Gjashtë kongresistë republikanë tashmë kanë nënshkruar një letër, të cilën ia kanë dërguar Sekretarit amerikan të Shtetit, Rex Tillerson, duke i kërkuar shkarkimin e ambasadorit të SHBA-së në Shkup, për shkak të bashkëpunimit me Fondacionin e George Sorosit. Kongresisti udhëheqës republikan amerikan, Kristofer Smit (Christopher Smith), paralajmëroi hetim për politizimin e rolit të Ambasadës amerikane në Maqedoni dhe i bëri thirrje Sekretarit të sapoemëruar të shtetit, Reks Tilerson, që ta shkarkojë ambasadorin Xhes Bejli, njofton MIA. Në krye të grupit nga gjashtë kongresistë republikanë, Smit që nga mesi i janarit ka kërkuar shpjegim nga ambasadori Bejli për akuzat se Ambasada në Shkup punon në dobi të partive politike dhe financon projekte të Fondacionit të Xhorxh Sorosit në Maqedoni. Pasi Bejli nuk i është përgjigjur letrës së kongresistëve, Smit, i cili është anëtar i Komisionit kongresist për punë të jashtme dhe kryeson me Komitetin e Helsinkut për bashkëpunim me OSBE-në, deklaroi se nevojitet hetim i thellë i aktiviteteve të Ambasadës amerikane në Maqedoni dhe shkarkim të ambasadorit.
“Ambasadori amerikan nuk guxon të ketë rol në formimin e qeverisë dhe të marrë anë gjatë formimit të koalicionit. Ai nuk është vend i SHBA-së as i përfaqësuesve amerikanë në Shkup. Ne, si grup i kongresmenëve, parashtruam pyetje konkrete në këtë letër se, nëse ka pasur ose jo bashkëpunim ambasada me partitë majtiste në zgjedhje. Ne nuk guxojmë të kemi rol në këtë. Duhet të jemi për zgjedhje të lira dhe korrekte dhe qasje ndaj mediave, por në asnjë mënyrë nuk guxojmë të mbajmë anë. Ky ambasador ka mbajtur anë dhe duhet të shkarkohet menjëherë. Unë jam në Kongres 37 vite dhe jam anëtari më i vjetër i Komisionit për bashkëpunim me OSBE-në dhe me Komisionin për të drejtat e njeriut. Nuk ka ndodhur që ambasadori ynë në Shkup të mbajë anë në këto zgjedhje ose në cilado qoftë zgjedhje të tjera në të kaluarën ose në të ardhmen. Kjo nuk është punë e tij. Dëshirojmë të zbulojmë gjithçka dhe për këtë arsye kërkojmë nga inspektori i përgjithshëm të dorëzojë raport. Në qoftë se e kanë shkelur ligjin, do të përgjigjen”, deklaroi kongresmeni Smit për Radio Televizionin e Maqedonisë. Smit posaçërisht reagoi ndaj informatave se Ambasada amerikane është financier serioz i aktiviteteve të organizatave joqeveritare të lidhura me fondacionin e Sorosit dhe thotë se në qoftë se SHBA-ja ndan financa për aktivitete të këtilla, kjo duhet të bëhet në mënyrë neutrale dhe pa mbajtur anë politike. Letrën të cilën kongresmenët e kanë dërguar deri te ambasadori Bejli më 17 janar, krahas Smitit, është nënshkruar nga kongresmeni i njohur nga Teksasi Lui Gomert, Robert Aderholt, i cili është mbështetës afatgjatë i Maqedonisë në Kongres, Rendi Haltgrin, Robert Pintenger dhe Xhed Fortenberi. Të gjithë nënshkruesit janë republikanë të afërt me administratën e presidentit Donald Tramp dhe në letër parashtrohen një sërë pyetjesh për aktivitetet e Ambasadës në Shkup, për mbështetjen e saj ndaj partisë LSD, dhe për financimin e aktiviteteve të Sorosit. Letra e kongresmenëve vjen pasi senatori Majk Li, gjithashtu nga Partia Republikane në pushtet, publikisht i bëri thirrje ambasadorit Bejli përmes rrjeteve sociale, që të japë shpjegim për financimin e projekteve të fondacionit të Xhorxh Soros në Maqedoni. “E vlerësojmë shumë bashkëpunimin midis SHBA-së dhe Maqedonisë në 25 vitet e fundit nga pavarësia e saj. Ky bashkëpunim mundësoi që SHBA-ja të kontribuojë ndaj zhvillimit politik dhe ekonomik të Maqedonisë, derisa Maqedonia ka bashkëpunuar me SHBA-në dhe ka kontribuuar ndaj prioriteteve tona të jashtme politike. Konsiderojmë se do të ishte me të vërtetë konstruktive për marrëdhëniet tona të ndërsjella, nëse në Maqedoni zhvillohet ndjenja se SHBA-ja përzihet në çështjet e saja të brendshme politike, në mediat dhe shoqërinë civile, në mënyrën në të cilën një opsion politik ndihmohet kundrejt tjetrës. Shpresojmë se do të marrim informacione të sakta nga ju më së voni dy javë pas dërgimit të kësaj letre. Gjithashtu shpresojmë se do të jeni në dispozicion të takoheni me ne gjatë vizitës tuaj të ardhshme në Uashington”, shkruan në letrën e kongresistëve deri te ambasadori Bejli.
