18.5 C
Tirana
E diel, 11 Maj, 2025
type here...

Parlamenti Europian: Të dënohen zyrtarët e lartë për korrupsion

Parlamenti Europian ka publikuar dje rezolutën për Shqipërinë, ku bën thirrje për luftën kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit, ndërsa kërkon dënimin e zyrtarëve të përfshirë në korrupsion. Rezoluta për Shqipërinë thotë se, nëse vendi ynë dëshiron të nisë negociatat për në Bashkimin Europian, duhet të intensifikojë përpjekjet për reforma në fushat kyçe, si drejtësi, luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, si dhe në administratën publike dhe të drejtat themelore. “Komisioni i Jashtëm i Parlamentit Europian mbetet i shqetësuar për zgjerimin e korrupsionit në arsim, shëndetësi, drejtësi dhe disa fusha të tjera. Shqetësim përbën edhe përhapja e vetëcensurës mes gazetarëve, të cilët ka raste që edhe pengohen fizikisht për ndjekjen e ngjarjeve specifike, sulmohen ose kërcënohen për shkak të punës së tyre”, lexohet në faqen zyrtare të Parlamentit Europian. Procesi i dekriminalizimit, abuzimet me koncesionet dhe korrupsioni kanë qenë shqetësimet e ngritura nga Parlamenti Europian në lidhje me situatën në Shqipëri, ndërsa bëhet thirrje për miratimin e Reformës në Drejtësi në përputhje të plotë me rekomandimet e Komisionit të Venecias. PE kërkon zbatimin tërësor në frymë dhe në germë i ligjit të dekriminalizimit, ndërsa shprehet shqetësimi për infiltrimin e krimit në makinerinë politike, nivelin e lartë të korrupsionit në drejtësi, shëndetësi, arsim, prokurimet publike dhe qeverisjes lokale, trafikun e drogës, kultivimin e bimëve narkotike dhe mungesën e kontrollit në nivelin e duhur të trafikut të armëve. PE kërkon nga Komisioni i BE që të monitorojë me kujdes progresin e bërë në këtë reformë nga Shqipëria. Gjithashtu në këtë raport, theksohet se një rol të rëndësishëm në hapjen e negociatave do të luajë progresi, i cili do të regjistrohet në 5 prioritetet kyçe. Komisionit i kërkohet të krijojë një strukturë monitorimi për të parë në praktikë ecurinë në realizimin e reformave dhe në mënyrë të veçantë kërkohet që theksi të vendoset tek ndëshkueshmëria dhe dekriminalizimi. Në rast vonese të konsensusit kjo vendimmarrje do të realizohet pas zgjedhjeve parlamentare. PE i bën thirrje të gjitha partive politike për të bërë përpjekje të mëtejshme për t’u angazhuar në një dialog politik më konstruktiv dhe të vërtetë që do të lejojë miratimin dhe zbatimin e reformave kyçe; fuqimisht beson se, bashkëpunimi i qëndrueshëm në mes të qeverisë dhe opozitës në Parlament është thelbësor për procesin e anëtarësimit të Shqipërisë në BE, si dhe për plotësimin e kritereve të pranimit; fuqimisht thekson rëndësinë e mbajtjes së angazhimit të tyre për ndërtimin e një kulture politike demokratike që përfshin hapjen ndaj dialogut, negociatave dhe kompromisit dhe përjashtimin e plotë të bojkotit dhe radikalizmit; mirëpret themelimin dhe punën e Këshillit Kombëtar për Integrim Evropian. Rezoluta citon se, media duhet të jetë profesionale, e pavarur dhe në shërbim të qytetarëve, ndërsa bën thirrje se nuk duhet ushtruar presion politik dhe pengimi fizik për të mbuluar ngjarje specifike. Duhet më shumë transparencë lidhur me reklamat qeveritare në media. Nga ana tjetër, qeveria këshillohet të ndalojë ndërtimin e hidrocentraleve në zonat e mbrojtura mjedisore dhe të ruajë integritetin e parqeve kombëtare. PE kërkon përmirësimin e cilësisë së vlerësimeve të ndikimit në mjedis për të arritur në standardet e Bashkimit Europian. Gjithashtu PE citon se duhet rritur transparenca dhe pjesëmarrja e qytetarëve në vendimmarrje përmes konsultimeve publike për projektet. “Duhen marrë masa për të përforcuar mbrojtjen e të drejtave të njeriut, veçanërisht të pakicave si romët apo egjiptianëve që jetojnë ende në kushte të vështira e përballen me diskriminim e përjashtim social. Duhen ngritur mekanizmat e duhura shtetërore për trajtimin e pabarazisë gjinore, diskriminimit gjinor dhe dhunës ndaj grave e fëmijëve”, thuhet në pikat e Rezolutës së PE ndër të tjera.

Korrupsioni i kudogjendur

1.    Korrupsioni i kudogjendur është shqetësues, veçanërisht në shëndetësi, drejtësi, prokurim publik, koncesione e partneritete publike private, planifikim urban, arsim dhe qeverisje lokale.
2.    Duhen ndëshkuar zyrtarët e lartë të denoncuar për korrupsion.
3.    Duhet siguruar dhe zbatuar e drejta e pronës. Problematike është situata me kthimin dhe kompensimin e pronave të marra gjatë regjimit komunist.
4.    Reforma në Drejtësi është një nga pikat kyçe për hapjen e negociatave për anëtarësimin e Shqipërisë në Bashkimin Europian. Ajo duhet të sigurojë pavarësinë e plotë dhe paanshmërinë e gjykatave, në veçanti të Gjykatës së Lartë, Gjykatës Kushtetuese dhe Këshillit të Lartë të Drejtësisë.
5.    Reforma duhet të rregullojë problemet aktuale të drejtësisë: ndërhyrjet politike, korrupsioni i lartë, mungesa e kritereve të qarta profesionale për emërimin dhe promovimin e gjyqtarëve e prokurorëve, zgjatjen dhe zvarritjen e proceseve gjyqësore.
6.    Duhet zbatuar sa më shpejt ligji i dekriminalizimit.
7.    Duhen marrë masa për zgjedhje sa më të lira e demokratike në të ardhmen, pasi politizimi i procesit, mungesa e transparencës financiare të partive, keqpërdorimi i burimeve shtetërore dhe blerja e votës janë ende të pranishme.
8.    Komisioni Qendror i Zgjedhjeve duhet të mbikëqyrë më mirë financat e partive dhe të bëjë kontrolle më të detajuara të deklaratave financiare të partive e të mos ndalet thjesht tek një kontroll formal.
9.    Media duhet të jetë profesionale, e pavarur dhe në shërbim të qytetarëve. Nuk duhet ushtruar presion politik dhe pengimi fizik për të mbuluar ngjarje specifike. Duhet më shumë transparencë lidhur me reklamat qeveritare në media.
10.    Qeveria këshillohet të ndalojë ndërtimin e hidrocentraleve në zonat e mbrojtura mjedisore dhe të ruajë integritetin e parqeve kombëtare. Duhet përmirësuar cilësia e vlerësimeve të ndikimit në mjedis për të arritur në standardet e Bashkimit Europian. Duhet rritur transparenca dhe pjesëmarrja e qytetarëve në vendimmarrje përmes konsultimeve publike për projektet.
11.    Duhen marrë masa për të përforcuar mbrojtjen e të drejtave të njeriut, veçanërisht të pakicave si romët apo egjiptianëve që jetojnë ende në kushte të vështira e përballen me diskriminim e përjashtim social.
12.    Duhen ngritur mekanizmat e duhura shtetërore për trajtimin e pabarazisë gjinore, diskriminimit gjinor dhe dhunës ndaj grave e fëmijëve.

