Matthew Turner

Për disa amerikanë, Hilari Klintoni është mishërimi i një elite globalem që përfiton prej skemave të shmangies së taksave. Bernie Sanders, kundërshtari i saj, është antiteza.
Zbulimi se të pasurit dhe të pushtetshmit po fshehin para në parajsa fiskale jashtë vendeve të tyre nuk është befasues. Megjithatë, përmasa e 11.5 milionë dokumentave të dalë prej kompanisë panameze Mossack Fonseca, ka shkaktuar një furtunë dhe ka rikthyer në agjendë problemin e drejtësisë së taksimit. Me shumë gjasë, Panama Papers është vetëm maja e ajsbergut, dhe nëse zbulohen të tjera gjëra për punët financiare të udhëheqësve botërorë, pasojat për politikën globale do të jenë shumë të mëdha.
Zgjedhjet primare mes demokratëve në SHBA janë karakterizuar nga rritja e zemërimit ndaj elitës globale. Skandali i Panama Papers vetëm sa do të rrisë indinjatën popullore ndaj veprimeve të figurave të establishmentit – atyre që kanë ndenjur duarkryq dhe kanë lejuar të ndodhë kjo gjë.
Ndonëse deri në këto momente nuk ka patur “viktima” amerikane pas daljes së dokumentave, të gjithë kandidatët presidencialë do të pyeten për skandalin. Dhe askush nuk do të gjendet në më shumë presion, se sa Hilari Klintoni, ajo është mishërimi i “elitës globale”, ndërkohë që Bernie Sandersi është antiteza.
Rrjedhja e madhe e dokumentave ekspozon qeveritë përreth globit që me vetëdije injorojnë shmangien e taksave prej të pasurve. Ndonëse Klintoni nuk është lidhur me asnjë transaksion pas rrjedhjes së dokumentave, ka një ndjesi se ajo është mes elitës së të pasurve, disa prej atyre anëtarëve pra, që kanë përfituar prej skemave të tilla.
Eshtë zbuluar se Clintoni nxiti Marrëveshjen e tregtisë së Lirë me Panamanë, në të njëjtën kohë që Sandersi e kundërshtoi me forcë, duke cituar studime që thoshin se ajo do të kufizonte aftësinë e qeverisë për t’iu kundërvënë në raste aktivitetesh të paligjshme. Edhe nëse Klintonët mbeten të papërmendur në dokumentat e ardhshme, Sandersi mund të vazhdojë të shfrytëzojë narrativën që Klintoni është pjesë e demografisë përgjegjëse, dhe se ka asistuar abuzimet flagrante përmes marrëveshjeve tregtare.
Ndërkohë që duket se skandali do të shtrihet në kohë, tani ka gjithnjë e më shumë gjasa që votuesit e pavendosur do të priren drejt Sandersit në primaret e ardhshme, duke përfshirë Nju Jorkun. Në zgjedhjet e përgjithshme, e kaluara Donald Trumpit me shmangien e taksave do ta lërë të ekspozuar shumë, përballë të kaluarës tejet të pastër të Sandersit. Ai është madje i vetmi kandidat që përmend 1 përqindëshin kundrejt 99 përqindëshit. Nëse siguron kandidimin, sondazhet e tanishëm tregojnë se do të fitonte edhe kundër Trumpit.
Por më shumë se betejë kandidatësh, kjo është betejë idesh.
Sa më gjatë të zgjasë ky skandal, aq më mirë do të jetë për Bernie Sandersin. Dhe nëse më shumë skelete në sirtarin e Klintonëve shohin dritën, kjo do ta parashutonte Bernie Sandersin në Shtëpinë e Bardhë.

Fitorja e radhës
Sanders doli fitimtar ditën e martë në zgjedhjen e kandidatëve demokratë në Wisconsin, duke e vazhduar kështu radhën e fitoreve kundrejt Hilari Klintonit. Gjatë fjalimit të fitores nga Wyoming, Sanders tha se kjo ishte një arritje shumë e madhe dhe argumentoi përse ishte një kandidat më i fortë se Klinton për president.
“Jemi duke mposhtur Trampin me shifra tepër domethënëse”, tha ai për kandidatin deri tani kryesor të republikanëve, përpara se të vinte në shënjestër klasën e bilionerëve që ishin duke financuar me para fushatat e tjera. “Po, mund ta ndryshojmë status kuonë, kur mendojnë gjëra të mëdha dhe kur kemi vizion”, tha Sandersi. “Unë nuk jam naiv, e njoh mirë pushtetin e Wall Streetit  dhe furnizimet e tyre të pashtershme të parave”.