Pasi që kongresistët nuk morën përgjigje, ata paralajmëruan fillim të hetimit dhe bëjnë thirrje në shkarkimin e ambasadorit Bejli. “Porosia jonë është se, nëse qeveria amerikane ka marrë një anë politike, ajo ka bërë gabim të madh dhe ata të cilët e kanë bërë këtë duhet të kërkojnë falje dhe të ndalojnë menjëherë”, thotë Smith në deklaratën për RTVM. Në letrën e dërguar deri te ambasadori Bejli, thuhet se deri te Kongresi kanë arritur paralajmërime serioze për partizim të punës së Ambasadës amerikane në Shkup. Në pyetjet e drejtpërdrejta të drejtuara deri te ambasadori Bejli, kongresistët e pyesin për përzierjen e ambasadës në ngjarjet politike në Maqedoni.
Kongresistët e pyesin ambasadorin Bejli, nëse është e vërtetë se ambasada amerikane e ka zgjedhur Fondacionin “Shoqëri e hapur Maqedoni”, më mirë të njohur si Fondacioni i Xhorxh Soros, të zbatojë projekte të mëdha të financuara nga ana e organizatës amerikane për zhvillim USAID. Në lidhje me mbështetjen amerikane për mediat në Maqedoni, shtrohet pyetja nëse paratë shtetërore amerikane i janë dhënë Fondacionit të Soros-it që përmes tij të financohen mediat e orientuara majtiste. Kongresistët kërkojnë nga Bejli t’i informojë sa nga mediat që i ka financuar Ambasada ose misioni i USAID-it janë majtiste, e sa djathtiste të orientuara dhe pyesin edhe nëse ambasada amerikane ka ndikuar që të miratohen ligje me të cilat është kufizuar bashkëpunimi i shprehjes së mediave dhe gazetarëve, që ndodhi në periudhën parazgjedhore.
Në mënyrë shtesë, sa i përket financimit të organizatave joqeveritare, kongresistët pyesin “Sa nga organizatat joqeveritare, të cilat marrin mjete amerikane, duke përfshirë edhe përmes FHSHC, janë përcaktuar politikisht gjatë zgjedhjeve ose gjatë formimit të qeverisë së ardhshme të Maqedonisë? Dhe cilën anë e kanë zgjedhur këto organizata?”./MIA/
Kongresi Amerikan kërkon shkarkimin e ambasadorit të SHBA në Shkup
Shkatërrimi i RTSH, Gëllçi largon në mënyrë arbitrare 3 kompozitorët e shquar
Drejtori i Përgjithshëm i Radio Televizionit Shqiptar, Thoma Gëllci ka shkarkuar në mënyrë të paprecedent tre nga figurat më të shquara të artit shqiptar, tre kompozitorët e shquar Shpëtim Saraçi, Edmond Zhulali dhe Alfred Kaçinari. Kreu i Departamentit të Kulturës në PD, Arben Skënderi, përmes një deklarate për shtyp dënoi dje aktin arbitrar të drejtorit të Ramës, ndërsa tha se shkarkimi i tri figurave të shquara të RTSH është në kundërshtim flagrant me ligjin.
“Në valën e shkatërrimit të Radio Televizionit Shqiptar, tre kompozitorët e shquar Shpëtim Saraçi, Edmond Zhulali dhe Alfred Kaçinari, të cilët kanë bërë histori në krijimtarinë tonë, pa asnjë lajmërim, në kundërshtim të hapur me ligjin, si dhe në shkelje flagrante të integritetit të tyre profesional, pushohen nga puna pa asnjë mundësi reagimi apo alternativë për të vazhduar kontributin e tyre artistik. Drejtori i Përgjithshem i Radio Televizionit Shqiptar, Gëllci, shkatërron kështu gjithçka që është ndërtuar me aq mund, duke shkrirë totalisht redaksinë e muzikës, e vetmja strukturë tejet e nevojshme për institucionin që mund të përballonte denjësisht kërkesat e produksioneve, si dhe e vetmja strukturë artistike që ende vazhdonte të mbikëqyrte kualitetin e krijimtarisë”, u shpreh Skënderi.
