Zagrebi i thotë jo vendimit të marrë nga Gjykata e Hagës, ndërsa Lubjana e konsideron si ekzekutiv. Por në këtë mënyrë krijohet një precedent shumë i rrezikshëm për eurojurisprudencën dhe për ato tensione që, për shembull, në Mesdhe nuk reshtin.
Përpara Komisionit Europian, për sa i përket arbitrazhit ndërkombëtar lidhur me kufijtë detarë dhe tokësorë midis dy vendeve, Zagrebi ka konfirmuar pozicionin e tij: “jo” vendimit të marrë nga Gjykata e Hagës, ndërsa Lubjana e konsideron ekzekutiv. Arsye për të cilën qeveria sllovene denoncon Kroacinë përpara Gjykatës Europiane pse ka shkelur normativat komunitare, Traktatin e Shengenit dhe marrëveshjet lidhur me peshkimin. Tani denoncimi është depozituar në Komisionin Europian: më 15 qershor vendimi. Por në rast të mosmarrjes, ja që Sllovenia mund të shkojë përpara njëlloj me denoncimin në Gjykatën Europiane dhe të krijojë një precedent shumë të rrezikshëm për eurojurisprudencën dhe për ato tensione që, për shembull, në Mesdhe nuk reshtin.
Kundërvënia
Rreth konfliktit bilateral të nisur 96 vite më parë me fazën e pavarësisë të vitit 1991, pardje në Bruksel janë “konfrontuar” për palën kroate Nënsekretari i Punëve të Jashtme Andreja Metelko – Zgombiç, shumë ekspertë lidhur me çështjet e Arbitrazhit Ndërkombëtar, dhe për palën sllovene Marko Vrvec si përfaqësues i Ministrisë së Jashtme. Nëse nga njëra anë Komisioni i Bashkimit Europian nuk ka ndërmend që të bëjë deklarime zyrtare lidhur me pasazhet teknike siç ka ndodhur pikërisht dje, është e qartë se kartat janë hedhur hapur në tavolinë nga të dy kontestuesit.
Më 17 mars akti i fundit i qeverisë sllovene, në plotësi të funksioneve të saj, ka qenë ai i dërgimit të një letre Komisionit të Bashkimit Europian me anë të cilës Lubjana denoncon formalisht Zagrebin në Gjykatën Europiane. Motivi? Se nuk ka respektuar vendimin e Gjykatës Ndërkombëtare të Hagës të Arbitrazhit lidhur me konfliktin midis dy vendeve lidhur me kufijtë detarë dhe tokësorë. Në letër akuzohej Kroacia se kishte shkelur të drejtën europiane, duke mos njohur vendimin e Arbitrazhit Ndërkombëtar.
Nga akti formal i dorëzimit të letrës, ashtu siç parashikohet nga Neni nr. 259 i Marrëveshjes së Lisbonës, ka nisur të numërohet afati 3-mujor brenda të cilave Komisioni do të duhet të vendosë se me cilën palë është: nëse ndjek apo jo denoncimin e Sllovenisë kundër Kroacisë përpara Gjykatës Europiane.
Në këtë rast, qeveria sllovene ka saktësuar se në rast se Komisioni nuk do ta mbështeste denoncimin, do ta vazhdojë në mënyrë të pavarur ta çojë Zagrebin përpara gjykatësve europianë. Por në këtë mënyrë mund të krijohet një europrecedent i rrezikshëm. Është kjo arsyeja për të cilën Presidenti i Komisionit, Jean Claude Juncker kishte mësuar për një ndërmjetësim pikërisht nga ana e zëvendësit të tij Franz Timmermans, pasi që pala kroate kishte refuzuar implementimin e arbitrazhit. Por faza diplomatike e uruar nuk është konkretizuar kurrë.
Verdikti
29 qershorin e kaluar në Hagë ishte marrë vendimi lidhur me kufirin detar midis Sllovenisë dhe Kroacisë: i qenë dhënë Sllovenisë ¾ e Gjirit të Piranit, plus një korridor që do të mundësonte një rrugë hyrjeje në ujërat ndërkombëtarë. Për këtë arsye në bazë të këtij vendimi, kufiri midis Sllovenisë dhe Kroacisë tregohej nga rrjedha e Dragonjës dhe deri në mesin e kanalit të Shën Odorikut. Dhe në det përgjatë derdhjes së Dragonjës dhe deri në fundin e gjirit.
Kroacia në 2017 e kishte braktisur procedurën e arbitrazhit pas një rrjedhje lajmi në vijim të sjelljes “skandaloze dhe të paligjshme të palës sllovene”, kishte thënë Kryeministri kroat Andrej Plenkoviç. Duket se ka pasur një “lidhje” midis gjykatësit slloven dhe përfaqësuesit të qeverisë së Lubjanës. Kështu, sipas Kryeministrit, Zagrebi nuk është aspak i detyruar nga Arbitrazhi i Gjykatës së Hagës, pasi ai “është kompromentuar dhe infektuar plotësisht”.
Përgatiti
ARMIN TIRANA
