Parlamenti i Italisë nis votimin për kreun e ri të shtetit, me kryeministrin Mario Draghi ndër kandidatët më të spikatur në një garë të hapur që do të monitorohet nga afër nga tregjet financiare.
Ka shqetësime midis politikanëve në Itali se rezultati mund të shkaktojë pasiguri të re politike në ekonominë e tretë më të madhe të eurozonës, e cila po përballet me një ringjallje të infeksioneve dhe vdekjeve nga COVID-19.
Kreu i shtetit është përgjegjës për zgjidhjen e krizave politike, duke e bërë atë një rol kyç në një vend ku qeveritë mbijetojnë mesatarisht vetëm një vit. Presidenti ka fjalën e fundit në emërimin e kryeministrave dhe anëtarëve të tjerë të kabinetit.
Në një proces që mund të zgjasë disa ditë, më shumë se 1000 parlamentarë dhe përfaqësues rajonalë do të mblidhen në orën 14:00 GMT për raundin e parë të votimit të fshehtë për të zëvendësuar presidentin në largim Sergio Mattarella.
Fituesi ka nevojë për dy të tretat e shumicës në cilindo nga tre raundet e para, me një shumicë absolute të mjaftueshme më pas.
Draghi, i cili drejton një administratë të unitetit kombëtar, e ka bërë të qartë se do të dëshironte punën, e cila ka një mandat 7-vjeçar. Por ka një hezitim midis disa partive për ta mbështetur atë nga frika se largimi i tij mund të shkaktojë trazira politike dhe zgjedhje të parakohshme.
“Në këtë moment të vështirë, do të ishte e rrezikshme të largohej Draghi nga posti i kryeministrit,” tha të dielën kreu i Ligës së djathtë Matteo Salvini, duke i bërë jehonë komenteve të ngjashme të bëra nga partneri i tij i koalicionit Silvio Berlusconi.
Meqenëse as qendra e djathtë dhe as e qendra e majtë nuk kanë vota të mjaftueshme për të imponuar një kandidat nga kampi i tyre, ka të ngjarë të nevojitet një kompromis për të parandaluar një ngërç.
Një marrëveshje e tillë duket ende e pakapshme, që do të thotë se raundi i parë i votimit të hënën ka shumë të ngjarë të jetë jopërfundimtar.
Udhëheqësit e Lëvizjes 5-Yje dhe të Partisë Demokratike (PD) të qendrës së majtë thanë të dielën se ligjvënësit e tyre do të hedhin vota të zbrazëta, një mënyrë për të luajtur me kohën ndërsa vazhdojnë negociatat ndërpartiake.
Berluskoni u tërhoq nga gara të shtunën. Qendra e majtë kishte përjashtuar mbështetjen e ish-kryeministrit, i cili nuk kishte gjasa të merrte mbështetjen e gjerë të nevojshme tradicionalisht.
Nëse Draghi do të bëhej kreu i shtetit, do të nevojitej menjëherë një marrëveshje për një kryeministër tjetër për të siguruar që destabiliteti të mos rrezikojë përpjekjet e Italisë për të marrë rreth 200 miliardë euro (226.80 miliardë dollarë) nga fondet e BE-së për lehtësimin e pandemisë.
Deri vonë, Draghi konsiderohej si favoriti për t’u transferuar në pallatin presidencial.
Me Salvinin dhe Berlusconin tani që të dy bëjnë thirrje që ai të qëndrojë si kryeministër për vitin e mbetur të mandatit të qeverisë, shanset e tij duket se janë zvogëluar, por ai mbetet ndër kandidatët kryesorë.
Me negociatat që zhvillohen kryesisht në prapaskenë, deklaratat publike të politikanëve shpesh janë thjesht manovra taktike. Udhëheqësi i PD, Enrico Letta, një mbështetës i Draghit, tha të dielën se donte të verifikonte me Salvinin nëse refuzimi i tij i kryeministrit ishte përfundimtar.
Që nga tërheqja e Berlusconit, partitë e qendrës së djathtë nuk kanë bërë asnjë propozim alternativ, por Salvini tha se koalicioni ishte gati të paraqiste disa emra “të profilit të lartë” për negociata.
Ndër pretendentët e mundshëm janë ish-kryetari i dhomës së ulët Pier Ferdinando Casini, ish-kryeministri Giuliano Amato, kryetarja e Senatit Elisabetta Casellati dhe Elisabetta Belloni, një diplomate karriere që aktualisht koordinon shërbimet sekrete.
Mattarella ka përjashtuar mundësinë e pranimit të një mandati tjetër, por disa politikanë, veçanërisht Letta i PD-së, kanë sugjeruar t’i luten atij që të vazhdojë.