Duke denoncuar këtë akt arbitrar, Skënderi u bëri thirrje qytetarëve se kjo është një arsye më shumë për t’iu bashkuar protestës së 18 shkurtit. “Denoncojmë fort veprimet e kësaj natyre, të cilat pa asnjë konsultim, dëmtojnë rëndë punën e institucionit, si dhe dinjitetin e tri kompozitorëve të shquar, të cilët janë pjesë e historisë së këtij institucioni kombëtar e publik. Kjo është një padrejtësi me të cilën komuniteti i artistëve dhe opinioni publik nuk mund të pajtohen. Kjo është një arsye më shumë për të rezistuar përballë klikës që ka zaptuar çdo pushtet dhe një motiv për këdo që mbron vlerat, të bashkohet me protestën e madhe të 18 shkurtit”, u shpreh kreu i Departamentit të Kulturës në PD.
Investimi 1-miliardësh, aventurë korruptive
Partia Demokratike e cilësoi projektin e qeverisë për të kontraktuar 1 miliard euro investime publike nga privatët një skemë të madhe korrupsioni. Një skemë, “ku qeveria do të zgjedhë të preferuarit e vet ashtu siç ka zgjedhur deri dje 14-15 kompani, që u ka dhënë çdo tender dhe çdo koncesion, dhe do të vendosë që t’u japë para taksapaguesve shqiptarë, të cilat do t’i angazhojë dhe do të na i lërë barrë edhe neve nesër që do të jemi në qeveri”, deklaron deputetja Jorida Tabaku. Tabaku tha se përmes këtyre koncesioneve qeveria synon të mbulojë dështimin me investimet publike dhe politikën e saj fiskale. “Qeveria në fakt, këto katër vite ka pasur një bilanc shumë negativ përsa i përket investimeve publike. Të gjitha këto që po premton, e gjithë lista e projekteve që ka premtuar që do të jepen me koncesion, si shkolla, rrugë, etj., janë të gjitha të supozuara që do të ishin ndërtuar këto katër vite. Ndërkohë, kjo nuk ka ndodhur dhe paratë janë shpenzuar për diçka tjetër”, nënvizon Tabaku. Por sipas Tabakut, kjo është një aventurë e rrezikshme për financat e shtetit. “Ky është një borxh i fshehur që presupozon që të gjithë bllokun e investimeve për 15 vitet e ardhshme qeveria do ta bllokojë me këto investime që po jep me koncesion”, shton Tabaku. Qeveria ka lajmëruar se në tre vitet e ardhshme do të kontraktojë 1 miliard euro investime publike nga biznesi privat, të cilat do të shlyhen me këste nga buxheti për 15 vjet.
Sërish në protestë, naftëtarët e Fierit tek Prefektura: Të sqarohet pse nuk paguhemi!
Dhjetëra punonjës të uzinës së përpunimit të naftës në Fier kanë protestuar para Prefekturës së Qarkut, duke kërkuar ndërhyrje nga qeveria për të zgjidhur problemin e pagave të prapambetura. Naftëtarët thonë se nuk u janë paguar prej me shumë se një vit, as kontributet shoqërore. Punonjës të Uzinës së Përpunimit të Naftës në Fier i zhvendosën protestat për mosmarrjen e pagave të prapambetura dhe mospagesën e kontributeve shoqërore, para Prefekturës. Naftëtarët thonë se rinisën protestat, pasi mbaroi pa asgjë konkrete afati 10-ditor i lënë nga drejtues të kompanisë për pagat e prapambetura dhe sigurimet shoqërore. Naftëtarët e Fierit, kanë bërë disa protesta prej fillimit të vitit, me pretendimin se nuk janë paguar nga kompania që ka marrë në dorë uzinën, pas falimentimit të ARMO-s.
Kosova me prefiksin +383, operatorët kursejnë miliona euro
Nga 2 shkurti nis zbatimi i kodit të ri telefonik për Republikën e Kosovës. Prefiksi i ri +383 është prezantuar sot në një konferencë për mediat nga Drejtori i Telekomit, Agron Mustafa. “Ne sot kemi marrë vendimin për të lëshuar kodin shtetëror, i cili do të përdoret në shërbimet fikse dhe mobile. Prej sot krijohet mundësia që hap pas hapi t’i zëvendësojmë. Të gjitha thirrjet telefonike mund të realizohen me +383”, u shpreh Mustafa.
Sipas tij, implementimi i kodit do të shuajë nga tregu të gjithë operatorët ilegalë. Deri në fund të vitit, kodi me të cilin ka funksionuar aktualisht Kosova, +381, nuk do të funksionojë më. Ndërsa kostot që do të kursejë Telekomi i Kosovës dhe operatorët e tjerë janë të konsiderueshme. Sipas Mustafës, Telekomi i Kosovës ka paguar atë të Monakos 194 milionë euro deri në vitin 2016, për shfrytëzimin e prefiksit +377. Gjatë konferencës është bërë edhe telefonata e parë me kodin e ri, ndërsa u është bërë apel edhe diasporës të shfrytëzojnë sa më parë prefiksin +383.