Arben Shahini

PD kërkon ngritjen e menjëhershme të Byrosë

Partia Demokratike bën thirrje për nisjen pa humbur kohë të funksionimit të Byrosë Kombëtare të Hetimit. Pas mbledhjes së Komisionit për Reformën në Drejtësi, përmes një deklarate për mediat, deputeti demokrat Eduard Halimi bëri të ditur se përfundoi faza e parë e diskutimeve mbi të dhjetë çështjet e dialogut politik dhe në këto dhjetë çështje përfshihen dy komponentët kryesorë të paketës së ndryshimeve kushtetuese. Ai tha se, një komponent është ai i luftës antikorrupsion në sistemin e drejtësisë, largimi i gjyqtarëve dhe prokurorëve të korruptuar dhe luftën ndaj korrupsionit të zyrtarëve të nivelit të lartë dhe komponenti tjetër që ka të bëjë me arkitekturën e sistemit, që lidhet me ngritjen e  institucioneve të përhershme që do t’i shërbejnë Shqipërisë dhe Kushtetutës në vitet e mëvonshme, por ky komponent ka disa ndasi, pra mosdakortësi. Lidhur me komponentin e parë, tha deputeti demokrat, që ka të bëjë me luftën ndaj korrupsionit dhe për të cilën besoj se, edhe qytetarët kanë interes imediat dhe duhet të ketë efekte të menjëhershme, tri elementët e këtij komponenti ngritja e Byrosë Kombëtare të Hetimit sipas modelit të propozuar nga Komisioni i Vencias, pra, ngritja e Prokurorisë Speciale në luftën ndaj korrupsionit në nivelet e larta dhe luftës ndaj korrupsionit në sistemin, gjyqësor dhe komponenti tjetër që është shumë i rëndësishëm që është Vetingu, kontrolli i gjyqtarëve, i pasurive dhe i njohurive të gjyqtarëve, performancës së tyre, sipas Venecias, ka një dakortësi pothuajse të plotë mes palëve. Iu ngarkua si detyrë ekspertëve të huaj që në bashkëpunim dhe me ekspertët e palëve politike përkatësisht të mazhorancës dhe opozitës, të hartojnë dhe të implementojnë sa më shpejt të gjithë rekomandimet e opinionit final në mënyrë që, këto tri elementë, komponenti antikorrupsion, ngritja e Byrosë Kombëtare të Hetimit, ngritja e Prokurorisë Speciale dhe Vetingu, të ecin dhe të procedohet sa më shpejt, madje të veprohet sa më shpejt që ta miratojmë si një paketë në mënyrë vertikale. Halimi bëri të ditur se ka një dakortësi pothuajse dhe për këtë çështje, pra që ligje të posaçme të merren dhe të hartohen bashkë në javët në vijim, duke marrë dhe mendimet e ekspertëve.
“Ky komponent pra, ai i antikorrupsiontit është shumë i rëndësishëm dhe për këtë ka dakortësi. Lidhur me komponentin e dytë ka jodakortësi mes palëve dhe sigurisht që diskutimet do të vazhdojnë edhe në vijim. Kjo ka të bëjë me pjesën e institucioneve të reja që do të ngrihen, pra me institucionet e përhershme që kanë të bëjnë jo me çështjet kundër korrupsionit në sistemin gjyqësor dhe në Prokurori, por kanë të bëjnë me pjesën e emërimit, promovimit dhe disiplinimit të gjyqtarëve. Këtij  komponenti i mungojnë kriteret e check and balance ndërmjet pushtetit gjyqësor dhe pushteteve të tjera, pasi mungojnë edhe pjesët e llogaridhënies së pushtetit gjyqësor, ka problem dhe me kapjen politike, të cilat ne i kemi diskutuar dhe më parë dhe Komisioni i Venecias ka dhënë rekomandime që duhet të implementohen. Ka problem dhe me korporatizimin. Të trija  këto çështje të këtij komponenti u diskutuan gjerë e gjatë edhe sot. Ka mosdakortësi mes palëve, ka dhe çështje që secila palë iu adresua ekspertëve, të cilët do të përpunojnë dhe besoj se kjo çështje do të jetë pjese e një zhvillimi të mëvonshëm, pra çështja e miratimit të këtij komponenti”, bëri të ditur deputeti demokrat.

