Pasiguria dhe kontrolli i dobët i kufijve në Shqipëri është kryefjala e shqetësimit të ngritur nga Bashkimi Europian në një raport të fundit të hartuar për lëvizjen e lirë të qytetarëve krahas shqetësimit serioz në lidhje me rritjen dramatike të kërkesave nga shqiptarët për azil drejt vendeve të BE shprehet shqetësimi për pasigurinë e pikave kufitare çka i ka hapur rrugë trafikut të drogës dhe qenieve njerëzore gjithashtu. Bashkimi Europian dhe Komisioni Europian i kanë listuar Shqipërisë një listë me tetë rekomandime në lidhje me kontrollin dhe sigurinë e kufijve ashtu si edhe zbatimin e marrëveshjes së lëvizjes së lirë. Në raport, Bashkimi Europian i kërkon qeverisë shqiptare të përmirësojë më tej efektivitetin e përpjekjeve të zbatimit të ligjit për të luftuar trafikimin drejt Kosovës të qenieve njerëzore, kontrabandimit të emigrantëve, trafikimit të drogës dhe krimit të organizuar ndaj pronës. BE i kërkon Shqipërisë të rriten hetimet dhe ndjekja penale e grupeve kriminale, veçanërisht atyre që merren me drogë trafikimit dhe kontrabandimit të emigrantëve. Në raport theksohet dosmosdoshmëria e vendosjes së një zyrtari ndërlidhës të Europolit, që do të kontribuojë më tej në një përmirësim bashkëpunimi në luftën kundër krimit të organizuar. Komisioni i Parlamentit Europian dhe Këshillit ka bërë dje publik raportin për lëvizjen e lirë të qytetarëve në zonën Shengen. Siç edhe konstatohet në pjesën për Shqipërinë, BE dhe PE-ja kanë kritika të shumta, sidomos për sigurinë e kufijve, por edhe të bandave kriminale shqiptare që veprojë në të gjithë Europën. Në raport thuhet se, Shqipëria duhet të rrisë sigurinë në kufijtë e saj. Edhe pse cilëson si të sigurtë pikën e kalimit kufitar të Rinasit, BE thotë se, kontrolli në pikat e tjera kufitare të vendit është i dobët. Një nga këshillat që jepet për Shqipërinë është edhe rikthimi i ‘intervistave në kufi’, me qëllim që qytetarët, të cilët nuk kanë një qëllim të caktuar për udhëtimin e tyre drejt BE-së të mos lejohen të kalojnë. Raporti flet edhe për azilantët shqiptarë. Sipas shifrave, në disa vende ka rënë numri i shqiptarëve, që kërkojnë azil, e në disa vende të tjera është rritur.
5900 kërkesa për azil në BE në tre muaj
5900 shqiptarë kanë aplikuar për herë të parë për azil në një nga shtetet e BE-së vetëm në muajt korrik-shtator 2017. Të dhënat i bën publike Eurostat. Me këtë shifër shqiptarët renditet ndër të parët në listën me azilkërkuesit më të shumtë, duke lënë pas vetëm vende ku aktualisht po zhvillohet luftë, ose vende të botës së tretë, si Siria e Eritrea. Numri i madh i kërkesave nga azilkërkuesit që tentojnë për herë të parë është bërë në Gjermani, Itali e Francë, nisur dhe nga politikat që këto shtete kanë ndjekur, duke pranuar kërkesa nga vende të pasigurta origjine siç është Siria. Numri i lartë i kërkesave për azil nga shqiptarët është bërë ndër shqetësimet kryesore të kohëve të fundit për shtete si Franca, Holanda e Luksemburgu. Të gjithë këto shtete e kanë shpallur Shqipërinë vend të sigurtë origjine, pra që në mënyrë direkte tregon se çdo kërkesë për azil nga shqiptarët do të refuzohet. E megjithatë, kjo nuk i ka ndaluar shqiptarët të aplikojnë për azil, nisur kryesisht nga gjendja e dobët ekonomike në atdhe.
Pak javë më parë, Franca dhe Holanda kanë shprehur idenë e rikthimit të regjimit të vizave për Shqipërinë, për shkak të numrit të lartë të azilkërkuesve shqiptarë.