Çmimet e prodhimit në Eurozonë rriten sipër pritshmërive
Çmimet e prodhimit në Eurozonë u rritën sipër pritshmërive në muajin dhjetor kryesisht prej energjisë më të shtrenjtë, megjithatë, duke e përjashtuar këtë komponent të luhatshëm, rritja ishte modeste. Zyra e Statistikave e Bashkimit Europian, Eurostat, tregoi se çmimet prodhimit u rritën me 0.7% në dhjetor, nga muaji i kaluar, dhe me 1.6% me bazë vjetore. Të dhënat vjetore për dhjetorin treguan normën më të lartë në 4 vite. Projeksionet qëndronin për një rritje me 0.4 dhe 1.3% në mënyrë respektive. Nxitësi kryesor për rritjen ishin çmimet e energjisë, që u rritën me 2.1% me bazë mujore dhe 3.9% nga dhjetori 2015. Pa komponentin e energjisë, çmimet u rritën me 0.3% nga muaji nëntor dhe me 0.9% nga viti i kaluar. Çmimet më të larta të energjisë kanë rritur edhe çmimet e konsumit në Eurozonë në muajin janar, ku Eurostat deklaroi se inflacioni arriti 1.8% për muajin janar. Banka Qendrore Europiane, që ka injektuar sasi gjigante të parasë në ekonomi për të nxitur inflacionin, ka bërë të ditur se nuk do të ndalojë programin e blerjes në treg të hapur deri sa inflacioni bazë të fillojë rritjen e qëndrueshme. Ndërsa treguesi që përfshin çmimet e energjisë arriti 1.8% për janarin, inflacioni bazë u rrit me vetëm 0.9%.
Nis revolta popullore në Rumani, populli del në shesh
Më shumë se 200 mijë persona kanë dalë përsëri dje në mbrëmje në Bukuresht, si dhe në qytete të tjerë të Rumanisë, për të protestuar kundër qeverisë së Sorin Grindeanu, i akuzuar se është duke miratuar masa që zbusin luftën kundër korrupsionit të përhapur në vend. Vetëm në kryeqytetin e Rumanisë, Bukuresht, kanë zbritur në shesh më shumë se njëqind mijë vetë dhe vëzhguesit flasin për manifestime popullore, më masive se ato të dhjetorit 1989, që sollën regjimin komunist të Nikolae Çausheskut. Në Bukuresht, sipas mediave vendase, janë regjistruar përplasje sporadike mes demonstruesve dhe policisë, me një bilanc prej të paktën pesë të plagosurve dhe gjashtëdhjetë arrestimeve.
Politikanët e korruptuar, “festë” për veten e tyre
Udhëheqësit e rinj të Rumanisë kanë gjetur një mënyrë për të zgjidhur problemin e mbipopullimit të burgjeve, shkruante Horia Blidaru në “Adevarul”. Të ndërtojnë më shumë burgje? Jo. Thjesht do të falin të gjithë politikanët e korruptuar! Qeveria e udhëhequr nga socialdemokratët, që mori detyrën në dhjetor, ka shpallur qëllimin e saj për të falur disa të dënuar nëse dënimi ka qenë më pak se pesë vite, si dhe për të dekriminalizuar abuzimet me pushtetin që shkaktojnë më pak se 50 mijë dollarë dëme për buxhetin. Dënimi maksimal për abuzim me detyrën do të reduktohet nga shtatë vite në tre. Nga gjithë problemet që ka vendi, ky ishte prioriteti kryesor i socialdemokratëve. Po sigurisht, ç’mund të pritet nga një parti që udhëhiqet prej një krimineli? Kryetari i socialdemokratëve, Liviu Dragnea u ndalua të bëhet kryeministër për shkak të një dënimi për mashtrime elektorale, por është ai që vazhdon të drejtojë nga prapa skenës. Dragnea dhe partia e tij nuk hezitojnë që të eliminojnë çdo rregull që i pengon të plaçkisin shtetin. Këta njerëz duhet të ndalen! Rumania, dikur një diktaturë komuniste, që më pas u rrënua prej oligarkëve të pangopur, ka bërë përpjekje të mëdha drejt përmirësimit të gjyqësorit në vitet e fundit. Ne, populli, nuk mund të lejojmë që udhëheqësit tanë të shkelin sundimin e ligjit. Vetëm “angazhimi i drejtpërdrejtë i qytetarëve mund të shpëtojë reformat dhe ndalë këtë axhendë politike thellësisht të dëmshme”.
Rumunët protestojnë kështu kundër ndryshimeve në Kodin Penal për korrupsionin. Viktima e parë e protestave është ministri i Ambientit të Biznesit, Florin Jianu. “Unë nuk dua që t’i them fëmijëve të mi një ditë se, isha një burracak dhe pranova diçka në të cilën nuk besoja”, deklaroi ai nëpërmjet një postimi në rrjetet sociale.
