Në Shqipëri, kryeministri Edi Rama shtoi sot dozën e sulmeve ndaj Prokurorisë dhe Gjykatës së Posaçme. Ashtu siç kishte paralajmëruar një ditë më parë, zoti Rama deklaroi se partia e tij nuk do të heshtë përballë shkeljeve flagrante të standarteve, mbrojtja e të cilave tha ai do të jetë në qendër të mandatit të ardhshëm, në rast të fitores së zgjedhjeve. Sipas tij ka shenja të qartë të një republike prokurorësh të cilat tha ai, duhen frenuar.
Prokuroria dhe Gjykata e Posaçme rezultojnë sipas të gjitha sondazheve, të jenë institucionet që gëzojnë besimin më të madh të publikut. Edhe përmirësimi i pozicionit të Shqipërisë në vlerësimin e Transparency International, i përmendur dje dhe sot si sukses nga ana e kryeministrit Edi Rama, i detyrohet sipas raportit, po veprimtarisë së SPAK-ut.
Por arrestimi i kryebashkiakut të Tiranës Erion Veliaj, ka ndryshuar qartazi qëndrimin publik të shumicës. “As dje, as sot dhe as nesër, deri kur unë do të jem në krye të kësaj force politike të paktën, kjo forcë politike nuk do të marrë përsipër të japë pafajësi për askënd që hetohet nga drejtësia, por ama, ndryshe nga deri dje, sot e tutje kjo forcë politike nuk do të heshtë përballë shkeljeve flagrante të standardeve dhe brutalitetit të kujtdo qoftë”, deklaroi zoti Rama, gjatë një mbledhjeje të grupit parlamentar socialist.
Megjithatë në rastin e zotit Veliaj, zoti Rama nuk hezitoi të dilte në vlerësime lidhur me gjetjet e hetimeve të Prokurorisë. “Në atë roman 400 faqesh nuk ka prova. Ka vetëm një tregim shumë të ngarkuar dhe të ndërlikuar me gjithfarë lloj personazhesh shkak-pasojë, por nuk ka prova”, u shpreh ai.
Ndërsa më vonë në një postim në rrjetin social “X”, ai e konsideroi arbitrare burgosjen pa gjyq të kryebashkiakut, duke shkruar se gjykimi mund të vazhdonte në gjendje të lirë.
Kryeministri përmendi sërish sot, raste të personave të cilët siç tha ai janë frikësuar gjatë procesit të dhënies së dëshmive apo marrjes në pyetje: “Kur futesh atje, je në një republikë tjetër atje, domethënë kur futesh atje, ai që ke përballë vetëm se është prokuror ai është mbi ty dhe ti nuk je më qytetar i barabartë i republikës, po je një mish atje që mund të shqyesh sipas oreksit, të njërit e të tjetrit”.
Sipas tij kjo situatë tregon se pavarësia është e plotë, por se nga ana tjetër, janë shenja që abuzimi me pavarësinë është real. Ai deklaroi se ndërsa kërkohet luftë pa kompromis ndaj korrupsionit, nuk mund të pranohet abuzimi me njerëzit, me të vërtetën dhe standartet “dhe kur kam folur për republikë prokurorësh këtë kam pasur parasysh dhe këto janë shenja tanimë të qarta që duhen frenuar tani në bashkëpunim dhe me pozicion konstruktiv, patjetër pozicion konstruktiv”.
Kryeministri akuzoi Prokurorinë e Posaçme se sipas tij po vepron politikisht e balancuar në hetimet që ka ndërmarrë, duke përdorur tone të ashpra e madje paralajmëruese: “Është shumë e rëndë kjo! Shumë e rëndë! Shumë e rëndë! Edhe mos bëjnë gabim të vijnë të kërkojnë telefonin tim, se boll i kanë. Kanë mbledhur gjithë telefonat e Shqipërisë atje. Të shkojnë të merren me faktet”.
Zoti Rama deklaroi në fund të mbledhjes së grupit parlamentar se mandati i katërt, në rast të fitores në zgjedhje, do të jetë mandati i standarteve demokratike të drejtësisë.
Ai i mbrojti qëndrimet e tij dhe në dy postime të mëpasshme në rrjetin social “X”.
Ndërkohë në Gjykatën e Posaçme ka nisur që prej mëngjesit, seanca për masat e sigurisë ndaj zotit Veliaj, bashkëshortes së tij dhe sipërmarrësve të përfshirë në këtë rast. Ajo pati një ndërprerje disa orësh pasi avokatët kërkuan kohë të njihen me dosjet voluminoze.
