Janë ngritur mite të gabuara që përhapen nga vetë shqiptarët, përmes të cilave pretendohet se thuajse origjina e çdo qytetërimi europian apo edhe botëror e ka zanafillën tek prejardhja dhe e kaluara jonë. Sikurse, gjuha shqipe interpretohet si “gjuhë hyjnore” dhe pretendohet se është gjuhë nga e cila rrjedhin të gjitha gjuhët e tjera europiane.
Pretendohet dhe përhapen teza se shumë udhëheqës apo njerëz të famshëm, në botë, janë me origjinë shqiptare, ndërsa harrohen figura të shquara, me emër dhe mbiemër dhe me histori të madhe, të cilët kanë luftuar dhe janë sakrifikuar për lirinë dhe kombin tonë.
Po ashtu, qarkullojnë edhe mite që shqiptarët janë më të aftë të mësojnë gjuhë të tjerë në krahasim me qytetarët e tjerë europianë, janë të shkëlqyer në matematikë, ose edhe në “shkencë”, kur në fakt asnjë shqiptar nuk ka fituar dot një çmim Nobel.
Sipas IQ, Shqipëria e fundit dhe Finlanda e para në Europë
Sipas një vlerësimi më të fundit, finlandezët janë vendi me IQ më të lartë në Europë dhe shqiptarët me IQ më të ulët. IQ, ose koeficienti i inteligjencës, është një masë e aftësisë suaj për të arsyetuar dhe zgjidhur problemet . IQ pasqyron se sa mirë mund të dalin nxënësit e studentët në një test specifik në krahasim me nxënësit dhe studentët e tjerë të grupmoshës së tyre. Ndërsa testet mund të ndryshojnë, mesatarja e IQ-së në shumë teste është 100.
Kur flasim për IQ, është e rëndësishme të kuptojmë se ajo IQ nuk mat inteligjencën e “të lindurit” ose atë “gjenetike”, pasi një e tillë është një keqkuptim i plotë. Një tru i trajnuar është në gjendje të zgjidhë problemet shumë më shpejt dhe më saktë se një tru i patrajnuar, kështu që cilësia e arsimit ndikon shumë në rezultatet e IQ-së.
IQ me nivel të ulët të një vendi është tregues i cilësisë së ulët të arsimit, dhe jo nivel i ulët i “inteligjencës së lindur” të popullsisë. Dhe pretendimet e miteve që thonë se në origjinën e zhvillimit të qytetërimit botëror qëndrojnë paradhësit tanë tregon pikërisht nivelin e ullët arsimor të shqiptarëve.
E ndërsa cilësia dhe aksesueshmëria e arsimit është përmirësuar për shumë dekada, teksa mesatarja në vendet e zhvilluara mbetet ende rreth 100, të dhënat dhe analizat e çdo viti tregojnë se Shqipëria është e fundit në Europë.
“Për shembull, një person me IQ 82 (vlera e Shqipërisë në hartë), do të kishte pasur një IQ mbi mesataren sipas standardeve të viteve 1950. Kjo tregon se sistemi arsimor i Shqipërisë është duke mbetur prapa shumicës së vendeve të tjera evropiane, por jo se shqiptarët janë në asnjë mënyrë në thelb më pak inteligjentë se evropianët e tjerë”, thuhet në shpjegimin e të dhënave nga Lynn & Vanhanen.
Autorët e matjes së inteligjencës përdorën jo vetëm matjet e IQ të disponueshme për çdo vend, por gjithashtu, në një masë të madhe, vlerësime të ndryshme të standardizuara të studentëve (TIMSS, PISA ) dhe korrelacione të njohura midis IQ-së dhe rezultateve të studimeve të tilla.
Kjo e bën mesataren e IQ-së së vendeve më të zhvilluara afër 100, gjë që duket krejt e natyrshme nga zhvillimi dhe perspektiva europiane dhe e Amerikës së Veriut. Nëse do të ishte përdorur përkufizimi i mirëfilltë (ku mesatarja e përgjithshme, duke përfshirë pjesëmarrësit nga vendet e botës së tretë, është vendosur në 100), shumë vende europiane do të shënonin mbi 110. Siç e tregon edhe harta, Serbia me IQ që vlerësohet në 90, Maqedonia e Veriut 91, Greqia 93, po aq edhe Kroacia, Mali i Zi 86, Shqipëria e ka humbur garën me të gjitha vendet e rajonit.
Sipas studimit të IQ, ndonëse me aspirata europiane, fatkeqësisht duket sikur vendi ynë nuk është në Europë. Sipas një studimi të vitit 2019 nga studiuesit Richard Lynn dhe David Becker në Institutin Ulster, rezultatet më të larta mesatare të IQ në botë i përkasin japonezëve, dhe pas tyre vijnë qytetarët e Tajvanit dhe Singaporit. Në listën e “Top 10” e kryesojnë vendet me arsim dhe ekonomi të zhvilluar.