Klinton postoi në Twitter urime për fitoren e Sanders duke shtuar: “për të gjithë votuesit dhe vullnetarët që dhanë zemrën e tyre në këtë fushatë: Përpara!” me këtë fitore të madhe, Sanders ka futur në xhep plot gjashtë nga shtatë betejat e mëparshme edhe pse e ka kaluar me shumë pak kandidaten tjetër rivale.
Megjithatë, duket se Klinton nuk i ka humbur aspak shpresat. “Nuk do të dorëzohemi, do të vazhdojmë të luftojmë me çdo mundësi që kemi dhe me çdo shans që do të na paraqitet”, tha ajo. Klinton do të duhet të luftojë më shumë dhe për më gjatë nga sa kishte planifikuar për të arritur fitoren e kandidaturës. Tani që gara do të spostohet drejt New Yorkut, një shtet që ajo priste ta fitonte me një marzh të madh, duket se beteja do të jetë e ngushtë, sipas Dan Gerstein, drejtues i “Gotham Ghostwriters” dhe analist i pavarur politik në New York. “Do të jetë një vazhdim i një dinamike më globale”, tha Gerstein. “Klinton ka për të fituar, por fitorja do të jetë më e ngushtë nga sa duhet të ishte”.
Megjithatë, një fitore më e ngushtë nga ç’pritej nuk përkthehet detyrimisht në disavantazh dhe demokratët janë duke fituar garën demokratike të vitit 2008 si provë që Klinton nuk ndodhet në rrezik të vërtetë. Ishte pikërisht në ditët e fundit të betejave për kandidaturën, kur senatori i atëhershëm Barack Obama arriti të fitonte garën e madhe të kandidaturës presidenciale. Vetëm atëherë Klinton u përball me humbjen përfundimtare.

Ish-udhëheqësi i serbëve të Bosnjës, Radovan Karaxhiç, kërkoi të lihet i lirë në pritje të përgjigjes për kundërshtimin e tij ndaj dënimit për gjenocid dhe mizori të tjera, ndërsa ka thënë se burgu po e shkatërron shëndetin e tij.
Gjatë një seance dëgjimore në Gjykatën Ndërkombëtare për Krime Lufte në hapësirat e ish- Jugosllavisë, ai tha se është “i pafajshëm” ndërsa e quajti vendimin si “monstruoz”.
Ai u ankua për kushtet në paraburgim dhe kërkoi një kompjuter të ri për të përgatitur mbrojtjen e tij.
Gjykatësi, Theodor Meron, hodhi poshtë kërkesën e tij për lirim dhe tha se do të urdhërojë zyrtarët që të shqyrtojnë kushtet në qendrën e paraburgimit.
Muajin e kaluar, Radovan Karaxhiç, u shpall fajtor dhe u dënua me 40 vjet heqje lirie nën akuzat për mizori të kryera gjatë luftës së Bosnjës që la pas vetes 100 mijë të vrarë.
Gjykata tha se, ai është përgjegjës për gjenocid në masakrën e Srebrenicës të vitit 1995, kur forcat serbe vranë 8 mijë burra e të rinj myslimanë të Bosnjës, në atë që është vlerësuar si mizoria më e rëndë në Evropë që nga Holokausti.
Po në Hagë, Prokuroria e Gjykatës, tha se do të apelojë vendimin e muajit të kaluar për lirimin e ultra nacionalistit serb, Vojisllav Sheshel, Partia Radikale e të cilit, synon të fitojë vende në Parlamentin e Serbisë në zgjedhjet që do të mbahen më 24 prill.
Kryeprokurori Serge Brammertz tha se, gjykatësit kanë injoruar një numër të madh të dëshmive kur kanë liruar Sheshelin, javën e kaluar.
Vojisllav Sheshel, ishte akuzuar për nxitje të urrejtjes etnike kundër myslimanëve dhe kroatëve të Bosnjës, në vitet ‘90-ta.
Kryeprokurori Brammertz, tha se gjykatësit i kanë keqinterpretuar provat në atë mënyrë që “dëbimi i civilëve është cilësuar gjest humanitar” dhe se “fjalimet ndezëse janë bërë thjesht për të rritur moralin e forcave serbe”.
Vojisllav Sheshel, tha se nuk është i shqetësuar me apelin dhe aktualisht është duke marrë pjesë në fushatën për zgjedhjet parlamentare të këtij muaji në Serbi, ku ai synon të sfidojë Partinë Përparimtare serbe të drejtuar nga kryeministri aktual i Serbisë, Aleksandër Vuçiç, dikur një nga bashkëpunëtorët e tij më të ngushtë.

