranë, Frida Ghitis, gazetarja e “CNN” që pak ditë më parë nuk i kurseu fjalët më të mira, për Shqipërinë dhe shqiptarët. Në opinionin e saj, ajo vlerësonte harmoninë fetare dhe shprehte pa komplekse, bindjen se Shqipëria mund të jetë një shembull për të gjithë botën. Gazetarja vazhdon të qëndrojë në Tiranë dhe sapo ka botuar një shkrim tjetër. Kësaj radhe, e frymëzuar nga skandali “Panama papers”, Frida Ghittis paralajmëron rrëzimin e qeverive të korruptuara që do të bien nga dokumentet që do të publikohen. “Disa do ta zhvlerësojnë që ta zhdukin si çështje, duke ju thënë se është e gjitha një keqkuptim i madh. Do t’ju thonë se është një fortunë në gotë, ose ndoshta një teori e madhe konspiracioni. Mos i besoni! Shpërndarja e dokumenteve të Panamasë është një çështje e madhe”, shkruan Frida Ghittis. “Ky është një tërmet. Lëkundjet do të vazhdojnë për muaj me radhë, ndoshta edhe vite. Ky mund të jetë edhe fillimi i fundit të sekreteve. Disa prej figurave më të fuqishme botërore dhe të afërmit e tyre akuzohen se kanë fshehur pasurinë. Dhe të mendosh që sapo kemi filluar”, shkruan Frida Ghittis për “CNN”, gjatë kohës që qëndron në Tiranë. “I gjithë ky informacion në shumë raste mund të krijojë dëme ose të lërë pasoja. Dhe nuk do të vijë si një shok. Në vend të kësaj, nxjerrja e këtyre dokumenteve mund të konfirmojë shumë dyshime. Por nëse të dhënat në këto dokumente dalin të sakta, ato do të ndihmojnë në ndryshimin e sjelljes- kur Wikileaks publikoi të dhënat e një feste luksi në Tunizi të organizuar nga dhëndri i Presidentit, me akullore që ishte sjellë nga Franca, kjo ndihmoi në rritjen e revoltës që përmbysi diktatorin. Siç e kam shkruar më herët, korrupsioni është një helm vdekjeprurës që paralizon ekonominë, shton varfërinë dhe ndërsa rritet, mund të marrë edhe jetë. Krerët e shteteve jo vetëm i vjedhin paratë e vendit të tyre, por në shumë raste ato i orientojnë politikat drejt përfitimeve personale, duke i privuar vendet nga qeverisja e drejtë. Pastaj janë miqtë e njerëzve të fuqishëm, që papritur bëhen të pasur. Pasuria e tyre nuk është vetëm provë e bujarisë së qeveritarëve. Jo, autokratët i pasurojnë njerëzit rreth tyre për të mbrojtur fuqinë e tyre, të blejnë miratimin e tyre, që bashkëpunëtorët e tyre të heshtin. Ndonjëherë kritikët shkojnë në burg, ndonjëherë pasurohen. Në të dyja rastet, qëllimi është që ata të heshtin. Në përfundim, korrupsioni minon qeverisjen e mirë dhe forcon diktatorët. A ishte surprizë që ‘Panama Papers’ nxorën në dritë kompani të parajsave fiskale të lidhura me Presidentin e Sirisë, Bashar al-Assad apo me Moamar Gadafin dhe Presidentin e rrëzuar të Egjiptit, Hysni Mobarak? Në një nga lëvizjet më pozitive të kohërave tona, njerëzit po përdorin gjithnjë e më shumë informacionin të shkulin korrupsionin. Ata tashmë kanë rrëzuar qeveri. Publikimi i dokumenteve të Panamasë shenjon një moment të rëndësishëm në këtë trend. Mos lejoni askënd t’ju thotë se kjo nuk është një çështje e madhe!”, shkruan Frida Ghittis. Skandali i Panamasë i quajtur ‘Panama Papers’ ka nxjerrë në pah emrat e shumë liderëve botërorë dhe figurave publike, emrat e të cilëve janë ndodhen në plot 11.5 milionë dokumente, zbulimi më i madh gazetaresk i bërë ndonjëherë. Llogaritë bankare të quajtura offshore përdoren për të shmangur kontrollet dhe taksat. Kompanitë apo individët përdorin këto llogari për të fshehur pronësinë apo informacione të tjera në lidhje me fondet apo pasurinë. Këto llogari të fshehta ndodhen më së shumti në Panama, Ishujt Cayman, Bermuda dhe në disa vende të tjera të vogla, të cilat konsiderohen ndryshe parajsa fiskale.

OKB: Vendet e varfra humbin çdo vit 100 miliardë USD nga offshoret

Vendet në zhvillim po humbasin çdo vit 100 miliardë dollarë nga taksat për shkak se investitorët e huaj i kanalizojnë fitimet e tyre përmes parajsa fiskale për t’i shpëtuar taksimit. Përfundimi tronditës vjen nga një raporti i organizatës së Kombeve të Bashkuara. “Praktikat e shmangies së taksave përmes parajsave fiskale janë përgjegjëse për një rrjedhje të madhe të burimeve financiare të vendeve të varfra duke penguar zhvillimin e tyre,” deklaroi pas publikimit të raportit, Mukhisa Kituyi, sekretarja e përgjithshme e UNCTAD-it, krahu ekonomik i OKB-së. Sipas raportit, investitorët e huaj devijojnë rreth 450 miliardë dollarë fitime në vit nga vendet në zhvillim drejt parajsave fiskale. Sikur këto fitime të taksoheshin mesatarisht me 20 për qind atëherë, vendet e varfra të botës do të kishin rreth 100 miliardë dollarë  më shumë në vit për të financuar zhvillimin e tyre.  Shifra është thuajse e barabartë me të gjithë ndihmën që vendet e zhvilluara japin për ekonomitë e varfra të botës.

Shifrat
Sipas OKB në vitin 2012, kompanitë kishin 21 trilionë dollarë investime të huaja në mbarë botën. Por më shumë se 30 për qind e këtyre investimeve, ose 6.5 trilionë dollarë janë kanalizuar përmes parajsave fiskale. Por si shmangen taksat përmes parajsave fiskale? Skema është e thjeshtë. Kompanitë i realizojnë të ardhurat në vendet e varfra ku kanë investuar, por faturojnë në këto vende shpenzime artificiale përmes parajsave fiskale. Përmes shpenzimeve të fryra articialisht, të cilat nuk mund të kontrollohen pasi origjinojnë nga parajsat fiskale, kompanitë ulin në minimum fitimet e tyre dhe rrjedhimisht edhe taksat që duhet të paguajnë në vendet pritëse. Këto para do ishin të mjaftueshme për të financuar mijëra projekte dhe për të përmirësuar jetën  e miliona qytetarëve të varfër në mbarë botën.