Padakordësitë për Reformën në Drejtësi

Halimi deklaroi se ka dakortësi për të gjithë komponentin që ka të bëjë me pjesën e antikorrupsionit. “Nuk janë dy, por janë rreth 4-ose 5 çështje. Ndërsa çështjet që kanë të bëjnë me ndërtimin, ngritjen e institucioneve ka padokortësi mënyra si është menduar deri tani. Por ka dakortësi sesi do të zgjidhet në të ardhmen. Pra mendoj të zgjidhen duke i kërkuar vetë ekspertëve modele, modele sesi mundet ne, të eliminojmë probleme që ka sot sistemi i drejtësisë sot me korporatizmin. Të ndërtojmë një sistem të qëndrueshëm për të ardhmen, që të ketë komponentët e luftës ndaj korporatizmit, të ketë një sistem llogaridhënës, por që do të japë efekt në kohë të mëvonshme. Pjesa e komponentit antikorrupsion është shumë e rëndësishme, sepse ka efekte të menjëhershme”, tha ai. Halimi theksoi se, Vetingu i gjyqtarëve duke përfshirë të gjithë komponentët që jep Komisioni i Venecias ka efekte të menjëhershme, sepse që nesër sapo të fillojë komisioni, procesi i Vetingut, qytetarët do të kenë mundësi të shohin kush janë gjyqtarët e korruptuar, e paaftë, gjyqtarët e kapur, të cilët duhet të largohen nga sistemi. “Ashtu sikurse elementi tjetër, ngritja e Byrosë Kombëtare të Hetimit në mënyrë të shpejtë dhe efikase, do të bëjë që hetimi penal të ketë një revolucion të menjëhershëm në dënimin e gjyqtarëve dhe prokurorëve të korruptuar dhe të zyrtarëve të lartë. Ndërsa komponenti tjetër nuk i ka efektet e menjëhershme sot, ngritja e këtyre institucioneve do ta japë efektin në vijim. Pra në këto çështje ka një ndasi, sepse nuk janë komponentë të përkohshëm, por janë të përhershëm dhe për këtë dakortësia duhet të jetë më e plotë dhe më e qëndrueshme, dhe të shërbejë për një kohë të gjatë, pasi këto institucione do të shërbejnë për një kohë të gjatë. Komisioni i Vetingut përshembull do të shërbejë vetëm për një periudhë trevjeçare ndërsa institucionet e tjera do të jenë të përhershme. Ajo që ka interes më shumë për qytetarët mendoj se është komponenti i hetimit penal i gjyqtarëve,  prokurorëve, zyrtarëve të lartë, pra ngritja e Byrosë Kombëtare të Hetimit, dhe procesi i Vetingut që ka efekt të menjëhershëm”, u shpreh deputeti demokrat.

Arben Shahini

KiE: Verifikoni konfliktet e interesit dhe pasuritë e deputetëve

Njësia e antikorrupsionit në Këshillin e Europës GRECO ka publikuar raportin e radhës për parandalimin e korrupsionit në radhët e deputetëve dhe gjyqtarëve. Në dokument nënvizohet se, vetëm një nga 10 rekomandimet e raportit të mëparshëm është plotësuar në mënyrë të kënaqshme, ndërsa 9 të tjerët janë plotësuar vetëm pjesërisht. GRECO vëren se sa u përket deputetëve janë ndërmarrë disa hapa pozitive, por kërkon miratimin sa më shpejt të Kodit të Sjelljes për ligjvënësit dhe përmirësimin e kontakteve të tyre me palët e treta që kërkojnë të kenë ndikim në procesin legjislativ. Raporti nënvizon se verifikimi i konfliktit të interesit për deputetët duhet të shndërrohet në një praktikë të rregullt ashtu, si edhe verifikimi i deklaratave të pasurive të tyre. Sa u përket gjyqtarëve dhe prokurorëve, raporti vëren se Shqipëria ka ndërmarrë një reformë në sistemin kushtetues dhe të drejtësisë që nëse miratohet do të përmirësojë sistemin. Sipas GRECO-s reforma do të sjellë efekte pozitive edhe në vlerësimin periodik të performancës së gjyqtarëve dhe prokurorëve. GRECO nënvizon se Shqipëria duhet të përmbushë të gjitha rekomandimet brenda 18 muajve të ardhshëm. Gjithashtu, Këshilli i Europës kërkon shtimin e kontrolleve për asetet e deklaruara në deklaratat e pasurisë. Raporti vëren se përsa u përket gjyqtarëve dhe prokurorëve, Shqipëria ka ndërmarrë disa reforma ku ka progres të dukshëm, por mbetet larg adresimit të shqetësimeve të evidentuara nga GRECO. “Jemi të zhgënjyer nga mospasja e një sistemi adekuat të vlerësimit të performancës, përfshirë integritetin e gjyqtarëve dhe prokurorëve. Mungojnë rregullat e etikës, në mënyrë të veçantë për gjyqtarët”, thuhet në raport.

