Nga Rigels Seliman
Në një vend ku politika është kthyer në artin e mbijetesës personale, Shqipëria ofron një kaleidoskop të hidhur figurash dhe situatash që ndizen dhe ndryshojnë në dukje, por në thelb mbeten të njëjtat. Politikanët shqiptarë kanë ndërtuar një teatër ku rolet e tyre janë të pandryshueshme, ndërsa spektatori- populli- mbetet peng i iluzioneve që prodhojnë. Në tre dekada, Shqipëria është kthyer në laboratorin e pushtetit absolut, ku individi triumfon mbi institucionin dhe sistemi mbetet i burgosur nga kulti i personit.
Një kaleidoskop që nuk ndryshon kurrë
Shqiptarët kanë parë qeverisje të majta dhe të djathta, koalicione dhe përçarje, premtime të reja dhe figura të “riformatuara”. Por kaleidoskopi politik, ndonëse në dukje ngjyra dhe format ndryshojnë, i kthehet gjithmonë të njëjtës pamje: mungesës së përgjegjshmërisë, kapjes së shtetit dhe sundimit të interesave personale. Një klasë politike që në shumicën e saj ka më shumë se tre dekada në pushtet, me të njëjtët aktorë të rrotulluar nga opozita në qeveri dhe anasjelltas, është dëshmia më e qartë se ndryshimi në Shqipëri mbetet iluzor.
Kulti i individit mbi demokracinë
Në një demokraci të vërtetë, pushteti ndërtohet mbi institucionet dhe sundimi i ligjit, por në Shqipëri, gjithçka është personalizuar në liderë të fuqishëm që sundojnë me dorë të hekurt partitë e tyre dhe politikën në tërësi. Politikanët shqiptarë kanë kultivuar një kulturë ku emri i liderit bëhet sinonim i partisë, dhe partia sinonim i shtetit. Me një mjeshtëri të frikshme, ata kanë zëvendësuar shpresën e qytetarëve për ndryshim me frikën ndaj të panjohurës, duke e kthyer çdo zgjedhje në një referendum për të mbajtur të njëjtët njerëz në pushtet.
Tre dekada stagnacion
Ajo që filloi si tranzicion demokratik është kthyer në një udhëtim pa fund në vendnumëro. Politikanët shqiptarë kanë dështuar të ndërtojnë shtet, të reformojnë ekonominë, të garantojnë drejtësi dhe të ofrojnë mundësi për të rinjtë. Në vend të tyre, ata kanë ndërtuar një sistem klientelist, ku interesat e ngushta dhe nepotizmi mbizotërojnë mbi meritokracinë dhe progresin. Brezat e rinj largohen masivisht, duke lënë pas një vend të boshatisur nga shpresa dhe i mbushur me premtime boshe.
Pushteti absolut
Politikanët shqiptarë, të etur për pushtet absolut, kanë eliminuar çdo formë të opozitës reale. Në vend të një debati konstruktiv dhe të ndershëm, kemi parë një opozitë të korruptuar dhe të kapur nga po e njëjta klasë politike. Qeveria dhe opozita shpesh herë duken si dy fytyrat e së njëjtës monedhë, të lidhura nga interesa të përbashkëta dhe larg halleve të qytetarëve.
Si mund të thyhet kaleidoskopi?
Thyerja e këtij kaleidoskopi të deformuar kërkon një ndërgjegjësim të thellë të qytetarëve dhe një revoltë të shëndetshme kundër status quo-së. Shqipëria ka nevojë për një brez të ri liderësh që vijnë nga jashtë këtij sistemi të kalbur, për reforma të vërteta dhe për ndarje nga mentaliteti që pushteti është privilegj dhe jo shërbim. Duhet t’i kthehet kuptimi demokracisë, ku asnjë individ nuk është mbi institucionet dhe ligjin. Nëse Shqipëria nuk arrin të thyhet nga ky rreth vicioz, kaleidoskopi do të vazhdojë të tregojë të njëjtën panoramë të zymtë: politikanë të pandryshueshëm që nuk shkulen nga karriget e tyre, duke i dhënë prioritet interesave personale mbi të ardhmen e një kombi. Dhe në këtë rast, faji nuk është vetëm i atyre që sundojnë, por edhe i atyre që i lejojnë të sundojnë përjetësisht.