Socialdemokratët rumunë në pushtet prej vetëm një muaji, po përballen me protesta të paprecedentë. Qindra mijëra rumunë sfidojnë kështu edhe temperaturat disa gradë nën zero. Kjo është qeveria e tretë në 2 vitet e fundit në vend.
Presidenti i vendit, Klaus Iohannis, pak ditë më parë firmosi një urdhër për lehtësimin e dënimit ndaj zyrtarëve që abuzojnë me postin, duke kërkuar edhe lirimin nga burgu të shumë të tjerëve. Qeveria ndërkohë kërkon të amnistojë të dënuarit me më pak se 5 vite burg, me përjashtim të atyre të dënuar për përdhunim. Vendimi që ka acaruar të gjithë popullin, është ai që kërkon dekriminalizimin e korrupsionit të zyrtarëve për shuma jo më të mëdha se 48 mijë dollarë. Rreth 2 mijë të tjerë, ndërkohë janë në proces gjykimi. Rumunët janë tërësisht kundër këtij vendimi, pasi sjell lirimin e qindra zyrtarëve të dënuar për korrupsion, mes të cilëve edhe liderin e socialdemokratëve. Protestat kanë nxitur dobësimin e levit vendas me të paktën 1% kundrejt euros, që është edhe rënia më e madhe në 2 vite.
Duke i quajtur politikanët “hajdutë” e “tradhtarë”, tubuesit këmbëngulin se dekreti qeveritar përbën një hap gjigant prapa nga reformat e dekadës së fundit. Ata mendojnë se ligji i amnistisë i pastron praktikisht politikanët nga mëkatet e veta e u lejon të mbajnë gjithçka që kanë arritur në mënyrë ilegale. “Jemi këtu për të protestuar kundër metodave imorale dhe të stilit mafioz që përdor kjo qeveri. Votojnë natën si hajdutët një ligj, i cili u jep politikanëve dhe zyrtarëve publikë, që u shërbejnë atyre, të drejtën të vjedhin 44 mijë euro. Jam këtu për të ardhmen e fëmijëve të mi. Dua që kjo qeveri të largohet, dua ta anulojnë dekretin, nuk dua të publikohet fare”, tha një protestues. Disa prokurorë si Laura Codruta Kövesi e shohin lëvizjen e ekzekutivit si “çek të bardhë” për të abuzuar me pushtetin. “Dekreti urgjent do ta dëmtojë shumë luftën kundër korrupsionit”, shprehet ajo. “Nëse projekti miratohet, kjo luftë praktikisht nuk do të ketë më asnjë rëndësi”. Ekzekutivi rumun pretendon se masa për shfajësimin e atyre që kanë shkaktuar më pak se 44 mijë euro dëme synon lehtësimin e mbipopullimit të burgjeve.
Prokurorët kujtojnë se gati 2.000 persona të përfshirë në raste abuzimi me pushtetin kanë shkaktuar një dëm, që përgjatë 3 viteve të fundit mbërrin në total gati një miliard euro. Në hetim janë aktualisht disa politikanë në zë të vendit, përfshirë këtu edhe udhëheqësin e socialdemokratëve në pushtet, Liviu Dragnea. Të majtët i morën frerët e pushtetit në Rumani në muajin dhjetor, me premtimin e rritjes së rrogave dhe pensioneve. Por një muaj më vonë, ata janë arsyeja e protestave më të mëdha në vend që prej 1989-s. Masat e parashikuara në ligj përfshijnë edhe faljen e të dënuarve me më pak se 5 vite burg, për kryerjen e disa krimeve jo të dhunshme.
bota.al
Qeveria bllokon kompensimin për ish-pronarët, jep vetëm 41% të fondit të planifikuar për 2016
Teksa nevojat për kompensimin e ish-pronarëve janë shumë më të larta në krahasim me fondet buxhetore në dispozicion sërish qeveria nuk arrin të alokojë në drejtim të kësaj shtresë edhe sasitë e programuara në buxhetet vjetore. Sipas të dhënave fiskale paraprake të Ministrisë së Financave në vitin 2016 ish-pronarët morën 1.5 miliardë lekë si kompensim nga fondet buxhetore nga 3.6 miliardë të tilla që ishin programuar, duke u realizuar në vetëm 41 për qind të planifikimit. Nga fondet për kompensimin e ish-pronarëve kanë tepruar 2,1 miliardë lekë ose 15 milionë euro, të cilat kanë shkuar për uljen e deficitit buxhetor.
Megjithëse ligji i ri “Për trajtimin e pronës” nuk ka një faturë financiare se sa kushton kompensimi, qeveria në mënyrë indirekte thotë se do të mbyllë procesin e kompensimit në 10 vitet në vijim, me një faturë të përgjithshme të kompensimit që është 50 miliardë lekë. Ligji i ri që hyri në fuqi vitin e kaluar e zhvlerëson faturën e kompensimit me gati 7 herë sipas shembujve tipikë në zonën e Tiranës. Por shoqatat e ish-pronarëve pretendojnë se, duke përllogaritur si kompensim të tokës truall Kadastrën e vitit 1944, fatura e kompensimit zhvlerësohet shumëfish.