Reagime nga BE-ja, KLGJ-ja dhe KLP-ja
Bashkimi Europian reagoi sot mbi zhvillimet e fundit, që lidhen me hetimet ndaj kryebashkiakut Erjon Veliaj.
Një zëdhënës i Komisionit Europian tha se “roli specifik i Strukturës së Posaçme kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (SPAK) dhe pavarësia e saj në hetimin, në ndjekjen penale dhe gjykimin e rasteve komplekse të korrupsionit, pa asnjë përpjekje për ndërhyrje politike apo presion të padrejtë, janë me rëndësi thelbësore për konsolidimin e shtetit të së drejtës në Shqipëri”.
Në reagimin e BE-së theksohet se reforma në drejtësi dhe forcimi i shtetit të së drejtës në Shqipëri janë elementë kyç në procesin e anëtarësimit në Bashkimin Evropian.
“BE-ja mbetet e përkushtuar maksimalisht për të mbështetur përpjekjet e Shqipërisë në ndjekjen e këtyre reformave dhe për ta ndihmuar vendin të konsolidojë efikasitetin, pavarësinë, llogaridhënien dhe profesionalizmin e institucioneve të saj, si dhe përputhshmërinë e tyre me standardet e BE-së, si në sektorin e zbatimit të ligjit ashtu edhe në atë të drejtësisë”, thuhet në këtë reagim të sotëm.
Dy institucionet e drejtësisë, Këshilli i Lartë Gjyqësor dhe Këshilli i Lartë i Prokurorisë, reaguan sot me deklarata publike mbi komentet e kryeministrit Edi Rama ndaj Gjykatës dhe Prokurorisë së Posaçme pas arrestimit të kryebashkiakut të Tiranës, Erjon Veliaj.
Këshilli i Lartë Gjyqësor theksoi se “deklaratat e bëra nga persona të veshur me pushtet, ekzekutiv apo politik si edhe media të caktuara prekin figurën dhe dinjitetin e gjyqtarëve pranë gjykatave të posaçme për korrupsionin dhe krimin e organizuar”.
KLGJ-ja iu bëri thirrje gjithë aktorëve që të shmangin trysninë, që cënojnë gjyqtarët për shkak të funksionit të tyre, duke vërejtur se “çdo përpjekje për të cënuar pavarësinë e gjyqësorit, nëpërmjet trysnisë apo presionit të çfarëdo lloji, përbën një kërcënim të drejtpërdrejtë ndaj pavarësisë, demokracisë dhe sundimit të ligjit”.
KLGJ-ja kujtoi që ndërsa Shqipëria është duke përmbushur kriteret e anëtarësimit në BE, ndaj mënyra e vetme për të kundërshtuar një vendim gjyqësor është ankimi në një gjykatë më të lartë.
“Në një shtet të së drejtës, pavarësia e gjyqësorit është një ndër shtyllat themelore për garantimin e drejtësisë dhe mbrojtjen e të drejtave dhe lirive të qytetarëve. Gjyqtarët duhet të jenë të lirë nga çdo lloj forme që ndërhyn në vendimmarrje, në mënyrë që të ushtrojnë detyrën në përputhje me Kushtetutën dhe ligjet në fuqi”, thuhet në deklaratën e KLGJ-së.
Ndërsa Këshilli i Lartë i Prokurorisë ritheksoi në deklaratën e vet mbështetjen ndaj prokurorisë për të ushtruar funksionet në mënyrë të pavarur, të paanshme dhe në përputhje me ligjin.
“Ruajtja e këtyre parimeve është thelbësore për funksionimin e drejtësisë dhe forcimin e shtetit të së drejtës:, thuhet në deklaratën e KLP-së.
Këshilli i Lartë i Prokurorisë u bëri thirrje gjithë aktorëve, që të respektojnë pavarësinë dhe integritetin profesional të prokurorëve, në mënyrë që ata të ushtrojnë funksionet e tyre pa ndikime të jashtme gjatë dhënies së drejtësisë.
“Pavarësia e prokurorisë është një gur themeli për besimin e qytetarëve tek institucionet e drejtësisë dhe për garantimin e një sistemi ligjor të drejtë e transparent”, deklaroi KLP-ja./VOA