SHBA-BE: Të finalizohet sa më shpejt reforma

Në Shqipëri, Komisioni i Posaçëm parlamentar për Reformën në Drejtësi u mblodh dje pas më shumë se dy javë ndërprerjeje. Në Komision morën pjesë edhe përfaqësuesit e opozitës. Në një deklaratë të përbashkët, Delegacioni i Bashkimit Evropian dhe ambasada e Shteteve të Bashkuara u shprehën se “mirëpresin rifillimin e dialogut në Komisionin parlamentar për Reformën në Drejtësi”, duke kërkuar që procesi të ecë drejt përfundimit me sukses pa vonesa apo pengesa. Të gjitha partitë politike kanë një rol në këtë proces dhe kanë përgjegjësinë madhore për të arritur një marrëveshje”, nënvizon deklarata.
Dy ditë më parë kryetari i këtij komisioni Fatmir Xhafaj, ndërsa njoftonte thirrjen e mbledhjes theksoi se, “ne sot kemi arritur në një moment shumë delikat. Reforma është në hapat e saj të fundit dhe kërkon padyshim një përgjigje në përputhje me interesat e vendit dhe të qytetarëve shqiptarë. Kjo është arsyeja që nuk ka nevojë për shumë negociata, por ka nevojë për më shumë vendimmarrje”. Komisioni i Posaçëm parlamentar, nisi dy javë më parë diskutimet me dyer të mbyllura rreth 10 çështjeve që opozita ka ngritur mbi projektndryshimet kushtetuese, pas publikimit dhe të opinionit përfundimtar të Komisionit të Venecias. Në mbledhjen e parë palët arritën të gjenin gjuhën e përbashkët për katër çështje.
Puna e komisionit u ndërpre më pas, si pasojë e tensioneve në Parlament dhe votës kundër të shumicës ndaj kërkesës së opozitës për t’ju drejtuar Gjykatës Kushtetuese për vlefshmërinë e mandateve të dy deputetëve socialistë, Valentina Leskaj dhe Rakip Suli. Sipas opozitës, ata janë në konflikt interesi, duke qenë se fëmijët e tyre kanë përfituar tendera publikë dhe se për raste të tilla Gjykata është shprehur qartë. Refuzimin e shumicës, e djathta e konsideroi një “atentat kushtetues”, duke argumentuar se “nuk ka kuptim të diskutohen ndryshimet kushtetuese, kur shumica nuk zbaton vendimet e Gjykatës Kushtetuese”. Javën e shkuar të dy deputetët, iu drejtuan Parlamentit që pavarësisht vendimit të marrë, të kërkojë nga Gjykata Kushtetuese vlerësim nëse janë apo jo në kushtet e konfliktit të interesit.
Dy ditë më parë, Parlamenti votoi në favor të dërgimit të rastit të tyre për shqyrtim nga Kushtetuesja. Vendimi i hapi kështu rrugë rikthimit të përfaqësuesve të opozitës në Komision, i cili po zhvillon punimet me dyer të mbyllura, në prani të ekspertëve të misionit amerikan të asistencës për institucionet e drejtësisë shqiptare, OPDAT dhe atij europian EURALIUS.
Pak ditë më parë, një sondazh i kryer nga Instituti për Kërkime dhe Alternativa Zhvillimi (IDRA) në periudhën janar-shkurt të këtij viti, me 1000 intervista të drejtpërdrejta me grupe të ndryshme, tregoi se 91 për qind e të intervistuarve ose e mbështesin “plotësisht” (67 për qind) ose “deri diku” (27 për qind) nevojën për një reformë të tillë. Sipas sondazhit, të intervistuarit besojnë se, komuniteti ndërkombëtar është më shumë i interesuar për reformën krahasuar me secilin prej aktorëve vendas (më shumë se 3 në 4 qytetarë besojnë se BE-ja dhe ambasada amerikane janë “shumë të interesuar” për reformën, ndërkohë që maksimumi vetëm 1 në 2 qytetarë besojnë se ndonjë nga aktorët vendas, qoftë qeveria apo partitë politike, janë “shumë të interesuar” për këtë reformë). Referuar këtyre rezultateve në deklaratën e tyre të përbashkët, Delegacioni i Bashkimit Evropian dhe ambasada e Shteteve të Bashkuara i bëjnë “thirrje të gjitha partive politike që të dëgjojnë 91% të shqiptarëve që e mbështesin këtë reformë të rëndësishme”.

Rama, 410 milionë të tjera në xhepat e Vilmës

410 milionë lekë është tenderi i radhës që Beqja i ka dhuruar ortakes dhe mikeshës së Edi Ramës. Partia Demokratike denoncoi dje një tjetër tender të majmë që kompania farmaceutike e Vilma Nushit ka fituar për një shërbim tre mujor, duke futur në xhep plot 410 milionë lekë. Përmes një deklarate për shtyp, zëdhënësja e Partisë Demokratike, Ina Zhupa publikoi dje, dokumentat që faktojnë se si Rama-Beqja-Nushi vijojnë të zhvasin paratë publike.
“Për 3 muaj, nga janari e deri në fund të marsit, Vilma e Edi Ramës ka marrë 410 milionë lekë nga qeveria për të siguruar ilaçet në spitale.
Vilma, mikja dhe donatorja e Edi Ramës, paratë i merr menjëherë, me negociim pa shpallje, pa garë. Në 59 raste, me 59 kontrata. Nga QSUT e në çdo spital të Shqipërisë.
Ja ku janë dokumentat që tregojnë se si TRIMED e Vilma Nushit e ka emrin në çdo rast, në çdo blerje.
Problemi është se ilaçe nuk ka. Shëndetësia është rrënuar në çdo drejtim, ka mungesa të çdo lloji, por shqetësimi më i madh i qytetarëve, i pacientëve dhe familjarëve të tyre është se në spitale nuk ka ilaçe. Dhe ilaçet ata i blejnë vetë”, u shpreh Zhupa.
“Nga ana tjetër, ku shkojnë paratë që mikja, që donatorja e Edi Ramës i merr për të siguruar medikamentet, por medikamente nuk ka? Ky sigurisht nuk është shqetësimi i qeverisë, i Edi Ramës dhe Ilir Beqës.
Ata kanë tjetër prioritet.
Prioriteti i tyre është për të siguruar paratë për Vilmën. Në çdo drejtim. I dhanë 120 milionë euro me check-up-in, dhe ushtrojnë presion ndaj mjekëve që kontrolli të bëhet, letrat të mbushen, që Vilma të marrë paratë. Cilësia e analizave është skandaloze e provuar tashmë publikisht. Përfituesit janë Rama-Beqja-Vilma me qindra milionë eurot që kanë ndarë, qytetarët nuk përfitojnë asgjë.
410 milionë lekë merr sërish Vilma për ilaçet në vetëm tre muaj. Përfitues sërish Rama-Beqja-Vilma, se ilaçe nuk ka, qytetarët nuk përfitojnë asgjë.
Kjo është shëndetësia falas e Edi Ramës. Qytetarët pa ilaçe e pa shërbim, Rama-Beqja-Vilma, ndajnë miliona euro.
Ky është korrupsioni që po e provojnë në lëkurë çdo ditë shqiptarët, që përmendet tashmë në çdo raport ndërkombëtar, nga Berlini në Uashington”, tha ndër të tjera zëdhënësja e PD.
Prej dy vitesh, Ilir Beqja shpall fituese kompaninë TRIMED. Nëse shfletoni këto faqe tenderash, ju do shihni këtë emër. TRIMED, TRIMED fituese. TRIMED, firma e shoqes Nushi, ka fituar pafundësisht tendera, në ministri, në spitale, në Tiranë në rrethe. Shuma e përfituar është mbi 2 milionë e 100 mijë euro. Një pjesë e mirë, e këtyre milionave është marrë pa tender.
Paratë janë marrë me negocim. Donatorja e Partisë Socialiste, mikja e Edi Ramës ka grabitur fonde që mund të shpëtonin jetë njerëzish. Edhe pse kjo zonjë ka dorë kudo, në dogana, në mobilime zyrash, edhe pse mori koncesionin e chek-up prej 120 milionësh, mikes së kryeministrit i duheshin dhënë edhe ca miliona të tjera me ilaçet.

