“Evropa duhet urgjentisht të zgjohet nga gjumi dhe të shpenzojë shumë më shumë për mbrojtjen e saj, duke parë kërcënimin rus.”
Është ky apeli i fortë nga Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, i cili ka pranuar se Evropa është e papërgatitur përballë forcës së Moskës.
“Ne nuk jemi gati për atë që do të na vijë pas katër apo pesë viteve”, tha Shefi i NATO-s, duke shtuar se “është koha për të kaluar në një mentalitet të kohës së luftës dhe për të rritur prodhimin tonë të mbrojtjes dhe shpenzimet e mbrojtjes”.
Rutte bëri thirrje për mbështetje publike dhe një ndjenjë sakrifice për të “parandaluar luftën tjetër të madhe në tokën e NATO-s”.
Ky apel zyrtar i kreut të Aleancës së Atlantikut të Veriut vjen në një kohë kur forcat ukrainase po tërhiqen në fushën e betejës përballë ushtrisë më të madhe dhe më të pajisur ruse.
“Lufta në Ukrainë po shkakton më shumë se 10,000 vdekje dhe lëndime nga të dyja palët çdo javë”, nënvizoi Rutte. “Rreziku po na afrohet me shpejtësi të madhe”, paralajmëroi ai duke iu referuar kërcënimit rus në kontinentin evropian.
“Ajo që po ndodh në Ukrainë mund të ndodhë edhe këtu. Edhe pse nuk ka kërcënim të menjëhershëm ushtarak kundër NATO-s, kjo nuk e pengon Rusinë të përgatitet për një konfrontim afatgjatë me Ukrainën dhe me ne, 32 vendet e NATO-s”, theksoi shefi i NATO-s.
Ai theksoi se “ekonomia ruse është në gjendje lufte”, ndërsa në Evropë, shtetet hezitojnë të shpenzojnë më shumë për të rritur aftësitë e tyre mbrojtëse.
“Dhe përveç Rusisë, Kina, Irani dhe Koreja e Veriut po punojnë shumë për të dobësuar Amerikën e Veriut dhe Evropën. Ne duhet të jemi të qartë për ambiciet e Kinës kur ajo rrit ndjeshëm forcat e saj, përfshirë armët e saj bërthamore, pa kufij dhe me paqartësi”, tha.
Në një botë ku “situata e sigurisë është më e keqja që kam përjetuar në jetën time, ne nuk jemi aty ku duhet të jemi”, u shpreh Rutte.
“Industria e mbrojtjes e Evropës është shumë e vogël, shumë e ngadaltë dhe shumë e fragmentuar”, shpjegoi ai, duke u bërë thirrje qeverive, industrisë dhe publikut të bëjnë një hap besimi.
E vërteta është se vendet e NATO-s shpenzojnë “shumë më pak” për mbrojtje sesa gjatë Luftës së Ftohtë, kur ata i kushtuan mbrojtjes më shumë se 3% të prodhimit të tyre të brendshëm bruto.
Në vitin 2023, aleatët vendosën të rrisin shpenzimet e tyre ushtarake në 2% të PBB-së, por vetëm 23 prej tyre e kanë arritur këtë kufi. “Mund t’ju them se do të na duhen shumë më tepër se 2%”, theksoi Rutte.
Disa vende të NATO-s po flasin për nevojën e rritjes së këtij kufirit në 3%, por ato mbeten të ndara dhe ende nuk është marrë një vendim.
Çdo njësi shtesë e PBB-së përfaqëson rreth 200 miliardë më shumë për vendet e BE-së, 23 prej të cilave janë gjithashtu anëtarë të NATO-s, sipas Komisionerit të ri Evropian të Mbrojtjes, Andrews Koubilius.
“Kjo përpjekje vjen me një kosto, e cila kërkon sakrifica. Sot po bëj apel për mbështetjen tuaj. Unë e di që të shpenzosh më shumë për mbrojtjen do të thotë të shpenzosh më pak për prioritetet e tjera, por është një pjesë e vogël e shpenzimeve sociale që duhet të përdoret për të arritur këtë. Për të mbrojtur lirinë tonë politikanët tuaj duhet t’ju dëgjojnë. Thuajuni atyre se jeni gati të bëni sakrifica sot, në mënyrë që ne të mund të qëndrojmë të sigurt nesër. Thuajuni atyre se duhet të shpenzojnë më shumë për mbrojtjen në mënyrë që ne të vazhdojmë të jetojmë në paqe. Nëse nuk shpenzojmë më shumë kolektivisht tani për të parandaluar luftën, ne do të paguajmë një çmim shumë, shumë, shumë më të lartë më vonë duke bërë luftë,” përfundoi Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s.
Udhëheqësit e NATO-s ranë dakord t’i japin fund shkurtimeve të mbrojtjes që filluan kur Lufta e Ftohtë përfundoi pasi Rusia aneksoi Gadishullin e Krimesë të Ukrainës një dekadë më parë, duke lëvizur drejt shpenzimit të 2% të PBB-së në buxhetet e tyre ushtarake.
Por që kur Rusia pushtoi Ukrainën pothuajse tre vjet më parë, ata kanë rënë dakord që objektivi prej 2% duhet të jetë minimumi për shpenzimet e mbrojtjes.
Ndërsa aleanca e përmbush atë objektiv kolektivisht, rreth një e treta e anëtarëve nuk e godasin atë individualisht. Të paktën 23 nga 32 anëtarët e saj do të përmbushin objektivin prej 2% këtë vit, vlerëson aleanca.
Presidenti i sapozgjedhur i SHBA, Donald Trump, i cili merr detyrën më 20 janar, ka kërcënuar se SHBA nuk do të mbrojë vendet “delikuente” që nuk shpenzojnë mjaftueshëm për mbrojtjen e tyre.
Aleanca është themeluar mbi parimin se një sulm ndaj një anëtari konsiderohet si sulm ndaj të gjithëve dhe komentet e zotit Trump ngritën frikën nëse SHBA do të vepronte për të ndihmuar në një krizë.
