Sytë janë dritarja jonë drejt botës, e megjithatë, ne shpesh i marrim si të mirëqenë, veçanërisht nëse jemi ndër ata me fat me “sy të fortë”. Megjithatë, si çdo organ tjetër, sytë janë të prekshëm ndaj dëmtimit, veçanërisht në epokën e sotme të ekraneve.
Nga telefonat celularë te laptopët, jeta e përditshme nuk është tamam “miqësore” për sytë tanë. Për fat të mirë, një dietë e strukturuar siç duhet mund të mbrojë shikimin dhe të vonojë përkeqësimin e lidhur me moshën.
Dhe jo, nuk është vetëm karota ajo që është protagoniste. Ka shumë ushqime të pasura me lëndë ushqyese që i duan sytë, si beta-karoten, acide yndyrore omega-3, vitamina C, A dhe E, si dhe minerale si zinku.
E gjithë kjo ndihmon në parandalimin e kushteve të tilla si katarakti, degjenerimi makular, glaukoma dhe sindroma e syrit të thatë.
Shikoni më poshtë 10 ushqimet më të mira për t’u futur në listën e blerjeve në supermarket këtë javë:
1. Patate të ëmbla
Karotat mund të kenë “markën” e shikimit, por patatet e ëmbla mund të jenë edhe më të forta. Të pasura me beta-karoten, e cila shndërrohet në vitaminë A, ato ndihmojnë në ruajtjen e shëndetit të kornesë.
Një patate e ëmbël mesatare mbulon mbi 150% të dozës së rekomanduar ditore të vitaminës A. Skuqini me vaj ulliri dhe rozmarinë ose bëni një supë prej kadifeje me karota, xhenxhefil dhe shafran të Indisë.
2. Perime me gjethe jeshile
Spinaqi, lakra jeshile, marule, chard zvicerian dhe zarzavate janë plot me luteinë dhe zeaxanthin – antioksidantë që filtrojnë dritën blu, mbrojnë qelizat e syve dhe ngadalësojnë sëmundjet si katarakti dhe degjenerimi makular.
Hajini të papërpunuara në sallata, skuqini lehtë ose ziejini me avull për të ruajtur lëndët ushqyese.
3. Vezë
E verdha e vezës është një burim i shkëlqyer i luteinës dhe zeaksantinës, si dhe yndyrave omega-3. Vezët ndihmojnë në parandalimin e degjenerimit makular, një sëmundje degjenerative e retinës.
Hulumtimet në Australi treguan se ata që hanë 2-4 vezë në javë kanë 49% më pak gjasa për ta zhvilluar atë. Provoni scrambles për mëngjes ose shakshuka për darkë.
4. Salmoni
I pasur me omega-3, salmoni është një aleat kryesor për shëndetin e syve. Nëse nuk dëshironi ta hani çdo ditë, provoni të paktën dy herë në javë.
Gjithashtu burime të mira janë sardelet, skumbri, trofta dhe toni. Hani të pjekur në skarë, të skuqur në tigan ose të papërpunuar në sashimi me gjethe wasabi dhe shiso.
5. Bajame
Një grusht bajame ju jep shumë vitaminë E, e cila neutralizon radikalet e lira dhe kufizon dëmtimin oksidativ të syve – diçka shumë e rëndësishme nëse jetoni në qytet ose pini duhan. Hani ato të thjeshta ose shtoni në kos, sallata, rizoto ose supave.
6. Boronica
Boronicat janë një superushqim jo vetëm për sytë por për të gjithë trupin. Ato përmbajnë antocianinë, antioksidantë që rrisin qarkullimin në sy dhe ndihmojnë në rigjenerimin e qelizave të retinës, të cilat janë përgjegjëse për shikimin e natës. I hani me kos, i vendosni në smoothie ose në puding chia.
7. Specat
Specat e kuq, të verdhë ose portokalli janë plot me vitaminë C, e cila mbështet shëndetin e syve dhe nervit optik. Ato përmbajnë gjithashtu zeaxanthin, vitamina A dhe E. Hajini të papërpunuara për vlerën maksimale ushqyese, me humus, guacamole ose baba ganoush.
8. Çokollatë e zezë
Po, edhe çokollata ka vend këtu. Çokollata e zezë me të paktën 70% kakao përmban flavonoidë që përmirësojnë qarkullimin e gjakut në sy dhe përmirësojnë shëndetin e kornesë dhe lenteve. Shijoni një copë të vogël pas një vakti ose fërkoni pak në kos.
9. Midhje
Zinku është thelbësor për shëndetin e retinës dhe duket se vonon degjenerimin makular, veçanërisht kur kombinohet me antioksidantë. Midhjet janë një nga burimet më të pasura të zinkut. Nëse nuk ju pëlqejnë, mund t’i gjeni në shpendë, mish pa dhjamë, bishtajore, arra dhe fara.
10. Majdanoz
Zakonisht e shtojmë për dekorim, por majdanozi është plot me lëndë ushqyese që mbrojnë sytë: beta-karoten, luteinë dhe zeaksantinë. E gjithë kjo rrit densitetin e makulës dhe zvogëlon rrezikun e sëmundjeve të syrit të lidhura me moshën.
Shtojeni në smoothie, mbi sallata ose gatime peshku, ose përzieni në ceviche për një prekje freskuese.
