Kandidati republikan Donald Trump, ka fituar në të 5 shtete, ku u zhvilluan zgjedhjet paraprake të së martës. Fitorja e çon atë një hap më pranë emërimit nga partia si kandidat i saj për president.
Trump fitoi në Kënektikat, Delauare, Mariland, Pensilvani dhe Rode Ajlënd, me më shumë se 55 për qind të votave në secilin prej këtyre shteteve.
Donald Trump shkoi në zgjedhjet e së martës me 845 delegatë, i ndjekur nga Cruz me 559 dhe Kasich me 148.
Duke folur para mbështetësve të tij ai tha se, “gara ka përfunduar” dhe cilësoi veten tashmë si kandidat. Pas votimeve të së martës ai ka siguruar 950 nga 1 mijë e 237 delegatët e nevojshëm për të siguruar kandidimin, një numër që nuk duket ta sigurojë para kuvendit të republikanëve që mbahet në mujain korrik.
Rivalet e tij republikanë, Ted Cruz dhe John Kasich, nuk mund të sigurojnë numrin e nevojshëm për kandidim dhe kanë rënë dakord që në shtetet që kanë mbetur në javët e ardhshme, të bashkëpunojnë për të mos lejuar Trumpin të sigurojë numrin e duhur të delegatëve, duke detyruar partinë ta zgjedhë kandidatin gjatë ditëve të kuvendit në korrik.
Gjatë një takimi elektoral në shtetin e Indianës, ku zgjedhjet paraprake zhvillohen javën tjetër, Ted Cruz e pranoi se ai nuk do të fitonte në ndonjë prej shteteve të martën, por u tha mbështetësve të tij të mos mendojnë se ai nuk ka shanse, pasi ai pret të dalë mirë në Indiana javën tjetër dhe në Nebraska, më 10 maj.
Trump e quajti fushatën kundër tij “Të ndalim Trumpin” një përpjekje “të mjerë” dhe e akuzoi Partinë Republikane se po e trajton atë padrejtësisht, duke e cilësuar sistemin e emërimit si të “manipuluar”.
Sipas një ankete të fundit, ai gëzon 50 për qind mbështetje mes votuesve republikanë në mbarë vendin. Kjo është hera e parë që ai siguron mbi 50 për qind, sipas anketës së  “NBC News/Survey Monkey”,  (departamentit të lajmeve të rrjetit televiziv NBC dhe platformës të specializuar për anketa përmes internetit Survey Monkey).
Në kampin demokrat, ish-Sekretarja e Shtetit Hillary Clinton, fitoi në shtetet Delauare, Meriland, Pensilvani dhe Kënektikat. Senatori i Vermontit, Bernie Sanders fitoi në Rode Ajlënd.
Clinton, e cila shkoi në garat e së martës me 1944 delegatë, tashmë ka 2 mijë e 141 delegatë, ndërsa për të siguruar emërimin e kandidatit demokrat i duhen 2383 delegatë.
Ajo u tha mbështetësve të ngazëllyer në Filadelfia se do të bashkojë Partinë Demokratike për të fituar zgjedhjet presidenciale në nëntor dhe të çojë përpara traditën përparimtare të saj.

Ushtria gjermane Bundeswehri po armatoset kundër sulmeve që vijnë nga interneti. Ministrja e Mbrojtjes, Ursula von der Leyen shpalli për këtë ngritjen e një drejtorie të përgjithshme me 13.500 punonjës. Si datë për nisjen e punës, ministrja përmendi fundin e këtij viti. Në bazë të planit, drejtoria e re e përgjithshme me emrin “hapësira kibernetike dhe informative” do të zgjerohet deri në vitin 2021 dhe do të “sillet në gjendje të plotë operacionale”.
Me këtë ministrja reagon ndaj rritjes së numrit të sulmeve kibernetike. Aktualisht çdo ditë numërohen rreth 6500 sulme ndaj rrjeteve të federatës. Sektori i ri organizativ i Bundeswehr-it do të ketë një inspektor të vetin. 13.500 vendet e reja të punës nuk do të hapen nga e para por, në 90 për qind të tyre – do të krijohen nga forcat e IT-së të shpërndara në pjesët ushtarake dhe civile të të gjithë Bundeswehr-it.
