Më shumë se një në tre punësime në administratën e 15 bashkive shqiptare gjatë vitit 2024 janë kryer në kundërshtim me ligjin. Ky është përfundimi tronditës i një raporti të publikuar së fundmi nga Komisioneri për Mbikëqyrjen e Shërbimit Civil (KMShC), i cili ngre alarmin për nivelin e lartë të informalitetit dhe ndërhyrjes politike në shërbimin civil vendor.
Sipas raportit, në total janë monitoruar 1316 pozicione pune në 15 bashki, nga të cilat 454 vende pune, ose 34%, janë zënë në mënyrë të paligjshme. Këto bashki përfaqësojnë vetëm 24% të gjitha bashkive të vendit (15 nga 61), duke ngritur shqetësimin për një panoramë edhe më problematike në rang kombëtar.
Nga të dhënat e raportit rezulton se Bashkia e Vaut të Dejës kryeson listën me 83 raste punësimesh të paligjshme, ndjekur nga Bashkia e Librazhdit dhe ajo e Rrogozhinës me nga 62 raste secila. Në listën e monitorimit përfshihen gjithashtu Elbasani, Peqini, Vlora, Kurbin, Divjaka, Memaliaj, Belshi, Gramshi, Prrenjasi, Kuçova, Bulqiza dhe Cërriku.
Konkurimet fiktive
Raporti evidenton një sërë shkeljesh të rënda ligjore, që përfshijnë mungesë dokumentacioni për konkurimin e kandidatëve, emërime pa ndjekur procedurat ligjore dhe përdorimin e ekspertëve joprofesionistë në vlerësimin e aplikantëve.
“Ndodh që të njëjtët ekspertë vlerësojnë kandidatë edhe në fusha ku nuk i kanë njohuritë e duhura,” – thekson raporti, duke vënë në dukje se kjo përbën jo vetëm një shkelje të ligjit, por edhe një rrezik për cilësinë e shërbimeve publike.
Sipas ekspertit të ekonomisë Eduart Gjokutaj, ky nivel i lartë i punësimeve të paligjshme rrezikon të minojë besimin e qytetarëve te administrata dhe vetë funksionimin e shtetit.
“Punësimet e paligjshme apo të paarsyeshme krijojnë një mjedis të paqëndrueshëm në administratën shtetërore dhe dëmtojnë besimin në sistemin publik. Ato janë shpesh rezultat i korrupsionit dhe favorizimit politik,” – deklaron Gjokutaj.
“Një administratë e mbingarkuar me punonjës të pakualifikuar çon në një sistem më të ngadaltë dhe më pak efektiv për zbatimin e politikave, duke penguar zhvillimin ekonomik dhe investimet,” – shton ai.
Raporti thekson se në shumë raste nuk është respektuar as periudha njëvjeçare e provës për punonjësit e rinj, ndërsa mungojnë edhe trajnimet e nevojshme nga punonjësit më të vjetër. Në raste të tjera, është vërejtur se vlerësimi i performancës së nëpunësve nuk është kryer në përputhje me ligjin.
Po ashtu, janë konstatuar probleme në funksionimin e Komiteteve të Pranimit dhe Komisioneve të Ngritjes në Detyrë, ku shpesh herë të njëjtët ekspertë vlerësojnë kandidatë për fusha të ndryshme, edhe kur nuk kanë kualifikimet përkatëse.
Nga kontrolli i 338 punonjësve të cilët janë emëruar në pozicionet e shërbimit civil sipas procedurave përkatëse të parashikuara me ligj, rezulton se 239 punonjës janë në nivelin ekzekutiv dhe, 98 punonjës në nivelin e ulët dhe të mesëm dhe 1 në nivelin e lartë drejtues.
Ndër këto raste të evidentuara, rezulton ndër të cilat në 22 raste është aplikuar procedura e lëvizjes paralele dhe në 89 raste është aplikuar procedura e ngritjes në detyrë. Nga këto raste 47 janë kandidatë nga sistemi ishërbimit civil dhe 42 rastet e tjera nuk janë kandidatë pjesëmarrës në sistem./shteg.al