Qeveria, nëpërmjet Agjencisë së Trajtimit dhe Kompensimit të Pronës, ka vendosur të kompensojë ish-pronarët me një shumë prej 50 miliardë lekësh, ose 370 milionë euro, deri në vitin 2025. Deri në vitin 2020, shuma vjetore që do të akordohet nga buxheti i shtetit nuk do të jetë 3-45 miliardë lekë në vit, ndërsa pas këtij viti, deri në 2025, fondi vjetor është parashikuar të rritet gradualisht vit pas viti për të arritur në vitin e 10 të kompensimit që i takon 2025 në 7.6 miliardë lekë.
Sipas të dhënave të Shoqatës Pronësi me Drejtësi, Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit të Pronës ka njohur për efekte kompensimi mbi 80 mijë hektarë tokë truall. Me ligjin e ri, ku referenca do të jetë sipërfaqja truall në vitin 1944, toka truall për kompensim nuk është më shumë se 5-7 mijë hektarë në të gjithë vendin. Reduktimi me këtë përmasë i kompensimit të tokës truall e redukton faturën në mënyrë drastike. Shtetëzimi i pasurive të paluajtshme nga Reforma Agrare e viteve 1950-1960 nuk qe asgjë para ndarjes për frymë të tokës bujqësore dhe fragmentarizmit në 3 milionë pasuri që bëri qeverisja demokratike në vitin 1991 me Ligjin 7501.
Toka bujqësore e dhënë në përdorim ka krijuar 500 mijë pronarë të rinj në kurriz të pronarëve realë, sot nuk mund të zhbëhet më. Qeveria ka nisur procedurat për të bërë pronarë përdoruesit e 7501, ndërkohë zhvillimi i bujqësisë, turizmit, investimeve private do të mbeten përjetësisht peng i këtij zhvillimi të çorganizuar gati me dashje në ndarjen e pronësisë.
Rilindja shet Shqipërinë për 1 miliard euro
Jorida Tabaku
Çfarë i ka mbetur kësaj mazhorance sot pas gjithçkaje ka ndodhur në këto katër vjet? Çfarë i ka mbetur një qeverie që as e aftë të mbledhë qeverinë në mbledhje nuk është? Çfarë ka mbetur pa tenderuar e cila taksë ka mbetur pa rritur? Cili ka mbetur pa kërcënuar e intimiduar? Në më pak se katër vjet kanë koncesionuar çdo sektor me rëndësi dhe të ardhura të larta nga buxheti i shtetit përmes kontratave abuzuese dhe tërësisht në shërbim të interesave personale të një grushti individësh. Kanë shpenzuar mbi 500 mln euro për t’ua shpërndarë xhepave të bizneseve të tyre në formë koncesioni dhe kanë sjellë në shërbim të publikut zero shërbime. Kanë dhuruar në fushën e shëndetësisë gati 300 mln euro, ndërkohë që kemi parë se familjet shqiptare shpenzojnë 380 mln euro nga xhepat e tyre për ta marrë shërbimin nga privati. Kanë dhuruar në formën e koncesioneve 65 mln euro për Rrugën e Kombit megjithëse për tre vjet me radhë kanë rritur taksën e qarkullimit me justifikimin se do të përmirësonin mirëmbajtjen e rrugës. Kanë dhuruar përmes formës PPP apo koncesionare mbi 10 mln euro tek Crown Agents, ndërkohë që gjobisin pafund dhe pa të drejtë sa e sa biznese, ndërkohë që administrata tatimore dhe doganore vazhdon të ushtrojë presion mbi lustraxhinj e shitës perimesh. Si përfundim: për një mandat katërvjeçar shqiptarët janë ngarkuar me 2,5 mld USD borxhe, bizneset pranë qeverisë kanë përfituar thuajse 1 mld euro koncesione dhe PPP. Rezultati i kësaj politike rilindase është zero shkolla të reja, zero rrugë të reja, zero shërbime të reja, vetëm palma, beton, qendra qytetesh të boshatisura dhe një mal i madh borxhi për t’u shlyer. E pasi kanë shfrytëzuar në maksimum gjithçka të mundur kanë vendosur të prodhojnë një hile të fundit. Kanë vendosur që të ardhmen e shqiptarëve ta lënë peng për hir të ëndrrave të tyre, duke i vendosur çmimin “One bilion”. Oferta më e fundit e qeverisjes është të shiturit e të ardhmes sonë për interes të pasurimit të një grushti njerëzish sot. Dhe kjo vjen sepse në këtë mandat vjedhja jo vetëm ka qenë e madhe, por mbi të gjitha edhe bazat e një ekonomie të dobët u shkërmoqën, duke e çuar vendin në nivelin më të ulët të konsumit dhe inflacionit në 15 vitet e fundit, vetëm 1.3%.