Zhvatjet e parave publike nga Rama-Nushi-Beqja

Mikesha e Kryeministrit Edi Rama përmes kompanisë së saj “Marketing&Distribution” rezulton të jetë në krye të listës së fituesve të tenderave të çdo ministrie dhe institucioni tjetër publik, duke zhvatur nga paratë e buxhetit të shtetit qindra miliona para. Krahas denoncimeve të bëra këtë vit, mbi tenderin 120 milionë euro të check up, koncesionin e sporteleve të Hipotekës, kompania e saj ka fituar jo pak, por shuma marramendëse për shërbime kancelarie ndaj institucioneve publike. Janë plot 527 milionë lekë tendera për vitin 2014 që kompania e saj ka marrë për shërbimet e saj të kancelarisë, ndërsa këtë vit, “Marketing&Distribution” ka marrë rreth 110 milionë lekë tendera po për këtë shërbim nga disa institucione publike, ndërsa llokmën e madhe e ka marrë përmes një tenderi nga OSHEE, ku ka përfituar rreth 700 milionë lekë. Pra, nëse mbledh shumat e këtyre shifrave të nxjerra nga Open Data, rezulton se për këto dy vjet, Vilma Nushi ka përfituar mbi 1.3 miliardë lekë vetëm për shërbime kancelarie. Janë tendera të panumërta që përfshijnë një sërë institucionesh, duke nisur nga Këshilli i Ministrave, pa përjashtim të gjitha ministritë, Drejtoria e Policisë së Shtetit, INSTAT, laboratori i barnave, QSUT, reparti ushtarak, Garda e Republikës, Drejtoria e Përgjithshme e Burgjeve, Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve, Drejtoria e Përgjithshme e Doganave, Bashkia Elbasan etj. Thuajse të gjitha ministritë kanë lidhur nga një kontratë shërbimi me kompaninë e mikeshës së Kryeministrit, ndërkohë që pas nuk mbeten as institucionet e tjera. Në shkurt të këtij viti, Nushi fitoi tenderin e Ministrisë së Shëndetësisë për ekzaminimet check up. Bëhet fjalë për fushatën e nisur në muajin shkurt të këtij viti prej Ministrisë së Shëndetësisë për check up-in (kontroll mjekësor), për të cilin ministria kishte shpallur një tender të posaçëm ku ftonte kompanitë e specializuara në fushën e shërbimeve shëndetësore që të bëheshin pjesë e tenderit për të paraqitur ofertat e tyre. Chek up-i do të kushtojë rreth 120 milionë euro për 10 vjet. Kompania fituese rezulton të jetë e Vilma Nushit, e njohur si sponsore e Partisë Socialiste. Sipas buletinit të Agjencisë së Prokurimit Publik rezulton se fituese është kompania “Marketing&Distribution” që jo vetëm nuk ka lidhje me fushën e shëndetësisë, por që ka paraqitur edhe ofertën më të lartë ndaj këtij shërbimi. Ndërkohë që ministria ka skualifikuar kompani të tjera të specializuara në fushën e shëndetësisë dhe që kanë paraqitur një vlerë shumë herë më të vogël se sa ajo e kompanisë fituese, me një diferencë prej 120 milionë lekësh. Së fundmi është publikuar fituesi i tenderit për pajisje kancelarie për OSHEE, me titull “Kancelari dhe të ndryshme”, e cila ka pasur një fond limit prej 69,766,227.4 lekësh. Mësohet se këtë tender e ka fituar shoqëria “Marketing&Distribution” e Vilma Nushit, e cila paraqiti një ofertë gati 500 mijë euro. Kjo është po e njëjta kompani, e cila pak muaj më parë fitoi edhe tenderin e check up-it në Ministrinë e Shëndetësisë. Kujtojmë që tenderi i check up-it pati shumë kontestime nga opozita dhe nga opinioni publik, duke hedhur akuza të forta ndaj Ministrisë së Shëndetësisë për afera klienteliste. Gjithashtu, një tjetër arsye e fortë kontestimi ishte se shoqëria “Marketing&Distribution” nuk kishte asnjë eksperiencë në fushën e shëndetësisë, pasi në thelb kompania e kontrolluar nga Vilma Nushi merret me shpërndarjen e cigareve dhe alkoolit. Të rikthehemi tek tenderi i OSHEE. Përsëri është oligarkja Vilma Nushi, e cila ka fituar tenderin, duke thelluar më tej dyshimet për afera klienteliste. Në këtë tender, Vilma Nushi dhe kompania “Marketing&Distribution” paraqiti ofertën më të lartë nga konkurrentët e tjerë, në një kohë kur ofertat e tjera ishin më të ulëta dhe mund t’i kursenin qeverisë afërsisht 200 mijë euro.