“Ne duhet të pozicionohemi më mirë në temën e kibernetikës” dhe ta “grupojmë më mirë ekspertizën”, tha von der Leyen. Specialistë nga jashtë, në bazë të kësaj, Bundeswehri do t’i tërheqë përballë konkurencës së madhe në treg, para së gjithash me “shanse të qarta për karrierë”. Veç kësaj, në universitetin e Bundeswehrit në Mynih do të ngrihet një kurs kibernetik me disa vende profesorësh, kurs të cilin do ta mbarojnë rreth 70 vetë në vit. Pranë Shkollës së Lartë do të ngrihet edhe një qendër kërkimore.
Von der Leyen pranoi njëkohësisht prapambetje të Bundeswehrit në mbrojtjen kibernetike. Në kuadër të përpunimit të Librit të Bardhë aktual të ushtrisë, vitin e kaluar ministria “i avancoi në mënyrë të konsiderueshme njohuritë e saj” dhe “nëpërmjet një workshopi për kibernetikën, të cilin e ngritëm relativisht vonë” u bë e qartë “sa e rëndësishme është që të fitojmë kohën e humbur në këtë fushë”. Ndihmë ka dhënë në këtë fushë këmbimi i përvojave me “aleatë, që janë më përpara”.
E rezervuar u tregua ministrja për aftësitë e mundshme ofensive të sektorit të ri kibenetik. Bundeswehri do të veprojë “me aftësinë e re kibernetike” njësoj si punon në të gjithë sektorët e tjerë, tha ajo. Ushtria gjermane duhet të jetë në gjendje “të mbrojë veten”, “të ndërtojë aftësi mbrojtëse” dhe që të ketë mundësi “të ushtrohet” për qëllime mbrojtëse. Përgjegjësinë drejtuese në strategjinë e Bundeswehrit në përgjithësi do ta ketë “shumë qartë” Ministria Federale e Punëve të Brendshme.
Megjithatë, Bundeswehri ka disa vjet që ushtrohet për sulme kibernetike. Një njësi e vogël, e fshehtë, që vepron në Rheinbach pranë Bonnit, me aktualisht 60 ushtarakë është përgjegjëse për këto sulme. Por një angazhim ofensiv i kësaj njësie – si për shembull depërtimi në rrjetin e kundërshtarit – duhet të miratohet nga Bundestagu, njësoj si misionet luftarake në Afganistan dhe Mali.

Zllatica HOKE

Ditën që ai pritet të fitojë në të pesë shtetet ku zhvillohen të martën zgjedhje paraprake, kryesuesi i garës republikane Donalt Trump, kapi 50 për qind të mbështetjes mes votuesve republikanë ose atyre që anojnë nga republikanët,  sipas një ankete të  “NBC News/Survey Monkey”, (departamentit të lajmeve të rrjetit televiziv NBC dhe platformës të specializuar për anketa përmes internetit Survey Monkey).
Kjo është hera e parë që Donald Trump arrin këtë shifër që kur NBC News/Survey Monkey filluan të organizojnë anketa të përjavshme në dhjetor të vitit të kaluar.
Rivalët e zotit Trump, senatori nga Teksasi Ted Cruz dhe guvernatori i Ohios, John Kasich, kanë humbur mbështetje sipas anketës dhe ndodhen mbi 10 për qind më poshtë se zoti Trump.
Mbështetja për zotin Trump ka qenë mesatarisht në nivelin 40 për qind që nga mesi i marsit. Por ajo që është e rëndësishme në anketën e fundit është fakti se mes republikanëve mbështetja për të është shtuar me 6 për qind. Anketa u realizua përmes internetit në periudhën 18-24 prill dhe në të morën pjesë 10 mijë e 707 të rritur mbi 18 vjeç, mes tyre 9405 votues të regjistruar.
Të martën votimet zhvillohen në pesë shtete – Connecticut, Delaware, Maryland, Pennsylvania dhe Rhode Island. Dy ditë para votimit, rivalët e tij Cruz dhe Kasich njoftuan se do të bashkërendonin strategjitë e tyre elektorale për të mos lejuar Trumpin të sigurornte numrin e duhur të delegatëve.
Trump, me gjuhën tipike që e karakterizon, i quajti përpjekjet e tyre “mjerane”, dhe kritikoi përsëri procesin e emërimit të partisë.