Niveli i varfërisë, 48% e popullsisë
Duke çuar investimet e huaja në nivelet më të ulëta aq sa vetëm një shtet të ri si Kosova, kemi lënë pas vetes sonë. Duke e çuar nivelin e varfërisë në 48% të popullsisë që jeton me 5$ në ditë! Nën këtë klimë sociale dhe ekonomike, qeveria duket e dorëzuar dhe pa ide. Oferta e saj ndaj bizneseve ngjason më shumë me një tender të radhës për të cilin ajo premton paratë pas 2-3 viteve duke rritur automatikisht borxhin publik të fshehur. Fryma e propozimit 1 mld euro është vetëm imitim i turpshëm i politikave të ndjekura nga qeveritë e Greqisë, Portugalisë dhe Irlandës që jo rastësisht janë sot në listën e vendeve që rrezikojnë falimentimin. Shihni rastin e Greqisë, e cila pësoi një kolaps të tërë ekonomik dhe financiar vetëm si pasojë e këtyre politikave të makutërisë që nuk prodhuan asnjë ekonomi më të shëndoshë dhe asnjë gjendje sociale të mirë. Gjithsesi, mazhoranca pretendon se këtu nuk kemi të bëjmë me një borxh të fshehur, pretendon se kjo do të çlirojë tregun dhe do t’i japë frymë atij përmes parave të injektuara në treg. Ato po ju gënjejnë, njësoj siç gënjyen kur thanë se taksa progresive do t’ju jepte rrogën e 13 apo do të taksonte më pak 97% të shqiptarëve. Po ju gënjejnë njësoj siç gënjejnë kur flitet për rritjen e ekonomisë dhe atë të konsumit. Për ta kuptuar le të marrim një shembull. Qeveria ka dhënë me koncesion analizat e check up dhe është zotuar që t’i paguajë koncesionarit miliona euro vit për vit pa e vrarë mendjen për numrin e atyre që kryejnë vizita. Kësisoj pagesat që qeveria kryen ndaj kompanisë në fjalë janë përherë shpenzime në buxhetin e shtetit, që do të thotë para të taksapaguesve shqiptarë që shkojnë për mbajtjen në këmbë të kësaj kompanie, duke rritur në këtë mënyrë edhe borxhin, i cili do të shfaqet me vonesë. Ka qenë kjo arsyeja se përse kësaj qeverie FMN i kërkoi një informacion të qartë dhe të saktë me investimet që do të kryente përmes PPP-ve, por ndër të tjera ishte edhe kjo një arsye se përse MF iu bë një kërkesë për të paraqitur se deri në ç’pikë janë investimet kapitale në vend. E nga këto informacione ne mësojmë se investimet infrastrukturore të qeverisë në rrugë janë më të ulëtat në këto 20 vitet e fundit.
Shifrat e uljes së investimeve
Për vitin 2016 ishin planifikuar fillimisht 59 mld lekë që ishte një vlerë shumë më e ulët se sa viti 2007, ndërkohë që realizimi i buxhetit për investime ishte 3% më i ulët se sa viti 2015 duke i rrudhur me 60 mln euro. Janë këto tabela që tregojnë dhe dëshmojnë se qeveria nga 11 akse rrugore në ndërtim që gjeti ka marrë përsipër vetëm 2 prej tyre t’i përfundojë deri në vitin 2019 pa na shpjeguar se përse duhet të mos ndërmerrte këto investime në këto akse kur edhe borxhin e çoi nga 62% në 72%? Nisma e kryeministrit për të dhuruar 1 mld euro as nuk do të përmirësojë gjendjen ekonomike të vendit, as do të nxjerrë nga moçali i taksave dhe tarifave të vendosura mbi kokë tek bizneset dhe as nuk do të lehtësojë kredidhënien e bankave, të cilat vazhdojnë të nxjerrin fitimin e tyre jashtë. Në të kundërt, do të përkeqësojë dhe të shtrydhë gjithnjë e më shumë bizneset, të cilët sot vazhdojnë të vuajnë një treg të kapur dhe aspak të lirë. Nëse ndokush ka ende dyshime le të hedhë sytë te Porti i Karpenit që e lançuan si një megainvestim e doli që ishin kompani fantazmë prapa të cilave mund të fshihen vetëm politikanë. Ky është lloji i investimeve e koncesioneve që dini të jepni ju. U përpoqa dje të gjeja disa investitorë të rinj që kanë ardhur në Shqipëri mbas 2013. Arrita të gjeja vetëm dy që ishin kompanitë e inceneratorit të Elbasanit dhe të Fierit që të dyja nuk sjellin asnjë investim në Shqipëri, por njërën e paguani 5 mln euro në vit e tjetrën 28 mln euro e që ishin e njëjta kompani. Unë nuk e di se çka ndodhur me një parti që dikur quhej e majtë, që po rrit varfërinë e pabarazinë, që nuk ofron dot vetë asnjë shërbim, por koncesionon gjithçka! Përndryshe disa kolegë deputetë të kësaj ane të mëngjër, do të ishin ngritur tanimë për të protestuar ndaj kësaj nisme, duke filluar qoftë edhe me z. Vasili, i cili disa muaj më parë erdhi në këtë sallë me një amendament që gjoja frenonte koncesionet pa fre. Po sot z. Vasili a jeni me të njëjtën mendje si përpara një muaji për t’i dhënë fund koncesioneve pa fre dhe nismës “Koncesionohet Shqipëria për 1 mld euro”? Apo sërishmi të gjithë këtu luajnë lojën e strucit për të akuzuar, por pa mbajtur përgjegjësi. Për të bërë opozitën, por nga kolltuku i qeverisë. Për të kritikuar mazhorancën a thua se jeni në opozitë? Koha po troket për këdo që sot mbështet në heshtje apo me tam-tame këtë qeveri, po troket edhe për vetë mazhorancën, e cila si në ditët e mira ashtu dhe në ato të këqija ka mundur t’ia sjellë në majë të hundës shqiptarëve.