Arben Shahini

Peshkimi në prag falimenti kërkon shpëtim tek Basha

Ndonëse 300 familje jetojnë vetëm me peshkimin në Sarandë, ky sektor është drejt falimentimit. Mungesa e kushteve, taksat e larta, mungesa e kantierit për riparimin e varkave kanë qenë disa nga shqetësimet e shprehura nga peshkatarët në takimin me kryetarin e Partisë Demokratike, Lulzim Basha.
Peshkatar: Sot jo nuk kemi port peshkimi, por të rrimë që të na zejë errësira andej ndriçon dhe është ditë duket edhe maja e gjilpërës, këtej i hoqën për inat të Zotit. Edhe çezmën e shkatërruan. Këtu mbi çdo lloj ligji tjetër ka dalë Policia Kufitare. Del një polic atje dhe të thotë që kam urdhër nga shefi s’do të dalësh në punë.
Peshkatar: Varkat rregullohen të gjitha në Greqi, këtu është primitive.
Peshkatar: Një pasaportë lundrimi që rinovohet një herë në vit, ne nuk e rinovojmë dot siç e ka ligji, por shkojmë në Durrës. Regjistri detar është trefishuar çmimi, nga 500 mijë lekë të vjetra ka shkruar 2 milionë e 170 mijë lekë për anije.
Basha: Për vit?
Peshkatar: Pa vënë këtu, jashtë…
Basha: Çdo vit apo një herë vetëm?
Peshkatar: Çdo vit, po kështu taksat vendore nga biznesi i vogël nga 26 mijë lekë, 260 mijë lekë të vjetra kanë shkuar diku tek 500 mijë lekëshi dhe biznesi i madh jo më pak se 1 milion lekë. Plus kësaj për çdo leje transporti që do të marrim të mjeteve duam 52 mijë lekë të vjetra taksë parkimi, të cilën ne i paguajmë kur bëjmë kolaudimin e mjeteve.
Peshkatar: Unë në muaj paguaj 600 mijë lekë se mjet i vogël, pak karburant marr.
Basha: 20% për karburantin e ke?
Peshkatari: Po, po për karburantin. Ku shkon gjithë ky lek? Të paktën të rregullohet, të pastrohet, të hiqet ai vinçi që u rrëzua, të bëhet një diçka e mirë. Shkojmë në kantier një herë në vit dhe ato lekë që kemi grumbulluar i ha kantieri, shkojmë në Korfuz.
Basha: Në Korfuz i bëni. Sa të merr riparimi?
Peshkatari: Sipas mjetit, sipas punës që do të hapësh.
Basha: Sa të shkoi herën e fundit?
Peshkatari: Herën e fundit shkoi 4 mijë euro.
Basha: 4 mijë euro?
Peshkatari: E kam mbyllur në QKR para tre vjetësh biznesin. Këtu sektori i peshkimit është i dështuar. Sa e kanë marrë këta pushtetin është i dështuar, po vemi poshtë e më poshtë. Anija është gati të mbytet dhe këta më sjellin çdo ditë, ditë për ditë në shtëpi fletë për të paguar tatimet. Unë kam tre vjet që ajo anije është e mbaruar, nuk del më.
Basha: Nuk del më?
Peshkatar: Si mund të dalë? Vemi për të kërkuar kredi, kreditë janë me interes të lartë. Jemi të mbaruar.
Zoti Basha ka shpalosur platformën e Partisë Demokratike. Buxheti i shtetit, tha zoti Basha, do të financojë industrinë e peshkimit, që nga infrastruktura, kalatat, kantieret e riparimit dhe do të subvencionojë peshkatarët.
Basha: “Shteti duhet të garantojë mënyra më të mira të financimit për flotën. Së dyti, të ndërtojë kapacitetet e kantiereve, se u shuajtën kantieret. Pse do të shkosh ta bësh me 4 mijë euro, 5 mijë euro në Korfuz? Kur duhet ta bësh këtu dhe shteti për këtë të të financojë. Siç financojnë për digën, siç financojnë për vaditjen apo duhet të financojnë. Po kështu duhet të financojnë për infrastrukturën e peshkut, për kalatat, për kantieret e riparimit.
Shikoje zotërinë është zgjuar në 4 të mëngjesit, ditë për ditë bashkë me djalin e vet. Po nuk subvencionuam këta njerëz të punës, kë do të subvencionojmë?
Për regjistrin detar e para e punës nuk do të paguhet më e nuk do të shkohet më në Durrës, këtë ta marrë përsipër shteti me vetëdeklarim nga ana e peshkatarit”.
Kryetari i Partisë Demokratike u takua më pas me të rinj të Sarandës. Tarifat e larta të arsimit, papunësia, mungesa e investimeve për turizmin si industria që mban sarandjotët, ishin disa nga shqetësimet e shprehura në këtë takim. Një nga të rinjtë i shprehu shqetësimin për sektorin e shëndetësisë, mungesën e ilaçeve, ilaçet e skaduara që nuk kanë asnjë efekt tek të sëmurët dhe për rezultatet e check up-it. Sipas tyre, analizat janë falso dhe rezultatet shpeshherë qesharake, nuk tregojnë gjendjen reale të atyre që e bëjnë. Basha ka theksuar se Edi Rama dhe Ilir Beqaj nuk e kanë mendjen te dhënia e shërbimit shëndetësor për qytetarët, por si të vjedhin me shëndetësinë.
Basha: 1.8 euro shitet bashkë me fitimin e tregtarët dhe me TVSH-në. E blenë Vilma 1.8 dhe e shet 20, me 18.2 euro për set, fitimi. Se sa blen dhe se sa konsumon këtë nuk e dimë. Po e dimë që mjekë dhe infermierë detyrohen të mbushin formularë falso dhe prandaj dalin edhe ato probleme që përmendi zonja, bëhen qesharakë, por në fakt janë tragjike. Në një vit bëhen gjithsej jo më shumë se 800 mijë analiza të kësaj natyre. Pra, kostoja totale e tyre duhej të ishte jo më shumë se 1.8 milionë euro. Merr 1 milion euro në muaj.

Bankat pësojnë ulje të fitimeve dy muajt e fundit

Fitimi i sistemit bankar ka shënuar një rënie të ndjeshme në dy muajt e parë të këtij viti. Sipas statistikave të Shoqatës së Bankave, për periudhën janar-shkurt 2016, ai ka zbritur në 2.2 miliardë lekë , nga 5.4 miliardë lekë që ishte për të njëjtën periudhë të një viti më parë, me një rënie prej rreth 60%. Gjatë vitit 2015, statistikat e Shoqatës së Bankave dhe ato të Bankës së Shqipërisë treguan një panoramë të kundër të fitimeve të sistemit bankar. Të dhënat e Bankës së Shqipërisë treguan një rritje të ndjeshme të fitimeve të sistemit bankar në vitin 2015, me 40% në 15.7 miliardë lekë. Banka e Shqipërisë i raporton të dhënat sipas standardeve lokale GAAP. Ndërsa të dhënat e Shoqatës së Bankave, të raportuara sipas standardeve ndërkombëtare IFRS, tregojnë një rënie të ndjeshme të fitimeve, nga 12.2 miliardë lekë në 2014-n, në 4.9 miliardë lekë në 2015-n (ky i fundit është dhe standardi sipas të cilit bankat raportojnë dhe te tatimet, e paguajnë taksat). Diferencat shpjegohen me mënyrën si bëhen provigjionimet e kredive me probleme sipas secilit standard. Për bankierët, sfida më e madhe mbetet se si do të veprojnë ata në mjedisin me interesa të ulëta. Në 9 muajt e parë të vitit të kaluar, pjesa më e madhe e fondeve të lira të bankave u investuan në institucione të tjera financiare jashtë vendit, ndërsa kredia për ekonominië (ku bankat mund të fitojnë më shumë), mbeti e vakët për shkak të riskut të lartë. Por, me vendosjen e parave jashtë që filloi të jepte interesa negative, në tremujorin e fundit 2015, bankat i depozituan paratë në Bankën Qendrore. Pas vërshimit të parave të lira në tremujorin e katërt tek Banka Qendrore, kjo e fundit vendosi të mbyllë edhe këtë rubinet të të ardhurave, duke e bërë normën negative të euros në -0.55%, si një mjet “presioni” që bankat të përqendrohen në kreditimin e ekonomisë. Në kahun tjetër, edhe kërkesa e qeverisë për bono (një tjetër mjet investimi i parave të lira të bankave) është e ulët, pas emetimit të eurobondit të ri në nëntor 2015. Të gjendur përballë kësaj situate dhe sinjaleve për një vazhdim të politikës lehtësuese monetare, bankierët kanë pohuar për “Monitor” se kjo nuk do t’i nxisë të japin kredi, për sa kohë që mjedisi mbështetës nuk do jetë pozitiv. “Kombinimi i rritjes së ulët ekonomike së bashku me normat shumë të ulëta të interesit mund të jetë një dhembje koke për sistemin shqiptar financiar dhe ekonominë, duke qenë se normat e ulëta të interesit nuk garantojnë domosdoshmërisht më shumë kreditim për ekonominë, siç po dëshmohet sot në Bashkimin Monetar Europian”, thotë z. Seyhan Pencapligil, drejtor i përgjithshëm i Bankës Kombëtare Tregtare (BKT). “Për sistemin bankar, ka një problem me uljen e normave të interesit, në këndvështrimin që ky është një kërcënim që biznesi të jetë i qëndrueshëm. Në rast se rënia e ndjeshme e të ardhurave nga reduktimi i normave të interesit nuk do të kompensohet nga një eficencë më e madhe për sa i përket menaxhimit të kostove dhe cilësisë së portofolit të huas, kjo mund të ketë ndikim negativ”, thotë Z.Silvio Pedrazzi, Drejtor i Përgjithshëm Ekzekutiv i Intesa Sanpaolo Bank. Po si do të reagojnë bankat. Disa janë alternativat e parashtruara. Së pari, ata do të vazhdojnë të dekurajojnë depozitat e reja, duke ofruar normë të ulët kthimi. Sidomos bankat e mëdha mund ta përballojnë një lëvizje të tillë. Së dyti, nuk është çudi, që në kërkim të normave të kthimit më të larta, bankat të tentojnë rritjen e normave të interesit të kredive (një zhvillim i tillë po ndodh aktualisht në Europë).