Ai e akuzon Partinë Republikane se po e trajton atë padrejtësisht dhe sistemin e emërimit si të “manipuluar”.
Të dielën kandidatët Cruz dhe Kasich njoftuan për një marrëveshje: zoti Kasich nuk do të bëjë fushatë në zgjedhjet paraprake të Indianës më 3 maj dhe zoti Cruz ra dakord të mos bëjë fushatë në Oregon dhe New Mexico.
Duket se disa votuesve nuk u ka pëlqyer ky plan. Në shtetin e Indianës, Kathy Hiel, tha se ajo nuk kishte vendosur se për kë do të votonte më 3 maj, por tani pas marrëveshjes Cruz-Kasich, ajo tha se do të votojë për Trumpin.
Trumpi shkon në zgjedhjet e së martës me 845 delegatë, i ndjekur nga Cruz me 559 dhe Kasich me 148.
Siç ka qenë rasti edhe në garat e tjera, diferenca e fitores të martën ka rëndësi, pasi sa më e thellë, aq më shumë delegatë siguron kandidati. Në se Trump nuk e kap shifrën magjike 1237 deri në fund të votimeve paraprake, rivalët Cruz dhe Kasich do të kishin një mundësi emërimi në kuvendin e partisë që zhvillohet në korrik.
Në kampin demokrat, ish-Sekretarja e Shtetit Hillary Clinton kryeson nëpër anketa në 4 nga 5 shtetet ku zhvillohen votimet. Senatori nga Vermonti, Bernie Sanders kryeson vetëm në shtetin Rhode Island.
Një dalje e mirë të martën në votime nga Hillary Clinton do ta çonte atë shumë pranë sigurimit të emërimit nga Partia Demokratike. Deri të martën ajo kishte siguruar 1944 delegatë, përfshirë qindra super-delegatë që janë zotuar ta mbështesin.
Pesë shtetet e së martës do të nxjerrin 463 delegatë dhe rreth 285 të tjerë do të përcaktohen javën e ardhshme, ç’ka do të thotë që Clinton mjafton të marrë vetëm gjysmën e tyre për të siguruar numrin e duhur prej 2383 delegatësh për emërimin.
Megjithëse matematikisht po bëhet përherë e më e vështirë për kandidatin Sanders, i cili ka vetëm 1192 delegatë deri tani, ai ka theksuar se do të qëndrojë në garë deri në fund, deri në kuvendin e partisë në korrik.
Kandidati demokrat, i vetëquajtur socialist, ka bërë fushatë mbi një platformë me premtime për paga më të larta, për të eliminuar nga politika paratë e grupeve të interesit, kundër bankave të mëdha dhe për të zgjeruar kujdesin shëndetësor. Ai ka një ndjekje të madhe mes të rinjve.

Seda SERDAR

Kryeministri turk Ahmet Davutoglu dhe mysafirët e tij evropianë, midis tyre Kancelarja Angela Merkel, inskenuan një shou të madh në Gaziantep. Që prej mbërritjes së tyre në kampin e refugjatëve Nizip, ku nëpër çati qenë pozicionuar snajperë; në postera që tregonin Kancelaren dhe nën të sloganin “solidaritet me refugjatët”, gjithçka dukej e planifikuar në mënyrë perfekte.
Në një konferencë shtypi, Davotoglu theksoi se Turqia është pjesë e familjes evropiane. Po, Turqia është krenare që i tregon botës sa mirë vepron ajo me problematikën e refugjatëve. Lëvdimi që i bëri Presidenti i Këshillit të BE, Donald Tusk Turqisë gjatë vizitës atje është i merituar – kur bëhet fjalë për kampe refugjatësh. Është fakt, që Turqia i ka hapur kufijtë e saj, për të lejuar të hyjnë në to sirianët, që kanë marrë arratinë nga regjimi i Assadit. Ky ishte një akt humanitar që nuk e ka kryer askush tjetër në këtë formë.
Sot, pesë vjet më vonë, një pjesë e madhe e refugjatëve jashtë kampeve lufton megjithatë për të mbijetuar – dhe një perspektivë të trëndafiltë këta njerëz nuk kanë. Dëshira e tyre për t’u kthyer në Siri duket se është bërë e largët, po të shohësh atë që ndodh në Siri. Pyetja që shtrohet është: si do t’i integrojë Turqia 3,1 milionë njerëz? Sa është e gatshme Evropa që të ndihmojë për këtë?