Hileja e frikshme e PPP-ve. Skenari grek që e çon borxhin 80% të PBB-së
Programi i lajmëruar nga qeveria për të konçesionuar tek privatët 1 miliard euro investime në projekte publike është një rritje e fshehtë e borxhit. Të gjitha investimet e privatëve do të shlyhen nga buxheti, për një periudhë e cila varion nga 10 deri në 15 vjet. Sipas skemës, qytetarët nuk do të paguajnë vetëm investimin fillestar, por edhe interesin e bankave si dhe fitimin e biznesit privat, që do të financojë projektin. Kjo do të thotë se, në fund të 15 viteve, qytetarët nuk do të paguajnë mbrapsh 1 miliard euro, por shumë më tepër. Përmes kësaj manovre qeveria e rrit borxhin publik të vendit minimalisht me 10 pikë përqindje të tjera. Edhe pse në librat e shtetit shifra zyrtare e borxhit është 70 për qind e Prodhimit Kombëtar, me programin e koncesioneve borxhi real i vendit është 80 për qind e Prodhimit Kombëtar. Shifra prej 1 miliard euro plus fitimet dhe interesat është një detyrim kontigjent, i cili do të paguhet në të ardhmen. Pra, qeveria po merr borxh nga e ardhmja për të shpenzuar tani.
Fatura për qytetarët
Aktualisht, taksapaguesit shqiptarë paguajnë 7.3 miliardë lekë ose rreth 58 milionë dollarë në vit për koncesionet e dhëna nga qeveria, kryesisht në fushën e shëndetësisë. Por me programin e ri 1 miliard euro të PPP-ve, kjo faturë do të rritet me shpejtësi. Qeveria pretendon se ka hapësirë ligjore që të shpenzojë deri në 5 për qind të të ardhurave tatimore në vit për të paguar konçesionarët privatë dhe është shprehur e vendosur për ta shfrytëzuar plotësisht këtë hapësirë. Aktualisht, të ardhurat tatimore janë rreth 360 miliardë lekë dhe brenda dy apo tre viteve pritet të shkojnë në 400 miliardë lekë. Kjo do të thotë se, duke filluar nga 2018-ta buxheti do të paguajë rreth 20 miliardë lekë ose 170 milionë dollarë në vit për të paguar bizneset private të koncesioneve. Kjo faturë marramendëse do të kufizojë hapësirën për investime publike dhe shpenzime sociale për shtresat në nevojë.
Borxhi vetëm rritet
Në vitin 2013 kur erdhi në pushtet qeveria e gjeti borxhin publik 62 për qind të Prodhimit Kombëtar. Tashmë që po përfundon mandati katërvjeçar, borxhi është rritur në 72 për qind e PBB-së. Pas rritjes së frikshme të treguesit zyrtar, përmes projektit të koncesioneve, qeveria është duke rritur sërish borxhin, por këtë herë në mënyrë të fshehtë dhe në kurriz të së ardhmes. Ky është një skenar i ngjashëm me atë të qeverisë greke, e cila kontraktoi borxh të fshehtë nga biznesi përmes skemave të ngjashme me ato që po vë në jetë qeveria shqiptare. Në Greqi, kriza shpërtheu kur qeveria nuk kishte më para të shlyente borxhet ndaj biznesit. Shqipëria po shkon në të njëjtën rrugë, teksa një pjesë e rëndësishme e buxhetit po kalçifikohet vetëm për të shlyer koncesionet shpesh të dyshuara për korrupsion. Nuk është rastësi që projekti i koncesioneve u lajmërua vetëm, pasi qeveria largoi Fondin Monetar Ndërkombëtar, i cili një skemë të tillë e kundërshtoi fuqishëm për sa kohë ishte në Shqipëri.
SYRI.net