Kamerat e sigurisë, biznesi kundër: Taksë e fshehtë, investimi fillestar 30 mln euro

Kthimi i ligjit për masat shtesë së sigurisë për shqyrtim nga Presidenti Nishani ka hapur sërish debatin jo vetëm mes politikës, por edhe biznesit. Konfindustria ngre shqetësimin se miratimi i ligjit do të jetë një kosto shtesë për bizneset. Sipas administratorit Gjergj Buxhuku vetëm investimi fillestar llogaritet në 30 milionë euro. “Në bazë të të dhënave që vinë pranë Konfindustrisë mendohet që, investimi total i parashikuar nëse do të kalonte në këtë mënyrë projektligji i cili tashmë po diskutohet në Komisionet e Kuvendit arrin shifra deri në 30 milionë euro investim përveç kostove të menaxhimit të sistemit, mirëmbajtjes më vonë. E shkruajtur në këtë formë, praktikisht kjo do të ishte një taksë e re shtesë e fshehur e biznesit”, thekson Buxhuku. Ai thotë se asnjë vend të Europës bizneset nuk detyrohen me ligj të vendosin sisteme sigurie, ndërsa ngre pikëpyetje se ligji fsheh interesa të tjera. “Pjesa dërmuese e bizneseve i kanë kamerat e sigurisë, problemi është se zgjidhjet në këtë rast duhet të jenë orientuese jo detyruese. Edhe për mënyrën sesi do të menaxhohet më pas sistemi, në çdo rast ekziston rreziku si pasojat e pakëndshme me historinë e kasave fiskale, me gjithë problematikën që ato kishin”, thekson ai. Konfindustria kërkon që domosdoshmërisht ky ligj duhet të shoqërohet me kostot financiare. Ekspertët europianë të PAMECA-s (mision i Bashkimit Europian në mbështetje të Policisë së Shtetit) janë shprehur kundër projektligjit për kamerat e sigurisë që u miratua në Kuvend dhe u refuzua të dekretohej nga Presidenti Nishani. HashtagAL disponon komentet e ekspertëve të misionit që mbajnë datën 10 prill të vitit 2015, pothuajse një vit përpara se projektligji të paraqitej për miratim në Kuvend. Në këto komente, thuhet qartazi se projektligji shkel liritë dhe të drejtat e njeriut. Kur flasim për mbikëqyrje/monitorim në vende publike dhe vende private nga subjekte të ndryshme, kemi të bëjmë me të drejtën e privatësisë”, shkruhet në komentet e ekspertëve që i kujtojnë Policisë së Shtetit se ka një Konventë Europiane për të Drejtat e Njeriut dhe Direktiva të Parlamentit Europian që kanë përcaktuar linjat e mbrojtjes së privatësisë.
Nga ana tjetër, ekspertët kujtojnë se ky është një projektligj i paprecedent në Bashkimin Europian, ku asnjë prej vendeve anëtare nuk ka shkuar kaq larg. Në komentet e ekspertëve europianë sillet në vëmendje të policisë shqiptare edhe jurisprudenca e Gjykatës Europiane për të Drejtat e Njeriut, e cila ka vënë kufij të qartë për institucionet shtetërore. Sipas vendimeve të GJEDNJ, privatësia mund të shkelet kur qëllimi është i ligjshëm, në mënyrë ligjore dhe në përputhje me nevojën e një interesi shumë të madh publik. PAMECA shkruan se, mund të kryhen edhe përgjime e survejime të fshehta, por mekanizmi që është zgjedhur nga Policia e Shtetit është i diskutueshëm. Para së gjithash, Shqipërisë i mungon një kuadër i plotë ligjor që rregullon përgjimin parandalues dhe mbikëqyrjen, madje edhe kur kryhet nga agjencitë e zbatimit të ligjit, shkruajnë ekspertët. Në këtë mënyrë, PAMECA thotë qartë dhe shkoqur se edhe sot e gjithë ditën përgjimet dhe survejimet që kryhen nga vetë policia nuk janë fort të ligjshme, imagjinoni nëse ato bëhen nga privatët.