Presidenti i ri i Kosovës, Hashim Thaçi dha betimin e tij në Parlamentin e Kosovës në një seancë solemne, e cila u bojkotua nga partitë opozitare, Lëvizja Vetëvendosje, Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës dhe Nisma për Kosovën.
Hashim Thaçi, pason në këtë post, Presidenten Atifete Jahjaga, e cila sot përmbylli mandatin e saj pesëvjeçar.
Presidenti Thaçi tha se në detyrën e re do të vazhdojë të angazhohet për një Kosovë demokratike, evropiane dhe shumë etnike.
“Kam shpresë dhe besim në vendin tonë dhe në qytetarët tanë. Kam besim të plotë në institucionet e Kosovës, në Parlament, në qeverinë e vendit. Kam besim që do të vazhdohet me qeverisje të mirë. Si president do të jem garantues i respektimit të Kushtetutës dhe Ligjeve, mbrojtës dhe përfaqësues i interesave të Kosovës. Do të jem faktor unifikues politik dhe qytetar, përfaqësues i të gjithë qytetarëve, pa dallim etnie, feje, race dhe gjinie”, tha Presidenti Thaçi.
Presidenti Thaçi tha se, Kosova është faktor paqeje dhe qëndrueshmërie në rajon dhe po zhvillon marrëdhënie të mira fqinjësore me të gjitha vendet e rajonit. Ai tha se, Kosova është zotuar të vazhdojë bisedimet për normalizimin e marrëdhënieve me Serbinë.
“Të dy vendet duhet të punojnë që të anëtarësohen sa më shpejt në Bashkimin Evropian, duke lehtësuar njëra-tjetrën dhe jo duke e penguar. Dialogu, nuk ka alternativë, por tani ai duhet të ketë dinamikë dhe energji të re, vendimmarrëse dhe zbatuese”.
Ai tha se si president i vendit, edhe sa i përket dialogut, do të punojë për ndërtimin e një konsensusi sa më të gjerë politik dhe qytetar.
Presidenti Thaçi tha se, Kosova do të punojë në mënyrë edhe më aktive, për t’u bërë anëtare në nismat rajonale, evropiane dhe ato botërore.
“Kosova do të punojë ngushtë me partnerët ndërkombëtarë që të bëhet anëtare e OKB-së. Kosova është pjesë aktive e bllokut antiterrorist në botë. Do të jemi të pa kompromis në luftë ndaj fundamentalizmit dhe ndaj çdo elementi ekstremist, kudo dhe kurdo që paraqitet”, tha ai.
Zoti Thaçi tha se do të jetë president i unitetit qytetar.
“Në angazhimet e mia do të respektoj Kushtetutën dhe ligjet e Kosovës, traditën e mirë të qytetarisë, kriteret dhe vlerat euroatlantike. Gjithmonë do të nisem nga oferta ime për dialog politik, ndërpartiak, për komunikim me Shoqërinë Civile, me media, bizneset dhe iniciativat e lira. Si kreu i shtetit do të ruaj, kultivoj dhe përfaqësoj unitetin e popullit të Republikës së Kosovës”, tha ai.
Parlamenti i Kosovës zgjodhi më 26 shkurt me 71 vota për dhe dhjetë vota të pavlefshme, Hashim Thaçin, ish-kryetarin e Partisë Demokratike të Kosovës, në postin e presidentit të Kosovës.
Ai u zgjodh në raundin e tretë të votimeve, pasi që në dy raundet e para ai mori 50, përkatësisht 64 vota.
Më 4 mars partitë opozitare, Lëvizja Vetëvendosje, Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës dhe Nisma për Kosovës, i kërkuan Gjykatës Kushtetuese që të shqyrtojë procesin që sipas tyre ishte jo legjitim dhe i përcjellë me parregullsi.
Më 4 prill, Gjykata Kushtetuese e Kosovës, e shpalli të papranueshme kërkesën e partive opozitare në Kosovë për vlerësimin e kushtetutshmërisë së zgjedhjes së Hashim Thaçit në postin e presidentit të Kosovës.
Kjo ishte hera e tretë që Gjykata Kushtetuese shqyrton çështjen që kanë të bëjnë me presidentin e vendit. Në dy rastet e para, vendimet e Gjykatës Kushtetuese kanë bërë që të dorëhiqen dy presidentë të Kosovës, Fatmir Sejdiu në vitin 2010 dhe Behgjet Pacolli, më 2011.