Vizita e Angela Merkelit, Donald Tuskut dhe Frans Timmermannit në Turqi tregon para së gjithash një gjë: Evropa është e gatshme thuajse për gjithçka, për t’i mbajtur refugjatët në Turqi. Dhe për këtë flasin para së gjithash dy aspekte. Së pari: të gjithë, duke përfshirë Angela Merkelin bënë përpjekje që të mos i thellojnë më tej tema delikate, si liria e mendimit dhe shkeljet e të drejtave të njeriut në Turqi.
Sinjalin e dytë e dha Frans Timmermann, zëvendëspresidenti i Komisionit Evropian. Nëse për BE në të kaluarën qe shumë e rëndësishme që ndihmat për refugjatët t’ua përcillte në radhë të parë organizatave ndërkombëtare të ndihmës, Timmermann tha në këtë vizitë se mund të përfytyrohet që të lidhen marrëveshje direkte me qeverinë. Kjo mund të shihet si një fitore tjetër e qeverisë së Ankarasë. Nëse puna do të vijë deri këtu, a do t’i verifikojë BE shpenzimet? Apo do të sundojë besimi reciprok?
Raporti i besimit midis BE dhe Turqisë është shumë i brishtë. Të dyja palët kalojnë nga një krizë në tjetrën, megjithëse flasin shumë me njëra-tjetrën dhe të dyja e kanë bërë të qartë se duan t’i përmbahen planit, që turqit të udhëtojnë në të ardhmen pa viza në BE. Davutoglu theksoi edhe njëherë se kjo është pjesë e marrëveshjes së kthimit. Por kjo do të thotë se BE e presin kohë të vështira.
Evropa me sa duket do t’i përmbahet një politike me sa më pak kundërshti. Tema si ruajtja e të drejtave të njeriut dhe liria e mendimit, tema që përfaqësojnë Evropën, do të përmenden me raste. Kështu veproi këtë herë Tusk, kur Davutoglu u shpreh qartë për çështjen e satirës së komedianit gjerman Böhmermann. Tusk tërhoqi vëmendjen në një kufi shumë të hollë midis kritikës, fyerjes dhe shpifjes. Kur politikanët duan të vendosin për këtë kufi “ky mund të ishte fundi i lirisë së mendimit”, paralajmëroi ai. “Unë shpresoj se tema e të drejtave të njeriut nuk do të jetë në të ardhmen tema jonë qendrore”, tha Tusk.

Marc AMBINER

Në pamje të parë, gjithçka dukej se shkonte vaj për Hilari Klinton në Nju Jork javën e shkuar, dhe paraqiste një fitore të madhe në zgjedhjet e përgjithshme. Gjatë paraprakeve, ajo fitoi më shumë se 1 milion vota – pothuajse dyfishi i 525.000 votave të Donald Trampit. Plus, ajo është një demokrate. Dhe një banore e Nju Jorkut.
Ajo do të shtrydhë atë në vjeshtë, apo jo? Dhe pastaj do ta fshijë përmes një fitoreje me një lumë votash zgjedhore, ndryshe nga çdo gjë tjetër që kemi parë që nga viti 1984? E pra, ndoshta. Mbase edhe është e mundur. Por mos e merrni të mirëqenë. Shumë ekspertë parashikojnë në fakt se, Tramp mund të mundë Klintonin në Nju Jork. Shumica e tyre përdorin dy argumente në arsyetimin e tyre:
Së pari, apeli i tij ndaj votuesve të klasës punëtore të bardhë është i fortë; dhe së dyti, ai është më shumë i përafërt me ta, i lindur dhe rritur në Nju Jork sesa Klintoni, dhe premton një shtet të fortë. Të dyja këto argumente janë të vërteta. Për më tepër, parapraket e Nju Jorkut u mbyllën – nuk u lejua asnjë i pavarur – dhe për shkak se demokratët tejkaluan republikanët në shtetin e Nju Jorkut me një diferencë dy me një, votave totale e madhe e Hilari ishte pikërisht ajo që dikush do të priste, nëse Klinton do të kishte të njëjtin nivel përkrahjeje organike në mesin e demokratëve, sikurse ndodhi me Tramp në mesin e republikanëve.
