Parlamenti Europian ka publikuar dje rezolutën për Shqipërinë, ku bën thirrje për luftën kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit, ndërsa kërkon dënimin e zyrtarëve të përfshirë në korrupsion. Rezoluta për Shqipërinë thotë se, nëse vendi ynë dëshiron të nisë negociatat për në Bashkimin Europian, duhet të intensifikojë përpjekjet për reforma në fushat kyçe, si drejtësi, luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, si dhe në administratën publike dhe të drejtat themelore. “Komisioni i Jashtëm i Parlamentit Europian mbetet i shqetësuar për zgjerimin e korrupsionit në arsim, shëndetësi, drejtësi dhe disa fusha të tjera. Shqetësim përbën edhe përhapja e vetëcensurës mes gazetarëve, të cilët ka raste që edhe pengohen fizikisht për ndjekjen e ngjarjeve specifike, sulmohen ose kërcënohen për shkak të punës së tyre”, lexohet në faqen zyrtare të Parlamentit Europian. Procesi i dekriminalizimit, abuzimet me koncesionet dhe korrupsioni kanë qenë shqetësimet e ngritura nga Parlamenti Europian në lidhje me situatën në Shqipëri, ndërsa bëhet thirrje për miratimin e Reformës në Drejtësi në përputhje të plotë me rekomandimet e Komisionit të Venecias. PE kërkon zbatimin tërësor në frymë dhe në germë i ligjit të dekriminalizimit, ndërsa shprehet shqetësimi për infiltrimin e krimit në makinerinë politike, nivelin e lartë të korrupsionit në drejtësi, shëndetësi, arsim, prokurimet publike dhe qeverisjes lokale, trafikun e drogës, kultivimin e bimëve narkotike dhe mungesën e kontrollit në nivelin e duhur të trafikut të armëve. PE kërkon nga Komisioni i BE që të monitorojë me kujdes progresin e bërë në këtë reformë nga Shqipëria. Gjithashtu në këtë raport, theksohet se një rol të rëndësishëm në hapjen e negociatave do të luajë progresi, i cili do të regjistrohet në 5 prioritetet kyçe. Komisionit i kërkohet të krijojë një strukturë monitorimi për të parë në praktikë ecurinë në realizimin e reformave dhe në mënyrë të veçantë kërkohet që theksi të vendoset tek ndëshkueshmëria dhe dekriminalizimi. Në rast vonese të konsensusit kjo vendimmarrje do të realizohet pas zgjedhjeve parlamentare. PE i bën thirrje të gjitha partive politike për të bërë përpjekje të mëtejshme për t’u angazhuar në një dialog politik më konstruktiv dhe të vërtetë që do të lejojë miratimin dhe zbatimin e reformave kyçe; fuqimisht beson se, bashkëpunimi i qëndrueshëm në mes të qeverisë dhe opozitës në Parlament është thelbësor për procesin e anëtarësimit të Shqipërisë në BE, si dhe për plotësimin e kritereve të pranimit; fuqimisht thekson rëndësinë e mbajtjes së angazhimit të tyre për ndërtimin e një kulture politike demokratike që përfshin hapjen ndaj dialogut, negociatave dhe kompromisit dhe përjashtimin e plotë të bojkotit dhe radikalizmit; mirëpret themelimin dhe punën e Këshillit Kombëtar për Integrim Evropian. Rezoluta citon se, media duhet të jetë profesionale, e pavarur dhe në shërbim të qytetarëve, ndërsa bën thirrje se nuk duhet ushtruar presion politik dhe pengimi fizik për të mbuluar ngjarje specifike. Duhet më shumë transparencë lidhur me reklamat qeveritare në media. Nga ana tjetër, qeveria këshillohet të ndalojë ndërtimin e hidrocentraleve në zonat e mbrojtura mjedisore dhe të ruajë integritetin e parqeve kombëtare. PE kërkon përmirësimin e cilësisë së vlerësimeve të ndikimit në mjedis për të arritur në standardet e Bashkimit Europian. Gjithashtu PE citon se duhet rritur transparenca dhe pjesëmarrja e qytetarëve në vendimmarrje përmes konsultimeve publike për projektet. “Duhen marrë masa për të përforcuar mbrojtjen e të drejtave të njeriut, veçanërisht të pakicave si romët apo egjiptianëve që jetojnë ende në kushte të vështira e përballen me diskriminim e përjashtim social. Duhen ngritur mekanizmat e duhura shtetërore për trajtimin e pabarazisë gjinore, diskriminimit gjinor dhe dhunës ndaj grave e fëmijëve”, thuhet në pikat e Rezolutës së PE ndër të tjera.
Korrupsioni i kudogjendur
1. Korrupsioni i kudogjendur është shqetësues, veçanërisht në shëndetësi, drejtësi, prokurim publik, koncesione e partneritete publike private, planifikim urban, arsim dhe qeverisje lokale.
2. Duhen ndëshkuar zyrtarët e lartë të denoncuar për korrupsion.
3. Duhet siguruar dhe zbatuar e drejta e pronës. Problematike është situata me kthimin dhe kompensimin e pronave të marra gjatë regjimit komunist.
4. Reforma në Drejtësi është një nga pikat kyçe për hapjen e negociatave për anëtarësimin e Shqipërisë në Bashkimin Europian. Ajo duhet të sigurojë pavarësinë e plotë dhe paanshmërinë e gjykatave, në veçanti të Gjykatës së Lartë, Gjykatës Kushtetuese dhe Këshillit të Lartë të Drejtësisë.
5. Reforma duhet të rregullojë problemet aktuale të drejtësisë: ndërhyrjet politike, korrupsioni i lartë, mungesa e kritereve të qarta profesionale për emërimin dhe promovimin e gjyqtarëve e prokurorëve, zgjatjen dhe zvarritjen e proceseve gjyqësore.
6. Duhet zbatuar sa më shpejt ligji i dekriminalizimit.
7. Duhen marrë masa për zgjedhje sa më të lira e demokratike në të ardhmen, pasi politizimi i procesit, mungesa e transparencës financiare të partive, keqpërdorimi i burimeve shtetërore dhe blerja e votës janë ende të pranishme.
8. Komisioni Qendror i Zgjedhjeve duhet të mbikëqyrë më mirë financat e partive dhe të bëjë kontrolle më të detajuara të deklaratave financiare të partive e të mos ndalet thjesht tek një kontroll formal.
9. Media duhet të jetë profesionale, e pavarur dhe në shërbim të qytetarëve. Nuk duhet ushtruar presion politik dhe pengimi fizik për të mbuluar ngjarje specifike. Duhet më shumë transparencë lidhur me reklamat qeveritare në media.
10. Qeveria këshillohet të ndalojë ndërtimin e hidrocentraleve në zonat e mbrojtura mjedisore dhe të ruajë integritetin e parqeve kombëtare. Duhet përmirësuar cilësia e vlerësimeve të ndikimit në mjedis për të arritur në standardet e Bashkimit Europian. Duhet rritur transparenca dhe pjesëmarrja e qytetarëve në vendimmarrje përmes konsultimeve publike për projektet.
11. Duhen marrë masa për të përforcuar mbrojtjen e të drejtave të njeriut, veçanërisht të pakicave si romët apo egjiptianëve që jetojnë ende në kushte të vështira e përballen me diskriminim e përjashtim social.
12. Duhen ngritur mekanizmat e duhura shtetërore për trajtimin e pabarazisë gjinore, diskriminimit gjinor dhe dhunës ndaj grave e fëmijëve.
Arben Shahini