Ujësjellësi shton TVSH edhe mbi tarifën e shërbimit

Qyetarët e Tiranës në faturën e ujit përveçse paguajnë detyrimin që ju takon për ujin e pijshëm që konsumojnë, detyrimin për largimin e ujrave të përdorura e një sërë taksash të tjera, paguajnë edhe një tarifë shërbimi prej 100 lekë. Në fakt në faturën e marsit edhe kjo tarifë tani vjen me Tatim Mbi Vlerën e Shtuar duke e çuar vlerën 120 lekë. Problemi në fakt më shumë sesa pagesa e një vlere modeste prej 20 lekësh në çdo faturë qëndron në dy pika. E para bie ndesh me parimet që renditen në Udhëzimin e Ministrisë së Financave datë 30.01.2015 “Për Tatimin mbi Vlerën e Shtuar” ku pjesa më e madhe e tarifave janë të përjashtuara dhe mbeten fikse flasim këtu për tarifa mbi dokumentat që tërhiqen nga institucionet si hipoteka apo regjistimet e çështjeve në gjykatë. Madje në faturën tip që ujësjellësi përdorte më parë nuk është aplikuar TVSH mbi këtë tarifë. E dyta kjo faturë është miratuar nga Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve në datën 7 Mars të këtij viti dhe mbetet e paqartë nëse këtë 20 për qindsh do ta tërheqin Tatimet apo do ta mbajë ujësjellësi siç bëhet përgjithësisht me tarifën e shërbimit që mbahet nga institucionet dhe menaxhohet prej tyre. Me një llogari të thjeshtë “lëvizja” me TVSH¬në tek tarifa i jep ujësjellësit rreth 4 milionë lekë më shumë çdo muaj kjo po të llogarisim se lëshohen afërsisht 200 mijë fatura. Sot ajo që shohim me faturën e ujit është një listë e gjatë me detyrime që shtohet çdo ditë.
Konkretisht për marsin qytetarët do paguajnë:
Detyrimi për ujin e pijshëm
Detyrimi për largimin e ujit të përdorur
Tarifë shërbimi plus TVSH mbi këtë tarifë
Taksë për ndërtesën
Tarifë pastrimi mbi të cilën çuditërisht nuk po aplikohet TVSH
Dhe taksë e përkohshme për infrastrukturën arsimore.

Bankat pronare të 160 milionë euro pasuri të paluajtshme

Bankat në Shqipëri zotërojnë 22 miliardë lekë pasuri të patundshme (rreth 160 mln euro), të cilat janë duke denatyruar rolin primar të bankave në ndërmjetësimin financiar, duke kthyer një pjesë të funksioneve të tyre në “real estate”. Banka e Shqipërisë njoftoi dje se vlera e kolateraleve në pronësi të bankave, pasi kanë dështuar shitjet nga përmbaruesit, është rritur ndjeshëm më 2015. Nga 5 miliardë lekë më 2012 zotërimet e bankave në formën e pasurive të paluajtshme në fund të vitit të kaluar janë mëse katërfishuar në rreth 22 miliardë lekë. Banka e Shqipërisë arsyeton se nga pikëpamja e autoritetit mbikëqyrës është e rëndësishme të vlerësohet ndikimi që ka mbajtja në bilanc e këtyre lloj kolateraleve mbi të ardhurat dhe kapitalin e bankës.
Tetë janë llojet kryesore të rrezikut që lidhen me veprimtarinë bankare: rreziku i kredisë; rreziku i normës së interesit; rreziku i likuiditetit; rreziku i çmimit; rreziku operacional; rreziku i përputhshmërisë; rreziku strategjik dhe ai reputacional. Ndërkohë që rreziku i çmimit përbën rrezikun kryesor që lidhet me pasuritë e paluajtshme. Një rënie e çmimit të pasurive të paluajtshme, gjatë periudhës së mbajtjes në bilanc, mund të zvogëlojë si vlerën e aktivit në bilanc, ashtu edhe të ardhurat që mund të realizohen nga shitja e kolateralit pasuri e paluajtshme. Njëkohësisht, një shitje në masë e këtyre kolateraleve nga ana e bankave (fire sale) mund të dëmtojë rëndë tregun e pasurive të paluajtshme, duke ndikuar jo vetëm mbi të ardhurat e bankës, por edhe mbi vlerën e kolateraleve pasuri e paluajtshme të pranuar gjatë procesit kredidhënës, me pasoja në cilësinë e portofolit të kredisë dhe nivelit të mjaftueshmërisë së kapitalit.
Nivelet e larta të këtyre lloj aktivesh në bilanc, shoqëruar me strategji jo të efektshme të marrjes në pronësi të tyre mund të ndikojnë negativisht likuiditetin e një banke. Banka e Shqipërisë theson se, politikat operacionale dhe procedurat që lidhen me këto lloj aktivesh mund të kontribuojnë në shtim të rrezikut operacional, duke rezultuar në të ardhura më të ulëta nga kolateralet në pronësi dhe shpenzime të larta; përpjekje joadekuate dhe joefektive shitjeje, prishje/shkatërrim të kolateralit/eve, humbje jo të njohura dhe norma më të ulëta rikuperimi. Në rastet kur këto kolaterale merren në pronësi, bankat marrin përsipër rrezik të qenësishëm përputhshmërie me kuadrin ligjor që rregullon administrimin e pronave.
Një bankë është ligjërisht përgjegjëse për sa i takon marrjes në pronësi, veprimeve dhe mirëmbajtjes së këtyre pronave, të cilat mund të rrjedhin në detyrime ligjore të caktuara. Rreziku i mospërputhshmërisë së bankës me detyrimet ligjore për administrimin e pronave, mund të shoqërohet edhe me cenim të reputacionit të saj në marrëdhënie me konkurrentët apo me klientët, lajmëron Banka e Shqipërisë. Të dhënat e mësipërme shprehin qartazi se deri në vitin 2008, pra para ndikimit të krizës financiare globale në Shqipëri, vlerat e pronave të marra në pronësi si ndaj totalit të aktivit të bilancit, ashtu edhe kapitalit rregullator janë në nivele të papërfillshme, ndjeshëm nën 1%. Ndërkohë që, gjatë katërvjeçarit të fundit (2012-2015), rriten ndjeshëm duke shënuar vlera mesatare historike përkatësisht 1.2% dhe 12.8%. Në dhjetor 2015, këto vlera qëndrojnë mesatarisht në 1.6% të aktivit dhe 16.2% të kapitalit rregullator.

1...8 2418 2428 243...8 299Faqja 8 242 nga 8 299

Kryesore

Continue to the category
Më shumë
© 2024 Rilindja Demokratike Euroatlantike