Ndërkohë, ka një tjetër paralajmërim: Tramp garon kundër dy kandidatëve të tjerë; Klinton vetëm kundër njërit. Kjo e zvogëlon më tej forcën e fitores së saj. Dhe një tjetër: Sondazhet tregojnë se votuesit e pavarur, që nuk mundën të votonin për shkak të rregullave në parapraket e Nju Jorkut, do të kishin mbështetur ose Trampin ose Bërni Sandersin; pak prej tyre do të kishin preferuar Klintonin.
Një copëz e fundit nga sondazhet: 20 për qind e mbështetësve të Sanders, shprehen se do të mbështesin Trampin në vjeshtë kundër Klintonit. Megjithatë, unë vendosmërisht besoj se Hilari do të fitojë në Nju Jork në zgjedhjet e përgjithshme në nëntor. Më poshtë po rendis 4 arsyet:
1. Grupi i njerëzve që votojnë në zgjedhjet paraprake përputhet me të, por është më i vogël se grupi i atyre që votojnë në zgjedhjet e përgjithshme. Është shumë e vështirë të ndërtohet një argument në lidhje me zgjedhjet e përgjithshme në bazë të ndonjë grumbullimi të caktuar të fakteve rreth zgjedhjeve paraprake. Në parim, unë prirem të paralajmëroj njerëzit të mos shkojnë shumë larg me parashikimet.
2. Po, Tramp ia ka dalë të tërheqë në zgjedhjet paraprake një tufë republikanësh dhe të pavarurish me prirje republikane, të cilët zakonisht votojnë vetëm në zgjedhjet e përgjithshme. Por në përgjithësi, këta njerëz votojnë vetëm republikanët. Ata e quajnë veten të pavarur, por ata janë funksionalisht republikanë. E gjitha kjo nuk do të thotë shumë mbi aftësinë e Trampit, për të zgjeruar koalicionin e partisë deri në vjeshtë.
3. Tramp ka probleme të mëdha me gratë republikane. Dhe ato nuk janë duke u zhdukur.
4. Çdo sondazh i përgjithshëm mbi zgjedhjet që unë kam parë në Nju Jork, ka konfirmuar kryesimin e Klintonit me me një numër 2-shifror. Trampit do t’i duhet të fitojë mbështetjen e shumicës dërrmuese të klasës punëtore të bardhë, dhe në një farë mënyre t’ia dalë të tkurrë diferencën e pritshme të fitores së Klintonit në mesin e votuesve zezakë dhe ameriano-latinë në qytetin e Nju Jorkut. Atij do t’i duhet të fitojë mbështetjen e grave në Nasau dhe kontenë e Uestcesterit; është e vështirë të shihet se si dhe çfarë mund të bëjë Klintoni që të mund të armiqësohet me këtë trupë zgjedhore në mënyrë përfundimtare.
Kjo mund të ndodhë nëse ajo akuzohet nga Departamenti i Drejtësisë, për rolin e vet në keqpërdorimin e informacionit të klasifikuar. Po, ekziston një mundësi – jashtëzakonisht e vogël, bazuar mbi faktet që njohim, por një nga ato që nuk ekziston – është ajo që nxit këtë lloj të menduari katastrofik. Shumë demokratë duket se supozojnë se Klintoni do të jetë shumë më e rrezikuar në vjeshtë nga sa është tani, kur renditja e saj favorizuese është më e ulëta se e çdo kandidati tjetër përveç Trampit.
Shumëkush mendon se ky i fundit do të drejtojë një fushatë të tipit të ‘tokës së djegur’ kundër Klintonit, dhe se do të përpiqet ta diskretitojë imazhin e saj në mesin e grave, duke vënë në dukje se si Klinton shmangej dhe u përpoq të diskreditonte gratë, të cilat e akuzonin presidentin Klinton për lidhjet e tij jashtëmartesore. Deri në muajin nëntor, Klinton në mënyrë të pashmangshme do të jetë shumë më e dobët nga sa është tani, dhe se për rrjedhojë ajo mund të humbasë shtetet blu si Nju Jorku. Është e vërtetë, kjo mund të ndodhë, por unë nuk do të vija bast për të.